bai 1 - nguyen tu - hoa 10

thµnh phÇn nguyªn tö
Néi dung
1. Thµnh phÇn cÊu t¹o cña nguyªn
tö
2. KÝch thíc cña nguyªn tö
3. Khèi lîng cña nguyªn tö
I. Thành phần cấu tạo của nguyên tử
Khái niệm về nguyên tử ? Đặc điểm cấu tạo ?
Nguyên tử là những hạt vi mô, đại diện cho
nguyên tố hoá học và mang đầy đủ tính chất cơ
bản của nguyên tố.
I. Thµnh phÇn cÊu t¹o cña nguyªn tö
Proton
nơtro n
electron
I. Thành phần cấu tạo của nguyên tử
1- Lớp vỏ nguyên tử
a) Sự tìm ra electron: (Xem mô phỏng)
Cho biết đặc điểm của tia âm cực ?
Hiện t&ợng Bản chất
Bằng thực nghiệm, ngời ta đ xác định đợc: ã Tia
âm cực chính là dòng hạt electron chuyển rời với
vận tốc rất lớn.
Chong chóng quay Hạt vật chất có khối lợng, vận tốc lớn
Lệch về cực (+)
Mang điện tích (-)
Nghiªn cøu tµi liÖu vµ cho biÕt ®Æc ®iÓm cña
H¹t electron ?
b) Khèi lîng vµ ®iÖn tÝch electron:
Khèi l&îng §iÖn tÝch
m

e
= 9,1094.10
-31
kg (0,55.10
-3
u)
q
e
= -1,602.10
-19
C ( -e
o
)
2- Hạt nhân nguyên tử:
Quan sát TN và cho biết đặc điểm của Hạt nhân
nguyên tử ?
a) Sự tìm ra hạt nhân nguyên tử: (mô phỏng)
Hiện tợng Bản chất
Một số hạt lệch hớng, một
số ít hạt bị bật trở lại
Có phần mang điện (+),
có khối lợng > hạt anpha
Hầu hết các hạt đi thẳng
Nguyên tử có cấu tạo rỗng
-
Nhận xét: Nguyên tử có cấu tạo rỗng, gồm hai
phần: lớp vỏ e (-) và hạt nhân (+).
b) Sự tìm ra proton và nơtron:
- Năm 1918, khi bắn phá Hạt nhân nguyên tử Nitơ
bằng hạt , Rutherford đã phát hiện ra hạt Proton

(p) mang diện tích (+), có khối l:ợng >> hạt (e).

- Năm 1932, khi bắn phá Hạt nhân nguyên tử Beri
bằng hạt , Chadwick đã phát hiện ra hạt Nơtron
(n) không mang diện tích, có khối l:ơng xấp xỉ hạt
(p).

Thành phần
hạt nhân
Khối lợng Điện tích
Proton
m
p
=1,6726.10
-27
kg (1u) q
p
=+1,602.10
-19
C (e
o
)
Nơtron
m
n
=1,6748.10
-27
kg (1u) q
n
= 0

Bằng thực nghiệm đã xác định đợc khối lợng và
điện tích của các loại hạt có trong hạt nhân
b) Sự tìm ra proton và nơtron
Dựa vào đặc điểm các loại hạt có trong nguyên tử và
các TN (mô phỏng) đã đợc quan sát, rút ra kết luận
chung về cấu tạo của nguyên tử.
3- Kết luận về cấu tạo nguyên tử:
-
Cấu tạo rỗng, khối lợng tập trung ở hạt nhân (m
p,n
>> m
e
).
- Lớp vỏ e(-) tồn tại xung quanh HN(+) do tơng tác tĩnh
điện trái dấu.
- Nguyên tử trung hoà về điện số p = số e.
-
Nguyên tử đợc cấu tạo bởi 03 loại hạt (e, p, n).
Thµnh phÇn
nguyªn tö
Khèi lîng §iÖn tÝch
Electron
m
e
=9,1094.10
-31
kg
(0,55.10
-3
u)

q
e
=-1,602.10
-19
C (-e
o
)
Proton
m
p
=1,6726.10
-27
kg (1u) q
p
=+1,602.10
-19
C (e
o
)
N¬tron
m
n
=1,6748.10
-27
kg (1u) q
n
= 0
3- KÕt luËn vÒ cÊu t¹o nguyªn tö:
iI. kÝch thíc vµ khèi lîng cña nguyªn tö
nt

hn
d
d
( )
nt
e,p
d
d
Đêng kÝnh So s¸nh
Nguyªn tö
Nguyªn tö hi®ro
HN nguyªn tö
H¹t (e) vµ (p)
1. KÝch thíc nguyªn tö
§&êng kÝnh nguyªn tö 10≈
-10
m
§&êng kÝnh h¹t nh©n nguyªn tö 10≈
-14
m
Nh vËy: Nguyªn tö cã cÊu t¹o rçng
iI. kÝch thíc vµ khèi lîng cña nguyªn tö
1. KÝch thíc nguyªn tö
m
p
= 8. 1,6726.10
-27
= 13,3808.10
-27
kg

m
n
= 8. 1,6748.10
-27
= 13,3984.10
-27
kg
m
e
= 8. 9,1095.10
-31
= 72,876.10
-31
kg
m
HN
= m
p
+ m
n
= 26,7792.10
-27
kg
m
NT
= m
HN
+ m
e
= 26,7865.10

-27
kg

m
m
NT
NT
m≈
m≈
HN
HN
= m
= m
p
p
+ m
+ m
n
n
iI. kÝch thíc vµ khèi lîng cña nguyªn tö
2. Khèi lîng nguyªn tö.

TÝnh khèi l:îng cña h¹t nh©n vµ nguyªn tö oxi,
biÕt h¹t nh©n nguyªn tö oxi cã 8p vµ 8n.
V× khèi lîng cña c¸c electron lµ kh«ng ®¸ng kÓ
⇒ KLNT ≈ Khèi lîng h¹t nh©n
iI. kÝch thíc, khèi lîng nguyªn tö
2. Khèi lîng nguyªn tö.

§¬n vÞ khèi lîng nguyªn tö (®vC hay u)

1u = 1,66055.10
-27
kg
Bài tập củng cố