I. Môc tiªu cña bµi häc:
•
N¾m nguyªn t¾c nhËn biÕt mét ion trong dung
dÞch.
•
C¸ch sö dông mét sè thuèc thö ph©n tÝch.
•
C¸ch nhËn biÕt mét sè cation trong dung dÞch.
ii. Nguyên tắc nhận biết:
Cho ion tác dụng với thuốc thử thích hợp tạo sản
phẩm có đặc điểm nh : kết tủa trong dung dịch, chất
khí bay hơi khỏi dung dịch, sản phẩm có mùi, màu đặc
tr ng.
iii. Ph ơng pháp chung:
Lấy mẫu thử mỗi lần thí nghiệm.
Chọn thuốc thử thích hợp.
Cho thuốc thử lần l ợt vào các mẫu, ghi nhận
hiện t ợng đặc tr ng xảy ra.
viết các ph ơng trình hoá học minh hoạ.
Nêu kết luận.
Tổng kết về nhận biết các cation:
Na
+
: Làm ngọn lửa nhuốm màu vàng t ơi
NH
4
+
: NH
4
+
+ OH
-
NH
3
( Khí mùi khai) + H
2
O
Ba
2+
: Ba
2+
+ SO
4
2-
BaSO
4
( Kết tủa trắng)
Ba
2+
+ CrO
4
2-
BaCrO
4
( Kết tủa vàng t ơi)
2Ba
2+
+ Cr
2
O
7
2-
+ H
2
O 2 BaCrO
4
( Vàng t ơi) + 2H
+
Al
3+
: Al
3+
+ 3OH
-
Al( OH)
3
( Kết tủa keo trắng)
Al(OH)
3
+ OH
-
[Al(OH)
4
]
-
Cr
3+
: Cr
3+
+ 3OH
-
Cr(OH)
3
( Kết tủa màu xanh)
Cr(OH)
3
+ OH
-
[ Cr(OH)
4
]
( Màu xanh)
Fe
2+
: Fe
2+
+ 2OH
-
Fe(OH)
2
(Kªt tña mµu tr¾ng xanh)
4Fe(OH)
2
+ O
2
+ 2H
2
O Fe(OH)
3
(kÕt tña n©u ®á)
5Fe
2+
+ MnO
4
-
+ 8H
+
Mn
2+
+ 5Fe
3+
+ 4H
2
O
( Mµu tÝm hång) ( Kh«ng mµu)
Fe
3+
: Fe
3+
+ 3OH
-
Fe(OH)
3
( KÕt tña n©u ®á)
Fe
3+
+ 3SCN
-
Fe(SCN)
3
( mµu ®á m¸u)
Cu
2+
: Cu
2+
+ 2OH
-
Cu(OH)
2
(KÕt tña xanh)
Cu
2+
+ 2NH
3
+ 2H
2
O Cu(OH)
2
+ 2NH
4
+
Cu(OH)
2
+ 4NH
3
[Cu(NH
3
)
4
] (OH)
2
(dd mµu xanh lam)
Ni
2+
: Ni
2+
+ 2OH
-
Ni(OH)
2
( KÕt tña xanh lôc)
Ni(OH)
2
+ 6NH
3
[Ni(NH
3
)
6
](OH)
2
(dd mµu mµu xanh)
IV. Củng cố:
Bài 1: Có 5 dung dịch riêng rẽ, mỗi dung dịch chứa 1 cation sau: NH
4
+
,
Mg
2+
, Fe
2+
, Fe
3+
, Zn
2+.
a, Có thể nhận ra từng cation bằng dung dịch nào sau đây( trong điều kiện
có không khí))?
A. H
2
SO
4
B. NaOH C. NH
3
D. NaSCN
b, Hiện t ợng phân biệt đ ợc từng cation khi dùng thuốc thử ở câu (a) là:
A.Tạo khí và tạo kết tủa .
B. Tạo các kết tủa có màu khác nhau.
C.Tạo các kết tủa có màu khác nhau trong không khí và khả năng tan trong
thuốc thử d khác nhau.
D. Tạo khí, tạo kết tủa có màu khác nhau và có khả năng tan trong thuốc
thử d khác nhau.
Bài 2: Có 5 dung dịch chứa từng chất riêng rẽ sau: BaCl
2
, Ba(HCO
3
)
2
,
K
2
SO
3
, K
2
S, KCl. Nếu chỉ dùng dung dịch H
2
SO
4
loãng thì có thể nhận
biết tối đa là mấy chất :
A.2 B. 3 C. 4 D. 5
( Chọn đáp án và viết các PTHH xảy ra)