Bai cau tran thuat don co tu la

Chào mừng các thầy cô giáo về dự
hội giảng giáo viên dạy giỏi
cụm hồng an
Ngời Thực hiện : Trần thị vui
Trờng : TRung học cơ sở hồng an


Kiểm tra bài cũ
Trong số các câu trần thuật đơn đã học sau đây . Em hãy chỉ
ra đâu là câu miêu tả, đâu là câu giới thiệu, đâu là câu kể, đâu
là câu đánh giá?
1)Hoa cúc nở vàng vào mùa thu.
2)Những lúc ngồi bên bàn học , tôi chỉ muốn gục xuống khóc.
3)Hồi ấy, ở Thanh Hóa có một ng9ời làm nghề đánh cá tên là
Lê Thận.
4)Kiều Ph9ơng là cô bé rất thông minh.


KiÓm tra bµi cò
§¸p ¸n:
1)C©u miªu t¶ .
2)C©u kÓ.
3)C©u giíi thiÖu.
4)C©u ®¸nh gi¸. .

Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a. Bà đỡ Trần là ngời huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)
b
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thờng có yếu tố tởng

tợng, kỳ ảo (Theo Ngữ văn 6, tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng
sủa.
(Nguyễn Tuân)
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.

a. Bà đỡ Trần là ng9ời huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
//
C V
b.Truyền thuyết là loại truyện dân gian t9ởng t9ợng,kì ảo.
(Theo Ngữ văn 6, tập1)
//
C V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
//
C V
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.//
C V
là+CDT
là+CDT
là+CDT
là+TT
C V

Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau và cho
biết vị ngữ của chúng do từ là kết hợp với từ và cụm từ
loại nào?
1)Thành tích cao nhất của Tuấn là chạy.

2)Đào đẹp nhất là đang nở.
3)Chăm tập thể dục là rất tốt cho sức khỏe.
Là+ĐT
Là + CĐT
Là + CTT
C
V
C V
C
V


Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là:
- Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thờng do từ là kết hợp với danh từ (cụm
danh từ) tạo thành.Ngoài ra, tổ hợp giữa từ là với động
từ( cụm động từ) hoặc tính từ ( cụm tính từ) cũng có thể
làm vị ngữ.

L9u ý:
Không phải bất kì câu nào có từ làđều đ9ợc coi là câu
trần thuật đơn có từ là. Vấn đề quan trọng là ở chỗ từ là phải
làm 1 bộ phận của vị ngữ . Ví dụ :
Câu b) bài tập 1 :
Ng9ời ta gọi chàng là Sơn Tinh .
C
V
ĐT PN1
PN2
Trong câu này từ là nối động từ (gọi ) với phụ ngữ của động

từ . Do đó từ là không nối kết chủ ngữ và vị ngữ và không
làm 1 bộ phận của vị ngữ nên câu này không đ9ợc coi là câu
trần thuật đơn có từ là.

L9u ý:
Không phải bất kì câu nào có từ làđều đ9ợc coi là câu
trần thuật đơn có từ là. Vấn đề quan trọng là ở chỗ từ là phải
làm 1 bộ phận của vị ngữ và nối kết chủ ngữ và vị ngữ.Nếu
không thì không đuợc gọi là câu trần thuật đơn có từ là . Ví dụ
:
C V
PN1
Câu đ ) Bài tập 1:
Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên V9ơngvà
lập đền thờ ở quê nhà.
PN2
ĐT2
ĐT1
Trong câu này từ là nối 2 động từ ( nhớ, phong) với
phụ ngữ của chúng chứ không nối kết chủ ngữ và vị
ngữ nên không đ9ợc coi là câu trần thuật đơn có từ là

?Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau
đây:Không, không phải, ch9a, ch9a phải, điền vào tr9ớc vị
ngữ của các câu bên d9ới:



a. Bà đỡ Trần là ng9ời huyện Đông Triều.
=>

=>

Bà đỡ Trần không phải là ng9ời huyện Đông Triều.
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện
có t9ởng t9ợng, kì ảo.
có t9ởng t9ợng, kì ảo.
=>
=>
Truyền thuyết
Truyền thuyết
không phải
không phải
là loại truyện dân gian kể về các . . . .
là loại truyện dân gian kể về các . . . .
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
=>
=>Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô ch9a phải là một ngày trong trẻo,
sáng sủa.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
=>
=>
Dế Mèn trêu chị Cốc
Dế Mèn trêu chị Cốc
ch9a phả
ch9a phả
i
i
là dại.
là dại.

Khi vÞ ng÷ biÓu thÞ ý phñ ®Þnh th× kÕt hîp víi tõ nµo?
_ Khi vÞ ng÷ biÓu thÞ ý phñ ®Þnh , nã kÕt hîp víi c¸c côm tõ
Kh«ng ph¶i, ch!a ph¶i.

Ghi nhớ:
Trong câu trần thuật đơn có từ là:
+ Vị ngữ thờng do từ là kết hợp với danh
từ( cụm danh từ)tạo thành.Ngoài ra, tổ hợp giữa từ
là với động từ( cụm động từ) hoặc tính từ ( cụm
tính từ) cũng có thể làm vị ngữ.
+Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định , nó kết hợp với các
cụm từ
Không phải, ch!a phải.
-

-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng khẳng định:
CN / là-VN
-Mô hình cấu tạo câu trần thuật đơn có từ là ở dạng phủ định:

CN/không phải(ch9a phải) -là-VN

a. Bà đỡ Trần là ngời huyện Đông Triều. (Vũ
Trinh)
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các
b. Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các
có yếu tố tởng tợng, kỳ ảo.
có yếu tố tởng tợng, kỳ ảo (Theo Ngữ văn 6, tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo,
sáng sủa.( Nguyễn Tuân )

d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
Câu giới thiệu
Câu định nghĩa
Câu miêu tả
Câu đánh giá

.Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là
Có 4 kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý:
+ Câu định nghĩa;
+ Câu giới thiệu;
+ Câu miêu tả;
+ Câu đánh giá.
* Ghi nhớ: SGK trang 115



Bài tập nhanh :
Nối thông tin ở cột A với mỗi thông tin ở cột B sao cho phù
hợp :
Cột A
1) So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự
vật , sự việc khác có nét t9ơng đồng nhằm
tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
2) Chúng tôi là học sinh lớp 6A .
3) L9ợm là chú bé dũng cảm.
4) Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa
hồng t9ơi.
Cột B
a) Câu giới thiệu
b) Câu miêu tả.

c) Câu định nghĩa.
d) Câu đánh giá

Em hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau và
cho biết chúng thuộc kiểu câu trần thuật đơn có từ là
nào ?
a)Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện t9ợng , khái niệm này
bằng tên của một sự vật , hiện t9ợng, khái niệm khác
có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi
cảm cho sự diễn đạt.

Bài tập 1+ 2 :
C V
Câu định nghĩa
a. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện t9ợng, khái niệm

.
c) Tre lµ c¸nh tay cña ng9êi n«ng d©n( .) Tre cßn lµ …
nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬.( ).Nh¹c cña tróc, nh¹c …
cña tre lµ khóc nh¹c cña ®ång quª.
c) Tre lµ c¸nh tay cña ng9êi n«ng d©n.

C
V C©u ®¸nh gi¸
c) Tre cßn lµ nguån vui duy nhÊt cña tuæi th¬.
C V
C©u ®¸nh gi¸
c) Nh¹c cña tróc, nh¹c cña tre lµ khóc nh¹c cña ®ång quª.
C V C©u ®¸nh gi¸

d) Bå c¸c lµ b¸c chim ri
Chim ri lµ d× s¸o sËu
S¸o sËu lµ cËu s¸o ®en
S¸o ®en lµ em tu hó
Tu hó lµ chó bå c¸c
C V
C
V
C
V
C V
C V
§Òu lµ c©u giíi thiÖu.

Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

Và dại khờ là những lũ ng9ời câm
Trên đ9ờng đi nh9 những bóng âm thầm
Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. (Tố Hữu)
Câu e) Bài tập 1+2
C V
C V
Câu đánh giá
Rên,hèn.Van, yếu đuối
C V C
V
=>Là câu trần thuật đơn có từ là nhng lợc bỏ từ là để phù hợp
với luật thơ

Quan sát bức tranh

, em hãy viết 3 câu
trần thuật đơn có
từ là, trong đó có 1
câu miêu tả, 1 câu
giới thiệu, 1 câu
đánh giá (viết về
hình dáng, tính
cách, công việc
của chú bé L9ợm)
Thảo luận
nhóm

§¸p ¸n :
1) L9îm lµ chó bÐ lµm nhiÖm vô liªn l¹c.( C©u giíi thiÖu)
2)L9îm lµ chó bÐ cã h×nh d¸ng nhá nh¾n.( C©u miªu t¶ )
3)L9îm lµ chó bÐ dòng c¶m.( C©u ®¸nh gi¸ )

Bài tập 3: Viết một đoạn văn ngắn từ năm đến bảy câu
tả một ng9ời bạn của em, trong đoạn văn có ít nhất một
câu trần thuật đơn có từ là. Nêu tác dụng của câu trần
thuật đơn có từ là trong đoạn văn.
Chủ đề: Tả một ng9ời bạn:+ Về hình dáng
+ Về tính cách
Kiểu câu trần thuật đơn có từ là: + Câu miêu tả
+ Câu giới thiệu
+Câu đánh giá


Giống nhau:
-Đều do 1 cụm C-V tạo thành

-Đềudùng để giới thiệu, miêu tả, định nghĩa , đánh giá
-Vị ngữ của chúng đều do danh từ(cụm danh từ), động
từ( cụm động từ), tính từ( cụm tính từ) tạo thành.
Khác nhau :
-
Câu trần thuật đơn không nhất thiết phải có từ là
-Câu trần thuật đơn có từ là nhất thiết phải có từ là, từ
là phải nối kết chủ ngữ với vị ngữ và làm 1 bộ phận của
vị ngữ.
Bảng so sánh câu trần thuật đơn và câu trần thuật đơn có
từ là:

Bài tập : Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong đoạn trích dới
đây. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là vừa
tìm đợc. Cho biết các câu ấy thuộc kiểu câu nào?

Ng9ời x9a có câu: Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng.
Tre là thẳng thắn, bất khuất! Ta kháng chiến, tre lại là đồng
chí chiến đấu của ta. Tre vốn cùng ta làm ăn, lại vì ta mà cùng
ta đánh giặc.
Buổi đầu, không một tấc sắt trong tay, tre là tất cả, tre là
vũ khí. Muôn ngàn đời biết ơn chiếc gậy tầm vông đã dựng nên
thành đồng Tổ quốc! Và sông Hồng bất khuất có cái chông tre.
(Thép Mới)

//
-> Câu đánh giá