một số kinh nghiệm qua cấp cứu 347 bệnh nhân ngộ độc thực phẩm hàng loạt

MỘT SỐ KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM
QUA CẤP CỨU 347 BỆNH NHÂN
QUA CẤP CỨU 347 BỆNH NHÂN
NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM HÀNG LOẠT
NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM HÀNG LOẠT
Nguyễn Quốc Khánh, Hà Văn Lợi,
Nguyễn Quốc Khánh, Hà Văn Lợi,
Đỗ Quốc Huy, Bùi Minh Trạng.
Đỗ Quốc Huy, Bùi Minh Trạng.
Bệnh Viện Nhân Dân 115
Bệnh Viện Nhân Dân 115
tp. Hồ Chí Minh
tp. Hồ Chí Minh
Đặt vấn đề
Đặt vấn đề

Ngộ độc thực phẩm HL thực sự là một thảm họa:
Ngộ độc thực phẩm HL thực sự là một thảm họa:

Đối với cộng đồng dân cư hay một công sở, nhà máy xí
Đối với cộng đồng dân cư hay một công sở, nhà máy xí
nghiệp … dưới góc độ kinh tế, xã hội hay sức khỏe.
nghiệp … dưới góc độ kinh tế, xã hội hay sức khỏe.

Đối với bất cứ một TTY tế, bệnh viện dưới góc độ tổ
Đối với bất cứ một TTY tế, bệnh viện dưới góc độ tổ
chức tiếp nhận, cứu chữa.
chức tiếp nhận, cứu chữa.

3/10/2001- xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm hàng loạt với 720

3/10/2001- xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm hàng loạt với 720
công nhân của 02 CTy Tân Phú Cường và S&H, P. Tân
công nhân của 02 CTy Tân Phú Cường và S&H, P. Tân
Thới Nhất, Q.12, tp.HCM
Thới Nhất, Q.12, tp.HCM
Bệnh Viện Nhân Dân 115 tp. hồ chí minh
Bệnh Viện Nhân Dân 115 tp. hồ chí minh

700 giường, ngày 3/10/01 có 1014 BN nội trú.
700 giường, ngày 3/10/01 có 1014 BN nội trú.

Ngoài nh/vụ khám chữa bệnh còn có tr/nhiệm là BV dã
Ngoài nh/vụ khám chữa bệnh còn có tr/nhiệm là BV dã
chiến tuyến cuối (KH phòng thủ 315).
chiến tuyến cuối (KH phòng thủ 315).

Luôn sẵn sàng đối phó với cấp cứu thảm họa:
Luôn sẵn sàng đối phó với cấp cứu thảm họa:

Các phương án cụ thể: thiên tai, chiến tranh, bạo động…
Các phương án cụ thể: thiên tai, chiến tranh, bạo động…

Các tổ, đội cấp cứu lưu động
Các tổ, đội cấp cứu lưu động

Các cơ số trang thiết bò, thuốc men, …
Các cơ số trang thiết bò, thuốc men, …
Diễn biến vụ ngộ độc thực phẩm hàng loạt
Diễn biến vụ ngộ độc thực phẩm hàng loạt


8h30: bắt đầu có hàng chục BN nhập khoa cấp cứu với
8h30: bắt đầu có hàng chục BN nhập khoa cấp cứu với
bệnh cảnh giống nhau: đau bụng, nôn ói và tiêu chảy
bệnh cảnh giống nhau: đau bụng, nôn ói và tiêu chảy
Phản ứng của bệnh viện
Phản ứng của bệnh viện

Khai thác thông tin sơ bộ:
Khai thác thông tin sơ bộ:

Còn có nhiều công nhân khác bò bệnh tương tự.
Còn có nhiều công nhân khác bò bệnh tương tự.

Có 02 công ty nằm gần nhau với tổng số hàng ngàn
Có 02 công ty nằm gần nhau với tổng số hàng ngàn
công nhân có dấu hiệu bò ngộ độc thực phẩm hàng loạt.
công nhân có dấu hiệu bò ngộ độc thực phẩm hàng loạt.

Hội ý BGĐ với các trưởng khoa phòng liên quan.
Hội ý BGĐ với các trưởng khoa phòng liên quan.

Thống nhất nhận đònh sẽ có cấp cứu hàng loạt.
Thống nhất nhận đònh sẽ có cấp cứu hàng loạt.

Phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, cá nhân.
Phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ phận, cá nhân.

Báo cáo sở Y tế thành phố về vụ việc, đề nghò:
Báo cáo sở Y tế thành phố về vụ việc, đề nghò:


Tăng cường, phối hợp, chia sẻ nhận bệnh với các BV.
Tăng cường, phối hợp, chia sẻ nhận bệnh với các BV.

Chỉ đạo TTYT dự phòng, cô lập nguồn lây, xác đònh MB.
Chỉ đạo TTYT dự phòng, cô lập nguồn lây, xác đònh MB.
Diễn biến tiếp theo
Diễn biến tiếp theo

9 - 11h30: hàng đoàn xe đủ loại (taxi, tải, xich lô, lam, gắn
9 - 11h30: hàng đoàn xe đủ loại (taxi, tải, xich lô, lam, gắn
máy…) chở ào ạt BN nhập viện.
máy…) chở ào ạt BN nhập viện.
Tổ chức tiếp nhận phân loại
Tổ chức tiếp nhận phân loại

Chủ động liên lạc với 02 công ty xảy ra thảm hoạ để phân
Chủ động liên lạc với 02 công ty xảy ra thảm hoạ để phân
luồng vận chuyển BN đến BV khác.
luồng vận chuyển BN đến BV khác.

Tiến hành phân loại chọn lọc (triage) BN ngay trên xe tại
Tiến hành phân loại chọn lọc (triage) BN ngay trên xe tại
cổng BV - chia 03 nhóm:
cổng BV - chia 03 nhóm:

Nặng và nguy kòch: có dấu mất nước rõ, rối loạn huyết
Nặng và nguy kòch: có dấu mất nước rõ, rối loạn huyết
động, ý thức
động, ý thức
→

→
chuyển nhập khoa cấp cứu hoặc HSTC.
chuyển nhập khoa cấp cứu hoặc HSTC.

Vừa: chưa có dấu mất nước rõ hay RLHĐ
Vừa: chưa có dấu mất nước rõ hay RLHĐ
→
→
nhập
nhập
khoa truyền nhiễm, nội tiêu hóa.
khoa truyền nhiễm, nội tiêu hóa.

Nhẹ: còn tự đi lại được
Nhẹ: còn tự đi lại được
→
→
hướng dẫn tự nhập khoa
hướng dẫn tự nhập khoa
phòng khác: Dòch Vụ, TM, VLTL, Ngoại
phòng khác: Dòch Vụ, TM, VLTL, Ngoại
Phân luồng vận chuyển bệnh nhân
Phân luồng vận chuyển bệnh nhân
720 BN ngộ độc TP
720 BN ngộ độc TP
347 BN nhập
347 BN nhập
BVND 115
BVND 115
373 BN nhập

373 BN nhập
3 BV khác
3 BV khác
Nhóm
Nhóm
Nặng
Nặng
Nhóm
Nhóm
Trung bình
Trung bình
Nhóm
Nhẹ
Cấp Cứu
Cấp Cứu
Hồi Sức TC
Hồi Sức TC
Truyền Nhiễm
Nội Tiêu Hóa
Khoa khác
Khoa khác
(TM,Ngoại,VLTL )
(TM,Ngoại,VLTL )
Phân loại xắp xếp BN vào các khoa
Phân loại xắp xếp BN vào các khoa
KHOA LÂM SÀNG SỐ BỆNH NHÂN
NỘI NHIỄM 107
NỘI TIÊU HOÁ 87
NỘI TH3 (KHU B) 49
NGOẠI TH 35

VLTL&ĐTBN 33
TIM MẠCH A 17
TIM MẠCH B 19
TỔNG CỘNG 347
Tổ chức điều trò
Tổ chức điều trò

Tăng cường nhân lực (Bs, Đd, Y công):
Tăng cường nhân lực (Bs, Đd, Y công):

Động viên người ra trực ở lại làm việc tiếp.
Động viên người ra trực ở lại làm việc tiếp.

Điều động Bs khoa HSTC (bộ phận chống độc) đến các
Điều động Bs khoa HSTC (bộ phận chống độc) đến các
khoa hỗ trợ đánh giá BN nặng
khoa hỗ trợ đánh giá BN nặng

Tạm ngưng phục vụ BN vật lý trò liệu, dòch vụ…, cho xuất
Tạm ngưng phục vụ BN vật lý trò liệu, dòch vụ…, cho xuất
viện sớm những BN nhẹ có thể ra được.
viện sớm những BN nhẹ có thể ra được.

Tận dụng tối đa:
Tận dụng tối đa:

Diện tích có thể: hành lang, phòng trống …
Diện tích có thể: hành lang, phòng trống …

Giường bệnh: băng ca, ghế - giường xếp, bàn VLTL…

Giường bệnh: băng ca, ghế - giường xếp, bàn VLTL…

Dồn bệnh nhân nhẹ dành giường cho cấp cứu.
Dồn bệnh nhân nhẹ dành giường cho cấp cứu.

Cấp phát bổ xung cơ số dòch truyền, kháng sinh…
Cấp phát bổ xung cơ số dòch truyền, kháng sinh…
Tổ chức thống kê, báo cáo, giám sát
Tổ chức thống kê, báo cáo, giám sát

Nhanh chóng thành lập :
Nhanh chóng thành lập :

Ban chỉ đạo gồm: GĐ trực tiếp chỉ huy,TP KHTH, TK
Ban chỉ đạo gồm: GĐ trực tiếp chỉ huy,TP KHTH, TK
Cấp cứu, TKHSTC, TK Truyền Nhiễm.
Cấp cứu, TKHSTC, TK Truyền Nhiễm.

Tổ thống kê ghi nhận diễn tiến báo cáo kòp thời cho
Tổ thống kê ghi nhận diễn tiến báo cáo kòp thời cho
BGĐ, sở y tế, UBNDTP.
BGĐ, sở y tế, UBNDTP.


Tổ XN, điều tra DT: lấy bệnh phẩm (phân, chất nôn,
Tổ XN, điều tra DT: lấy bệnh phẩm (phân, chất nôn,
máu) cấy trùng phân lập MB cho số BN nặng (40 mẫu).
máu) cấy trùng phân lập MB cho số BN nặng (40 mẫu).

Phối hợp với các cơ quan liên quan:
Phối hợp với các cơ quan liên quan:



BV, TTCC: trong vận chuyển, phân luồng BN.
BV, TTCC: trong vận chuyển, phân luồng BN.

TT Y tế dự phòng: điều tra dòch tễ.
TT Y tế dự phòng: điều tra dòch tễ.

Cơ quan báo, đài TH trong thông tin tuyên truyền.
Cơ quan báo, đài TH trong thông tin tuyên truyền.
Đánh giá kết qủa
Đánh giá kết qủa
“
“
Cơ bản Bệnh Viện Nhân Dân 115 đã tổ chức tốt việc cứu
Cơ bản Bệnh Viện Nhân Dân 115 đã tổ chức tốt việc cứu
chữa một lượng lớn bệnh nhân ngộ độc thực phẩm hàng
chữa một lượng lớn bệnh nhân ngộ độc thực phẩm hàng
loạt trong trật tự, an toàn và đảm bảo chất lượng cấp cứu
loạt trong trật tự, an toàn và đảm bảo chất lượng cấp cứu
điều trò ”
điều trò ”

nguyên nhân thành công
nguyên nhân thành công

Quan tâm, chỉ đạo sát sao của TW, UBND, Sở Ytế
Quan tâm, chỉ đạo sát sao của TW, UBND, Sở Ytế

Luôn sẵn sàng trong CT phòng chống thảm họa (tp. HCM
Luôn sẵn sàng trong CT phòng chống thảm họa (tp. HCM
tiến hành diễn tập hàng năm):
tiến hành diễn tập hàng năm):

Có phương án
Có phương án
tổ chức
tổ chức
thích hợp cho nhiều tình huống.
thích hợp cho nhiều tình huống.

Có chuẩn bò sẵn bộ máy nhân sự, trang thiết bò, thuốc…
Có chuẩn bò sẵn bộ máy nhân sự, trang thiết bò, thuốc…

Tích cực chủ động:
Tích cực chủ động:

Trong
Trong
phân loại chọn lọc và phân luồng BN
phân loại chọn lọc và phân luồng BN
.
.


Phối hợp các bộ phận liên quan
Phối hợp các bộ phận liên quan
→
→
sức mạnh tập thể.
sức mạnh tập thể.
Một số mặt còn hạn chế
Một số mặt còn hạn chế

Trong công tác tổ chức - tiếp nhận:
Trong công tác tổ chức - tiếp nhận:

Chưa dự tính: quá đông BN nhập viện trong một khoảng
Chưa dự tính: quá đông BN nhập viện trong một khoảng
thời gian ngắn (trong diễn tập tối đa 150-200/ngày).
thời gian ngắn (trong diễn tập tối đa 150-200/ngày).

Chưa có phương án tiếp nhận trực tiếp từ cơ sở, hiện
Chưa có phương án tiếp nhận trực tiếp từ cơ sở, hiện
trường (chỉ nhận theo tuyến, từ BV-TTYTcấp dưới).
trường (chỉ nhận theo tuyến, từ BV-TTYTcấp dưới).

Chưa triển khai hệ thống quản lý chất thải, chủ động
Chưa triển khai hệ thống quản lý chất thải, chủ động
ngăn chặn dòch nh/trùng nhiễm độc ăn uống trong BV.
ngăn chặn dòch nh/trùng nhiễm độc ăn uống trong BV.


Chưa có biểu mẫu dành cho cấp cứu ngộ độc TP hàng
Chưa có biểu mẫu dành cho cấp cứu ngộ độc TP hàng
loạt đ/ứng y/cầu điều tra DT, n/c khoa học và điều trò.
loạt đ/ứng y/cầu điều tra DT, n/c khoa học và điều trò.
Một số mặt còn hạn chế (tiếp)
Một số mặt còn hạn chế (tiếp)

Trong công tác chẩn đoán và điều trò:
Trong công tác chẩn đoán và điều trò:

Chưa quan tâm đến yếu tố
Chưa quan tâm đến yếu tố
Tâm Lý Thảm Họa
Tâm Lý Thảm Họa
:
:

1/3 số BN vì thấy người khác bò nôn ói, đau bụng và tiêu chảy
1/3 số BN vì thấy người khác bò nôn ói, đau bụng và tiêu chảy
nên cũng thấy đau bụng, buồn nôn…,
nên cũng thấy đau bụng, buồn nôn…,

Một số ít BN vì nghe nói sẽ được tiền đền bù của ông chủ.
Một số ít BN vì nghe nói sẽ được tiền đền bù của ông chủ.

Chưa chú ý đúng mức đến việc lấy
Chưa chú ý đúng mức đến việc lấy
bệnh phẩm
bệnh phẩm

một cách
một cách
có hệ thống và khoa học
có hệ thống và khoa học
→
→
khó khăn cho kết luận.
khó khăn cho kết luận.

Chưa thống nhất tiêu chuẩn
Chưa thống nhất tiêu chuẩn
chẩn đoán mức đo
chẩn đoán mức đo
ä nên
ä nên
truyền dòch đồng loạt cho cả BN mất nước nhẹ.
truyền dòch đồng loạt cho cả BN mất nước nhẹ.