vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh thcs

Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
I.Lý do chọn đề tài
Mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông là đào tạo những con người phát
triển toàn diện, có khả năng thích ứng nhanh, nhạy mọi yêu cầu của đất nước đã
hội nhập trong giai đoạn hiện tại. Vì vậy vấn đề đặt ra là xã hội đang cần có một
lực lượng thế hệ trẻ vừa “hồng”, vừa “ chuyên”, thực sự năng động, sáng tạo, tự
chủ trong cuộc sống, trong công việc, trong ý thức đóng góp sức lực vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam yêu dấu. Để đáp ứng được những yêu cầu
mới của sự nghiệp xây dựng nước nhà trong giai đọan hiện tại, theo tôi việc rèn
luyện ý thức tự giác cao trong mọi hoạt động ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà
trường là một yếu tố vô cùng quan trọng.
“Một năm bắt đầu từ mùa xuân, cuộc đời bắt đầu từ tuổi trẻ”, mà tuổi trẻ
của một đời người phần lớn lại gắn với mái trường, lại nhận được sự quan tâm, dạy
dỗ của các nhà giáo dục, tại đây nhân cách của các em sẽ hình thành, định hướng,
phát triển. Như vậy có thể nói, nhà trường chính là “chiếc nôi” đầu tiên đưa các em
vào đời.
Nhà trường là nơi đào tạo thế hệ trẻ, những chủ nhân tương lai của đất nước,
trong đó có thầy cô giáo giữ vai trò chủ đạo trong việc hình thành và phát triển
nhân cách cho học sinh. Trong sự nghiệp vinh quang ấy, hơn ai hết học sinh sẽ
trực tiếp chịu ảnh hưởng nhân cách của các nhà sư phạm. Đặc biệt trong đó các em
sẽ chịu tác động trực tiếp nhân cách của các thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm
lớp.
Tuy vậy, trong đời làm nghề dạy học của mỗi giáo viên, việc tự trang bị cho
mình một hành trang tri thức để khẳng định vị trí, uy tín của mình trên bục giảng
luôn đòi hỏi người thầy phải tự lao động hết mình, say mê với nghề, không ngừng
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
1
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS

===============================================
tự trau dồi , nâng cao trình độ chuyên môn, nghệp vụ để đáp ứng với yêu cầu của
đất nước trong thời kì đổi mới. Song song với nhiệm vụ soạn giảng vốn đã là một
công việc khá vất vả, khó khăn, thì có lẽ công tác chủ nhiệm lớp lại càng khó khăn
vất vả hơn gấp nhiều lần, nó đòi hỏi người giáo việ chủ nhiệm phải đầu tư thời
gian, công sức, trí tuệ với một lương tâm nghề nghiệp còn lớn hơn nhiều lần so với
việc dạy học.
Vì lẽ đó tôi nhận thấy mấu chốt của sự thành công trong công tác chủ nhiệm
lớp là sự đầu tư đúng mức để xây dựng cho tập thể lớp có ý thức tự giác, tự quản.
Bởi vì thầy cô chủ nhiệm không thể theo học sinh trong suốt buổi, suốt tuần, suốt
tháng, suốt năm. Nói cách khác bản thân mỗi học sinh nói riêng và tập thể lớp do
chính mình làm công tác chủ nhiệm nói chung phải có năng lực tổ chức ngay từ lúc
nhỏ, để sau này lớn lên, vào đời các em sẽ sớm có một phương pháp làm chủ hoàn
cảnh. Đặc biệt trong điều kiện xã hội đang trên đà hội nhập và liên tục phát triển
mạnh như hiện nay, nhiều tác nhân ngoại cảnh có sức cám dỗ lớn đối với học sinh
khiến các em say chơi hơn say học và rèn đức, luyện tài. Cho nên là một giáo viên
chủ nhiệm lớp, tôi thấy mình phải có trách nhiệm xây dựng cho học sinh lớp chủ
nhiệm của mình nói riêng (và nếu có các điều kiện là ở các lớp khác mà mình trực
tiếp giảng dạy) có nề nếp và ý thức tự quản tốt ngày từ những ngày đầu mình nhận
lớp. Trong đó trước tiên là các em phải có nề nếp tự quản trong việc đánh giá thi
đua trên tinh thần đảm bảo lợi ích chung của tập thể lớp trong đó có lợi ích cá
nhân. Nên qua trăn trở suy nghĩ, thử nghiệm của nhiều năm làm công tác chủ
nhiệm lớp đến nay tôi thấy rằng con đường mình đã chọn thực sự đã có những
thành công nhất định. Đó là lý do để tôi chọn đề tài sáng kiến này.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
2
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn.

1. Cơ sở lý luận.
Nhân loại đang sống trong kỷ nguyên mới, đất nước đã gia nhập WTO, “con
thuyền Việt Nam” đã và đang vươn ra biển lớn, với sự phát triển vô cùng mạnh
mẽ, sâu sắc trên mọi phương tiện. Chính sự phát triển ấy tạo nên những tiền đề,
khả năng để loài người nói chung và thể hệ trẻ nói riêng có cơ hội để phát huy tối
đa khả năng tiềm tàng vốn có của mình, của tập thể , để từ đó vững tin vào tương
lai.
Cùng với sự phát triển và vận động để tự khẳng định mình, theo quan điểm
giáo dục hiện đại, theo kinh nghiệm của UNESCO, giáo dục giữ vai trò to lớn,
đóng vai trò năng động, sáng tạo, góp phần cho sự phát triển đi lên của xã hội,
Giáo dục xây dựng những nhân cách hoàn thiện có đầy đủ phẩm chất, năng lực để
có thể theo kịp xu thế phát triển không ngừng của thời đại. Bởi vậy, việc giáo dục
phải được tiến hành thường xuyên, liên tục cho mọi lứa tuổi trong suốt cuộc đời
mỗi người. Giáo dục phải thực sự trở thành phong trào quần chúng. Giáo dục phải
được tiến hành và tiếp thu bằng nhiều cách khác nhau. Điều quan trọng không phải
học cái gì mà là học được cái gì và học bằng cách nào?
Gia đình là nơi sinh ra con người, nuôi dưỡng chăm sóc con người trưởng
thành, nhưng con người ấy sau này ra đời như thế nào, họ có thể hòa nhập được
với nhịp độ phát triển không ngừng của xã hội không, có đảm đương nổi vai trò
của mình, trách nhiệm của mình trước tập thể, trước xã hội và trước chính bản thân
mình hay không thì lại phụ thuộc rất lớn vào sự giáo đục của nhà trường, nhân
cách của các thầy cô giáo, vào phương pháp làm việc của các thầy cô đối với học
sinh lửa tuổi đến trường, đặc biệt là ở trường Trung học cơ sở.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
3
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
Như vậy nhà trường là “chiếc cầu” nối giữa gia đình và xã hội và người đi
trên chiếc cầu ấy chính là các em học sinh thân yêu của chúng ta mà người thiết kế

xây dựng nó chính là các thầy cô giáo trong nhà trường nói chung, các thầy cô trực
tiếp giảng dạy học sinh nói riêng và đặc biệt quan trọng, quyết định phần lớn lại
chính là các thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm lớp. Tâm hồn học sinh, nhân các
học sinh khởi đầu như “một tờ giấy trắng”, các em sẽ là đối tượng trực tiếp nhận sự
dạy dỗ, chăm sóc, giáo dục của nhà trường. Nhân cách các em phát triển như thế
nào đều phụ thuộc vào cách giáo dục, chất lượng, hiệu quả của các lực lượng giáo
dục này. Nhờ vậy học sinh sẽ được tiếp thu trực tiếp các tri thức văn hóa tiến bộ,
được giáo dục đạo đức, giáo dục thể chất, thẩm mĩ một cách khoa học…
Song để trở thành con người toàn diện về mọi mặt ngay từ khi còn nhỏ, khi
còn ngồi trên ghế nhà trường, bản thân học sinh phải là những học sinh có ý thức
tự giác cao, với một tập thể lớp, có ý thức phong trào tự quản tốt trong quá trình
rèn luyện của mình.
Và để xây dựng được một tập thể lớp có ý thức tự giác, tự quản cao thì vai
trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp thời kì đầu phải là người “cầm lái”, phải gây
dựng một đội ngũ cản bộ lớp, cán bộ chi đội và tập thể lớp, để các em có nề nếp,
rồi dần dần hình thành thói quen. Lúc đó, ý thức tự giác mới bắt đầu được hình
thành và lâu dần sẽ có được một tập thể lớp có ý thức tự giác, tự quản tốt. Trong đó
các thành viên chấp hành nội quy của tập thể lớp một cách tự nguyện, tự giác. Tất
nhiên, việc làm trên không thể một ngày, hai ngày đã có thể hoàn thành mà đòi hỏi
phải thực hiện trong một thời gian dài, thậm trí có khi phải thức hiện trong nhiều
tháng, trong nhiều năm. Vì sản phẩm của giáo dục không thể thấy ngay trong trước
mắt mà nó nó là sản phẩm “ẩn”, mọi sản phẩm của giáo dục, nhất lại là sản phẩm
của nhân cách lại chỉ được xã hội đánh giá, chấp nhận hay không ở nhiều năm sau
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
4
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
khi các em đẫ rời ghế nhà trường. Vì vậy, nó lại càng đòi hỏi lương tâm trách
nhiệm rất cao của người thầy.

2. Cơ sở thực tiễn.
Học sinh ở Trung học cơ sở, lứa tuổi vị thành niên, về tâm sinh lý là lứa tuổi
có biến động rất mạnh. Vì thế, mức độ ổn định trong quá trình hình thành nhân
cách chưa cao. Các em dễ nghe lời cha mẹ, thầy cô giáo, người lớn tuổi, song lại
cũng rất dễ nhiễm các tác động tiêu cực từ gia đình, bạn bè, xã hội, đặc biệt trong
thực tế xã hội hiện nay, cơ hội cái xấu tác động vào quá trình rèn luyện nhân cách,
vào tư tưởng, tình cảm của các em là rất nhiều. Bởi vậy nếu không có nề nếp tốt từ
trong gia đình, ở trường lớp học sinh sẽ rất dễ có những thay đổi bất thường, tiêm
nhiễm những tệ nạn xã hội rất nhanh, nhiều khi đi ngược lại mong muốn của người
lớn.
Qua thực tế của nhiều năm làm công tác giảng dạy và chủ nhiệm lớp, một
kinh nghiệm vô cùng quí giá mà tôi rút ra cho mình và cho đồng nghiệp, là để làm
công tác giảng dạy bộ môn mình phụ trách nói riêng và công tác chủ nhiệm lớp,
cũng như giáo dục học sinh nói chung đạt được kết quả tốt đẹp như mình mong
muốn thì điều quan trọng trước tiên là học sinh phải có ý thức tự giác trong học
tập, trong rèn luyện với một tập thể có sự đoàn kết nhất trí, có tổ chức khoa học và
có ý thức tự quản, tự giác thật tốt.
Một thực tế khác mà trong cơ chế xã hội hiện nay, các gia đình thường yêu
cầu và luôn có mong muốn, kì vọng ở con cái mình khá cao. Họ mong muốn các
em không chỉ là con ngoan trong gia đình, trò giỏi ở nhà trường mà còn mong
muốn con em mình có thể hiểu biết thêm nhiều lĩnh vực khác. Cho nên ngoài việc
học tập ở trường, các bậc phụ huynh còn muốn con em của mình học thêm các lớp
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
5
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
học khác như: các lớp học văn hóa nâng cao, lớp vi tính, thể dục thể thao… luôn
luôn là vậy, lúc nào cha mẹ cùng kỳ vọng ở con cái của mình một kết quả thật tốt
đẹp, một tương lai thật tươi sáng. Đó quả thật có những nguyện vọng hết sức chính

đáng, đáng trân trọng. Song rất tiếc là nhiều khi kì vọng của cha mẹ thì lớn mà khả
năng thực tế của các con lại có hạn…
Trong khi đó, lại có một thực tế khác nữa là cha mẹ học sinh phần thì vì tính
chất công việc áp lực quá căng thẳng thời gian mà dù rất muốn nhưng khó có thể
dành thời gian để dạy bảo con đến nơi đến chốn, phần thì trình độ kiến thức còn có
phần thua kém con cái, phần lại phải dành quá nhiều thời gian cho việc kiếm kế
sinh nhai. Vì thế, dù rất kỳ vọng ở con cái học dường như khoán trắng chất lượng
giáo dục cho nhà trường và các thầy cô phụ trách lớp. Câu nói cửa miệng của họ
khi gặp chúng tôi là “TRĂM SỰ NHỜ THẦY, NHỜ CÔ”, hoặc trao đổi qua điện
thoại, qua sổ liên lạc là “ CHÚNG TÔI BẬN LẮM, TÙY THẦY, TÙY CÔ
QUYẾT ĐỊNH THÔI”. Vậy thì thử hỏi nếu học sinh ở trường lớp không có ý thức
tự quản, tự giác cao làm sao các em có thể đáp ứng được lòng mong mỏi của bố
mẹ, của thầy cô và của xã hội được.
Bên cạnh đó, một thực tế khác là sự hiểu biết của phụ huynh về tâm lý lứa
tuổi vị thành niên là rất hạn chế, (thậm chí có phụ huynh là con số “0” nên bản
thân họ hoặc là yêu cầu quá cao vượt khả năng thực tế ở con em mình, hoặc là
quan tâm quá mức một cách thô bạo), vào nhiều lĩnh vực riêng tư của con cái hoặc
có trường hợp lại chỉ hỏi thăm qua loa được chăng hay chớ, hoặc buông xuôi bất
lực.
Mặt khác theo xu thế của xã hội hiện nay, bản thân thế hệ trẻ nói chung, học
sinh trung học cơ sở nói riêng có tư chất thông minh hơn so với trước đây nhiều
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
6
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
năm, điều kiện để các em mở rộng nâng cao hiểu biết về mọi lĩnh vực đâu chỉ có ở
nhà trường. Các em có nhất nhiều cơ hội để mở mang tri thức, mở rộng các mối
quan hệ của mình bằng nhiều cách khác nhau, đâu phải chỉ có ở nhà, ở trường, ở
bạn bè, ở xã hội, trong đó đặc biệt là con đường truy cập mạng internet Tuy vậy

để phân biệt được đúng sai, tốt xấu, dở dang, điều được phép, điều phải cấm kỵ ở
tuổi các em thì lại không được hướng dẫn một cách tỉ mỉ chu đáo. Vì tất cả mọi sự
lúc ấy ở các em chỉ là hoặc là độc lập tác chiến theo theo cảm tính cá nhân, hoặc bị
bạn bè lôi kéo mà các em a dua theo.
Vì thế, tôi thấy rằng trong khoảng thời gian ngồi ghế nhà trường, người thầy
phải có phương pháp xây dựng cho học sinh một nề nếp sinh hoạt hợp lí, cách suy
nghĩ thật trong sáng, lành mạnh, có ý thức tự giác thật cao để các em biết chủ động
vận dụng ở mọi lúc, mọi nơi. Cho nên để xây dựng được nề nếp tốt này thì chẳng
ai khác chính là các thầy cô giáo trong nhà trường mà trách nhiệm đó trước hết
thuộc về giáo viên chủ nhiệm lớp.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
7
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
III. Những biện pháp thực hiện
Khi nhận được sự phân công phụ trách lớp của ban giám hiệu nhà trường,
của tổ chủ nhiệm, tôi lần lượt làm các công việc sau:
1. Yêu cầu đầu tiên vào nhận chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm phải mang
một tâm trạng vui vẻ cho học sinh. Làm quen với các em , tìm hiểu kỹ về tình hình
lớp, về hoàn cảnh cụ thể của từng em từ những năm trước qua chính học sinh, qua
các giáo viên chủ nhiệm lớp những năm trước và giáo viên bộ môn. Cố gắng hình
thành ở các em một thói quen mỗi khi gặp thầy cô chủ nhiệm là các em có những
niềm vui, có những tâm tư mình đang chờ được gặp để trao đổi, tâm sự hoặc kiến
nghị đề xuất, hoặc ít nhất qua cô thầy chủ nhiệm cũng nhận được lời tư vấn chỉ cho
mình nên làm gì và nên như thế nào cho thời gian, cho công việc, cho các mối
quan hệ tiếp theo.
2. Trao đổi tâm tình với học sinh, nói rõ cho các em biết mong ước, dự định
của mình trong việc xây dựng kế hoạch lớp trong năm học. Từ đó các em sẽ cùng
có một mục tiêu, hòa cùng tập thể đồng tâm hợp ý cùng nhau phấn đấu và rèn

luyện.
3. Thống nhất với các em học sinh cách thức làm việc của mình (vì có thể
mỗi giáo viên sẽ có một cách làm việc khác nhau) và đã đề ra biện pháp gì thì cố
gắng thực hiện bằng được, không nên “chỉ phát mà không động” theo kiều đánh
trống bỏ dùi sẽ làm mất niềm tin với học sinh và người giáo viên sẽ bị mất uy tín
trước học sinh. Điều quan trọng với một giáo viên chủ nhiệm là phải kiên trì,
không nản lòng. Vì như đã nói ở trên sản phẩm của giáo dục là sản phẩm “ẩn”,
không thể trông thấy, đánh giá được kết quả ngay lập tức mà có khi là rất lâu sau
mới thấy được kết quả.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
8
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
4. Cùng với ban cán sự lớp, cán bộ chi hội và tập thể lớp bàn bạc, thống nhất
các chỉ tiêu phấn đấu của lớp, của chi hội trong năm học. Giáo viên không nên áp
đặt mà phải để cho các em hoàn toàn tự do, dân chủ bàn bạc, phát huy và có được
những ý kiến đóng góp có lợi cho tập thể và biện pháp vì tập thể, trong đó phải có
sự nhất trí cao của cả lớp.
5. Tự cá nhân học sinh đăng ký thi đua, danh hiệu đạt được trong năm học,
đưa ra các biện pháp thực hiện phù hợp với chính mình, tất nhiên đăng ký trên cơ
sở phải đật được mục tiêu phấn đấu của lớp, của tổ mà tập thể các em đã được
cùng nhau bàn bạc trước đó.
6. Trên cở sở học sinh đã tự chủ động đăng kí các mục tiêu phấn đấu của
mình, giáo viên chủ nhiệm lên kế hoạch thi đua cho cả năm học, cho từng giai
đoạn thi đua, thông báo tới học sinh và phụ huynh, Động viên từng tổ, từng cá
nhân tự đăng kí chỉ tiêu thi đua, chú ý đặc biệt với đối tượng học sinh giỏi, học
sinh kém và học sinh cá biệt về đạo đức. Trong quá trình thực hiện, Giáo vên chủ
nhệm và cán bộ lớp sẽ thường xuyên kiểm tra, rà soát chỉ tiêu, nếu cá nhân, hoặc
tập thể nào đi chệc hương, có biện pháp chấn chỉnh khịp thời ngay. Nếu không kế

hoạch vạch ra sẽ “đứng trước nguy cơ phá sản”.
7. Nhất thiết yêu cầu phụ huynh học sinh phải tạo điều kiện quan tâm tới
việc học tập của con cái bằng cách: lập góc học tập đúng khoa học, có thời gian
biểu, thời khóa biểu. mua sắm đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập tối thiểu cho con,
bao bọc, dán nhãn ngay từ đầu năm học. Đăng ký thời gian học ở nhà (ít nhất là hai
tiếng trở lên mỗi ngày), yêu cầu phụ huynh luôn quan tâm, quản lý chặt chẽ giờ
giấc các buổi học ngoài giờ học chính khóa trong ngày, lên thời khóa biểu dán ở
góc học tập. Tất cả các biểu hiện bất thường về thời gian biểu học tập ở lớp, về các
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
9
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
hành vi ứng xử của học sinh, về kết quả phấn đấu và rèn luyện…. đều cần được
thông báo kịp thời đến phụ huynh học sinh.
8. Vào năm học, giáo viên chủ nhiệm cùng cán bộ lớp, cán bộ chi đội sẽ lên
kế hoạch tổ chức kiểm tra dưới các hình thức khác nhau một cách thường xuyên
hoặc đột xuất.
9. Bàn bạc để đi đến thống nhất với học sinh thang điểm thi đua của năm
học (xem bản đánh giá thi đua phần dưới) lập sổ theo dõi thi đua của tổ, do tổ
trưởng, tổ phó theo dõi các tổ, cuối tuần có cộng điểm nhận xét đánh giá, công khai
phê bình, khen thưởng kịp thời. Danh sách khen chê được thông báo công khai trên
bảng thi đua của lớp.
10. Lập SỔ THEO DÕI THÔNG TIN HAI CHIỀU đối với tất cả học sinh
trong lớp nhằm thông báo một cách thường xuyên liên tục các quá tình học tập,
phấn đấu của học sinh ở lớp hàng tuần, cuối tuấn cán bộ lớp, cán bộ tổ họp, tổng
kết, nhận xét đánh giá, ghi kết quả thi đua của các thành viên trong tổ vào sổ thông
tin hai chiều này. Giờ sinh hoạt cuối tuần, giáo viên chủ nhiệm sẽ kí, nhận xét và
có những yêu cầu cụ thể với những học sinh vi phạm nhiều khuyết điểm, kết quả
thi đua thấp.Tất cả các sổ theo dõi cá nhân đều được gửi về cho gia đình, nhất thiết

cha mẹ các em phải có chữ kí xác nhận, và đề xuất biện pháp giáo dục con em
mình trong tuần tiếp theo. Nếu gia đình nào không kí, hoặc chỉ làm qua loa cho có,
hoặc không đúng với chữ kí mẫu mà giáo viên đã lấy vào buổi họp phụ huynh đầu
năm, thì giáo viên sẽ lại tiếp tục có ý kiến với phụ huynh. Như vậy Phụ huynh sẽ
thường xuyên nắm được các thông tin của con em hơn, qua đó giáo viên cũng nắm
được thông tin ngược từ phía gia đình học sinh. ( Nếu dùng sổ liên lạc sẽ khó thực
hiện được thường xuyên liên tục)
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
10
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
11. Nếu có học sinh vi phạm khuyết điểm; hoặc tái phạm khuyết điểm nhiều
lần phải thông báo kịp thời cho gia đình phụ huynh học sinh bằng cách hoặc giáo
viên chủ nhiệm trực tiếp đến nhà; hoặc mời phụ huynh đến trường gặp giáo viên
chủ nhiệm để cùng trao đổi bàn bạc và tìm cách giáo dục cho phù hợp, đúng
phương pháp và kịp thời (những trường hợp này tuyệt đối không bỏ qua) yêu cầu
học sinh phải viết bản kiêm điểm hoặc viết cam kết không tái phạm (lưu ý giáo
viên phải bằng mọi cách liên hệ được với phụ huynh, không nên qua người trung
gian vì thực tế cho thấy qua trung gian hiệu quả không bao giờ đạt được như mong
muốn, kể cả trong trường hợp ông người đó là ông bà nội, ngoại…).
12. Đối với học sinh cấp THCS, giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức các buổi
nói chuyện riêng về sinh lí và tâm lý lứa tuổi cho học sinh nam, nữ. Qua các buổi
nói chuyện này, giáo viên cung cấp cho các em những tư liệu để các em biết được
những biến đổi mạnh mẽ về đức điểm sinh lí, tâm lí của các em trong giai đoạn này
( giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời) có thể kể thêm các câu chuyện về tình
bạn, tình yêu, tác dụng và hậu quả của nó trong đời sống văn hóa và tinh thần cho
các em. Cố gắng khích lệ và gần gũi các em, tạo được cho các em có niềm tin đối
với thầy cô chủ nhiệm, coi thầy cô chủ nhiệm thực sự là người cha, người mẹ hay
người anh, người chị để từ đó các em có chỗ dựa vững chắc về tinh thần, khiến các

em có thể mạnh dạn tâm sự với thầy cô chủ nhiệm những khó khăn vướng mắc
trong cuộc sống hàng ngày của mình.
Giới thiệu với các em địa chỉ trang WEBSS về tâm sinh lí lứa tuổi ở trên
mạng, để nếu có thể các em sẽ có chỗ để gửi gắm những tâm sự thầm kín nhất của
mình, và điều quan trọng là các em có chỗ để giải tỏa những ức chế trong cuộc
sống một cách thoải mái, giúp các em tránh bị strets trước cuộc sống vốn nhiều áp
lực này.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
11
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
Tranh thủ trong các buổi họp phụ huynh trao đổi thêm với phụ huynh về
những thay đổi tâm sinh lý lứa tuổi để cho phụ huynh cùng hiểu được đặc điểm
tâm sinh lý của con mình trong giai đoạn tuổi vị thành niên, cái tuổi trẻ con đã qua
mà người lớn thì chưa tới.
13. Hết sức tận dụng lồng các bài học tư tưởng, giáo dục, liên hệ thức tế từ
các bài dạy chính khóa nếu thấy có thể được, vì đây là cách làm theo tôi là nhẹ
nhàng nhất và dễ đi vào tâm hồn các em nhất.
14. Cần lưu ý một điều là trong giáo dục học sinh Thầy cô giáo cần hết sức
tôn trọng nhân cách học sinh, tuyệt đối không được mạt sát, miệt thị, mắng mỏ, hạ
thấp danh dự của học sinh trước tập thể mà phải hết sức mềm mỏng, nhẹ nhàng,
thực sự coi các em như người bạn nhỏ tuổi của mình. Bởi vì các thầy cô có tôn
trọng và thương yêu các em chân thành (điều này các em tự nhận thức rất chính
xác) các em mới kính trọng, yêu thương và thấy mình có bổn phận phải nghe lời
thầy cô và tự giác ủng hộ thầy cô, làm đúng yêu cầu mà thầy cô đề ra một cách tự
nguyện.
15. Sau mỗi đợt phát động thi đua cần có bình bầu, khen thưởng kịp thời, kỷ
luật đúng lúc,đúng chỗ, song cần trên quan điểm nâng đỡ, tạo điều kiện để các em
có cơ hội phấn đấu sửa chữa. Một nguyên tắc cần hết sức lưu tâm là phải tạo cho

các em có niềm tin ở chính bản thân minh, phát hiện ra những điểm mạnh vốn có
của từng em để khích lệ các em, tạo cho các em một thói quen yêu thích các hoạt
động của tập thể, tránh sự tự ti, mặc cảm mà không cố gắng phấn đấu rèn luyện.
16. Phân công nhóm học tập lập danh sách các “đôi bạn cùng tiến” (để các
em tự giác đến với nhau), thầy cô giúp đỡ các em về phương pháp, về kế hoạch
học tập, địa diểm học tập. Treo giải thưởng cho những nhóm, đôi bạn cùng tiến có
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
12
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
tiến bộ rõ rệt. Tất nhiên cần có sự theo dõi hoạt động của các nhóm, các đôi bạn,
nếu không đây sẽ lại là cơ hội để các em tụ tập, có cớ để đi chơi, đàn đúm hợp lí
với nhau, trong khi gia đình, thầy cô lại cứ nghĩ rằng các con đang học.
17. Thường xuyên liên hệ, nắm bắt thông tin của lớp và các học sinh thuộc
diện cần lưu tâm qua giáo viên bộ môn để có những yêu cầu và điều chỉnh kịp thời
về các biện pháp giáo dục và rèn luyện. Giáo viên chủ nhiệm cần tạo được cho học
sinh của mình một thói quen trao đổi thông tin thường xuyên, liên tục với thầy cô,
làm sao để mọi vấn đề kể cả tốt và xấu xảy ra trong thời gian mình không có mặt
tại lớp đều được các em phản ánh lại một cách công khai, hoặc bí mật( gặp riêng,
trao đổi qua điện thoại). Trên cơ sở đó giáo viên phân tích thông tin và xử lí các
thông tin ấy một cách kịp thời. Theo tôi đây là một trong những bí quyết giúp giáo
viên chủ nhiệm thành công trong công tác nghiệp vụ của mình. Nếu không những
sai xót vi phạm của các em trong những thời gian mình không có mặt trên lớp, tại
trường hoặc những biểu hiện các em vi phạm ngoài trường sẽ không được ngăn
chặn, có biện pháp kịp thời sẽ có nguy cơ tái phạm rất cao, dễ trở thành trở thành
thói quen xấu. Và điều nguy hiểm hơn nữa ở các em sẽ có thói quen dối trá thầy
cô, dối trá cha mẹ ; hoặc các em sẽ bao che cho nhau. Khi đó chúng ta sẽ bị “mù
thông tin trước học sinh” thất bại là điều khó tránh.
18. Luôn lưu số điện thoại của gia đình học sinh, của phụ huynh học sinh

bên người, khi có hiện tượng bất thường xảy ra với học sinh ( ốm đau, bỏ giờ trốn
tiết. hoặc những hành vi bất thường…) thông báo ngay cho phụ huynh, cùng tìm
phương pháp giải quyết kịp thời, không nên để lâu, đặt mọi sự vào việc đã rồi.
19. Lôi cuốn phụ huynh tham gia vào hoạt động của lớp nhất là các hoạt
động giáo dục đạo đức và các hoạt động tập thể. Thông qua các em học sinh có thể
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
13
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
vận động phụ huynh cùng tham gia các hoạt động cao trào của lớp, của trường.
Đây sẽ là dịp để phụ huynh hiểu nhà trường, gần gũi với giáo viên với học sinh và
có cơ hội hiểu con em mình hơn. Đồng thời cũng thông qua hình thức hoạt động
như vậy, hoặc phụ huynh sẽ có những ý kiến đóng cho trường lớp những biện
pháp, những kinh nghiệm hay. Và điều quan trọng hơn nữa đây là dịp ta phối hợp
ba lực lượng giáo dục có hiệu quả nhất.
20. Giáo viên chủ nhiệm lớp chủ động sáng tạo, thường xuyên thay đổi nội
dung hình thức sinh hoạt lớp hàng tuần dựa trên sự kết hợp chỉ đạo của chương
trình Hoạt động ngoại khóa, thông báo trước các chủ đề sẽ sinh hoạt trong kỳ tới
để học sinh phân công, chuẩn bị tham gia. Trong hoạt động này, giáo viên chủ
nhiệm với vai trò là đại biểu, cố vấn, chỉ đạo định hướng còn, học sinh đặc biệt là
đội ngũ cán bộ lớp có thể hoàn toàn chủ động được việc chọn hình thức hoạt động,
cho phép các em lồng các hình thức vui chơi giải trí đa dạng, phong phú, tập thể
lớp hoạt động dưới sự chỉ đạo của lớp trưởng hoặc chi đội trưởng.
21. Họp cán bộ lớp, bàn bạc xây dựng tiêu chuẩn đánh giá thi đua trong tuần
cho các cá nhân, trên cơ sở đó đánh giá thi đua, tổ các tuần, các tháng, và cả năm.
Dưới đây là biểu điểm đánh giá thi đua của lớp chủ nhiệm, mà qua nhiều
năm thực hiện, sửa đổi tôi thấy có hiệu quả nhất so với các loại thang điểm mà tôi
đã cho lớp thực hiện.
Hướng dẫn cách đánh giá thi đua hàng tuần

(Điểm khởi đầu là 100)
1. Phát biểu 1 lần + 1 điểm, 1 tuần phát biểu từ 5 lần trở lên cộng thêm 2 điểm.
Nhưng cả tuần không phát biểu (không tình nguyện trả bài, sẽ bị trừ 5 điểm).
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
14
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
2. Tình nguyện trả bài: nếu được 6, 7, 8 không cộng; được điểm 9. 10 + 5 điểm,
Nhưng gọi trả bài mà không thuộc được từ 4 trở xuống - 5 điểm, thuộc bài từ 8
điểm trở lên + 2 điểm (nếu trong tuần không phát biểu lần nào mà có xung phong
trả bài coi như phát biểu).
3. Thiếu bài tập hoặc không soạn, không làm bài – 5 điểm /1 lần
4. Nói chuyện trong giờ học (bị giáo viên nhắc) hoặc nhắc bài cho bạn – 2 điểm/lần
5. Vắng không phép – 10 điểm/ 1lần.
6. Đi học muộn, vào muộn các tiết – 5 điểm/ 1lần.
7. Truy bài không nghiêm túc, không sinh hoạt 15 phút, ra ngoài giờ chuyển tiết bị
cờ đỏ nhắc – 5 điểm / 1lần / lỗi.
8. Quay cóp trong giờ kiếm tra, thi cử - 10 điểm/lần, viết bản kiểm điểm có ý kiến
của phụ huynh, hạ loại thi đua tháng.
9. Không hoàn thành trách nhiệm, nhiệm vụ được giao (lao động, công tác, các
khoản đóng góp…) – 5 điểm/lần.
10. Không quàng khăn đỏ, không mặc đồng phục đúng theo quy định -5 điểm/
1lần.
11. Phá hoại của công (bị phạt hành chính, bắt bồi thường bằng hiện vật) – 10
điểm/ 1lần.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
15
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS

===============================================
12. Có tham gia các hoạt động phong trào nghệ thuật, thể dục, thể thao, hoạt động
ngoại khóa, báo tường… (do trường lớp phát động) nhiệt tình + 5 điểm/lần, đạt
thành tích tốt + 10 điểm/ lần.
13. Làm từ thiện, làm được việc tốt giúp đỡ bạn + 2 điểm/lần.
Cách cộng điểm, đánh giá thi đua hàng tuần
- Loại A: Không vi phạm các lần – 5 điểm phát biểu ít nhất 1 lần/tuần, đạt 90
điểm trở lên.
- Loại B: Không phát biểu lần nào, không vi phạm các lỗi: - 10 điểm, tổng
điểm từ 80 đến 89.
- Loại C: Học sinh vi phạm 2 lần vào các lỗi – 5 điểm, không vi phạm lỗi – 10
điểm, có tổng điểm từ 70 tới 79 điểm.
- Loại D: Học sinh có liên quan đến giờ trung bình (điểm 5 đến 6)
+ Vi phạm vào các lỗi: - 10 điểm.
+ Có tổng điểm dưới 70.
Lưu ý:
- Học sinh vi phạm 3 lần lỗi – 5 điểm viết kiếm điểm có chữ ký của phụ
huynh, bản thân học sinh đọc kiểm điểm trước lớp.
- Học sinh phạm lỗi loại D sẽ bị phạt và mời phụ huynh đến. Viết bảng kiểm
điểm – tái phạm sẽ bị đình chỉ học, đưa ra hội đồng kỷ luật nhà trường.
- Hàng tuần tổng kết điểm thi đua của từng cá nhân và cả tổ, thông báo công
khai trước lớp, học sinh có ý kiến bổ sung, có biên bản tổng kết tuần, tháng.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
16
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
Để lớp đi vào kỉ cương, có thói quen thực hiện nề nếp giáo viên chủ nhiệm phải
vất vả, sát sao trong công tác chỉ đạo và cùng làm gương chấp hành kỷ luật nghiêm
túc (vì với mỗi học sinh, đó là cách làm gương sáng nhất, rõ nhất là thầy cô của các

em. Nếu có gì sai sót, giáo viên hãy mạnh dạn xin lỗi học sinh, đó cũng là cach
slamf gương. Tuyệt đối không được để mất uy tín trước học sinh, mọi biện pháp
mà giáo viên đưa ra sẽ không đạt hiệu quả). Sau khi học sinh đã quen, vào nề nếp
rồi thì rồi thì cán bộ lớp và tập thể các em hoàn toàn tự làm việc giáo viên chỉ cần
theo dõi từ xa để có chỉ đạo, uốn nắn những sai lệch phát sinh đúng lúc kịp thời,
các thông tin cần thiết có thể nắm qua đội ngũ cán bộ lớp. Và thực sự là nề nếp của
lớp đi lên rõ rệt cả về mặt phong trào lẫn chất lượng, được giáo viên bộ môn và
phụ huynh rất hài lòng và đánh giá rất cao.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
17
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
IV. Kết quả thực hiện
1. Kết quả giai đoạn đầu (khi mới nhận lớp)
- Mọi nề nếp của lớp dường như còn là con số không. Học sinh chưa có thói quen
về ý thức tự giác chấp hành kỳ luật, nền nếp và ý thức tự quản ở cả trường, lớp lẫn
ở nhà, thậm chí các em còn không có khái niệm về ý thức tự quản là gì.
- Ở giai đoạn đầu, mới nhận lớp tôi nhận thấy phụ huynh học sinh dường như tách
biết hẳn với nhà trường, với giáo viên chủ nhiệm. Vì vậy, con cái họ có thể tự do
làm nhiều điều chúng muốn, kể cả những việc làm đáng lẽ phải cấm không được tự
tiện làm.
- Tình trạng học sinh không tự giác học bài, làm bài diễn ra thường xuyên ở phần
lớn học sinh (có môn có bài chiếm tới 70 – 80% đặc biệt các môn Văn, Toán,
Anh).
- Chất lượng tham gia các phong trào… nhìn chung chưa có gì là nổi bật, chất
lượng, thành tích chưa cao, thậm chí học sinh tham gia phong trào mang tính đối
phó, xếp loại thi đua của lớp thường xếp thứ hạng không cao.
- Trong học tập, các giờ chính khóa hiện tượng học sinh chú ý vào bài học, nói
chuyện riêng và làm viện riêng như một “căn bệnh kinh niên” khó khỏi.

- Thực tế như trên cho nên chất lượng văn hóa nhìn chung không đạt chỉ tiêu
trường giao, kiểm tra chất lượng văn hóa đầu năm và giữa kì vẫn còn nhiều học
sinh xếp loại trung bình và yếu, đặc biệt là các môn cơ bản. Chất lượng giáo dục
đạo đức vẫn còn học sinh cá biệt, học sinh chậm tiến. Còn hiện tượng học sinh
chấp hành kỳ luật chung lỏng lẻo gây ảnh hưởng đến thi đua chung của lớp.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
18
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
Nhưng với tinh thần trách nhiệm, lương tâm người thầy, với tấm lòng yêu
nghề mến trẻ, với tình cảm của “người mẹ hiền thứ hai” đối với học sinh thân yêu,
tôi đã kiên trì áp dụng các biện pháp nêu trên một cách triệt để, trên tinh thần trên
tinh thần vừa mềm dẻo, vừa kiên quyết. Qua một thời gian bám trường , bám lớp
chủ nhiệm, thật đáng mừng qua nhiều khóa liên tục làm công tác chủ nhiệm lớp,
kết quả cụ thể đạt được đều rất khả quan và đáng khích lệ.
2. Kết quả đạt được:
- Sau khoảng 3 tháng đầu sau khi nhận là lớp đã có chuyển biến rõ rệt, có tiến bộ
vượt bậc cụ thể như:
+ Lớp thường xuyên đi đầu và đạt thành tích cao trong các phong trào thi
đua chung của, liên tục được xếp thứ hạng cao trong các đợt thi đua, được tuyên
dương về các hoạt động, liên tục nhận được cờ thi đua lớp xuất sắc và được dành
các giải cao trong các phong trào thi đua như : Hoa điểm tốt, Hội Khẻo Phù Đổng,
chúng em Tiến bước lên Đoàn …
+ Chi đội và tập thể lớp thực sự trở thành một tập thể đoàn kết nhất trí cao,
học sinh trong lớp luôn có ý thức tự giác và tinh thần tự quản cao. Các em thực sự
đã có nề nếp ở lớp ngay cả khi không có mặt các thầy cô giáo. Đáng mừng hơn nữa
là nề nếp hoạt động ở lớp đã có tác động rất tốt đến nề nếp tự học ở học ở nhà, qua
sự nhắc nhở, đôn đốc của phụ huynh, các em đều có ý thức tự giác thu xếp thời
gian tự học ở nhà khá đều. Tập thể lớp có tinh thần sẵn sàng giúp đỡ nhau rất chân

thành, đặc biệt đối với các em có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, các bạn trong lớp
bí mật bảo nhau quyên góp ủng hộ bạn dụng cụ hoạc tập, sách vở,… còn các em
học kém về văn hóa, lớp cử các đôi bạn giúp nhau cùng tiến và thi đua giúp nhau
cùng tiến bộ
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
19
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
+ Chất lượng mọi mặt của lớp có chuyển biến cả về chiều rộng lẫn chiều
sâu.
+ Có phụ huynh học sinh có ý định chuyển trường cho con, thậm chí có phụ
huynh theo làm sóng chọn trường, chọn lớp đã ép con mình chuyển đi các trường
có tiếng tăm, học được hàng tháng ở trường mới, lớp mới. Song khi nghe con phân
tích về tình hình lớp với một tình cảm yêu trường, mến lớp, quí thầy cô, phụ huynh
đã từ bỏ ý định và lại xin cho con trở lại trường và xin trở lại lớp. (chính phụ
huynh đó sau khi cho con trở lại học đã tâm sự với giáo viên chủ nhiêm khiến bản
thân tôi thật sự cảm động và thấy có phần tự hào và thêm tin tưởng vào hướng đi
và những biện pháp mà mình đang thực hiện).
+ Đa số phụ huynh đánh giá rất cao và tỏ ra rất phấn khởi về sự tiến bộ của
con em họ,( nhất là về nề nếp của lớp so với ban đầu khi mới nhận lớp). Rất nhiều
năm qua sĩ số lớp luôn ổn định từ khi vào trường cho đến khi các em tốt nghiệp ra
trường, chuyển lên cấp ba. Không có bất cứ một trường hợp nào, vì lí do liên quan
đến lớp chủ nhiệm mà sĩ số phải biến động ( trường hợp này đã từng xảy ra trong
nhiều trường, nhiều lớp mà chủ yếu là do sự bất lực trong biên pháp giáo dục của
giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh).
+ Nhiều học sinh sau nhiều năm ra trường, trở về thăm lại giáo viên khi đã
trưởng thành rồi các em tâm sự rằng khi còn là học sinh của cô, tuy thấy cô hơi
nghiêm, nhưng tình thương yêu của cô, cách làm việc của cô đã để lại cho em nhều
ấn tượng, nhiều kinh nghiệm quí báu để chúng em thực hành trong cuộc sống…

Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
20
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================
Kết quả cụ thể như sau:
Qua theo dõi và ghi nhận được kết quả của nhều năm làm công tác chủ
nhiệm ở nhiều khóa, nhiều lớp khác nhau, tôi thường nhận được kết quả các mặt
đánh giá của lớp do mình phụ trách như sau:
+ Xếp loại văn hóa: Tỉ lệ học sinh khá, giỏi thường chiếm tỉ lệ cao trong
trường, học sinh yếu không có( đối với lớp khối A), và tỉ lệ học sinh yếu, kém năm
sau giảm so với năm trước ( đối với lớp khối khác).
+ Xếp loại đạo đức: 100% đạt loại khá tốt, không có học sinh trung bình,
yếu.
+ Cuối năm không có học sinh chậm tiến.
+ Được Ban thi đua và tập thể giáo viên giáo viên bộ môn luôn đánh giá là
lớp có ý thức học tập và có nề nếp tốt.
+ Hội phụ huynh rất phấn khởi, hoàn toàn tin tưởng yên tâm và luôn đánh
giá cao về tập thể lớp.
+ Học sinh từ lớp khác chuyển đến cũng nhanh chóng hòa nhập và tiến bộ.
+ Đạt danh hiệu cao trong các đợt thi đua, được Ban thi đua xếp loại danh
hiệu cao và tiếp tục có điều kiện tiến xa hơn nữa.
+ Bản thân giáo viên chủ nhiệm cũng nhiều năm liên tục nhận được giấy
khen của các cấp trong các đợt thi đua và quí giá nhất là những lời khen ngợi và sự
tin tưởng lâu dài của phụ huynh học sinh khi con em của họ học trong lớp do tôi
làm công tác chủ nhiệm.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
21
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS

===============================================
IV. Bài học kinh nghiệm:
Mặc dù những thành tích đã đạt được trên đây chưa phải là đỉnh cao so với
những yêu cầu to lớn của sự nghiệp giáo dục nói chung và sự nghiệp “trồng người
nói riêng”, nhưng để đạt được kết quả như vậy thực sự người giáo viên phải dày
công, phấn đấu, luôn đổi mới , cải tiến không ngừng về mặt phương pháp. Và trong
quá trình làm việc lâu dài, tôi đã rút ra một số bí quyết nho nhỏ giúp bản thân tôi
có những thành công nhất định trong công tác chủ nhiệm lớp. Đặc biệt là xây dựng
được cho học sinh của mình một nề nếp tự giác, tự quản tốt trong mọi trường hợp,
mọi hoàn cảnh, cụ thể đó là những kinh nghiệm sau:
1. Mỗi thầy cô chủ nhiệm khi đến lớp phải tạo cho mình có một cảm giác như
về nhà mình, sẽ gặp lại những người thân yêu, họ đang chờ mình và nhận
mình là “người quản lí gia đình” ấy.
2. Việc làm sớm nhất là hãy tìm hiểu thật tỉ mỉ, sâu sắc. toàn diện về mặt hoàn
cảnh của từng học sinh, tìm hiểu kĩ về mặt tâm lí của từng em để xác định
một cách cụ thể , chính xác biện pháp giáo dục thích hợp đối với từng em.
( Xin lưu ý rằng : Không thể có một biện pháp giáo dục chung cho cả lớp)
3. Thầy cô không nên và không được phép tiếc thời gian, cần kiên trì chăm sóc
học sinh, từng bước theo dõi tận gốc từng diễn biến nhỏ để giáo dục kịp
thời.
4. Nên ghi “Nhật kí chủ nhiệm” vì về mặt tình cảm sẽ thật sung sướng và hạnh
phúc khi được hưởng những giờ phút đằm thắm trong thế giới hồn nhiên
trong sáng của các em, về mặt nghiệp vụ sẽ ghi nhận những thành công nho
nhỏ và nhất là những vấp váp của mình do đó có điều kiện rút ra những kinh
nghiệm kịp thời.
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
22
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS
===============================================

5. Nếu có điều kiện, có cơ hội là tăng cường kiểm tra mọi phương diện từ giấc
ngủ, nề nếp tác phong, đến cả vấn đề sinh sinh hoat ăn ở hàng ngày, kiểm
tra cả kiến thức, ý thức tự học tự rèn ( làm được thường xuyên càng tốt) có
thể giáo viên làm trực tiếp hoặc tổ chức mạng lưới kiểm tra gồm đội ngũ
cán bộ lớp, cán bộ chi đội, cán sự bộ môn kết hợp cùng cha mẹ học sinh
kiểm tra tại lớp, kiểm tra trong nhóm bạn.
6. Cần biết tận dụng chương trình nội khóa, các chương trình hoạt động ngoài
giờ lên lớp để thực hiện có hiệu quả yêu cầu qua “trí dục dạy đạo đức”,
“dạy chữ để rèn người”. Trong nội dung môn học bao giờ cũng yêu cầu
giáo dục đạo đức tình cảm
7. Quản lí chặt chẽ giờ lên lớp, thường xuyên uốn nắn học sinh theo phương
châm, không bỏ qua bất cứ một hiện tượng nào dù nhỏ, và hướng dẫn uốn
nắn từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
8. Chú ý bồi dưỡng tình cảm gắn bó với lớp , với trường khơi dậy và phát huy
tinh thần làm chủ tập thể của các em, để các em luôn có cảm giác đây là
“ngôi nhà thứ hai” thân yêu của mình.
9. Trước những hiện tương vi phạm giáo viên chủ nhiệm phải xử lí nghiêm
khắc, xử lí thật công bằng, phải đảm bảo nguyên tắc đối xử bình đẳng với
mọi học sinh. Tuyệt đối không được “nhấtbên trọng,nhất bên khinh” gây sự
bất bình hoặc những nhận xét về sự đối sử không công bằng của cô giáo chủ
nhiệm.
10. Đặc biệt xây dựng đội ngũ cán bộ lớp với phương châm: bồi dưỡng thường
xuyên, thử thách nghiêm ngặt, nâng cao từng bước chất lượng công tác đội
ngũ cán bộ lớp.
11. Biết tận dụng và sử dụng tiết sinh hoạt tiết Sinh hoạt lớp, xây dựng nội
dung sinh hoạt cụ thể, bổ ích phù hợp với các em. Huy động được đến mức
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
23
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS

===============================================
cao nhất trí tuệ và tình cảm tập thể của học sinh có tâm lí chờ đón hoạt động
này.
12. Nắm vững, bám sát , chủ động, vận dụng linh hoạt các kế hoạch, chỉ thị
công tác đồng thời tranh thủ được nhiều ý kiến chỉ đạo, nhận xét, kiểm tra
của Ban giám hiệu, của Đoàn đội và của các Giáo viên bộ môn, cũng như
của Phụ huynh học sinh.
13.Có kế hoạch cụ thể, trao đổi từng bước để giáo viên bộ môn cùng tham gia
hoạt động quản lí và xây dựng lớp mà trước hết là việc nâng cao chất lượng
các môn học.
14. Xây dựng tốt mối quan hệ nghiêm túc, trong sáng giữa nhà trường và gia
đình. Phát huy và tận dụng vai trò của Hội cha mẹ học sinh, chủ động góp ý
với cha mẹ học sinh về việc giáo dục con cái…ở đâu và trong bất cứ vấn đề
gì cũng đều phải dành được sự nhất trí cao của cha mẹ học sinh khi đề xuất
hoặc chấp nhận những biện pháp giáo dục tác động vào con em họ.
15.Cần xuất phát từ tình thương yêu chân thành, sâu sắc học sinh và sự tiến bộ
lâu dài của các em mà cân nhắc, lựa chọn và thực hiện tốt những hình thức
động viên, khen thưởng, kỉ luật cho phù hợp, tránh tuyệt đối không được
gây mất niềm tin ở học sinh. Khi học sinh không còn tin tưởng ở giáo viên
thì mọi biện pháp học sinh đưa ra đều vô ích. Học sinh và phụ huynh đã có
niềm tin với giáo viên chủ nhiệm rồi , thì giáo viên sẽ rất dễ dàng mọi việc,
kế hoạch vạch ra nếu nhận được ủng hộ nhiệt tình từ các phía thì chắc chắn
sẽ thành công.
16.Còn một điểm khác vô cùng quan trọng mà giáo viên nói chung và giáo viên
chủ nhiệm nói riêng là phải hết sức chú ý gương mẫu về mặt sinh hoạt, tác
phong, y phục, lời ăn, tiếng nói…của mình. Phải luôn tâm niệm một điều
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
24
Đề tài: Vai trò của giáo viên chủ nhiệm
trong việc xây dừng nếp tự quản cho học sinh THCS

===============================================
rằng: chính chúng ta là “tấm gương sáng” để học sinh soi, và không bao giờ
được cho phép mình tự buông thả trước học sinh.
17. Một giáo viên khi có sai xót, hãy thực hiện một cách hết sức tự nhiên và
thoải mái việc tự phê bình trước học sinh và xin lỗi các em. Đừng bao giờ
vỗ ngực trước học sinh rằng ta hay nhất, ta đúng nhất, ta là tuyệt vời ( sự
đánh giá về ta chỉ nên dành cho học sinh và phụ huynh mà thôi).
18. Không nên dấu học sinh những điều ta chưa biết, không bao giờ được nói
bừa cho qua chuyện.
Những điều trình bày ở trên là những kinh nghiệm nhỏ của bản thân
tôi trong quá trình nhiều năm liên tục làm công tác chủ nhiệm lớp mà tôi đã,
đang và sẽ còn tiếp tục thực hiện tiếp theo. Nhờ những việc làm cụ thể này
mà các lớp do tôi đã từng phụ trách ít nhiều đã có những tiến bộ và thu được
những thành quả nhất định. Tuy nhiên với tôi đây vẫn chưa phải là phương
pháp duy nhất, tối ưu nhất. Để tiếp tục không ngừng ngày một nâng cao chất
lượng, hiệu quả của công tác giáo dục và hiệu quả của công tác chủ nhiệm
nói riêng bản thân tôi và tất cả giáo viên vẫn cần luôn luôn phải học hỏi, tìm
tòi, sáng tạo và không ngừng đổi mới, luôn tiếp cận, học hỏi, tiếp thu những
thành tự khoa học mới để chất lượng hiệu quả của chúng ta, sản phẩm “trồng
người” ngày một cao hơn, tốt hơn nữa để đáp ứng yêu cầu ngày một phát
triển của đất nước trong thời kì hội nhập đổi mới.
Phúc Đồng. Ngày 26 / 03 / 2008
Người viết
Trần Thụy Phương
Trần Thụy Phương – Trường THCS PHÚC ĐỒNG – 3 / 2008
25