nghiên cứu kết hợp pam và atropin trong điều trị ngộ độc cấp phospho hữu cơ

Nghiªn cøu kÕt hîp
PAM vµ atropin
trong ®iÒu trÞ
ngé ®éc cÊp
Phospho h÷u c¬

§Æt VÊn §Ò
N§C PHC - TÝnh th êng gÆp
ThÕ giíi : 3 triÖu, 80 % HCTS + PHC
ViÖt Nam: Hµng ngh×n / n¨m , tö vong cao
Bv B¹ch Mai: 1993-1994 60 bn, TV 13 %
1996-1997: 67 8%.

Đặt Vấn Đề

Điều trị: - Atropin: đã rõ ràng thống nhất
- PAM (pralidoxim): ch a thống nhất
- Các thử nghiệm CLS: PAM có td tốt
- 2 NC RCT: PAM không có tác dụng

Tại A9: Atropin liều cao và PAM liều thấp
Tử vong 13%.
Nhiều BC: SHH, HCTG

Đặt Vấn Đề

Vấn đề đặt ra là: liều PAM và cách dùng nh thế nào cho
đúng và đủ? Trong thực hành điều trị sẽ dựa vào đâu để điều
liều PAM cho đúng và đủ?

Trong năm 1996 chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu thăm dò
xây dựng 1 phác đồ điều trị NĐC PHC sử dụng PAM liều
cao b ớc đầu thu đ ợc kết quả tốt.

§Æt VÊn §Ò

 !"#"$%
&'()*+,-./
,-0++10++23456
7 !"#"8-9:
; <=-6&->
?

môc tiªu nghiªn cøu
1
@->ABC!"#"DE6=FG*A"H(I
JK!<GGL"M?)NL"OP
2
@LQC#";#"LR<LQE6
M:P
3
!"-@ST(IUFG<)(V*
W"H<45& T(@5?- 
 !"#"P
4
@6S=GQW
 !"#"<IX?5-A6S=<E==-
WM@N<YL!"#"P

Tổng quan: Sự phát triển của hoá chất

trừ sâu phospho hữu cơ

PHC đầu tiên làm HCTS là TEPP

1944 Parathion là một trong những HC phổ biến

Sau chiến tranh, PHC phát triển rất nhanh. 1950-
1960 gọi là thập kỷ của PHC. Nhiều HC mới có
độc tính thấp hơn đã thay thế dần parathion

Ngày nay rất nhiều các hợp chất PHC đáp ứng cho
những mục đích sử dụng đa dạng khác nhau nh :

trừ sâu (insecticide)

diệt giun sán (nematocide)

diệt ve (acaricide)

diệt nấm (fungicide).

Tổng quan: Độc tính của phospho hữu cơ

Các chỉ số LD50: 5mg /kg5g /kg
* Độc tính cấp tính trên ng ời
Hội chứng CCL cấp, HCTG và hội chứng bệnh lí thần
kinh ngoại vi muộn
*Độc tính mãn tính: mệt mỏi, giảm trí nhớ, các bệnh lý TK
ngoại biên

Tæng quan: ChÈn ®o¸n
ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh
K6I&9
#";O
"H=-
Z!AO[
"7->AU
LD6>'-
LD"H

Tổng quan: HCTG

Hội chứng trung gian
- Là hội chứng liệt cơ type II do tác giả Senanayake mô
tả và đặt tên năm 1987.
- Làm thay đổi tiên l ợng bệnh
- Có thể là pha kiệt của HC nicotin

Tæng quan: §iÒu trÞ
•
C¸c biÖn ph¸p chèng ®éc chung
•
C¸c thuèc gi¶i ®éc
•
C¸c biÖn ph¸p håi søc
Atropin
- Là thuốc hàng đầu điều trị ngộ độc PHC
- Mục đích: hết M, co thắt - tăng tiết
- Tiêm 2-5 mg TM nhắc lại sau 5 - 10 phút
- Duy trì d u th m atropin trong 3-5 ngàyấ ấ

- Ngừng khi liều duy trì giảm tới 2mg/24 giờ
(th ờng sau 3-6 ngày điều trị)

Vấn đề - Tiêu chuẩn ngấm
- Phối hợp với PAM
Tổng quan: Điều trị Atropin
Pralidoxim: cÊu tróc
Tæng quan: §iÒu trÞ-Pralidoxim
N
CH
3
C
N - OH
H
C¬ chÕ t¸c dông
−
T¸i ho¹t ho¸ ChE
−
Trung hoµ PHC
Tæng quan: §iÒu trÞ
Pralidoxim
Pralidoxim
Tác dụng không mong muốn:

Liều cao: phong toả TK-cơ, ức chế ChE

Tiêm nhanh: nhìn mờ, song thị, chóng mặt, đau
đầu, buồn nôn, nôn mửa,

HA và nhịp tim

nhanh

Co cứng cơ, block TK- cơ, THA, co thắt hầu họng
liên quan đến liều và tốc độ truyền pralidoxim

Tiêm TM > 200mg/ph

ngừng tim ngừng thở
Các chất tái hoạt hóa ChE - Pralidoxim
Các chất tái hoạt hóa ChE - Pralidoxim
Liều l ợng và cách dùng: nhiều phác đồ
ViDal Việt Nam (1999):

Tiêm TM chậm 1g/1lần/ngày hoặc truyền TM
1-2g/ 30 ph
ì
1lần/ngày

Uống : 1-2 g, 1 lần/ngày

Trẻ em:
+
TMC: 20-40 mg/kg, 1 lần/ngày
+
Uống: 40-80 mg/kg, 1 lần/ ngày

Có thể dùng lặp lại nếu th y cần thiếtấ
Các chất tái hoạt hóa ChE - Pralidoxim
Các chất tái hoạt hóa ChE - Pralidoxim

Pralidoxim liều l ợng và cách dùng
Pralidoxim liều l ợng và cách dùng

-DL(U
Điều trị sớm là quan trọng
0\/L

5 phút
Nhắc lại sau 20-60 phút
nếu vẫn còn yếu cơ
Tg điều trị có thể kéo dài vài tuần
Mary Ann Howland- Cynthia K. Aaron (1998)- Ng
ời lớn: 1-2g/100-150ml NaCl 0,9% truyền
TM/30ph

Trẻ em: 20-40 mg/kg

1g/1liều

Nhắc lại sau 1 giờ nếu máy cơ, yếu cơ

Sau đó: mỗi 6-12 giờ trong 24-48 giờ vẫn có
thể tái nhiễm độc PHC

Nặng: truyền liên tục Ng ời lớn: 500mg/giờ
Trẻ em 9-19mg/kg/giờ
Pralidoxim liều l ợng và cách dùng
Pralidoxim liều l ợng và cách dùng

§iÒu trÞ pralidoxim t¹i A9 BVBM



§iÓm

§é
ngé
®éc
PAM ngµy 1
(èng)

PAM
ngµy 2
(gam)

PAM
ngµy 3
(gam)

PAM
ngµy 4
(gam)
4giê
®Çu
8 giê
tiÕp
12giê
sau
1 I 1 1 1 1 1 1
2 II 2 2 2 2 2 2
3 III 3 3 3 3 3 3

≥ 4 IV 4 4 4 4 4 4

Ch ¬ng II: §èi t ¬ng vµ ph ¬ng ph¸p
UK!!"#" *M#G""M"K]K*

L^7N^>UEAK!C^7
_LG
Z!AO[
"5#".
"H=-
"`-aU"N
α
b1c
β
b0dc<p =13% [8]; p= 1,7% 5
b
b00e
!5->Ufg*>^5-> 
F*Mh^>Uij'C
2
21
2211
2
1
2
1
)(
)()(
PP
QPQPZZ

−
++
−
−
βα

Ch ¬ng II: §èi t ¬ng vµ ph ¬ng ph¸p
JU
\L6-'-^>N
\"55-> 

K6'N^>;
2,-U0\0++kI0/\/dd/P
 %,-.&'()
,-0++2P

L=A
Atropin
-
"JIUM@
LO\A
\WU$:<,Il3
§iÒu trÞ - C¸c biÖn ph¸p chèng ®éc

UF\mU
−
L^-/\1-L:*1<0d9
→
*O-
−

Q(fOO-e\1(O
O
−
!4U
≤
/-@/n
§iÒu trÞ - C¸c biÖn ph¸p chèng ®éc
Bảng điểm atropin

Triệu chứng Thấm atropin Điểm Ngộ độc atropin Điểm
1. Da
2. Đồng tử
3. Mạch
4. Hô hấp


5. Tinh thần

6. Nhãn cầu
7. Bụng
8.Cầu bàng
quang
Hồng, ấm
3 5 mm
100 120 lần/phút
Không tăng tiết, không
co thắt còn đờm dãi
lỏng
Kích thích nhẹ

Long lanh
Mềm bình th ờng
Không có
1
1
1
1


1

2
0
0
Nóng, đỏ
> 5mm
> 130 lần/phút
Đờm khô quánh
hoặc không có đờm

Vật vã la hét, chạy
lung tung hoặc li bì.
Khô
Ch ớng, gõ trong
Căng
2
2
2
2

2

2
2
2

Cộng điểm: 4-6 điểm = thấm ; trên 6 điểm = ngộ độc
Tuỳ theo mức độ ngộ độc

Nặng (và nguy kịch): Tiêm TM 1g PAM

truyền PAM TM 0.5-1g/giờ

Trung bình : Tiêm TM 1g PAM

truyền
PAM tĩnh mạch 0,5g PAM/giờ

Nhẹ : Tiêm TM 0,5g PAM
Điều trị -
Pralidoxim
Pralidoxim