mẫu nguyên tử bo

KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Nội dung của thuyết lượng tử
ánh sáng?
2) Mô tả quang phổ vạch phát xạ
của hydrô ?

Bài 47 : MẪU NGUYÊN TỬ BO VÀ
QUANG PHỔ VẠCH CỦA NGUYÊN TỬ
HYDRO

I/ Mẫu nguyên tử Bo :
1 / Tiên đề về trạng thái dừng:

Nguyên tử chỉ tồn tại trong
một số trạng thái có năng
lượng xác đònh gọi là trạng
thái dừng.Khi ở trạng thái
dừng nguyên tử không bức
xạ.
r
0


Khi nguyên tử chuyển từ trạng thái dừng có
mức năng lượng E
n
sang trạng thái dừng có
mức năng lượng E
m
nhỏ hơn thì nguyên tử

phát ra một phôton có năng lượng đúng bằng
hiệu E
n
– E
m

E
n
- E
m
= hf (h:hằng số Plăng)
E
m
E
n
ε = hf

= E
m
-E
n
2/ Tiên đề về sự bức xạ và hấp thu năng lượng
của nguyên tử :


Khi nguyên tử đang ở trạng thái dừng
có năng lượng E
m
mà hấp thu được một
phôton có năng lựơng hf đúng bằng E

n
–
E
m
thì nó chuyển lên trạng thái dừng có
năng lượng E
n
lớn hơn .
E
m
E
n
ε = hf

=E
m
-E
n

ε


ε


E
m
E
n
ε = hf

=E
m
-E
n
ε = hf

=E
m
-E
n
Sơ đồ hấp thụ và bức xạ năng lượng của
nguyên tử

Trong các trạng thái dừng của nguyên
tử , electron chỉ chuyển động quanh hạt
nhân theo những quỹ đạo có bán kính
xác đònh gọi là q đạo dừng .
II/Hệ qua ûcủa hai tiên đề trên
Với r
0
=5,3 .10
-11
m
: bán kính Bohr
Quỹ đạo có bán kính nhỏ
nhất r
0
sẽ có năng lượng
thấp nhất gọi là quỹ đạo

cơ bản
r
0

n 1 2 3 4 5 6
Teân quyõ ñaïo
K L M N O P
Baùn kính r
n
= r
o
.n
2
r
0
4r
0
9r
0
16r
0
25r
0
36r
0

Chú ý :

Bán kính dừng nhỏ  năng lượng thấp 
trạng thái bền vững hơn .


Các electron ở trạng thái có năng lượng
lớn có xu hướng chuyển sang trạng thái có
mức năng lượng nhỏ hơn ,bền vững hơn .
1/ Thực nghiệm :
III/ GIẢI THÍCH SỰ TẠO THÀNH QUANG
PHỔ VẠCH HYDRO

Khi quan sát quang phổ vạch phát xạ
của Hydro ,người ta thấy chúng gồm những
dãy vạch xác đònh tách rời nhau :
Dãy Lyman Banme Pasen
Vùng tử
ngoại
Vùng khả
kiến
Vùng hồng
ngoại

Dãy Banme : Gồm 2 phần , 1 phần 4 vạch :
đỏ ,lam ,chàm , tím và phần còn lại nằm
vùng tử ngoại
Dãy Pasen : trong vùng hồng ngoại
Dãy Lyman : Trong vùng tử ngoại :
Dãy Lyman Banme Pasen
0,6 0,5 0,4µm
0,656 µm 0,486 0,434 0,410

2 . Giải thích :
•

Ở trạng thái cơ bản nguyên tử Hydro có
năng lượng thấp nhất , electron chuyển
động trên quỹ đạo K.

E
m
E
n
Khi nguyên tử nhận được năng lượng
kích thích , êlectron nhảy lên mức năng lượng
cao hơn , sau thời gian rất ngắn êlectron lại
trở về mức năng lượng thấp hơn phát ra bức
xạ tạo thành vạch trong quang phổ .

Ta có ε = hf = E
cao
– E
thấp

λ xác đònh nên ánh sáng phát ra cho
vạch màu xác đònh của quang phổ
phát xạ
Mỗi tần số f ứng với λ =
ε
hc

Dãy Lyman (vùng tử ngoại)
P
N
M

L
K
O

Khi electron từ các quỹ
đạo bên ngoaiø trở về
quỹ đạo K : phát ra bức
xạ cho các vạch dãy
Lyman

Banme
P
N
M
L
K
O

Khi electron từ
các quỹ đạo bên
ngoài trở về quỹ
đạo L : phát ra
bức xạ cho các
vạch dãy Banme

Dãy Pasen (Vùng hồng ngoại)
P
N
M
L

K
O

Khi electron từ các
quỹ đạo bên ngòai
trở về quỹ đạo M :
phát ra photon cho
các vạch dãy Pasen

Lyman Banme Pasen
P
N
M
L
K
O

Sơ đồ
nhảy
mức
năng
lïng
tạo các
vạch
quang
phổ
Hydro
n
=
1

n
=
2
n
=
3
n
=
4
n
=
5
n
=
6

QUANG PHOÅ VAÏCH HYDRO
0,6 0,5
0,4µm
0,656 µm 0,486 0,434 0,410 µm

•
Củng cố:
•
1) Ở trạng thái dừng, nguyên tử:
•
A. không bức xạ và không hấp thụ
năng lượng.
•
B. không bức xạ nhưng có thể hấp

thụ năng lượng.
•
C. không hấp thụ nhưng có thể bức
xạ năng lượng
•
D. vẫn có thể hấp thụ và bức xạ
năng lượng

•
2)Dãy Ban-me ứng với sự chuyển
êlectron từ quỹ đạo ở xa hạt
nhân về quỹ đạo nào sau đây?
•
A.Quỹ đạo K
•
B.Quỹ đạo L
•
C.Quỹ đạo M
•
D.Quỹ đạo N

3)Giả sử electron nhảy từ quỹ đạo M
có mức năng lượng -1,5eV về quỹ
đạo L có mức năng lượng -3,4eV
o
Hãy xác đònh bước sóng λ của bức xạ
phát ra ? bức xạ thuộc dãy nào ?
0,656 µm Kết quả : λ =
Dãy:
Banme