Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu

c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù giê th¨m líp

Kiểm tra bài cũ:


?
?
Trng ng cú nhng c im gỡ? Xỏc nh trng ng
Trng ng cú nhng c im gỡ? Xỏc nh trng ng
trong cỏc cõu sau?
trong cỏc cõu sau?
a.Trc mt cụ giỏo, con ó thiu l vi m.
a.Trc mt cụ giỏo, con ó thiu l vi m.
b.Vo ờm trc ngy khai trng ca con, m khụng ng c.
b.Vo ờm trc ngy khai trng ca con, m khụng ng c.
c.Bng chic xng nh, Nam xỳc ht ng cỏt
c.Bng chic xng nh, Nam xỳc ht ng cỏt
a. Trc mt cụ giỏo
b. Vo ờm trc ngy khai trng ca con
c. Bng chic xng nh
P N:
-V ý ngha: Thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục
đích, phơng tiện cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.
-Về hình thức: Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu cuối câu hay giữa câu.
Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thờng có một quãng
nghỉ khi nói hoặc một dấu phẩy khi viết.

?
Xác định thành phần trạng ng trong
các ví dụ dới đây?

a. Nhng tôi yêu mùa xuân nhất là vào
khoảng sau ngày rằm tháng giêng[ ]
Thờng thờng, vào khoảng đó
trời đã hết nồm, ma
xuân bắt đầu thay thế cho ma phùn, không còn
làm cho nền trời đùng đục nh màu pha lê mờ.
Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt
xanh tơi hiện ở trên trời, mình cảm thấy rạo rực
một niềm vui sáng sủa. Trên giàn hoa lí, vài con
ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ đ
tám chín giờ sáng,
trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng
hồng rung động nh cánh ve con mới lột.

(Vũ Bằng)
b. Về mùa đông, lá bàng đỏ nh màu đồng
hun.
I. Công dụng của trạng ngữ:
*.Ví dụ: Xác định thành phần
trạng ngữ

(1) Thờng thờng, vào
khoảng đó: Trạng ngữ chỉ thời
gian
(3)Trên giàn hoa lí:Trạng ngữ
chỉ nơi chốn
(4)Chỉ độ tám chín giờ sáng:
Trạng ngữ chỉ thời gian.
(5)Trên nền trời trong: Trạng
ngữ chỉ nơi chốn

(6)Về mùa đông:Trạng ngữ chỉ
thời gian.
(2)Sáng dậy:Trạng ngữ chỉ thời
gian.
Thờng thờng, vào khoảng đó,
Sáng dậy,
Trên giàn hoa lí,
Chỉ độ tám chín giờ sáng,
trên nền trời trong
Về mùa đông
Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp)

a. Nhng tụi yờu mựa xuõn nht l vo
khong sau ngy rm thỏng giờng []
, tri ó ht nm,ma xuõn bt
u thay th cho ma phựn, khụng cũn lm
cho nn tri ựng c nh mu pha lờ
m,nm di nhỡn ra ca s thy nhng
vt xanh ti hin trờn tri,mỡnh cm
thy ro rc mt nim vui sỏng sa.,vi
con ong siờng nng ó bay i kim nh hoa.
, nhng ln sỏng hng hng rung ng
nh cỏnh con ve mi lt.
(V Bng)
b. .,lỏ bng nh mu ng hun.
Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu
?
Có nên lợc bỏ trạng ngữ trong
hai câu trên không? Vì sao?
I. Công dụng của trạng ngữ:

*.Ví dụ:Xác định thành phần trạng ngữ
(1) Thờng thờng, vào khoảng đó: Trạng
ngữ chỉ thời gian
(3)Trên giàn hoa lí:Trạng ngữ chỉ nơi chốn
(4)Chỉ độ tám chín giờ sáng: Trạng ngữ
chỉ nơi chốn.
(5)Trên nền trời trong: Trạng ngữ chỉ nơi chốn
(6)Về mùa đông: Trạng ngữ chỉ thời gian.
(2)Sáng dậy:Trạng ngữ chỉ thời gian.
=> Không có sự liên kết câu, diễn đạt
lủng củng, rời rạc, không mạch lạc.

->B sung nhng thụng tin v thi gian,a
im lm cho cõu miờu t chớnh xỏc, y
-> Trng ng 1,3,4,5 to liờn kt cho cõu,
on vn

*. Kt lun: Cụng dng ca trng ng:
-
Xỏc nh hon cnh,iu kin din ra s vic nờu
trong cõu,lm cho ni dung ca cõu dy ,chớnh
xỏc
-
- Ni kt cỏc cõu, cỏc on vi nhau to mch lc
cho vn bn
?
? Trng ng cú cụng dng gỡ trong cõu?

Ghi nhớ: Trạng ngữ có những công dụng sau:
-

Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu,
góp phần làm cho nội dung của câu đợc đầy đủ, chính xác.
-
Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho đoạn văn,
bài văn đợc mạch lạc
I.Cụng dng ca trng ng:
Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu

Bài tập nhanh
Bài tập nhanh


?
? Gọi tên và nêu công dụng các trạng ngữ trong đoạn văn sau::
“…Trong cái vỏ xanh xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm,phảng phất hương vị
ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa ngày càng
cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời…”
(Thạch Lam)
-Trong cái vỏ xanh xanh kia, dưới ánh nắng:Trạng ngữ chỉ nơi chốn.
-Vì cái chất quý trong sạch của Trời:Trạng ngữ chỉ nguyên nhân


Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu

a. Và để tin tởng hơn nữa vào tơng lai của
nó
a. Ngời Việt Nam ngày nay có lí do
đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng
nói của mình.Và để tin t6ởng hơn nữa
vào t6ơng lai của nó.

*.Ví dụ: Quan sát câu in đậm và nhận
xét:
-> Nhấn mạnh ý.
I.Cụng dng ca trng ng:
*.Kt lun: Cụng dng ca trng ng:
-
Xỏc nh hon cnh,iu kin din ra s vic nờu
trong cõu,lm cho ni dung ca cõu dy ,chớnh
xỏc
-
- Ni kt cỏc cõu, cỏc on vi nhau to mch lc
cho vn bn
II.Tỏch trng ng thnh cõu riờng:
?
?


Câu in đậm dới đây có
Câu in đậm dới đây có
g
g
i
i
đặc biệt?
đặc biệt?
- Là một câu, không có chủ ng và
vị ng
- Bổ sung thông tin cho câu thứ
nhất về mục đích, là trạng ng chỉ
mục đích.

?.Tỏc dng ca vic tỏch trng ng
th hai ca cõu thnh mt cõu riờng?
-> Nhn mnh ý.


Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu
a.Và để tin tởng hơn nữa vào tơng lai của nó
b. Nhõn dõn ta cú truyn thng tụn
s trng o, luụn cao vai trũ ca
ngi thy trong cuc sng ca mi
ngi
Nhng trong cuc sng, mun
thnh t, Con ngi cũn phi hc
tp mi ni, mi lỳc, hc bt c ai
cú nhng iu ỏng hc.
(Nguyn Thanh Tỳ)
c. Bố cháu đã hi sinh. Năm 72.
d.
*. Vớ d:
-> Nhấn mạnh ý.
I.Cụng dng ca trng ng:
*.Kt lun: Cụng dng ca trng ng:
-
Xỏc nh hon cnh,iu kin din ra s vic nờu trong
cõu,lm cho ni dung ca cõu dy ,chớnh xỏc
-
Ni kt cỏc cõu, cỏc on vi nhau to mch lc cho vn
bn
II.Tỏch trng ng thnh cõu riờng:
? Quan sỏt vớ d b,c,d v nhn xột

tỏc dng của câu in ậm trong vớ d
sau?
-> b.Chuyn ý.
c.Thể hiện tỡnh huống cụ thể.
d. Bộc lộ cảm xúc nhất định.

b. Nh ng trong cu c s ng, mu n th nh
t
c. Năm 72.
d.
-> b.Chuy n ý.
c.Thể hiện tỡnh huống cụ thể.
d. Bộc lộ cảm xúc nhất định.
*. Kt lun:
?
?Tỏc dng ca vic tỏch trng ng
thnh cõu riờng và khi trỡnh bày tác
dụng đó trạng ng thờng đúng vị
trí nào trong câu?

-Nhn mnh ý,chuyn ý,th hin tỡnh hung
cm xỳc.
-Thng ng cui cõu.


TiÕt 89: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u
I.Công dụng của trạng ngữ:
*.Ví dụ:
*.Kết luận: Công dụng của trạng ngữ:
-

Xác định hoàn cảnh,điều kiện diễn ra sự việc nêu trong
câu,làm cho nội dung của câu dầy đủ,chính xác
-
Nối kết các câu, các đoạn với nhau tạo mạch lạc cho văn
bản
*. Kết luận:
II.Tách trạng ngữ thành câu riêng:
-
Nhấn mạnh ý,chuyển ý,thể hiện tình huống cảm xúc.
-
Thường đứng cuối câu.
Ghi nhí
Ghi nhí
Trong một số trường hợp, để nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc thể hiện những tình
huống ,cảm xúc nhất định, người ta có thể tách trạng ngữ, đặc biệt là trạng ngữ
đứng cuối câu thành những câu riêng.

Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu
III. Luyện tập: 1. Nêu công dụng của trạng ngữ trong các đoạn trích sau:
a. Kết h p những bài này lại, ta đợc chiêm ngỡng một bức chân dung tinh thần
tự hoạ rất rõ nét và sinh động của nhà thơ.
ở loại bài thứ nhất, ngời ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo Nguyễn
ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp kí sự, phóng sự và nghệ thuật châm biếm.
ở loại bài thứ hai, ta lại thấy ở nhà thơ cách mạng sự nối tiếp truyền thống thi ca
lâu đời của Phơng Đông, của dân tộc, từ Lí Bạch, Đỗ Phủ đến Nguyễn Trãi,
Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến (Nguyễn Đăng Mạnh)
+> loi bi th nht, loi bo th hai: Trng ng ch trỡnh t cỏc lp lun.
Kết hợp những bài này lại: Trạng ngữ chỉ ph(ơng thức.
I.Cụng dng ca trng ng:
*.Kt lun: Cụng dng ca trng ng:

-
Xỏc nh hon cnh,iu kin din ra s vic nờu trong cõu,lm cho ni dung ca cõu dy ,chớnh xỏc
-
Ni kt cỏc cõu, cỏc on vi nhau to mch lc cho vn bn
II.Tỏch trng ng thnh cõu riờng:
-
Nhn mnh ý,chuyn ý,th hin tỡnh hung cm xỳc.
-
Thng ng cui cõu.
*. Kt lun:

TiÕt 89: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u
III. LuyÖn tËp 1. Nªu c«ng dông cña tr¹ng ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau:
b. Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ .Lần đầu tiên chạp chững bước
đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối
phải không ? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không?
Không sao đâu vì…[…]. Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa- xtô chỉ là một học
sinh trung bình. Về môn Hóa, ông đứng hạng 15 trong số 22 học sinh của
lớp.
(Theo Trái tim của điều kì diệu)
+> Đã bao lần….Lần đầu tiên chập chững…Lần đầu tiên tập bơi…Lần đầu tiên
chơi bóng bàn…Lúc còn học phổ thông…Về môn Hóa : Trạng ngữ chỉ trình tự
của các lập luận.
II.Tách trạng ngữ thành câu riêng:
I.Công dụng của trạng ngữ:
*.Ví dụ:
*.Kết luận: Công dụng của trạng ngữ:
-
Xác định hoàn cảnh,điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu,làm cho nội dung của câu dầy đủ,chính xác
-

Nối kết các câu, các đoạn với nhau tạo mạch lạc cho văn bản
-
Nhấn mạnh ý,chuyển ý,thể hiện tình huống cảm xúc.
-
Thường đứng cuối câu.
*. Kết luận:
*. Ví dụ:

Tiết 89: Thêm trạng ngữ cho câu
III. Luyện tập
2.Chỉ ra những trờng hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các
chuỗi câu dới đây và nêu tác dụng của chúng.
b. Bốn ngời lính đều cúi đầu, tóc xoã gối. Trong lúc tiếng đờn vẫn
khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn. ( Anh Đức)
Đáp án:
Trạng ngữ đợc tách: Trong lúc bồn chồn. =>Nhấn mạnh tình
huống ở câu thứ nhất.
I.Cụng dng ca trng ng
II. Tỏch trng ng thnh cõu riờng:

Tiết 89: THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU
I.Công dụng của trạng ngữ
II. Tách trạng ngữ thành câu riêng:
III. LuyÖn tËp
3. Viết một đoạn văn ngắn tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ sù giµu
®Ñp cña tiếng viÖt. Chỉ ra các trạng ngữ và giải thích vì sao cần
thêm trạng ngữ trong những trường hợp ấy.

Hon thnh s hỡnh cõy sau:
Trạng ng

đặc điểm
Tác dụng Các loại Trạng ng

-Về ý nghĩa trạng ng đợc thêm
vào câu để xác định thời gian, nơi
chốn, nguyên nhân, mục đích,
phơng tiện, cách thức diễn ra
sự việc nêu trong câu .
-Về hỡnh thức trạng ng có thể
đứngđầu câu, cuối câu hay giã
câu;giữ trạng ng với chủ ng
Và vị ng thờng có một qu ngã
nghĩ khi nói hoặc một dấu phẩy
khi viết.

-To liờn kt cho cõu,cho on vn.
-
Xỏc nh hon cnh,iu kin din
ra s vic nờu trong cõu lm cho
ni dung cõu chớnh xỏc,y
-Khi tỏch thnh cõu riờng:Nhn mnh
ý,chuyn ý,th hin nhng tỡnh
hungcm xỳc cm xỳc nht nh
Trng ng ch ni chn
Trng ng ch thi gian
Trng ng ch nguyờn nhõn
Trng ng ch mc ớch
Trng ng ch phng tin
Trng ng ch cỏch thc

- Nắm lại nội dung bài học. Hoàn thành
bài tập 3 (SGK).
- Nắm lại lý thuyết về phương pháp lập
luận trong bài văn chứng minh.
- Đọc và soạn bài: Cách làm bài văn lập
luận chứng minh.
Về nhà: