Một số dạng bào chế của thuốc insulin ppt

Một số dạng bào chế của
thuốc insulin

Mặc dù nhiều bệnh nhân đái tháo đường (BN ĐTĐ) rất sợ tiêm
insulin nhưng cho đến nay tiêm insulin vẫn là phương pháp điều trị hiệu
quả nhất và trong một số trường hợp là duy nhất cho các BN ĐTĐ, cả týp
1 và týp 2.
Mặc dù nhiều bệnh nhân đái tháo đường (BN ĐTĐ) rất sợ tiêm insulin
nhưng cho đến nay tiêm insulin vẫn là phương pháp điều trị hiệu quả nhất và
trong một số trường hợp là duy nhất cho các BN ĐTĐ, cả týp 1 và týp 2. Do
số BN ĐTĐ đang gia tăng trên toàn thế giới, nhu cầu điều trị bằng insulin
chắc chắn cũng ngày càng tăng cao nên nhiều nhà khoa học, trung tâm
nghiên cứu, công ty dược phẩm đã cố gắng sản xuất các dạng thuốc insulin
thay thế cho dạng tiêm. Cho đến nay, mặc dù họ chưa thành công và chưa có
loại thuốc insulin thay thế nào xuất hiện trên thị trường nhưng kết quả của
nhiều nghiên cứu, cả trong phòng thí nghiệm và ở các thử nghiệm lâm sàng,
là rất khả quan. Hy vọng rằng trong 5-10 năm tới, các BN ĐTĐ sẽ có cơ hội
được điều trị bằng thuốc insulin không cần tiêm này.
Insulin tiêm
Đây là dạng thuốc duy nhất đang được sử dụng cho các BN ĐTĐ hiện
nay. Kể từ khi được phát minh ra vào năm 1922, cũng đã có nhiều cải tiến về
thuốc cũng như dụng cụ tiêm thuốc để người bệnh đỡ đau hơn. Để có được
tác dụng điều trị, insulin phải được đưa trực tiếp vào tế bào, thông thường
insulin được tiêm vào mô mỡ dưới da bằng syringe. Bút tiêm insulin hoạt
động như một syringe nhưng được thiết kế để sử dụng thuận tiện hơn, nhất
là cho những BN có biến chứng về mắt (giảm thị lực). Phương pháp truyền
insulin dưới da liên tục qua catheter có ưu điểm là BN cảm thấy thoải mái và
hoạt động tự do hơn, nhưng thường sau mỗi 48 - 72 giờ lại phải thay catheter
một lần. Một phương pháp khác là bơm tiêm insulin không cần kim, hoạt
động theo cơ chế tạo áp lực đẩy insulin vào tổ chức dưới da.
Dù đã được cải tiến rất nhiều nhưng các phương pháp tiêm insulin đều

gây đau và cần có các dụng cụ hoặc thiết bị hỗ trợ. Chính vì thế các nhà
nghiên cứu đã cố gắng đi tìm các dạng thuốc insulin thay thế, nhưng đều vấp
phải những trở ngại lớn. Ví dụ nếu insulin được đưa đến các tế bào bằng
những con đường gián tiếp khác như qua da (dưới dạng tấm dán) hoặc
đường hô hấp (dưới dạng khí dung, xịt họng) thì nó sẽ phải đi qua con
đường dài hơn mới tới được đích và trên đường đi nó sẽ bị mất hoặc phá hủy
một phần. Vì vậy các dạng thuốc insulin này thường phải dùng liều cao hơn
so với đường tiêm dưới da, rất khó tính liều chính xác và lại đắt hơn.
Insulin dạng xịt đường miệng (buccal insulin)
Đây là dạng thuốc đang được nghiên cứu rất nhiều. Về nguyên lý, sau
khi được xịt vào trong miệng, insulin sẽ được hấp thu vào mô ở thành sau
miệng và họng. Thách thức của phương pháp này là rất khó tính được liều
insulin tối ưu. Tại hội nghị Hội nghiên cứu ĐTĐ châu Âu - tháng 9/2005,
Công ty Generex Biotechnology đã thông báo kết quả một thử nghiệm lâm
sàng nhỏ điều trị insulin dạng xịt được tiến hành trên 10 BN ĐTĐ týp 1.
Theo dõi trong 12 ngày, kết quả cho thấy hiệu quả kiểm soát đường máu
giữa insulin tiêm (humulin) và insulin xịt miệng là tương đương nhau. Tuy
nhiên, theo công ty, mục đích của thử nghiệm này chỉ để xác định liều lượng
và dạng thuốc xịt cho một thử nghiệm đa trung tâm lớn hơn. Mới đây công
ty này thông báo rằng thuốc insulin xịt của họ có tên là oral-lyn đã được Bộ
Y tế Ecuado chấp thuận cho bán trên thị trường để điều trị cho cả các BN
ĐTĐ týp 1 và týp 2.
Insulin tấm dán
Ý tưởng sản xuất tấm dán insulin xuất phát từ suy nghĩ của một số nhà
nghiên cứu là nếu đã có tấm dán nicotine giúp mọi người bỏ thuốc lá thì tại
sao lại không có tấm dán insulin tương tự như vậy. Tuy nhiên các phân tử
nicotine có kích thước bé nên có thể được hấp thu dễ dàng qua da còn phân
tử insulin to hơn nên không dễ được hấp thu, để khắc phục trở ngại này, các
nhà nghiên cứu đã cố gắng phát triển các phương pháp giúp insulin ngấm
qua da tốt hơn, ví dụ như sử dụng siêu âm hoặc dòng điện, hoặc những hóa

chất để đưa insulin đi qua da.