Bài 10: Hồi hương ngẫu thư

KiÓm tra bµi cò
KiÓm tra bµi cò
Quan s¸t bøc tranh sau:

Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ


* Hình ảnh trên gợi nhớ đến bài thơ Đờng nào?
* Hình ảnh trên gợi nhớ đến bài thơ Đờng nào?


*
*


Đọc thuộc lòng bài thơ (phần dịch thơ):
Đọc thuộc lòng bài thơ (phần dịch thơ):
Tĩnh dạ tứ
Tĩnh dạ tứ
(Lí Bạch)
(Lí Bạch)
Nêu nghệ thuật và nội dung của bài thơ?
Nêu nghệ thuật và nội dung của bài thơ?
Đầu giờng ánh trăng rọi
Ngỡ mặt đất phủ sơng

Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hơng
*Nghệ thuật:
Từ ngữ giản dị, lời ít ý nhiều; vừa miêu tả đợc cảnh trăng
sáng vừa nói lên tình cảm của nhà thơ với quê hơng.
*Nội dung:
Thể hiện tình cảm yêu quê hơng tha thiết sâu sắc của nhà thơ.

TiÕt 38
TiÕt 38
-
-
Bµi 10:
Bµi 10:


NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª
NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª
(Håi h¬ng ngÉu th)
(Håi h¬ng ngÉu th)
-H¹ Tri Ch¬ng-
-H¹ Tri Ch¬ng-

I.Giụựi thieọu chung :
I.Giụựi thieọu chung :
1.Taực giaỷ :
1.Taực giaỷ :


Sinh năm 659-744. Xa quê từ nhỏ, 86 tuổi mới đ

Sinh năm 659-744. Xa quê từ nhỏ, 86 tuổi mới đ
ợc trở lại quê hơng.
ợc trở lại quê hơng.


2. Taực phaồm
2. Taực phaồm
:
:
*
*
Nhan đề bài thơ:
Nhan đề bài thơ:
- Ngẫu nhiên viết chứ không phải tình cảm
- Ngẫu nhiên viết chứ không phải tình cảm
đợc bộc lộ một cách ngẫu nhiên.
đợc bộc lộ một cách ngẫu nhiên.
- Từ ngẫu không làm giảm giá trị của bài
- Từ ngẫu không làm giảm giá trị của bài
thơ mà còn làm tăng ý nghĩa của bài lên gấp
thơ mà còn làm tăng ý nghĩa của bài lên gấp
bội.
bội.
.

*
*
Thể loại:
Thể loại:
- Nguyên tác: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đờng

- Nguyên tác: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đờng
luật.
luật.


* Nhịp lẻ: 4/3, câu cuối: 2/5.
* Nhịp lẻ: 4/3, câu cuối: 2/5.


* Gieo vần: Câu 1 và câu 2. Vần ôi.
* Gieo vần: Câu 1 và câu 2. Vần ôi.


- Dịch thơ: Thể thơ lục bát.
- Dịch thơ: Thể thơ lục bát.



I. ẹoùc Hieồu vaờn baỷn
I. ẹoùc Hieồu vaờn baỷn
1. ẹoùc chuự thớch
1. ẹoùc chuự thớch



HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ
Hạ Tri Chương
Phiên âm
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao tồi.

Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?

Hạ Tri Chương
Dịch nghĩa
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi, nhưng tóc mai đã rụng.
Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến?


Dịch thơ
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?
( Phạm Sĩ Vĩ dịch, trong Thơ Đường, tập I
NXB Văn học, Hà Nội, 1987)

2. Phaõn tớch
2. Phaõn tớch


Hai câu thơ đầu
Hai câu thơ đầu
:
:


Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,

Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,


Hơng âm vô cải, mấn mao tồi.
Hơng âm vô cải, mấn mao tồi.
(Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
(Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi, nhng tóc mai đã rụng.)
Giọng quê không đổi, nhng tóc mai đã rụng.)
+ Thiếu tiểu - lão đại.
+ Thiếu tiểu - lão đại.


+ li gia - hồi.
+ li gia - hồi.


+ vô cải
+ vô cải
toi
toi
.
.
- Sự thay đổi của nhà thơ về: vóc dáng, tuổi tác, mái tóc.
- Sự thay đổi của nhà thơ về: vóc dáng, tuổi tác, mái tóc.
- Không đổi: giọng nói quê hơng
- Không đổi: giọng nói quê hơng

Hai câu thơ cuối:
Hai câu thơ cuối:


Nhi đồng tơng kiến, bất tơng thức,
Nhi đồng tơng kiến, bất tơng thức,


Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai.
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai.
(Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
(Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
Cời hỏi: Khách ở nơi nào đến?)
Cời hỏi: Khách ở nơi nào đến?)
- Bị coi là khách ngay giữa quê mình, giữa nơi chôn rau cắt
- Bị coi là khách ngay giữa quê mình, giữa nơi chôn rau cắt
rốn.
rốn.






Điều này không vô lí vì: + Tác giả đã thay đổi.
Điều này không vô lí vì: + Tác giả đã thay đổi.


+ Quê hơng cũng đã thay đổi.
+ Quê hơng cũng đã thay đổi.

- Giọng điệu:
- Giọng điệu:
- Tâm trạng:
- Tâm trạng:


III.Toồng keỏt
III.Toồng keỏt


1. Nghệ thuật:
1. Nghệ thuật:


-
-
Từ ngữ mộc mạc giản dị.
Từ ngữ mộc mạc giản dị.


- Sử dụng phép đối.
- Sử dụng phép đối.


- Giọng điệu vừa khách quan, hóm hỉnh, vừa ngậm
- Giọng điệu vừa khách quan, hóm hỉnh, vừa ngậm
ngùi.
ngùi.
2. Nội dung:
2. Nội dung:

Bài thơ thể hiện tình yêu thắm thiết của tác giả với
Bài thơ thể hiện tình yêu thắm thiết của tác giả với
quê hơng.
quê hơng.
* Ghi nhớ:
Bài thơ biểu hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm hỉnh mà
ngậm ngùi tình yêu quê hơng thắm thiết của một ngời sống xa
quê lâu ngày, trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ.

Hồi hơng ngẫu th kì nhị
Hồi hơng ngẫu th kì nhị
-Hạ Tri Chơng-
-Hạ Tri Chơng-
Phiên âm:
Phiên âm:
Li biệt gia hơng tuế nguyệt đa
Li biệt gia hơng tuế nguyệt đa
Cận lai nhân sự bán tiêu ma
Cận lai nhân sự bán tiêu ma
Duy hữu môn tiền Kính Hồ thủy
Duy hữu môn tiền Kính Hồ thủy
Xuân phong bất cải cựu thời ba.
Xuân phong bất cải cựu thời ba.
Dịch thơ:
Dịch thơ:
Trải bao năm tháng xa quê
Trải bao năm tháng xa quê
Chuyện đời điểm lại nửa bề tiêu vong

Chuyện đời điểm lại nửa bề tiêu vong
Chỉ còn trớc cửa hồ trong
Chỉ còn trớc cửa hồ trong
Gió xuân không xóa những vòng sóng xa.
Gió xuân không xóa những vòng sóng xa.
Tiết 38 - Bài 10: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hơng ngẫu th) -Hạ Tri Ch
ơng-

Hớng dẫn về nhà:
Hớng dẫn về nhà:
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về quê hơng.
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về quê hơng.
- Soạn bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Đỗ Phủ).
- Soạn bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Đỗ Phủ).