bai 10 _tiet 38: Hoi huong ngau thu

TiÕt 38
NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª
(Håi h­¬ng ngÉu th­)
- H¹ Tri Ch­¬ng -

I - T×m hiÓu chung

1 - Tác giả , tác phẩm
a- Tác giả: Hạ Tri Chương (659-744)
- Quê : Chiết Giang - Trung Quốc
- Đỗ tiến sĩ năm 695 (36 tuổi ), làm quan 50 năm dưới thời Đường
Huyền Tông
- Năm 743, ông từ giã kinh đô trở về quê hương sau 50 năm xa
cách, năm 744 ông mất tại quê nhà .
b - Tác phẩm
- Là một trong hai bài Hồi hương ngẫu thư nổi tiếng và xuất sắc
nhất của ông
- Sáng tác khi vừa đặt chân lên đất quê hương sau bao năm xa
cách.

2 - §äc, t×m hiÓu nhan ®Ò
vµ t×nh huèng ®éc ®¸o cña bµi th¬

a - Đọc:
Giọng chậm buồn, câu 3 giọng hơi ngạc nhiên , câu 4 giọng cao hơn ở
câu hỏi
* Nhịp thơ :
- Bản phiên âm : nhịp 4/3 ; riêng câu 4 nhịp 2/5
- Bản dịch thơ:

+ Câu 1: nhịp 3/3 ( ở bài 1) nhịp 2/6 ( ở bài 2)
+ Câu 2: nhịp 4/4
+ Câu 3: nhịp 3/1/2( ở bài 1) ; nhịp 2/4 ( ở bài 2)
+ Câu 4: nhịp 2/4/2 ( ở bài 1) ; nhịp 2/1/3/2 (ở bài 2)

ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
( Hồi hương ngẫu thư )
Phiên âm
Thiếu tiểu li gia , lão đại hồi,
Hương âm vô cải , mấn mao tồi .
Nhi đồng tương kiến , bất tương
thức,
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?
( Hạ Tri Chương)
Dịch nghĩa:
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi , nhưng tóc mai đã đã
rụng
Trẻ con gặp mặt ,không quen biết ,
Cười hỏi : Khách ở nơi nào đến ?
hồi : trở về
hương: quê hương
ngẫu : ngẫu nhiên
thư : viết, ghi lại
thiếu : trẻ
tiểu : nhỏ
li : xa, rời
gia : nhà
lão : già
đại : lớn

âm : tiếng, giọng nói
vô : không
cải : đổi
mấn mao: tóc mai
tồi : hỏng , rơi rụng
nhi đồng : trẻ con
tương : cùng nhau
kiến : thấy
bất : không
thức : biết
tiếu : cười
vấn : hỏi
khách : khách
tòng : từ
hà xứ : nơi nào
lai : tới ,đến

Dịch thơ:
Khi đi trẻ, lúc về già
Giọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?
(Phạm Sĩ Vĩ dịch , trong Thơ Đường ,tập I
NXB Văn học , Hà Nội, 1987)
Trẻ đi, già trở lại nhà,
Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu .
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ cười hỏi :Khách từ đâu đến làng?
(Trần Trọng San dịch , trong Thơ Đường , tập I ,
Bắc Đẩu , Sài Gòn , 1966)

b - ý nghĩa của từ ngẫu ở đề :
- Ngẫu : ngẫu nhiên , cờ
- Thư : viết ( ghi chép)
tình
Ngẫu nhiên viết chứ không phải có định
từ trước .
Tình yêu quê hương luôn thường trực trong lòng .

c. Tình huống độc đáo:
- Viết ngay khi vừa đặt chân lên quê hương sau 50 năm xa cách
- Không chủ định viết mà ngẫu nhiên viết