kỹ năng lãnh đạo 2

BẢN TIN KỸ NĂNG LÃNH ðẠO

(Ngày 17 tháng 12 năm 2012)
NHÂN VẬT
5 CEO tệ nhất năm 2012

Tờ Business Week vừa giới thiệu một danh sách những CEO tệ nhất năm 2012. Tác giả của
danh sách này là giáo sư Sydney Finkelstein thuộc ðại học Darthmouth, người ñã từng viết
11 cuốn sách trong ñó có nhiều cuốn về các CEO. Năm nay là năm thứ ba liên tiếp tác giả
này ñưa ra danh sách các CEO dở nhất trong năm.
1. Brian Dunn, CEO hãng bán lẻ Best Buy
Brian Dunn ñã từ chức CEO của Best Buy vào tháng 4 năm nay sau khi nổi lên những nghi
vấn về việc ông có mối quan hệ không trong sáng với một cấp dưới trẻ tuổi. Theo ñồn ñoán
thì Dunn, 62 tuổi và ñã kết hôn, ñã quan hệ ngoài luồng với một nhân viên nữ xinh ñẹp 29
tuổi.
Ngoài vụ bê bối tình ái này, Dunn còn xứng ñáng lọt vào danh sách CEO dở nhất năm bởi
những “thành tích bất hảo” khác, bao gồm doanh thu sụt giảm, thị phần co cụm, giá cổ
phiếu lao dốc… Chưa kể, chiến lược mua lại cổ phiếu mà Dunn quyết tâm theo ñuổi còn
khiến Best Buy tốn mất 6,4 tỷ USD mà hiệu quả thì chẳng thấy ñâu.
2. Aubrey McClendon, CEO hãng năng lượng Chesapeake Energy
Aubrey McClendon lọt vào “danh sách ñen” này bởi ông không chịu tách bạch chuyện công
với chuyện tư. Theo hãng tin Reuters, McClendon ñã dùng cổ phần của mình trong công ty
ñể vay số tiền lên tới 1,1 tỷ USD trong gần 3 năm và hoàn toàn giấu nhẹm việc làm này.
Ngoài ra, ông còn ñiều hành một quỹ ñầu cơ dầu khí 200 triệu USD, một việc làm bị ñánh
giá là “xung ñột lợi ích” quá rõ ràng ñối với một CEO của hãng năng lượng.
Bên cạnh ñó, McClendon còn xài máy báy riêng của công ty và huy ñộng nhân viên trong
công ty vào những mục ñích cá nhân.
3. Andrea Jung, CEO hãng mỹ phẩm Avon
Bà Andrea Jung ñã từ chức CEO Avon vào tháng 4 năm nay, nhưng hiện vẫn duy trì cương

vị Chủ tịch của tập ñoàn này. Trong thời gian ñiều hành Avon, Jung ñã không thể giải quyết
ñược những khó khăn trong hoạt ñộng kinh doanh, không tìm ra ñược một nhân vật kế
nhiệm… Tuy nhiên, bà bị chỉ trích nhiều nhất khi từ chối ñề xuất mua lại công ty với giá
10,7 tỷ USD từ ñối thủ Coty. Nếu Jung chấp nhận ñề xuất này, rất có thể Avon ñã khá hơn.
Từ năm 2004 tới nay, dưới sự lãnh ñạo của Jung, giá trị vốn hóa thị trường của Avon ñã tụt
dốc không phanh từ 21 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD. Avon cũng ñã phải chi 300 triệu USD
chi phí pháp lý liên quan tới các cuộc ñiều tra về hành vi ñưa hối lộ cho quan chức nước
ngoài. Cách ñây ít ngày, Avon tuyên bố kế hoạch cắt giảm 1.500 nhân viên và rút lui hoàn
toàn khỏi hai thị trường Việt Nam và Hàn Quốc.
4. Mark Pincus, CEO hãng sản xuất game Zynga
Zynga là công ty chuyên sản xuất các trò chơi (game) cho mạng xã hội. Năm nay, giá cổ
phiếu của Zynga “bốc hơi” 75% và nhân tài lần lượt bỏ ra ñi. CEO Pincus có nền tảng bằng
cấp rất ổn, với bằng cử nhân kinh tế ðại học Wharton và bằng quản trị kinh doanh của ðại
học Havard. Tuy nhiên, trong năm nay, CEO này ñã vấp phải những sai lầm lớn, trong ñó
có việc ñưa Zynga gắn bó quá mức với Facebook, khiến một phần lớn doanh thu của Zynga
phụ thuộc vào mạng xã hội lớn nhất hành tinh này. Mới ñây, Facebook và Zynga ñã chấm
dứt hợp ñồng ràng buộc hai bên


Ngoài ra, một sai lầm lớn nữa của Pincus là ñã thể hiện sự mất niềm tin vào triển vọng của
công ty khi bán ra 16 triệu cổ phiếu sau khi thời gian hạn chế kết thúc. Nhiều ý kiến cho
rằng, Pincus ñáng bị sa thải. Tuy nhiên, sa thải Pincus sẽ là một việc khó ñối với Zynga, bởi
vị CEO này sở hữu cổ phiếu ñặc biệt của công ty mà ñây là hạng cổ phiếu có quyền bỏ
phiếu cao gấp 70 lần cổ phiếu thường. Pincus hiện ñang kiểm soát khoảng 58% quyền bỏ
phiếu tại Zynga, nghĩa là người duy nhất có thể sa thải Pincus chính là Pincus!
5. Rodrigo Rato, CEO ngân hàng Tây Ban Nha Bankia
Ông Rodrigo Rato ñã thôi chức Giám ñốc ngân hàng Bankia, một trong những ngân hàng
lớn nhất của Tây Ban Nha, vào tháng 7 năm nay. Rato nguyên là Bộ trưởng Bộ Tài chính
của Tây Ban Nha, ñồng thời là cựu Giám ñốc ñiều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Tuy nhiên, hiện ông ñang bị ñiều tra vì hành vi gian lận, thao túng giá cả và biển thủ tài sản

liên quan tới vụ sụp ñổ của ngân hàng Bankia, buộc Chính phủ Tây Ban Nha phải giải cứu
nhà băng này. Năm 2011, Bankia ñạt lợi nhuận 309 triệu USD, nhưng sau khi Rato từ chức,
ngân hàng này ngay lập tức báo lỗ 3 tỷ Euro.
5 CEO tệ nhất năm 2012
Giáo sư Sydney Finkelstein cho biết, hai CEO Mark Zuckerberg (trái) của mạng xã hội
Facebook và Andrew Mason (phải) của trang bán hàng giá rẻ theo nhóm mua Groupon thiếu
chút nữa thì lọt vào danh sách những CEO rẻ nhất năm. Cả hai CEO này ñều bị “ñiểm trừ”
khi ñể giá cổ phiếu diễn biến theo chiều hướng tiêu cực. Trong ñó, giá cổ phiếu Groupon
năm nay ñã giảm 80%, còn giá cổ phiếu của Facebook sau vụ IPO ñình ñám ñã lao dốc
mạnh, ñến nay mới chỉ hồi phục một phần.
(Theo Dân Trí)

QUẢN LÝ
Năm nhân tố thiết yếu cho một nhà quản lý tài chính
Nhà quản lý tài chính có năng lực, có khả năng làm việc hiệu quả và bao quát ñược công
việc là nguồn lực rất quý giá trong các doanh nghiệp và các ñịnh chế tài chính.
ðể trở thành một nhà quản lý tài chính giỏi ñòi hỏi một quá trình không ngừng học tập,
phấn ñấu tại nhà trường, tự học cũng như từ thực tiễn công việc. Có năm nhân tố thiết yếu
cần tích luỹ ñể có thể trở thành một nhà quản lý tài chính giỏi.
Nền tảng kiến thức vững vàng
Kiến thức ñược xem là cơ sở gốc rễ ñể từ ñó phát triển thành một người làm tài chính giỏi
và xa hơn là một nhà lãnh ñạo bộ phận tài chính giỏi. Một người giỏi về mở rộng quan hệ
mà kiến thức không vững có thể phát triển lên những vị trí cao nhưng sẽ gặp nhiều thách
thức khi ra quyết ñịnh và có khả năng dẫn ñến nhiều quyết ñịnh sai lầm. Nhiều người lập
luận rằng, ñể bù ñắp hạn chế về kiến thức thì chỉ cần sử dụng các nhà cố vấn. Tuy nhiên,
các cố vấn cũng thường tư vấn những phương án khác nhau, thậm chí là mâu thuẫn nhau.
Lúc này, nhà tài chính có nền tảng kiến thức tốt sẽ lựa chọn ñược những tư vấn sáng suốt.
Kiến thức vững vàng ñòi hỏi nhà quản lý tài chính ngoài việc am hiểu chuyên sâu về tài
chính (kế toán, tài chính, thuế, thị trường tài chính) còn phải có kiến thức tổng hợp ở những
lĩnh vực khác cho phép họ phối hợp tốt với các bộ phận khác trong doanh nghiệp. Những

kiến thức thiết yếu bổ trợ cho người làm tài chính ñó là: Phân tích chiến lược (bộ sách nên
ñọc là các tác phẩm của Michael. Porter), marketing (các tác phẩm của Phillip. Kotler) ,
quản trị sản xuất, nhân sự và kinh tế học.
Am hiểu về pháp luật kinh tế
Thực tiễn kinh doanh ñàm phán, làm việc với cơ quan thuế, cơ quan kiểm toán không thể
dùng lý luận tài chính ñể tranh luận mà phải dựa vào các ñiều khoản cụ thể của pháp luật.
ðiều này ñòi hỏi người làm tài chính cần không ngừng tìm hiểu và am tường pháp luật kinh
tế tài chính. Bên cạnh ñó, cần có các nhà cố vấn pháp lý bên cạnh ñể xin ý kiến tư vấn khi
gặp khó khăn. Nhà tài chính không nắm rõ các vấn ñề pháp lý có thể gặp phải những rủi ro
lớn khi ra quyết ñịnh và thực thi các quyết ñịnh tài chính.


Khả năng ngoại giao và hùng biện
Một người giỏi về chuyên môn nhưng không thể nói rõ và thuyết phục ñược người khác sẽ
hạn chế ñi rất nhiều năng lực của mình. Bản chất của quản lý tài chính là quản lý các dòng
tiền và ñằng sau ñó là xử lý các mối quan hệ lợi ích. Do ñó, người làm tài chính cần phải là
người biết thiết lập các mối quan hệ hiệu quả, có tài hùng biện và thuyết phục người khác.
Cơ sở ñể cho các mối quan hệ hiệu quả là dựa trên sự tôn trọng ñối tác và mối quan hệ ñó
ñem lại lợi ích cho ñôi bên.
Ngoại ngữ thành thạo
Trong bối cảnh Việt Nam ñã hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu, các công dân Việt Nam
cũng sẽ trở thành những công dân toàn cầu. Vì vậy, giao thương với ñối tác nước ngoài sẽ là
phổ biến và ñòi hỏi việc am hiểu ngoại ngữ, ñặc biệt là tiếng Anh, ví dụ như: kêu gọi vốn từ
các ñối tác chiến lược nước ngoài, phát hành cổ phiếu và trái phiếu quốc tế, quản lý tài
chính các công ty con ở nước ngoài…Do ñó, nhà quản lý tài chính cần có khả năng giao tiếp
thành thạo bằng ngoại ngữ và ñằng sau ñó, là việc có hiểu biết về văn hoá, lịch sử của các
ñối tác.
Kỹ năng lãnh ñạo, quản lý
Nếu một người làm tài chính giỏi về chuyên môn nhưng không thể hiện ñược năng lực quản
lý con người và tổ chức thì sẽ khó có thể ñược cất nhắc lên các vị trí cao hơn. Do ñó, người

làm tài chính cần học tập từ lý thuyết cũng như qua trải nghiệm kỹ năng lãnh ñạo và quản lý
một tổ chức. Về lý luận, bộ sách cần ñọc là bộ sách quản trị của Peter Drucker, cha ñẻ của
quản trị học hiện ñại. Năng lực lãnh ñạo, quản lý cũng ñòi hỏi nhà tài chính phải am hiểu về
các kỹ năng chính trị trong một tổ chức.
Việc tích luỹ các kỹ năng trên là một quá trình lâu dài qua thông qua cả quá trình học tập
trên nhà trường, tự học, học hỏi kinh nghiệm từ những người làm thực tiễn và qua trải
nghiệm trong công việc. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, có lẽ việc thiếu một trong các
nhân tố trên sẽ là không toàn diện ñối với ñòi hỏi trong công việc của một nhà quản lý tài
chính năng lực.
(Theo Cafe biz)

Muốn lãi to, hãy làm cho nhân viên vui vẻ

Chắc chắn tất cả các chủ doanh nghiệp trên thế giới này ñều muốn nhân viên của họ vui vẻ.
Nhưng quan trọng hơn, họ muốn kiếm ngày một nhiều lợi nhuận. Vậy ñiều gì xảy ra nếu
nhân viên vừa vui vẻ hơn và công ty lại kiếm ñược thêm lợi nhuận? Cuốn sách mới nhất của
tiến sỹ tâm lý học Noelle Nelson với tựa ñề “Make More Money by Making Your
Employees Happy” tạm dịch “Kiếm thêm nhiều tiền bằng cách làm cho nhân viên vui vẻ” lý
giải cho khả năng trên.
Nhà tâm lý học Nelson giải thích: “Khi nhân viên công ty cảm thấy lãnh ñạo thực sự quan
tâm ñến quyền lợi của họ, họ cũng sẽ chăm lo ñến lợi ích của công ty.”
ðể ñưa ra cơ sở cho quan ñiểm của mình, ông dẫn chứng một nghiên cứu từ tổ chức Jackson
Organization. Theo ñó, những công ty luôn biết ñánh giá cao nhân viên thường có tỷ lệ
ROE (tỷ lệ lợi nhuận ròng / vốn cổ phần) và ROA (tỷ lệ lợi nhuận ròng / tổng tài sản) cao
hơn gấp 3 lần so với công ty không coi trọng nhân viên. Trong danh sách 100 công ty có
môi trường làm việc tốt nhất toàn cầu của Fortune, giá cổ phiếu của nhóm công ty này tăng
trung bình 14%/năm trong giai ñoạn từ năm 1998 ñến năm 2005 trong khi ñó mức tăng
trưởng chung của thị trường cùng thời gian trên chỉ ñạt 6%.”
Tất nhiên, nhiều ông chủ doanh nghiệp nghĩ rằng nhân viên có nhiều tiền hơn thì họ mới
cảm thấy hạnh phúc. Khảo sát của công ty 24 Seven chuyên về tuyển dụng và quản lý tài

năng cho thấy khoảng 66% nhân viên các công ty tại Mỹ mong ñược tăng lương trong năm
2012.
Theo ông Nelson, chủ doanh nghiệp cần phải biết giữ lời hứa và thể hiện sự quan tâm ñến
từng nhân viên. Nếu ñã hứa sẽ tăng lương cho nhân viên thì hãy thực hiện ñúng. Nếu bạn


hứa sẽ hỗ trợ ñể giúp họ làm việc hiệu quả hơn, bạn phải làm. Hãy suy nghĩ xem ñiều gì
quan trọng ñối với nhân viên của bạn và mang ñến cho họ ñiều ñó.
Ông Nelson nhắc lại câu chuyện khi Paul O’Neil tiếp quản Alcoa, công ty nhôm hàng ñầu
thế giới, vào năm 1987. Ông Paul O’Neil tuyên bố ưu tiên lớn nhất của ông là ñảm bảo an
toàn cho công nhân. Ban ñiều hành của cả công ty choáng váng.
Thế nhưng O’Neil có cái lý của ông. Ông thừa hiểu công nhân của công ty luôn lo lắng
thường trực về vấn ñề an toàn. Trong 13 năm sau khi ông nhậm chức, năng suất lao ñộng
của công nhân tăng vọt, tỷ lệ tai nạn lao ñộng của công nhân giảm mạnh về sát mức 0, thậm
chí có khoảng thời gian nhiều năm liền, không có một công nhân nào bị tai nạn lao ñộng.
Trước ñó, tại mỗi nhà máy của công ty, cứ mỗi tuần lại có một công nhân bị tai nạn lao
ñộng. 10 năm sau ngày O’Neil nhậm chức, lợi nhuận thường niên của Alcoa ñã tăng gấp 5
lần.
Apple, công ty công nghệ nổi tiếng thế giới, cũng luôn biết ñánh giá cao và ñối ñãi tốt với
nhân viên. Năm 2011, sau 1 năm kinh doanh lãi kỷ lục, CEO Tim Cook thưởng cho nhân
viên bằng cách cho họ nghỉ hưởng lương trong suốt tuần có ngày Lễ Tạ ơn. Trong thư gửi
nhân viên, ông Tim Cook viết: “ðể ghi nhận công sức của các bạn trong năm vừa qua, lãnh
ñạo công ty sẽ dành cho các bạn một kỳ nghỉ hưởng lương dài. Các bạn sẽ nghỉ làm việc
nhưng vẫn hưởng lương trong ngày 21, 22 và 23 tháng 11 ñể có thể có khoảng thời gian dài
với gia ñình và bạn bè.”
Tiến sỹ Nelson còn nhắc ñến ví dụ của Procter & Gamble, công ty ñã chia sẻ thành công
trong kinh doanh với nhân viên bằng cách cho nhân viên nghỉ hưởng lương dài ngày. Tiến
sỹ Nelson giải thích: “Lợi nhuận của họ giảm ñi phần nào, thế nhưng họ có ñược sự trung
thành của nhân viên và năng suất lao ñộng cao hơn. Nếu công ty của bạn ñang kinh doanh
tốt, hãy chia sẻ thành quả. Hơn nữa, ñừng thưởng cho ñiều hành của bạn một khoản lớn nếu

công ty ñang kinh doanh không thuận lợi.”
Vậy nhà ñiều hành doanh nghiệp nên làm gì nếu công việc kinh doanh ñang khó khăn? Tiến
sỹ Nelson nhấn mạnh ñến tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin. Việc này sẽ giúp ngăn
ñược kỳ vọng xấu trở thành tâm lý oán giận.
Các ông chủ không cần phải nỗ lực quá nhiều nếu muốn làm cho nhân viên vui vẻ. Tiến sỹ
Nelson kể lại câu chuyện các nhà ñiều hành của Starbucks ñã ñến từng cửa hàng của hãng
và nhận ra nhân viên rất mệt mỏi khi phải làm việc với khách hàng quá khắt khe. Lãnh ñạo
công ty ñã không hề trách mắng nhân viên, thay vào ñó, họ ñưa ra chương trình ñào tạo mới
giúp giảm căng thẳng trong khi làm việc. Nhờ chương trình, họ hiểu ñược ñiều gì thực sự
khiến nhân viên không hài lòng và giúp nhân viên có thêm kỹ năng ñể luôn vui vẻ trong khi
làm việc với khách hàng.
Ông Nelson nói: “Nếu sếp của công ty nào cũng giống như sếp Starbucks, luôn biết ñặt sự
ñồng cảm và quan tâm ñến nhân viên lên trên, lợi nhuận chắc chắc sẽ tăng lên.”
(Theo
doanhnhan360.com)

ðể trở thành nhà lãnh ñạo tuyệt vời

Có rất nhiều cách ñể trở thành nhà lãnh ñạo tuyệt vời và theo nghiên cứu mới nhất “Bí mật
quản lý: Bật mí suy nghĩ trong sự ñánh giá tầm nhìn, uy tín và sức hấp dẫn của người quản
lý”, các nhà nghiên cứu ñã chỉ ra rằng, một trong các cách thức ñể trở thành nhà lãnh ñạo
tuyệt vời trong mắt nhân viên ñó là: biết cách úp mở.
ðể ñi ñến kết luận này, các nhà nghiên cứu ñã yêu cầu các ứng viên thể hiện sự lựa chọn
của họ ở các tình huống khác nhau. Tình huống thứ nhất là ñánh giá những ñặc ñiểm nào
của Steve Jobs ñã hấp dẫn họ.
Lãnh ñạo phải biết chọn lựa giữa người có tài năng, tầm nhìn xa trong rộng với người nhân
viên chỉ biết làm việc chăm chỉ.

Với tình huống này thì ña số những người tham gia nó rằng họ bị Steve Jobs hấp dẫn bằng
khả năng trời phú trong việc dự ñoán các xu thế kinh tế từ ñó ñưa ra các chiến lược kinh
doanh thích hợp.
Tình huống tiếp theo là ñóng vai một nhân viên trong bộ phận nhân sự ñể phỏng vấn các
ứng viên vào vị trí nhân viên bình thường trong công ty. Họ phải chọn lựa giữa người có tài
năng, tầm nhìn xa trong rộng với người nhân viên chỉ biết làm việc chăm chỉ.
Và kết quả thật ñáng ngạc nhiên khi ña số những người tham gia vào cuộc khảo sát ñều
không cho rằng những tính cách như tầm nhìn xa trông rộng hay khả năng biến mọi chuyện
thành có thể thuộc tính cách của nhân viên bình thường. Hay nói cách khác, ña số mọi
người nghĩ rằng, những ñặc ñiểm ñó chỉ nên có ở những CEO.
Như vậy, ñể trở thành một nhà quản lý hấp dẫn, ñầy quyền lực trong mắt nhân viên thì bạn
cũng nên biết cách “úp mở” những chuyện quan trọng, nó sẽ giúp cho cấp dưới của bạn cảm
thấy tò mò về những chuyện ñang xảy ra, và khi không hiểu rõ thì họ dễ dàng xem bạn là
người có tầm nhìn xa trông rộng, ñiều này cũng dễ hiểu như một nhà ảo thuật làm cho khán
giả ngạc nhiên bằng những chiêu bài mà ông ta không-thể-cho-ai-biết. Trong tiềm thức của
mỗi người luôn tin vào những ñiều kỳ lạ, mặc dù họ luôn miệng bảo rằng chuyện ñó là viễn
vông.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng khuyến cáo rằng bạn không nên quá lạm dụng chiêu
thức này. Nếu không cẩn thận ñiều này có thể làm cho bạn mất ñi sự tín nhiệm.
(Theo
Doanh nhân Sài Gòn)

KỸ NĂNG
Top 5 kỹ năng mọi lãnh ñạo cần có
Thế giới ñang vận ñộng nhanh chóng và nếu bạn không bắt kịp, công ty bạn sẽ phải chịu số
phận bi ñát. Dưới ñây là 5 kỹ năng mà mọi lãnh ñạo cần phải có ñể ñiều hành một công ty
trong bối cảnh văn hóa hiện nay.
1. Lấn át sự ồn ào
Chúng ta sống và làm việc trong một thế giới bị quá tải với thông tin, giao tiếp và các tiện
ích ñến nỗi việc tranh ñấu là không thể tránh ñược và những dòng giật tít, những ñoạn tweet

và việc kiểm tra email ñang trở nên ngày càng khó khăn hơn. Xu thế ñó có thể sẽ không thể
thay ñổi ngay trong một sớm một chiều ñược.
Khả năng tập trung và ưu tiên luôn luôn là yếu tố quan trọng ñể thành công trong bất cứ lĩnh
vực nào, nhưng ngày nay kiềm chế sự mất tập trung mà không ñầu hàng những tiện lợi mà
nó ñem lại ñang trở thành thách thức ñáng kể ñối với tất cả mọi người, kể cả những người
kỷ luật nhất.
ðừng mắc sai lầm. Nếu bạn không thể tập trung, bạn không thể hoàn thành mọi việc. Và
nếu bạn không thể làm ñược thì người khác sẽ làm.
2. Chấp nhận những ñiều nhảm nhí
Khi bạn ñặt câu hỏi giả ñịnh, hãy nêu yêu cầu và quan ñiểm thay vì chấp nhận chúng như là
chân lý như kiểu “Tôi ñã thấy nó trên mạng internet nên chắc chắc ñiều ñó là sự thật”, ñó
gọi là tư duy phê phán. ðó là cơ sở cho việc ra quyết ñịnh thông minh. Và ñiều ñó lần lượt
là chìa khóa thành công trong bất cứ lĩnh vực nào.
Khái niệm này ñã có từ hàng ngàn năm nay, gắn với lời dạy của Socrate và ðức Phật. Nếu
bạn ñặt những câu hỏi khôn ngoan thông thường, thách thức hiện trạng và tránh chủ nghĩa
tập thể và tư duy tập thể thì bạn ñang làm việc trong một công ty tốt. Chúng là các mặt của
cùng một khái niệm.
ðây là ñiều chúng ta ñề cập. Có quá nhiều văn chương sọt rác trên các công cụ ñiện toán
ñám mây, các phương tiện truyền thông xã hội, trong các blog, trên TV và các cuốn sách tự
viết, do vậy khả năng ñặt câu hỏi ñâu là những bài viết thực sự ñể lập luận một cách logic
và không khái quát hóa mọi việc từ một dữ liệu ñơn lẻ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ