Các bệnh viêm da và thuốc chữa pot

Các bệnh viêm da và thuốc chữa

Viêm da chính là một phản ứng của da trước các yếu tố kích thích
từ môi trường bên ngoài như nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, các sang
chấn cơ học và hóa học trên da hoặc các loại kháng nguyên gây dị ứng
cho da.
Viêm da chính là một phản ứng của da trước các yếu tố kích thích
từ môi trường bên ngoài như nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, các sang
chấn cơ học và hóa học trên da hoặc các loại kháng nguyên gây dị ứng
cho da. Mặc dù các bệnh viêm da đều không nguy hiểm đến tính mạng
người bệnh và không lây lan nhưng thường diễn biến rất dai dẳng và
gây ra khá nhiều phiền toái cho người bệnh.
Da là một cơ quan đặc biệt, bao phủ hầu hết bề mặt của cơ thể và tiếp
xúc trực tiếp với môi trường sống nên rất dễ bị tổn thương bởi các tác nhân
kích thích từ bên ngoài. Viêm da (còn được gọi là chàm hoặc eczema) là một
trong những biểu hiện bệnh lý ở da thường gặp nhất. Đây là một nhóm gồm
nhiều loại bệnh với các nguyên nhân khác nhau, đặc trưng bởi tình trạng
viêm nông trên bề mặt của da, gây ra các biểu hiện ngứa, nề đỏ, nổi mụn
nước, khi vỡ gây tiết dịch và đóng vảy, hay gặp nhất là viêm da tiếp xúc,
viêm da cơ địa, viêm da dầu, viêm da thần kinh, tổ đỉa và đỏ da toàn thân.
Biến chứng thường gặp của tất cả các bệnh viêm da này là dày da do gãi
nhiều và nhiễm trùng tại các vết trợt loét. Một số dạng viêm da thường gặp
nhất:
Viêm da tiếp xúc: Là dạng viêm da gây ra do sự tiếp xúc trực tiếp của
da với một số kích thích từ môi trường như thuốc, hóa chất, sơn, cao su, các
kim loại nặng hoặc ánh sáng. Hai cơ chế chủ yếu gây viêm da tiếp xúc là cơ
chế dị ứng và cơ chế kích ứng. Trong cơ chế thứ nhất, phản ứng viêm da
được khởi động do vai trò của phức hợp kháng nguyên – kháng thể, còn
trong cơ chế thứ hai, phản ứng viêm da gây ra do độc tính trực tiếp trên da
của một số hóa chất như kiềm, axit hoặc một số loại dung môi. Ban đỏ trong
viêm da tiếp xúc thường xuất hiện sau khi tiếp xúc với nguyên nhân gây

bệnh từ 4-24 giờ, rất ngứa, giới hạn ở vùng tiếp xúc và có ranh giới khá rõ.
Vị trí tổn thương thường gợi ý rất nhiều cho việc xác định nguyên nhân gây
viêm da tiếp xúc. Xác định và loại bỏ nguyên nhân gây bệnh là biện pháp
quan trọng nhất trong điều trị và dự phòng viêm da tiếp xúc.
Viêm da cơ địa: Là một trong những bệnh lý ở da hay gặp nhất,
thường xuất hiện ở những người có cơ địa mắc các bệnh dị ứng như hen phế
quản, viêm mũi dị ứng, dị ứng thức ăn Hơn 90% các trường hợp bệnh khởi
phát ở trẻ dưới 5 tuổi và kéo dài đến tuổi trưởng thành. Nguyên nhân gây
bệnh chính xác không được biết nhưng một số yếu tố có thể làm cho bệnh
nặng lên như sang chấn tâm lý, thay đổi nhiệt độ hoặc độ ẩm trong không
khí, nhiễm trùng da hoặc mặc quần áo gây kích ứng da. Ở trẻ em, ban đỏ và
mụn nước thường xuất hiện ở mặt, da đầu, vùng quấn tã, bàn tay, bàn chân,
cẳng tay, cẳng chân. Ở người lớn, ban đỏ thường chỉ tái diễn ở một vài vị trí,
chủ yếu là ở cánh tay, bàn tay, khuỷu tay và khoeo chân. Ban đỏ trong viêm
da cơ địa rất ngứa. Viêm da cơ địa không thể điều trị khỏi, dùng các thuốc
kháng histamin thế hệ 1 và mỡ corticosteroid bôi tại chỗ giúp giảm khá tốt
biểu hiện ngứa. Corticosteroid đường toàn thân chỉ nên sử dụng trong những
trường hợp bệnh dai dẳng. Lưu ý giữ ẩm da, tránh tiếp xúc với các chất gây
kích ứng da và các tác nhân làm nặng bệnh.
Viêm da dầu: Là một dạng viêm da mạn tính không rõ căn nguyên,
đặc trưng bởi tình trạng bong vảy ở mặt và da đầu. Viêm da dầu thường xảy
ra ở trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi hoặc ở người lớn trên 30 tuổi, bệnh thường
gặp hơn ở nam giới, có tính gia đình và nặng lên vào mùa lạnh. Viêm da dầu
thường xuất hiện từ từ, gây ra vảy gầu khô và dính ở da đầu, đôi khi gây
ngứa và không làm rụng tóc. Trong những trường hợp nặng, vảy da có thể
xuất hiện ở sau tai, trong ống tai, cung lông mày, sống mũi, quanh mũi, ngực
hoặc vai. Vảy ở da đầu có thể được điều trị với các loại dầu gội ngứa
pyrithion kẽm, selenium sulfid, salicylic acid, lưu huỳnh hoặc ketoconazol.
Những trường hợp có vảy dày cần được điều trị bằng các loại kem có chứa
corticosteroid hoặc salicylic acid. Việc điều trị thường phải kéo dài nhiều

tuần, nếu sau khi ngừng điều trị mà bệnh tái phát thì việc điều trị có thể bắt
đầu lại từ đầu. Lưu ý khi dùng các loại kem chứa corticosteroid cho tổn
thương ở da mặt hoặc cho trẻ em, nên ưu tiên sử dụng những loại có tác
dụng nhẹ như hydrocortison, dexamethason.
Đỏ da toàn thân: Là một phản ứng viêm nặng gây đỏ da, nứt kẽ và
bong tróc da toàn bộ cơ thể. Thuốc là nguyên nhân chủ yếu gây đỏ da toàn
thân, gặp nhiều nhất thường do các thuốc penicillin, sulfonamid, isoniazid và
barbiturat. Đỏ da toàn thân cũng có thể là một biến chứng nặng của một số
bệnh ngoài da như viêm da cơ địa, vảy nến, viêm da tiếp xúc, viêm da liên
cầu hoặc là biểu hiện của một số bệnh ác tính về máu. Đỏ da toàn thân có thể
khởi phát nhanh hoặc chậm, da lúc đầu thường đỏ và căng, sau đó trở nên
dày và bong tróc, đôi khi có rụng tóc và móng. Bệnh nhân thường ngứa
nhiều, có thể bị sốt hoặc hạ thân nhiệt, da có thể bị nứt kẽ và tiết dịch, dễ
dẫn đến nhiễm trùng. Việc điều trị cần được tiến hành sớm trong bệnh viện,
các biện pháp chủ yếu là dự phòng nhiễm trùng bằng kháng sinh, tăng cường
bù dịch và bổ sung dinh dưỡng. Các loại corticosteroid đường toàn thân như
prednison, prednisolon được dùng trong những trường hợp bệnh nặng hoặc
không đáp ứng với các điều trị khác. Loại trừ nguyên nhân gây bệnh cũng là
biện pháp hết sức quan trọng.
Viêm da thần kinh gây ra do tình trạng gãi hoặc chà xát kéo dài tại
một vị trí. Bệnh thường xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 20-50.
Nguyên nhân đầu tiên gây ngứa thường do viêm da tiếp xúc, nhiễm nấm
hoặc ký sinh trùng, nhưng sau khi nguyên nhân đã được giải quyết, người
bệnh vẫn tiếp tục gãi ở vị trí cũ (có thể do yếu tố tâm lý). Bản thân động tác
gãi có thể làm ngứa tăng lên và càng thúc đẩy người bệnh gãi, hậu quả là
làm cho vùng da tại chỗ trở nên dày và nâu sạm (liken hóa). Những đám da
này có ranh giới tương đối rõ, thường nằm ở da đầu, cổ, cổ tay, vai, cánh tay
và cổ chân. Việc điều trị thường gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian.
Cắt ngắn móng tay, mang găng cao su và hạn chế tối đa động tác gãi là điều
hết sức quan trọng. Các loại kem hoặc mỡ cortisteroid bôi tại chỗ có tác

dụng tốt giúp làm mềm da. Sử dụng các thuốc an thần hoặc gây ngủ có thể
giúp giảm động tác gãi khi ngủ.
Tổ đỉa: Là một dạng viêm da mạn tính không rõ căn nguyên, đặc
trưng bởi tình trạng nổi mụn nước, ngứa ở gan bàn tay và mặt bên của các
ngón chân, đôi khi ở gan bàn chân. Bệnh thường gặp ở người trẻ tuổi, một số
yếu tố có thể làm bệnh nặng lên như căng thẳng về tâm lý, tiếp xúc với các
kim loại như niken, crôm, coban. Mụn nước của tổ đỉa thường có màu đỏ,
rất ngứa, tiết nhiều dịch và có thể đóng vảy dày. Bệnh thường tiến triển từng
đợt kéo dài 2-3 tuần. Điều trị bằng cách đắp gạc ướt tẩm kali permanganat
hoặc nhôm acetat có thể giúp giảm triệu chứng. Các loại corticosteroid bôi
tại chỗ tác dụng mạnh như fluocinolon, clobetason propionat có hiệu quả
khá tốt trong đợt cấp của bệnh.