bai 29 on tap chuong V va VI

GV : Phạm Duy Tuấn
Trường : THCS Nghĩa Hưng –
Lạng Giang - Bắc Giang

Tiết 65
Nêu những biểu hiện suy yếu của
nhà nước phong kiến tập quyền Lê
sơ ?
Sự suy yếu của chính quyền PK
ảnh hưởng như thế nào đến tình
hình xã hội?
Kể tên các cuộc chiến tranh phong
kiến và nêu hậu quả của các cuộc
chiến tranh đó?
1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
-Từ thế kỷ XVI,nhà Lê bắt đầu
suy thoái, Vua quan ăn chơi xa xỉ,
nội bộ triều đình chia thành bè
cánh, tranh giành quyền lực, chém
giết lẫn nhau liên miên suốt hơn 10
năm .
Từ thế kỷ XVI đến nửa đầu thế kỷ
XIX, đất nước ta trải qua nhiều
bước thăng trầm và những biến
chuyển quan trọng về chính
trị,kinh tế, văn hoá và khoa học-kỹ
thuật .

1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
- Vua quan ăn chơi xa xỉ, nội bộ triều đình chia thành bè cánh, tranh

giành quyền lực, chém giết lẫn nhau.
=>Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân và các cuộc chiến tranh giữa
các thế lực phong kiến
=> Chiến tranh Nam - Bắc triều => Đất nước bị chia cắt .
2/ Quang Trung đặt nền tảng cho việc thống nhất đất nước và xây
dựng quốc gia :
Tiết 65
Quang Trung đặt nền tảng cho việc thống nhất đất nước và xây dựng
quốc gia như thế nào ?
Mùa xuân năm 1771,ba anh em Nguyễn Nhạc,Nguyễn Huệ,Nguyễn
Lữ đã khởi nghĩa,lúc đầu ở vùng Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê-
Gia Lai),sau đó đánh xuống Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn-Bình Định).
Mùa thu năm 1773,quân Tây Sơn đã kiểm soát phủ Quy Nhơn và
đến giữa năm 1774,nghĩa quân đã kiểm soát một vùng rộng lớn từ
Quảng Nam đến bắc Bình Thuận .

2/ Quang Trung đặt nền tảng cho việc thống nhất đất nước và xây
dựng quốc gia :
Tiết 65
Năm 1777,Tây Sơn bắt và giết được chúa Nguyễn,chỉ còn Nguyễn
Ánh chạy thoát.Chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong đến đây bị
lật đổ .
Giữa năm 1784,Nguyễn Ánh dẫn theo quân Xiêm kéo vào xâm lược
nước ta,giặc kiêu căng,hung bạo,mặc sức cướp phá,giết người,cướp
vàng bạc chở về nước.
- Tháng 1 – 1785,Nguyễn Huệ tiến quân vào Gia Định, bằng chiến
thắng Rạch Gầm-Xoài Mút ta đã tiêu diệt gần 2 vạn quân xâm lược
Xiêm,một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong lịch sử chống
ngoại xâm của nhân dân ta .
Từ cuối năm 1786 đến giữa năm 1788,Tây Sơn đã ba lần tiến quân

ra Bắc . Các tập đoàn phong kiến Lê-Trịnh lần lượt bị Tây Sơn lật
đổ .Như vậy,Tây Sơn đã lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng trong
và lật đổ chính quyền Lê-Trịnh ở Đàng Ngoài .

2/ Quang Trung đặt nền tảng cho việc thống nhất đất nước và xây
dựng quốc gia :
Tiết 65

Lê Chiêu Thống sang cầu cứu nhà Thanh,cuối năm 1788,29 vạn quân
Thanh chia làm 4 đạo tiến vào nước ta .Trước thế mạnh của giặc ta lui
về lập phòng tuyến Tam Điệp-Biện Sơn (Quân bộ đóng ở Tam Điệp
(Ninh Bình),quân thuỷ đóng ở Biện Sơn(Cửa Bạng-Thanh Hoá)Thuỷ
bộ liên kết vững chắc .
Nhận được tin cấp báo,Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế(niên hiệu là
Quang Trung) cấp tốc tiến quân ra Bắc.
Mùa Xuân năm 1789,bằng tài trí và lòng quả cảm,trong một thời gian
ngắn (Từ cuối năm 1788 đến mồng 5 Tết 1789)quân ta đã đánh tan 29
vạn quân Thanh .
Trong vòng 17 năm lien tục,Tây Sơn đã lật đổ chính quyền phong kiến
thối nát : Nguyễn,Trịnh,Lê xoá bỏ gianh giới chia cắt, đồng thời đập
tan các cuộc xâm lược của Xiêm,Thanh,bảo vệ nền độc lập và lãnh thổ
của Tổ Quốc.

QUANG TRUNG
XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
1. Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hóa dân tộc
Vì sao sau khi đánh đuổi giặc
ngoại xâm, và lật đổ chính
quyền phong kiến Quang
Trung lại chăm lo phát triển

kinh tế văn hoá?
a) Nông nghiệp :
Quang Trung đã làm gì để phụ hồi
kinh tế?
Để phát triển nông nghiệp Quang
Trung đã có những biện pháp gì?
- Ban hành chiếu khuyến nông
- Giảm tô thuế
Vì sao Quang Trung chú ý đến
phát triển nông nghiệp?
Từ khi binh lửa luôn năm, lại thêm những nổi đói kém, nhân dân xiêu
dạt, đồng ruộng bỏ hoang, nên thực số đinh tiền không bằng bốn,
năm phần mười thuở trước. Phàm những dân nào trước đó kiều ngụ,
tha phưuơng trốn tránh giáo dịch, hoặc vì có thê hương mẫu quán mà
đến ở, hoặc đi buôn bán làm ăn mà ngụ cư, hễ được vào làng ở sở tại
từ ba đời trở lên thì mới cho ở, còn ngoài ra bắt về bản quán hết thảy,
biệt xã không được chứa chấp. Những ruộng công, ruộng tư đã trót
bỏ hoang, nay đều cho về nhận lấy cày cấy, không được bỏ bê trể…
Nhận xét về chính sách phát triển
nông nghiệp của Quang Trung

QUANG TRUNG
XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
1. Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hóa dân tộc
a) Nông nghiệp :
- Ban hành chiến khuyến nông để giải quyết tình trạng đất bỏ hoang
Chỉ trong vài ba năm “mùa màng trở lại phong đăng,năm phần mười
trong nước khôi phục được cảnh thái bình”.
b) Công - thương nghiệp
Quang Trung đã có những biện

pháp nào để khôi phục lại nền
công – thương nghiệp?
- Mở của ải, thông chợ búa
Tại sao “mở của ải, thông chợ
búa” thì công thương nghiệp được
phát triển?
c) Văn hoá giáo dục
Quang Trung đã có những biện
pháp gì để khôi phục và phát triển
văn hoá giáo dục?
- Ban chiếu lập học
- Bãi bỏ hoặc giảm nhẹ nhiều loại tô thuế

Trao đổi cặp
c) Văn hoá giáo dục
- Ban chiếu lập học
Chiếu lập học nói lên hoài bão gì
của Quang Trung
Ngoài ra Quang Trung còn đề ra
những biện pháp nào để khôi phục
và phát triển văn hoá – giáo dục?
- Đề cao chữ Nôm
- Lập Viện Sùng chính
- Vai trò của Viện Sùng chính là
gì?
Việc sử dụng chữ Nôm có ý nghĩa
gì?
Những việc làm của Quang Trung có tác dụng gì?Kinh tế được phục hồi và xã hội được ổn định.
QUANG TRUNG
XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC

QUANG TRUNG
XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
2. Chính sách quốc phòng, ngoại giao
Mặc dù đã đánh tan 29 vạn quân
Thanh, nhưng đất nước ta còn
gặp những khó khăn gì?
* Bắc: Thế lực của Lê Duy Chỉ lén lút hoạt động ở vùng biên giới
Việt Trung.
* Nam: Nguyễn Ánh cầu viện Pháp và trở lại chiếm Gia Định

Bảng tóm tắt tình hình kinh tế, văn hóa nước ta các thế kỉ XVI_ XVIII
Kinh tế Văn hóa
Nông nghiệp Công thương
nghiệp
Tôn giáo Chữ viết Văn học nghệ thuật
-ĐàngNgoài:
Trì trệ
ĐàngTrong:
Phát triển
Xuất hiện nhiều
làng thủ công
- Chợ, phố xá
mọc lên nhiều,
xuất hiện nhiều
thành thị
Thế kỉ
XVI
xuất
hiện

đạo
Thiên
Chúa
giáo
Thế kỉ
XVII chữ
Quốc ngữ
ra đời
Văn học
-Xuất hiện nhiều tác
phẩm chữ Nôm, tiêu biểu
Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào
Duy Từ
-Văn học dân gian nhiều
thể loại
Nghệ thuật: Điêu khắc gỗ.
Sân khấu: Chèo tuồng,
hát ả đào
2 phút
Tiết 65

1/
Â
1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
2/ Tình hình kinh tế, văn hóa các thế kỉ XVI- XVIII
3/ Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài, họ Nguyễn
ở Đàng Trong bắt đầu mục nát.
Nêu những biểu hiện về sự mục nát của chính quyền phong kiến ở
Đàng Trong và Đàng Ngoài?
-

Đàng Ngoài:Vua Lê chỉ là bù nhìn, chúa Trịnh ăn chơi phung phí,
quan lại đục khoét nhân dân
-
Đàng Trong:Quan lại đông đúc, tham lam, trong triều Trương
Phúc Loan nắm hết quyền hành,nổi tiếng tham nhũng.
Sự mục nát của chính quyền Trịnh- Nguyễn ở Đàng Trong và
Đàng Ngoài đã dẫn đến hậu quả gì?
Kể tên một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu ở Đàng Trong và
Đàng Ngoài?
Tiết 65

1/
Â
1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
2/ Tình hình kinh tế, văn hóa các thế kỉ XVI- XVIII
3/ Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài, họ Nguyễn
ở Đàng Trong bắt đầu mục nát.
-
Đàng Ngoài:Vua Lê chỉ là bù nhìn, chúa Trịnh ăn chơi phung phí,
quan lại đục khoét nhân dân
-
Đàng Trong:Quan lại đông đúc, tham lam, trong triều Trương
Phúc Loan nắm hết quyền hành,nổi tiếng tham nhũng.
=>Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân, tiêu biểu là phong trào
nông dân Tây Sơn.
Cho bết bộ phận lãnh đạo và căn cứ của khởi nghĩa Tây Sơn?
Tiết 65

1. Lập bảng niên biểu về hoạt động chính của phong trào Tây Sơn
theo mẫu sau:

Thời gian Sự kiện
1771
1776 - 1783
1785
1786
1788
1789
Xây dựng căn cứ
Lật đổ chính quyền họ Nguyễn
Đánh tan quân xâm lược Xiêm
Lật đổ chính quyền họ Trịnh
Lật đổ nhà Lê, thống nhất đất nước
Đánh tan quân xâm lược Thanh
Tiết 65

1/
Â
1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
2/ Tình hình kinh tế, văn hóa các thế kỉ XVI- XVIII
3/ Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài, họ Nguyễn
ở Đàng Trong bắt đầu mục nát.
-
Đàng Ngoài:Vua Lê chỉ là bù nhìn, chúa Trịnh ăn chơi phung phí,
quan lại đục khoét nhân dân
-
Đàng Trong:Quan lại đông đúc, tham lam, trong triều Trương
Phúc Loan nắm hết quyền hành,nổi tiếng tham nhũng.
=>Bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân, tiêu biểu là phong trào
nông dân Tây Sơn.
4/ Quang Trung xây dựng đất nước

Tiết 65

Lập bảng thống kê về những việc làm của Hoàng đế Quang Trung theo mẫu sau
Lĩnh vực Kinh tế Văn hóa Quốc phòng Ngoại giao
Nội
dung
2 phút
Tiết 65

Kinh tế Văn hoá Quốc phòng Ngoại giao
-
Ban hành
chiếu khuyến
nông.
-
Bãi bỏ hoặc
giảm nhẹ nhiều
loại thuế.
- Mở cửa ải,
thông chợ búa.
=>Kinh tế phục
hồi và phát
triển
-
Ban bố chiếu
lập học.
-
Khuyến khích
mở trường học
ở các huyện, xã.

- Dùng chữ
Nôm làm chữ
viết chính thức
của nhà nước.
Khẩn trương
xây dựng quân
đội mạnh.
- Vừa kiên
quyết vưà mềm
dẻo đối với nhà
Thanh.

1/
Â
1/ Từ đầu thế kỉ XVI, triều đại nhà Lê bắt đầu suy yếu
2/ Tình hình kinh tế, văn hóa các thế kỉ XVI- XVIII
3/ Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài, họ Nguyễn
ở Đàng Trong bắt đầu mục nát.
4/ Quang Trung xây dựng đất nước
-
Thực hiện nhiều biện pháp để phục hồi, phát triển kinh tế,
xây dựng nền văn hóa dân tộc
-
Tăng cường củng cố quân đội mạnh
-
Thực hiện chính sách ngoại giao khôn khéo.
Tiết 65

3. Đô thị lớn nhất ở Đàng
Trong thế kỉ XVII- XVIII là:

A. Thăng Long B. Phố Hiến
C. Phố Huế D. Hội An
2. Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất
của nông dân Đàng Ngoài TK XVI
A. KN Trần Tuân
B. KN Trần Cảo
C. KN Phùng Chương
D. KN Lê Hi Trịnh Hưng
1.Cầm đầu thế lực Bắc triều là:
A. Nguyễn Hoàng B. Mạc Đăng Dung
C. Nguyễn Kim D. Trịnh Kiểm
4. Chữ Nôm được đề cao nhất thời :
A .Thời Tây Sơn
B. Nhà Nguyễn
C. Thời nhà Lê
D. Thời nhà Lí
Tiết 65

B. Bài tập điền khuyết
1. Điền vào dấu chấm ( ) sao cho đúng những thông tin về khởi
nghĩa Lam Sơn?
- Căn cứ: Tây Sơn
-
Lãnh đạo: Nguyễn Nhac, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ
- Lực Lượng:
Nông dân nghèo,đồng bào Chăm, đồng bào Ba-Na,
thợ thủ công, thương nhân
2. Về văn hóa giáo dục, vua Quang Trung ban bố……………………
ông nói: “ Xây dựng đất nước lấy………………làm đầu, tìm lẽ trị bình
lấy việc ………………… làm gốc”

Chiếu lập học
Việc học
Tuyển nhân tài
Tiết 65

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Có 2 người chơi, Một
người được nhìn trên
màn hình gợi ý cho bạn
đoán ra các khái niệm,
địa danh và nhân vật
LS, Nhưng không được
dùng tiếng Anh, tiếng
lóng, Người còn lại phải
quay mặt xuống khán
giả và và trả lời.
Đội chơi có thể bỏ qua
nếu không trả lời
được và sẽ quay lại
nếu còn thời gian.
Người nhìn lên màn

hình sẽ có 60 giây để
xem trước các khái
niệm, địa danh, nhân
vật lịch sử
Phần chơi sẽ có 10 địa
danh, khái niệm, nhân
vật LS,… hiện trên màn
hình. Mỗi đội được phép
cử ra 2 người chơi ăn ý
nhất:
Mỗi câu trả lời đúng 10
điểm

HÀ NỘI
CHÀNG LÍA
QUANG TRUNG
THIÊN CHÚA GIÁO
QUÂN THANH
LÊ THÁNH TÔNG
CHỮ NÔM
LÊ CHIÊU THỐNG
1
2
3
4
5
6
7
8
9

10
LÊ UY MỤC
THĂNG LONG
1 phút

1 phút
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
NGUYỄN KIM
XIÊM
QUẢNG BÌNH
LÊ LỢI
LAM SƠN
KINH KÌ
THIÊN CHÚA GIÁO
CHỮ QUỐC NGỮ
MẠC ĐĂNG DUNG
TRẠNG TRÌNH

Bức tranh vẽ cảnh gì?
H×nh 50: Phñ chóa TrÞnh
H×nh 50: Phñ chóa TrÞnh

(tranh vÏ thÕ kØ
(tranh vÏ thÕ kØ
XVII)
XVII)

Di tích thành nhà Mạc( Lạng Sơn)
Di tích này có tên là gì ?

TRUNG QUOÁC
Saøi Goøn
Đường phân giới màu
đỏ trên lược đồ là nơi ?