Tiết 63: Tinh bột và xenlulozơ

TINH BỘT
TINH BỘT
TIẾT 63
XENLULOZ
XENLULOZ
Ơ
Ơ
&
&

I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
Hãy quan sát các hình sau và cho biết trạng thái tự nhiên của
tinh bột và xenlulozơ?
Lúa
Ngô
Bông
TINH BỘT
XENLULOZƠ

Hãy chọn từ thích hợp ( xenlulozơ
hoặc tinh bột ) rồi điền vào các chổ
trống :
a. Trong các loại củ, quả, hạt
có chứa nhiều _____________
b. Thành phần chính của sợi
bông, gỗ, nứa là ____________
c. ______________ là lương
thực con người . .

tinh bột

Tinh bột
xenlulozơ
I. Trạng thái tự nhiên:
Em hãy thực hiện thí nghiệm sau :
Lần lượt cho một ít tinh
bột, xenlulozơ vào hai
ống nghiệm, thêm nước
vào, và lắc nhẹ, sau đó
đun nóng hai ống nghiệm
Em hãy quan sát và cho biết
trạng thái, màu sắc, sự hoà
tan trong nước của tinh bột
và xenlulozơ trước và sau khi
đun nóng ?
1. Tinh bột
•
Chất rắn màu trắng,
•
Không tan trong nước ở nhiệt
độ thường,
•
Tan được trong nước nóng tạo
ra dung dịch keo .
II. Tính chất vật lý
(SGK)
2. Xenlulozơ
•
Chất rắn màu trắng,
•
Không tan trong nước ngay cả

khi đun nóng .

I. Trạng thái tự nhiên:
II. Tính chất vật lý
(SGK)
III. Đặc điểm cấu tạo phân tử
Chọn câu đúng trong các câu
sau :
a. Xenlulozơ và tinh bột có
phân tử khối nhỏ .
b. Xenlulozơ có phần tử
khối nhỏ hơn tinh bột .
c. Xenlulozơ và tinh bột có
phân tử khối bằng nhau .
d. Xenlulozơ và tinh bột đều
có phân tử khối rất lớn, nhưng
phân tử khối của xenlulozơ lớn
hơn nhiều so với tinh bột .
Xenlulozơ và tinh bột đều
có phân tử khối rất lớn,
nhưng phân tử khối của
xenlulozơ lớn hơn nhiều
so với tinh bột .
* Tinh bột và xenlulozơ có
phân tử khối rất lớn .
•
Tinh bột và xenlulozơ được
tạo thành do nhiều mắt xíc
– C
6

H
10
O
5
- liên kết lại với
nhau .
– C
6
H
10
O
5
– C
6
H
10
O
5
– C
6
H
10
O
5
–
Viết gọn
( – C
6
H
10

O
5
– )
n

Nhóm – C
6
H
10
O
5
– : mắt
xích phân tử
n : số mắc xích khoảng
1200  1600

I. Trạng thái tự nhiên:
II. Tính chất vật lý
(SGK)
III. Đặc điểm cấu tạo phân tử
IV. Tính chất hóa học
1. Phản ứng thủy phân :
Em hãy cho biết quá trình hấp thu
tinh bột trong cơ thể người và động
vật
Tinh bột
Enzim amilaza
Mantozơ
Enzim mantaza
Glucozơ

Em hãy cho, nếu đun tinh bột hoặc
xenlulozơ với dung dịch axít thì xảy
ra quá trình gì ? Sản phẩm thu được
là chất gì ?
Quá trình thủy phân để tạo ra
glucozơ .
n
C
6
H
12
O
6
+
n
H
2
O
Axit
t
0
( - C
6
H
10
O
5
- )
n
Ở nhiệt độ thường, tinh bột

và xenlulozơ bị thủy phân
thành glucozơ nhờ xúc tác
của các enzim thích hợp .

I. Trạng thái tự nhiên:
II. Tính chất vật lý
(SGK)
III. Đặc điểm cấu tạo phân tử
IV. Tính chất hóa học
1. Phản ứng thủy phân :
2. Tác dụng của tinh bột với
iot :
Em hãy tiến hành thí nghiệm sau :
Nhỏ vài giọt dung dịch iot vào
ống nghiệm đựng hồ tinh bột
Em hãy quan sát và nêu nhận xét thí
nghiệm trên
Nhỏ vài giọt dung dịch iot
vào ống nghiệm đựng hồ
tinh bột sẽ thấy xuất hiện
màu xanh . Đun nóng màu
xanh biến mất, để nguội lại
hiện ra

I. Trạng thái tự nhiên:
II. Tính chất vật lý
(SGK)
III. Đặc điểm cấu tạo phân tử
IV. Tính chất hóa học
V. Tinh bột, xenlulozơ có

ứng dụng gì?

Em hãy cho biết tinh bột và xenlulozơ được tạo thành trong cây xanh
nhờ quá trình gì ?
Quá trình quang hợp
Em hãy cho biết vai trò của tinh bột như thế nào ?
•
Là lương thực quan trọng của con người .
•
Nguyên liệu để sản xuất đường glucozơ và
rượu etylic .
CO
2
+
H
2
O
Clorophin
Ánh sáng
( -C
6
H
10
O
5
- )
n
+ O
2
6n

5n
6n

I. Trạng thái tự nhiên:
II. Tính chất vật lý
(SGK)
III. Đặc điểm cấu tạo phân tử
IV. Tính chất hóa học
V. Tinh bột, xenlulozơ có
ứng dụng gì?
(SGK)

V. TINH BỘT, XENLULO CÓ ỨNG DỤNG GÌ ?
Em hãy cho biết ứng dụng xenlulozơ ?
XENLULOZƠ
Sản xuất giấy
Vật liệu xây dựng
Sản xuất đồ gỗ
Sản xuất vải sợi

BÀI TẬP KIỂM TRA
1. Chọn câu đúng trong các câu sau:
a. Tinh bột và xenlulozơ dễ tan trong nước.
b. Tinh bột dễ tan trong nước còn xenlulozơ không tan
trong nước
c. Tinh bột và xenlulozơ không tan trong nước lạnh
nhưng tan trong nước nóng.
d. Tinh bột không tan trong nước lạnh nhưng trong nước
nóng tạo thành dung dịch hồ tinh bột. Còn xenlulozơ
không tan trong cả nước lạnh và nước nóng.

2. Nêu phương pháp nhận biết các chất sau: Tinh bột,
glucozơ, xelulozơ?
- Dùng iôt nhận ra được tinh bột
- Dùng phản ứng tráng gương nhận ra được glucozơ.
Chất còn lại là xelulozơ.

Ghi nhớ

1. Tinh bột và xelulozơ là những chất rắn màu trắng, không
tan trong nước . Riêng tinh bột tan được trong nước
nóng .
2. Công thức chung của tinh bột và xenlulozơ là
( -C
6
H
10
O
5
- )
n
.
3. Tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân trong dung dịch axit
tạo ra glucozơ . Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu
xanh đặc trưng .
4. Tinh bột và xenlulozơ đóng vai trò quan trong trong đời
sống và sản xuất .

DẶN DÒ
•
Chuẩn bị trước bài _ “ PROTEIN “

•
Thực hiện các bài tập 4 sách giáo
khoa _ trang 158