skkn hướng dẫn cách tiếp cận phần văn học nước ngoài theo thể loại cho học sinh lớp 10a1 và 10a5 trường thpt quan sơn

Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
PHN I: T VN
Hin nay vic nõng cao cht lng dy v hc trong cỏc bc hc ang l
vn bc thit ca nh trng v xó hi. Ngh quyt Hi ngh ln th Hai Ban
chp hnh trung ng ng khoỏ VIII v nh hng chin lc phỏt trin giỏo
dc tng ch rừ nhim v v mc tiờu c bn ca giỏo dc l nhm xõy dng
nhng con ngi v th h thit tha gn bú vi lý tng c lp dõn tc v ch
ngha xó hi, cú o c trong sỏng, cú ý chớ kiờn cng xõy dng v bo v T
quc; cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc; gi gỡn v phỏt huy cỏc giỏ tr vn
hoỏ ca dõn tc, cú nng lc tip thu tinh hoa vn hoỏ nhõn loi . Mụn vn
cựng cỏc mụn hc khỏc trong nh trng gúp phn quan trng trong vic o to
con ngi phỏt trin ton din. Khụng ch cú vn hc Vit Nam, vn hc nc
ngoi cng ó c dy t lõu trong cỏc nh trng.
Vn hc nc ngoi trong chng trỡnh lp 10 THPT l nhng kt tinh
ngh thut c ỏo, cú giỏ tr to ln, l di sn ca c nhõn loi. ng vn lp 10
cỏc tỏc gi ó chn v a vo chng trỡnh mt s phn phự hp vi nng lc
hiu ca hc sinh v cựng cõn i vi vn hc Vit Nam. Th nhng mt
thc t t ra l hin nay do hn ch ca nhiu yu t dn n hc sinh tip cn
nhng tỏc phm ny cha y , cũn nhiu thiu xút, cha hiu ht giỏ tr ca
nhng tỏc phm ny.
Khú khn nht hin nay l i ng giỏo viờn trong trng ph thụng phi
m nhn c phn vn hc Vit Nam v c phn vn hc nc ngoi, t chõu
n chõu u, n chõu M, t anh hựng ca n cỏc tỏc phm hin i. nh rng
ngi giỏo viờn ó c nghe ging v nghiờn cu i hc nhng trc tỡnh
hỡnh y khụng trỏnh khi lỳng tỳng trong ging dy cho hc sinh nhng iu m
do iu kin thi gian, nhn thc cha cn k n ni n chn. Giỏo viờn trung
hc qua nhiu nm mit mi cú th hon ton lm ch nhng bi vn hc Vit
Nam phi ging trờn lp, do ú ging dy d cú s sỏng to; nhng lm sao cú
th hon ton lm ch mng vn hc nc ngoi? Ch riờng hng ro ngụn ng
cng l tr ngi ln khú vt qua, bi vỡ mi ngi ch cú th chim lnh c
mt vi ngoi ng m thụi, cũn cỏc ngoi ng khỏc thỡ sao? Khụng cú kh nng

tip cn vn bn gc ch bit qua bn dch dn n khú thy ht c giỏ tr
ngh thut to ln ca nhng tỏc phm ú.
ó th chng trỡnh vn hc ph thụng cú nhiu i mi , qua tng t ci
cỏch giỏo dc. Trong chng trỡnh ng vn 10 vn hc nc ngoi c a
vo ging dy bao gm: vn hc c i Hi Lp, vn hc c i n , th
ng, tiu thit c in Trung Hoa v th Hai c ca Nht Bn. Ngha l ó
a thờm vo chng trỡnh mt s th loi mi, do vy giỏo viờn ang ng
trc nhiu khú khn mi.
Giỏo viờn li ng trc mt khú khn na l tỡnh hỡnh nghiờn cu vn hc
nc ta v trờn th gii hin nay cú nhiu i mi. Hng tip cn thi phỏp t
ra cú nhiu mt mnh so vi hng tip cn xó hi hc dung tc, nhng khụng
trỏnh khi nhng hn ch.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
1
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Mt khỏc v trớ ca mụn vn hc nc ngoi ngy cng c nõng cao,
chim t l ỏng k trong chng trỡnh bờn cnh vn hc Vit Nam. S tit vn
hc nc ngoi chim 10% tng s tit (cú c ting Vit v tp lm vn). T õy
chỳng ta cú th hiu rng vic ging dy mụn vn hc nc ngoi tt, hng hc
sinh hiu ỳng, hiu rừ l rt quan trng v cn thit.
Xut phỏt t yờu cu ú, mi giỏo viờn ph thụng phi tỡm cho mỡnh
mt phng phỏp tt nht, thớch hp nht giỳp hc sinh hiu sõu, nm bt
c vn mt cỏch nhanh v cú hiu qu. Chớnh vỡ lớ do ú, tụi cng xin
mnh dn a ra ti: Hng dn cỏch tip cn phn vn hc nc ngoi
theo th loi cho hc sinh lp 10A1 v 10A5 trng THPT Quan Sn. Tụi
mong rng qua ti ny s giỳp cỏc em c ớt nhiu.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
2

Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
PHN II: GII QUYT VN
CHNG I. C S L LUN
I. Khỏi nim v th loi vn hc
Th loi vn hc gn lin vi tỏc phm vn hc, l dng thc ca tỏc phm
vn hc nú c hỡnh thnh v tn ti tng i n nh trong quỏ trỡnh phỏt
trin. Khi phõn loi tỏc phm ngi ta da trờn nhiu tiờu chớ khỏc nhau, cú th
l phng thc phn ỏnh i sng, c im hin tng ca i sng c mụ
t, mi quan h gia lc lng sỏng tỏc vi tỏc phm.
Cú nhng th loi ch hỡnh thnh v phỏt trin trong mt giai on nht
nh, mt i khụng tr li (vớ d nh: Thn thoi). Cng cú nhng th loi hỡnh
thnh, tip tc phỏt trin v khụng ngng hon thin. Vỡ vy, mi th loi
chỳng ta phi thy ht c c trng c bn ca nú.
II. Ging dy vn hc nc ngoi t hng tip cn theo th loi.
Vic tip cn tỏc phm t thi phỏp th loi l hng cú nhiu mt mnh so
vi hng tip cn c trc õy. ú l cỏch tỡm hiu c trng riờng ca tng
th loi sau ú ỏp dng vo tng tỏc phm c th. Phng phỏp ny khụng phi
l phng phỏp mi m m ó tng c nh phng phỏp hc nghiờn cu gii
thiu v ỏp dng t lõu. Nhng do iu kin nc ta hng tip cn ny khỏ
mi v cha ph bin. Ch my nm tr li õy mi c chỳ trng.
C s khoa hc ca phng phỏp ny da trờn nguyờn lớ h thng. Mi s
vt hin tng u nm trong mt h thng nht nh, Mi h thng li mang
mt c trng riờng, mt c im riờng. Mi tỏc phm ngoi nhng c im
riờng cũn mang nhng nột c trng chung ca h thng ú. Vỡ vy, khi chỳng
ta nghiờn cu c h thng th loi cng cú ngha l nghiờn cu tỡm hiu nhiu
tỏc phm khỏc nhau. Cụng vic ny khụng ch cung cp cho hc sinh nhng kin
thc, k nng, hng tip cn v mt vn bn c hc m cũn cú th tỡm hiu
nhiu vn bn khỏc ngoi sỏch giỏo khoa.
Nh vy õy l cung cp phng phỏp tip cn hc sinh ỏp dng vo
tỡm hiu c cỏc vn bn vn hc khụng c gii thiu trong nh trng nhm

mc ớch tng hiu bit v kin thc ngoi xó hi. Cỏch lm ny rừ rng cú ý
ngha ln vi hc sinh.
Vi cỏch tip cn ny s m bo xu hng thớch hp nh hin nay. ú l
hng vn dng cựng mt lỳc kin thc ca nhiu b mụn khỏc nhau nh: Vn
bn vn hc, ting vit, lm vn. Hin nay vi s bựng n ca lng thụng tin
con ngi luụn ng trc tỡnh trng bi thc vỡ cha cú kh nng x lớ tt
lng kin thc ca mỡnh. Mt khỏc trong nh trng ph thụng luụn luụn b
gii hn bi khung thi gian nht nh. Cho nờn vic dy v hc cũn gp nhiu
khú khn. p dng mt cỏch khoa hc chỳng ta cú th lm ch c lng kin
thc cn cung cp, lnh hi. Vn dng kin thc liờn ngnh gii quyt vn
mt cỏch cú hiu qu ú l mc tiờu cn t n ca cỏc bc hc.
Mt yờu cu t ra cho tỏc phm vn hc hin nay l lm sao hc sinh
hiu ỳng giỏ tr v ni dung t tng cng nh ngh thut ca tỏc phm ú.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
3
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Trc õy ngi ta thng la chn phng phỏp ging bỡnh. Ngha l giỏo
viờn bỡnh ging mt ni dung c th no ú ri truyn th li kin thc ú cho
hc sinh. Vic vn dng phng phỏp ó t c kt qu nht nh trong mt
thi gian di ngi ta ó ly vic ging bỡnh lm c s ỏnh giỏ nng lc
ging dy ca giỏo viờn. Th nhng phng phỏp ny hin nay t ra khụng phự
hp. Trng tõm ca gi hc khụng phi l li bỡnh hay ca thy cụ giỏo hc
sinh tip thu mt cỏch th ng, m l cỏch t chc nh th no hc sinh t
cm nhn tỏc phm. Giỏo viờn hng dn hc sinh c hiu tỏc phm vn
chng. c - hiu vn chng l cm th ỏnh giỏ c nhng giỏ tr Chõn
Thin M ca tỏc phm ú. Nh vy vi vic tip cn vn hc nc ngoi theo
phng phỏp ging dy mi giỏo viờn phi m nhn c lng cụng vic khú
khn hn ú l khụng ch cung cp kin thc v mt th loi m phi t chc
hng dn hc sinh tip cn tỏc phm theo th loi ú. õy rừ rng khụng phi

l mt cụng vic n gin m ũi hi mi giỏo viờn phi cú nng lc t chc,
iu hnh gi hc, hng hc sinh tỡm hiu vn bn theo th loi. Mt khỏc vic
tip cn tỏc phm t phng din th loi cng ũi hi giỏo viờn phi thit k
c mt giỏo ỏn theo ỳng phng phỏp mi phự hp vi tng gi hc. Yờu
cu ca mt gi dy ũi hi giỏo viờn bỏm sỏt hn vo tng bi, hng dn hc
sinh thc hin tt gi hc ca mỡnh. Mun vy ni dung giỏo ỏn phi mi m,
phự hp vi i tng tng hc sinh.
III. C s thc t:
Tỏc phm vn hc nc ngoi mang nhng nột c trng khỏc vi vn hc
Vit Nam.Trc ht chỳng ta thy rng phn ln cỏc tỏc phm c trớch ging
trong nh trng u l nhng tỏc phm xut sc tiờu biu cho mi th loi.
Nhng tỏc phm ny ó c chn lc phự hp vi chng trỡnh cõn i vi
phn vn hc Vit Nam cú tỏc dng giỳp hc sinh m rng tm hiu bit v kho
tng tri thc nhõn loi. Trong Ng vn 10 cú vn hc c i Hi Lp, c i n
, th ng, tiu thuyt c in Trung Hoa v th Hai c ca Nht Bn, vi
cỏc th loi s thi, th v tiu thuyt. Cỏc s thi ễ-i-xờ, Ra-ma-ya-na cựng vi
nhng hiu bit c bn v th loi ny qua ú nhn thc sõu sc hn v giỏ tr
ca s thi. Th ng vi cỏc tỏc gi ni ting v khụng xa l trong truyn
thng giao tip vn húa Trung Vit, cựng vi kho tiu thuyt chng hi Tam
quc din ngha cho thy v p ca vn hoỏ Trung Hoa cng nh nh hng
ca nú i vi cỏc tỏc gi vn hc Vit Nam c bit l vn hc Vit Nam thi
Trung i. Th Hai c vi tớnh cht cc ngn l sn phm tinh thn c ỏo ca
vn hoỏ Nht Bn gi m nhiu vn liờn quan n th ca dõn tc. N lc i
mi phng phỏp c quỏn trit sõu sc trong phn vn hc nc ngoi, vi
nhng chỳ ý thớch ỏng ti c im riờng trong dy hc vn hc nc ngoi so
vi vn hc Vit Nam.
Trờn õy chớnh l c s lớ lun, c s thc t ca vic dy hc tỏc phm vn
hc nc ngoi Ng vn 10 tip cn t mt th loi.
CHNG II. THC TRNG CA VN .
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho

học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
4
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Hin nay trng THPT Quan Sn núi riờng v cỏc trng ph thụng trong
a bn tnh Thanh Hoỏ núi chung ang ỏp dng phng phỏp mi vo vic
ging dy. Cỏc vn bn vn hc c nhỡn nhn t phng din h thng th
loi trong ú bao gm c vn hc nc ngoi. Th nhng do khung thi gian
hn hp, iu kin ca mt trng min nỳi, trỡnh nhn thc ca hc sinh cũn
hn ch m vic ỏp dng tri thc th loi vo tỏc phm c th gp khụng ớt khú
khn. nhng lp theo chng trỡnh t chn bỏm sỏt giỏo viờn cú th cung cp
thờm mt s tri thc c hiu cỏc em nm vng hn kin thc v mt th
loi. Song ú cng chớnh l nhng tri thc c bn nht cha trang b cho
hc sinh tỡm hiu sõu hn, k hn vn .
CHNG III. GII PHP V T CHC THC HIN.
hc sinh nm bt c ni dung ca tng tỏc phm giỏo viờn nờn bc
u hỡnh thnh cho cỏc em nhng tri thc v khỏi nim th loi. Vớ d nh thn
thoi l gỡ? s thi l gỡ? th th Hai c l th th nh th no? tiu thuyt
chng hi cng nh cỏc c trng ca tng th loi ny? Trang b nhng kin
thc ny s l c s nn tng giỳp hc sinh hỡnh thnh h thng khỏi nim c
bn nht, nhng hiu bit khỏi quỏt nht v th loi mỡnh s tip cn. lm tt
iu ny giỏo viờn cn nhn mnh nhng c im c trng ca tng th loi
cng nh nhng khỏi nim c bn nht. T nhng kin thc c bn ny chỳng ta
s ỏp dng vo tng vn bn c th. Vỡ khung ti gii hn tụi ch a ra cỏch
tip cn t ba th loi: S thi, th hai- c ca Ba- sụ v tiu thuyt chng hi
Trung Quc bn c tham kho gúp ý, hon thin hn na nhng giỏo ỏn dy
theo hng tip cn ny.
Vy hỡnh thnh khỏi nim cho hc sinh nh th no? Tựy vo tng i tng
c th la chn mt cỏch phự hp nht giỏo viờn s ln lt a ra nhng gi
ý c th hc sinh nm bt. Vớ d hỡnh thnh khỏi nim S thi giỏo viờn
cú th hi hc sinh nhng cõu hi nh: S thi ra i trong thi i no, hon

cnh ú cú gỡ c bit ? ni dung ca s thi phn ỏnh vn gỡ? Hc sinh cú th
ln lt tr li nhng cõu hi ú. Sau ú giỏo viờn tng hp, nhn xột cỏc ý kin
v cui cựng a ra khỏi nim hon chnh.
I. S THI.
1. Khỏi nim: S thi l gỡ ? L loi hỡnh vn hc t s di xut hin sm trong
lch s vn hc ca cỏc dõn tc nhm ca ngi s nghip anh hựng cú tớnh ton
dõn v cú ý ngha trng i i vi dõn tc trong bui bỡnh minh ca lch s.
2.T khỏi nim ny hc sinh cn a ra c nhng c trng ca s thi
nh sau:
- V kt cu: õy l cõu chuyn cú qui mụ ln, ni dung v hỡnh thc ca nú
thc s l ton b cỏc quan nim, ton b th gii v cuc sng (Heghen).
- V nhõn vt:
+ Nhõn vt chớnh l nhng anh hựng, trỏng s tiờu biu cho sc mnh vt cht,
tinh thn, cho ý chớ v trớ thụng minh, lũng dng cm ca cng ng c miờu
t khỏ t m ụi khi c nhng nột sinh hot i thng ca h na.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
5
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
+ Nhõn vt thiờn v hnh ng v s thụng minh v trớ tu, l i din cho lý
tng anh hựng tp th.
- S thi chu nh hng ca th gii quan thn linh ch ngha. Bc tranh s thi
to dng thng mang tớnh honh trỏng, kỡ v vi nhng yu t hoang ng, kỡ
o, vi s xut hin ca cỏc v thn, ca th gii ma qu S thi thng miờu t
cỏc s kin vn ó thuc vo quỏ kh tuyt i, do vy ging iu ca s thi
thng hựng trỏng, trang nghiờm to ra khụng khớ l hi, nhm tụn vinh cỏc anh
hựng quỏ kh ca lch s dõn tc. S thi cng cú s dng cỏc hỡnh thc c l,
cỏc nh ng, cỏc hỡnh dung t nhn mnh, to ra s lp li nhm mc
ớch khc sõu vo trớ nh ngi c, ngi nghe, bi l thi i m s thi to ra
ch vit cha phỏt trin.

3. T nhng c trng trờn, ỏp dng vo on trớch Uy-lit-x tr v - thn
thoi Hi Lp ễ-i-xờ, cng nh on trớch Ra-ma buc ti trớch s thi Ra-
ma-ya-na ca n .
Trng tõm ca gi dy tp trung lm rừ v p ca hai nhõn vt Uy-lit-x
v Pờ-nờ-lụp. Trc ht hc sinh tỡm hiu v p ca nhõn vt s thi Uy-lit-x,
cn c vo v p ca nhõn vt s thi miờu t. V p ca Uy-lit-x hin lờn
qua on trớch nh th no? Hc sinh t tỡm hiu tr li. T v p ú ó hin
lờn tớnh cỏch ca nhõn vt Uy-lit-x: Mu trớ, thn trng, kiờn nhn. õy rừ rng
l ngi anh hựng ca cng ng ca tp th.
Bờn cnh Uy-lit-x l hỡnh nh ca Pờ-nờ-lụp. Hc sinh c on trớch tỡm
hiu nhng t ng miờu t Pờ-nờ-lp. Nng hin lờn vi v p ca s kiờn
trinh, rt bỡnh thn, thn trng song cng y th thỏch.
Ngoi vic khng nh v p ca cỏc nhõn vt chỳng ta phi chỳ ý n
khụng khớ riờng ca on trớch. on trớch k v cõu chuyn gp g ca hai v
chng sau hai mi nm xa cỏch. Cuc tỏi ng y nim vui, hnh phỳc nhng
cng phi tri qua th thỏch gay go m qua ú v p ca nhõn vt mi c
bc l rừ. Tip ú giỏo viờn cú th cho hc sinh tỡm hiu ngh thut ca on
trớch, ngụn ng, i thoi ca cỏc nhõn vt, nhn xột cỏch t cỏch k trong on
trớch.
Nh vy trờn nn tng kin thc ó cú sn t th loi v c trng th loi
hc sinh s t mỡnh ỏp dng vo tng vn bn c th tỡm hiu phõn tớch, t
cm nhn cỏi hay cỏi p ca nhng tỏc phm ó hc. Mt khỏc kin thc ny s
giỳp hc sinh hiu nhiu tỏc phm khỏc ngoi nhng tỏc phm ó c trớch
ging trong nh trng.
Cng nh vy vi s thi n , tỏc phm c chn ging l Ra-ma-ya-na,
vn c coi l bỏch khoa ton th ca t nc ny. on trớch Ra-ma buc
ti k v cuc tỏi ng v chng sau cn hon nn. Th thỏch i vi h l rt
ln bi l c hai u phi chng minh danh d ca mỡnh. Cuc gp g tr thnh
phiờn tũa, to ra th thỏch cho c hai v chng. C hai u t vo hon cnh
c bit u b buc phi tuõn th o c cng ng phi t chng minh phm

cht v danh d ca mỡnh trc cng ng. Cn c vo c trng th loi hc
sinh cú th phõn tớch nhõn vt Ra-ma mt cỏch rừ nột nht. õy rừ rng nhõn
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
6
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
vt chớnh l Rama. Hnh ng ca nhõn vt Ra-ma c th hin nh th no
qua on trớch? Mun thy rừ c iu ú giỏo viờn yờu cu hc sinh nhc li
kin thc bi khỏi quỏt v s thi, i chiu vo tng nhõn vt. Hc sinh phi
nm rừ, vng v nhõn vt Ra-ma. õy Ra-ma chớnh l ngi anh hựng, mi
hnh ng, li núi, c ch, ca chng u th hin iu ú. Ti sao chng phi t
b Xi-ta? Bi vỡ xut phỏt t danh d v bn phn ca ngi anh hựng quớ tc
lỳc by gi. Mi thỏi , hnh ng ca Ra-ma u c th hin cụng khai,
khụng du gim. Khụng gian Ra-ma i n quyt nh ú l khụng gian cng
ng song khụng phi l khụng gian l hi vui v, chan hũa m l khụng gian
tũa ỏn. Xung t bờn trong ca Ra-ma c nhõn lờn v ch cú mt gii phỏp
duy nht l chi b v. Ra-ma khụng kt thỳc cuc i Xi-ta, khụng to ra hỡnh
thc cht cho Xi-ta, song chi b Xi-ta cng ng ngha vi vic git cht Xi-ta
v mt tinh thn. Tt c nhng iu ú u liờn quan n qui c cng ng m
anh hựng s thi khụng cú cỏch x s no khỏc c. Cũn vi Xi-ta, khi t vo
tớnh th nghit ngó nh vy cng da trờn nguyờn tc o lý cng ng t
bo v mỡnh. Lp lun ca Xi-ta rt cht ch, cú trc cú sau, va t tn song
cng rt kiờn quyt. Xi-ta thay i cỏch xng hụ vi Ra-ma: khi gi Ra-ma l
chng t xng mỡnh l thip, khi gi Ra-ma l c vua, ngi ng u cng
ng. Li thoi ca Xi-ta cũn hng ti nhng ngi nghe ang chu tun xung
quanh na, nh l mt cỏch thanh minh, t bo cha cho mỡnh. Cao hn na Xi-
ta i ti quyt nh t phỏn quyt cho mỡnh, t chn cho mỡnh hỡnh thc cht.
T a ra hỡnh thc dn thiờu, t bc vo dn thiờu khụng chỳt s hói bi vỡ
Xi-ta trong trng vụ ti. í thc v con ngi cng ng, con ngi tp th, ý
thc v danh d v bn phn chớnh l phm cht quan trng ca hai nhõn vt

ny.
din t tõm trng ca nhõn vt tỏc gi thng dựng cỏch gi thụng qua
dỏng iu, c ch, thỏi hay cỏch ng x. T ú tỏi hin s dng xộ trong ni
tõm nhõn vt, c bit nhn mnh nhng kỡm nộn, che du nhng cm xỳc bờn
trong ca cỏc nhõn vt. Cnh gp g gia Ra-ma v Xi-ta c k li mt cỏch
chi tit, chm rói, thụng qua li thoi, hnh vi, thụng qua cỏch lp lun va khụn
khộo va kiờn quyt ca cỏc nhõn vt. Nh vy vi hng tip cn ny hc sinh
s cú cỏi nhỡn bao quỏt hn, tng th hn, nhỡn nhn vn bn t gúc khỏi
nim.
II. TH HAI-C CA BA-Sễ.
Th hai- c l mt th loi mi hc sinh hiu sõu, hiu k tht khụng
n gin chỳt no. Bi Th hai-c ca Ba-sụ trong phõn phi chng trỡnh ch
cú hn 1 tit, vi thi lng nh vy thỡ giỏo viờn khụng th chuyn ti ht c
lng kin thc giỳp hc sinh tip nhn tt th th hai- c v cỏc bi th. Vỡ vy
giỏo viờn cú th hng dn hc sinh tỡm hiu sõu v k hn qua tit t chn hay
nhng tit hc thờm.
1. Nhng tri thc b tr.
1.1 V tỏc gi v thi im tỏc phm ra i.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
7
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Ma- su- ụ Ba- sụ (1644- 1694) l nh th hng u ca Nht Bn. ễng sinh
ra trong mt gia ỡnh vừ s o Xa- mu- rai, ti th trn U- ờ- nụ, x I- ga, min
Nam Nht Bn. ễng sng cuc i bụn ba ln n t nh v phi phc v cho
lónh chỳa thnh U- ờ- nụ. Ba- sụ l bỳt danh th ba ca ụng. Khong nm hai
mi tỏm tui, ụng chuyn n ấ- ụ (nay l Tụ- ki- ụ) sinh sng v lm th
hai- c vi bỳt danh l Ba- sụ (Ba Tiờu). Mi nm cui i, Ba- sụ lm nhng
cuc du hnh i hu khp t nc, va i va vit du kớ v sỏng tỏc th hai- c.
1.2 Tri thc vn hoỏ.

Haiku õm theo li ch Kanji (gc ch Nho) l bi cỳ, cú ngha l cõu núi
trỡnh by. Ch hai ngha l bi, trong ting Hỏn Vit cú ngha phng
tung, ch Ku l cỳ hay cõu. Haiku l loi th c ỏo, rt thnh hnh
ca Nht Bn v loi th ngn nht trờn th gii.
Th hai- c hỡnh thnh v phỏt trin thi Mc ph, vi s tn ti hai th ch:
chớnh quyn ca quý tc ng u l Thiờn hong v chớnh quyn ca gii vừ s
m ch soỏi l tng quõn. Nhiu khi th lc ca Tng quõn ln mnh, ln ỏt,
Thiờn hong ch cú h v m ớt thc quyn. Vừ s o ó mang vo vn hoỏ Nht
tinh thn thc tin, gin d hn so vi nhng thi trc chu nh hng kiu
cỏch phong kin cung ỡnh Trung Quc. Trong thi Mc ph, nh hng t
tng ch o thuc v Pht giỏo (c bit l Thin tụng), ng thi kt hp,
ho iu vi thn o l tớn ngng bn a ca Nht Bn (Thn- Pht nht trớ).
Th hai c l mt thnh tu c ỏo trong th ca Nht Bn. Hai- c c xem
nh Thi o (th tr thnh con ng tu tõm kin tớnh).
1.3 Tri thc v th loi.
- So vi th loi th khỏc trờn th gii, th hai- c cú s t vo loi ớt nht, ch
cú 17 õm tit (hoc ớt hn mt chỳt), c ngt ra lm 3 on theo th t thng
l 5- 7- 5 õm (ch cú 7, 8 ch Nht). Mi bi th hai- c u cú mt t th nht
nh t ú khi gi lờn mt cm xỳc, mt suy t no ú. Th hai- c thm
m tinh thn Thin tụng v tinh thn vn hoỏ phng ụng núi chung.
- Mun thng thc mt bi th hai- c, cn tỡm hiu hon cnh ra i ca bi
th v in tớch lm nn cho bi th ú. Thng gp nhng chuyn nh nht,
tng chng nh vt vónh song chớnh chỳng li to ra sc gi, sc liờn tng
din t s ho mỡnh vo nhp iu thiờn nhiờn, to ra s ng iu gia con
ngi vi t tri.
- Th hai- c khụng ct núi nhiu, thng nghiờng v s im lng theo tinh thn
bt dc doanh (khụng mun y) ca minh trit c xa ca cm nhn mang tớnh
cht Thin tớnh. Khong trng lng im ú khi y khỏt vng lm y ca con
ngi, a con ngi vo s ho iu mi. Th hai- c thng khụng cú tiờu
, mi bi th c gi theo hỡnh nh to ra n tng nhiu nht ca bi th

ú. i vi ngi nc ngoi, th hai- c khụng d tip thu song li rt quen
thuc i vi ngi Nht Bn, vỡ th Ba- sụ l nh th hai- c tiờu biu nht ca
t nc Mt tri mc.
- ti m hai- c a chung l nhng s vt nho nh ht sc bỡnh thng, bỡnh
d. Song cho dự hai- c cú núi n nhng s vt nh nhoi nht (con c, ngn c,
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
8
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
ht sng, ) ta cng thy nú mờnh mụng, hựng v v huyn diu. Bi l trong
cỏi bỡnh d y l mt quan h ph quỏt ca nhõn sinh v v tr c bng ng
qua cm thc tõm linh, cm thc m con ngi cú c bng mt s n lc tri
giỏc v quan h gia con ngi v th gii xung quanh. Khi nõng hai- c lờn s
hon thin ca mt dũng th tõm linh, Ba- sụ cng ó nõng trong lũng bn tay
bỏt ngỏt ca mỡnh nhng s vt bỡnh thng nht ca th gian ny.
- Thi im trong th c xỏc nh theo mựa qua quy tc s dng quý ng.
Cm thc thm m ca hai- c cú nhng nột rt riờng, rt cao v rt tinh t:
cao cỏi vng lng, n s, u huyn, nh nhng Th hai- c thng ch dựng
cho nhng chm phỏ, ch gi ch khụng t, cha rt nhiu khong trng cho trớ
tng tng ca ngi c. Do vy mun cm th c bng trớ tng tng
phong phỳ v phúng khoỏng, bng s suy tng gn lin vi vic khai thỏc cỏc
hỡnh nh th giỏc, thớnh giỏc kt hp vi s hiu bit v vn hoỏ Nht Bn.
2. Tỡm hiu tỏc phm.
2.1. c im v ni dung.
* Nhng khỏi nim cn chỳ ý.
- Cỏch dựng quý ng (ting Nht Bn l Ki- go) tr thnh quy tc v cỏc
tuyn tp hai- c u sp xp cỏc bi th theo mựa. Tỏi hin s thay i ca
mựachớnh l ch ra s vn ng ca thiờn nhiờn, ca cuc sng. Cỏc hỡnh nh
khỏc nh : hoa m, liu, chim ộn, chim s, bm, chim oanh, tuyt tan hoc
hỡnh nh v l nghi tụn giỏo v sinh hot ng ỏng gn lin vi cỏc mựa cng

u l cỏc Ki- go. Cỏc hỡnh nh v mựa cho thy quan h ca con ngi vi
thiờn nhiờn, vi t tri, quan h y l mt chnh th mang tớnh lý tng, gn bú
cht ch, xỏc lp v biu hin s tn ti ca con ngi gia t v tri Khụng
gian- thi gian- con ngi.
- V li i, th ng tuõn th s cõn bng i xng, nh sụng di- tri rng,
súng trờn sụng- mõy trờn ca i, rng sõu- nỳi thm, con thuyn phiờu du- quờ
nh neo gi, ngi xa- ngi nay Trt t th gii trong th ng phn ỏnh
trt t trong ý trớ, tõm t con ngi, trong xó hi nhõn gian cng nh trong v
tr. Th hai- c li nghiờng v s cõn bng bt i xng. Git l- m túc m-
ln sng thu, ting vn hỳ- ting tr khúc- ting giú thu, cỏnh hoa o rng l
t- súng h gn, ting ve- vỏch ỏ, c sp xp bờn nhau mt cỏch ngu nhiờn
tỡnh c. V hỡnh thc, trt t ca cỏc s vt, hin tng phn ỏnh trong th c
sp xp khụng theo mt trt t no, mch th thiu s a dng, phong phỳ vi
muụn sc mu theo quy lut riờng ca nú. T ú l ra nhng chõn lớ gin d m
sõu xa ca t nhiờn, ca cuc i. Git l nh sng, túc bc ca m cng nh
sng, tt c mang bi cm trc vụ thng. Nhng cỏnh hoa o nh nhn, ri
rng nh nhng nh khụng m dng nh lm gn súng mt h, ting ve chúi
sc chng thm xuyờn ỏ nỳi tt c cú th dung cha, viờn thụng, thm nhp,
cm ng, tng tỏc, chuyn hoỏ nhau.
* Nhõn vt.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
9
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Trong th Ba- sụ, nhõn vt trc ht l con ngi tip ú l s vt, hin
tng, cỏc sinh vt khỏc c khoỏc mu nhõn tớnh, c cm nhn bng tm
lũng tri õm, tri k ca nh th.
* Hỡnh tng tỏc gi.
Tỏc gi l ch th tr tỡnh, trc tip bc l cm xỳc v thỏi trc cỏc
cnh vt, s vt bng mt cm thc bng ng ti thi im gp g, nhn bit ú.

S liờn tng t cm xỳc tõm linh, t s liờn h sõu sc gia con ngi cựng s
tn ti ca nú vi th gii xung quanh m t õy ý ngha ca cuc sng c rỳt
ra.
2.2. c im v ngh thut.
* Bi 1.
t khỏch mi mựa sng
v thm quờ ngonh li
ấ- ụ l c hng
Bi th ny c sỏng tỏc khi Ba- sụ ba mi tỏm tui, tui m tỏc gi
ó tri nghim cuc i qua nhiu ni. Quờ hng ca ụng l Mi- ờ. Vo khong
nm 1672, ụng chuyn lờn sinh sng ấ- ụ (tc Tụ- ki- ụ ngy nay). Mi
nm sau ụng tr v thm quờ. Ti thi khc y, ụng bng nhn ra ấ- ụ l c
hng mt chõn lớ gin n ti mc bt ng. Tuy nhiờn, t khỏch tr
thnh c hng, thỡ phi rt gn bú vi mnh t y thụng qua nhng k nim
khụng phai m ca cuc i, phi sng ht mỡnh, phi cú tỡnh ngha sõu sc vi
mnh t y. Cỏc k nim chớnh l si dõy c kt tỡnh cm ca con ngi vi quờ
hng x s, l biu hin sinh ng nht ca nhn thc tinh thn m con ngi
cú c trong tri nghim cuc sng. Quý ng õy l mựa sng ngha l
mựa thu, cỏi lóng óng ca sng thu gi bao ni bun tha hng lũng ngi
xa s. Thi gian mi nm khụng cũn l thi gian vụ cm m l thi gian tõm lớ,
y p tỡnh thng, ni nh quờ hng.
* Bi 2.
Chim quyờn hút
Kinh ụ
m nh Kinh ụ.
Chim quyờn (chim di c theo mựa hay chim thi gian) vn l mt loi
chim c trng trong vn hoỏ Nht Bn. Chim quyờn ch ct ting kờu khi
tri xm ti. Ting kờu rt nóo nựng. Ting kờu ca chim quyờn gi lờn ni
bun da dit, gi ý nim v s ra i mói mói ca thi gian, to ra cm thc v
cỏi vụ thng. S chuyn bin din ra di hai hỡnh thc: mt l s vụ thng

tc l s chuyn bin rt nhanh, din ra trong mt thi gian rt ngn; hai l nht
kỡ vụ thng, tc l trng thỏi bin i rừ rt, kt thỳc mt trng thỏi c sang
trng thỏi mi. Nhng ti sao Kinh ụ- m nh Kinh ụ. Nh vy õy cú
hai Kinh ụ: mt l Kinh ụ hin ti ang hin ra trc tm quan sỏt ca nh
th, hai l Kinh ụ trong kớ c, vi nhng k nim khụng phai m trong tõm
khm tỏc gi. Quý ng õy l chim quyờn ch mựa hố.
* Bi 3.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
10
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
L tro núng hi
tan trờn tay túc m
ln sng thu.
Trong cuc i, ai cng cú mt ngi m. Ba- sụ cng vy. Sau mt
chuyn du hnh tr v, ụng mi bit tin m mỡnh ó mt, khi ú ụng 40 tui.
Ngi anh trao cho ụng di vt cũn li ca m l mt m túc bc. Cm trờn tay
m túc bc ụng ó khúc. Nhng git l nh sng ho vo m túc bc cng nh
sng to nờn mt kiu so sỏnh c ỏo ca th Ba- sụ. T õy, tru xut ý
ngha v cuc i- cuc i cng nh git sng, nh s ngn ngi, mng manh
song y p k nim ca nú. Cuc i cng mong manh, d v song nú p
bi tỡnh ngi v tỡnh i trong ú, bi nhng mi quan h nhiu chiu ca th
gii nhõn quyn. S so sỏnh gia git l nh sng v túc bc nh sng cũn
cho thy tỡnh cm sõu sc gia tỏc gi v ngi m. Quý ng ca bi th l ln
sng thu. ln sng thu c l lng v bi th tr nờn m o, a ngha. ú
cng l c trng ca th hai- c.
* Bi 6.
T bn phng tri xa
cỏnh hoa o l t
gn súng hn Bi- oa.

H Bi- oa l mt cnh p ca Nht Bn v hoa anh o cng l loi hoa
biu tng ca t nc ny. Súng h thỡ tn ti cũn hoa o thỡ ró cỏch, mt cỏi
p thỡ cũn, mt cỏi p thỡ mt. Cỏnh hoa ri rt nh, kh khng nhng lm sao
mt h li xao ng, li gn súng? Phi chng õy l s ng cm ca cỏc s
vt, hin tng trong t nhiờn? õy chớnh l s tng giao ca th gii t nhiờn,
mt trit lớ sõu sc mang m mu sc phng ụng. Cm thc ni lờn õy l
cm thc v cỏi nh nhng, khinh thanh. Nhỡn cnh hoa ri tỏc gi cm nhn
c s tng giao ca vn vt, song cng t õy ta cũn thy tỡnh cm ca tỏc
gi. ễng thy c ni au ca mt h khi nhn cỏnh hoa ri, ụng cng thy
c ni au ca cỏnh hoa khi phi lỡa cnh, cho dự ú l quy lut. Phi chng
ú cng l ni au nhõn th? Quý ng õy l hoa o ch mựa xuõn.
Cỏnh hoa tn ngay gia mựa xuõn m hoa l lm p v tụn vinh mựa xuõn,
ó to ra mt ni bun bt hnh.
Túm li: Th hai- c, nht l th hai- c ca Ba- sụ l mt th th c ỏo
cú giỏ tr ni dung v ngh thut cao, l thnh tu tiờu biu ca th ca Nht Bn,
th hin nhng c trng trit lý v ngh thut phng ụng.
Th hai- c thng ch chm phỏ, gi m khụng t mt cnh vt, s vic
c th trong mt thi im nht nh, thi im m nh th bng ng mt chõn
lý gin d, sõu xa v con ngi v vn vt trong cỏi nhỡn chõn nh cỏi nhỡn
nht th hoỏ. S tng giao cỏc giỏc quan gi m cho c gi v cỏc quy lut
ln lao v bớ n ca t nhiờn. Th hai- c dnh khong khụng cho tng
tng, cm ngh, suy tng ca c gi tip tc lm y, ging nh tranh thu
mc vi nhng khong d bch (la trng khụng v).
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
11
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Th hai- c, cnh hin ra, con ngi bng ng thy bn cht chõn
nh ca tn ti. Th hai- c ớt dựng cỏc m t phỏp, cng rt ớt dựng tớnh t,
trng t. Chim quyờn hút ch l ting chim quyờn, khụng hút ging tic

xuõn, nh nc. Nh th thy chỳ kh co ro cng mong cú chic ỏo ti di tri
y ma ch khụng phi nhõn hoỏ chỳ kh, hay s dng chỳ kh nh mt c l,
tng trng. Khụng so sỏnh ting vn ging nh ting a tr m l nh th
ang i gia nỳi rng hoang vng nghe ting kờu, khụng bit ú l ting vn
hỳ hay l ting a tr b b ri ang khúc (ting vn trong th Ba- sụ khỏc
ting vn kờu thng (viờn khiu ai) trong th Ph).
III. TIU THUYT CHNG HI TRUNG QUC.
i vi tiu thuyt chng hi Trung Quc chỳng ta cng tỡm hiu t th
loi. Trc ht giỏo viờn cng hỡnh thnh khỏi nim cho hc sinh: tiu thuyt
chng hi l gỡ? nhng c trng c bn ca tiu thuyt chng hi. Hc sinh
phi tr li c cỏc cõu hi gi ý m giỏo viờn a ra nh : tiu thuyt chng
hi ra i vo thi i no? ni dung phn ỏnh vn gỡ? nhõn vt trong tiu
thuyt chng hi l nhng con ngi nh th no? cú tớnh cỏch gỡ ni bt ?
ngụn ng li k cú gỡ ỏng chỳ ý? Khi tr li c tt c vn ny hc sinh s
nhanh chúng nm bt c ni dung ca tng tỏc phm c th v quỏ trỡnh tỡm
hiu tỏc phm s da trờn c s nhng khỏi nim cú sn. T nhng c im
trờn ca th loi tiu thuyt chng hi chỳng ta s tỡm hiu tỏc phm c th
minh chng cho nhng kin thc v mt lý thuyt ú. Tỏc phm Tam Quc
din ngha c chn v a vo ging dy trong chng trỡnh ng vn 10.
õy l tỏc phm tiờu biu nht mang nhng c trng c th ca th loi ny.
Trong ú Hi trng c thnh s l on trớch hc sinh cn tỡm hiu.
on trớch Hi trng c thnh l cuc tỏi ng gia hai anh em cú cựng
lý tng c gn kt bng li th kt ngha. Quan Cụng ang vui mng vỡ s
gp li ngi em cũn Trng Phi cng ang ch i trng pht k phn bi
li th. Tiu thuyt chng hi cng c bit chỳ ý n hnh ng tớnh cỏch
nhõn vt to thnh tớnh cỏch vn hc. Tớnh cỏch vn hc l nhng phm cht c
im tng i bn vng c biu hin lp i lp li hoc ni bt qua hnh
ng, ý ngh, quan h ca nhõn vt i vi mi ngi xung quanh v i vi
chớnh mỡnh. Tớnh cỏch chớnh l yu t lm lờn s phn ca nhõn vt vn hc.
Tớnh cỏch vn hc va l nột riờng ni bt ca nhõn vt vn hc va l nột cú ý

ngha khỏi no ú lm cho nhõn vt tr thnh tiờu biu cho mt loi ngi no
ú v cú ý ngha xó hi. T õy chỳng ta cú th thy tớnh cỏch ca cỏc nhõn vt
trong on trớch. Giỏo viờn cú th hng dn hc sinh nm bt c tng nhõn
vt trong on trớch c bit l hai nhõn vt trong on trớch Trng Phi v
Quan Cụng.
Sau õy l giỏo ỏn m tụi trỡnh by v vn bn Hi trng C Thnh theo
phng phỏp tip cn t th loi:
HI TRNG C THNH
(Trớch Tam Quc din ngha ca La Quỏn Trung)
I. MC CN T
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
12
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
Giỳp hc sinh:
- Hiu c tớnh cỏch cng trc v núng ny mt biu hin ca lũng trung
ngha ca Trng Phi cng nh tỡnh cm keo sn gn bú thõn thit ca ba anh
em Trng Phi, Quan Cụng, Lu B.
- Cm nhn c khụng khớ chin trn vn l c im ln nht ca Tam Quc
din ngha
II. TRNG TM KIN THC, K NNG.
1. Kin thc
- Hi trng c thnh- hi trng thỏch thc, minh oan v on t.
- Tớnh cht k chuyn (vit k) biu hin ct truyn, ngụn t, hnh ng,
nhõn vt mang tớnh cỏ th cao.
2. K nng
- c- hiu vn bn theo c trng th loi.
- Phõn tớch, rỳt ra c im tớnh cỏch nhõn vt.
III. HNG DN THC HIN.
1. Kim tra bi c.

- Cõu hi: Túm tt ni dung truyn Chuyn chc phỏn s n Tn Viờn
2. Bi mi:
Hot ng dy hc Ni dung bi hc
Mt hc sinh c phn I. Tiu dn
v tr li cõu hi:
- Em hóy nờu vi nột v cuc i
tỏc gi La Quỏn Trung ?
- Tiu thuyt chng hi ra i vo
khong thi gian no?
- Vỡ sao li gi l tiu thuyt
chng hi ?
- Em cú th k tờn mt s tỏc phm
thuc th loi ny m em bit ?
I. Vi nột v tỏc gi - tỏc phm
1. Tỏc gi:
- La Quỏn Trung (1330 1400) tờn La
Bn hiu H Hi tn nhõn.
- Tớnh tỡnh: Thớch ngao du sn thy v
su tm dó s.
- Cú nhiu úng gúp cho trng phỏi tiu
thuyt lch s Trung Quc. c bit l
tỏc phm Tam Quc din ngha
2. Tiu thuyt chng hi:
a. c im hỡnh thc:
- Nguyờn gc: Ban u l hỡnh thc
thoi bn ra i triu i Tng (TQ).
- c im: Do cõu chuyn di khụng
th k ht mt ln m phi chia bng
quyn, cú dung lng va k mt
s ln, nh cun Tam Quc din ngha

u tiờn chia lm 4 quyn, mi quyn
gm 10 tit n i Mao Tụn Cng thỡ
son thnh 120 hi.
- Trc mi truyn thng t mc
gii thiu ni dung chớnh. Cui thi
Minh mi dựng hỡnh thc hai cõu i
nhau.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
13
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
- Nhõn vt trong tiu thuyt
chng hi l nhng con ngi
nh th no ?
- Vỡ sao tiu thuyt chng hi cũn
c gi l tiu thuyt Minh -
Thanh ?
- Hc sinh c tỏc phm nh v
túm tt ni dung tỏc phm.
b. Nhng c im chớnh v ni dung:
- Ct truyn: cha ng nhiu yu t li
kỡ, hp dn
- Ni dung phn ỏnh: phn ỏnh mt cỏch
rng rói nhng vn lch s.
- Nhõn vt:
+ Khụng khc ha tớnh cỏch riờng r m
ng thi th hin, trin khai gii thiu
qua din bin cõu chuyn bng ngụn ng
v hnh ng cú tớnh c trng.
+ Nhõn vt khụng cú ch miờu t di

dũng v hon cnh, ngoi hỡnh, v nhng
chi tit sinh hot nh nht v hot ng
tõm lớ ca cỏc nhõn vt. Nhng c im
ny c gi nguyờn n thi Minh -
Thanh. Thi Minh - Thanh tiu thuyt
chng hi phỏt trin rc r nht.
3. Tỏc phm Tam Quc din ngha
a. Dung lng: Gm cú 120 hi
b. Ni dung: phn ỏnh cuc chin tranh
cỏt c phõn quyn gia ba tp on
phong kin quõn phit: Ngy, Ngụ,
Thc. ng thi núi lờn cuc sng khn
kh ca nhõn dõn trong hon cnh ú.
c. Ngh thut:
- Giỏ tr lch s - quõn s.
- Giỏ tr vn hc.
II. Vn bn:
1. c v tỡm hiu v trớ on trớch:
- on trớch thuc hi 28.
2. Gii ngha t khú:
3. Tỡm b cc:
III. c hiu chi tit:
1. Hon cnh gp g:
Cui hi 27 k v vic Quan Cụng
h tng 2 ch dõu cựng on tựy tựng t
Ha ụ sang H Bc gp anh kt ngha
Lu B. Trờn ng i ụng ó chộm 6
tờn tng ca To vt qua 5 ca i
( ca 1: c ụng Lnh, tng gic b
chộm l Khng Tỳ; ca 2: l ca thnh

Lc Dng, tng gic b chộm l Mnh
Thn v Hn Phỳc; cu th 3 l ca
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
14
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
- Trng Phi c tỏc gi gii
thiu bng nhng t ng chi tit
no ?
- Em cú nhn xột gỡ v cỏch gii
thiu ny ca tỏc gi ?
- Vỡ sao Trng Phi li hnh ng
nh vy ?
- Em hiu nh th no l ngha ?
bi ngha cú ngha l gỡ ?(giỏo
viờn cú th m rng hn v vn
ny bng cỏch gii thiu nhng
c tớnh ca ngi nam nhi trong
xó hi phong kin)
- Nh vn ó s dng t ng nh
th no ?
- Khi mõu thun gia 2 anh em
ang b tc thỡ nhõn vt no ó
xut hin ?
- S xut hin ca nhõn vt ny cú
tỏc dng gỡ ?
Nghi Thy, tng gic b chộm l Bin
H; ca 4 l thnh Hunh Dng, tng
b chộm l Vng Tc; c 5 l sụng
Hong H, tng b chộm l Tn Kỡ).

Mt ngy kia on ngi nga n trc
mt tũa thnh nh. ú chớnh l C
Thnh ni gp g gia Quan Cụng v
Trng Phi.
2. Cnh gp g:
a. Hỡnh tng Trng Phi
- Trng Phi l mt dng tng, mt anh
hựng lng ly ca lch s Trung Quc
phong kin, l nhõn vt c miờu t:
Mỡnh cao 8 thc, u bỏo mt trũn, rõu
hựm hm ộn, ting nh sm ng, tớnh
cỏch núng ny, ghột ỏc nh thự, ngay
thng cng trc.
- Mỳa x mõu, quỏt mng, mt trn trũn
xoe, rõu hựm vnh ngc
- Vỡ nghi ng Quan Cụng hng To,
phn bi li li th gia ba anh em, phn
bi li tỡnh huynh kt ngha vn o.
- Ch ngha l tỡnh ngha cao p gia
nhng con ngi cựng chung lớ tng,
cựng u tranh cho quyn li chung. ú
cng chớnh l ngha khớ ca bc anh
hựng. Trng Phi mng Quan Võn
Trng bi ngha ch vỡ ngh rng ó
quờn i ngha khớ ca ngi anh hựng,
quờn i tỡnh ngha anh em.
- S dng 10 ng t mnh núi lờn s
sụi sc nh bóo tỏp trong con ngi
Trng Phi
Mõu thun lờn n nh im Quan

V khụng bit phi lm th no em
hiu.
- Sỏi Dng xut hin xut hin mõu
thun gia Quan Võn Trng vi Sỏi
Dng ng thi gii quyt c mõu
thun gia 2 anh em.
+ Quan Cụng nhn li: dt hi trng s
chộm c u Sỏi Dng.
+ Trng Phi thng tay ỏnh trng. Cha
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
15
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
- Chi tit ny tỡnh c ngu nhiờn
hay cú s sp t ca tỏc gi ?
- Qua õy ta thy Trng Phi l
con ngi nh th no ?
- Quan Cụng l ngi nh th
no?
- Vỡ sao Quan Cụng li chộm u
Sỏi Dng nhanh n nh vy ?
- Vỡ sao cnh gp g gia 2 anh em
cú th coi l ca i th 6 m Võn
Trng phi vt qua ?
- Hi trng xut hin trong tỏc
phm cú ý ngha gỡ ?
-Hc sinh t tng kt ni dung,
ngh thut ca on trớch.
ht 1 hi u Sỏi Dng ó ri.
- Chi tit gii quyt mõu thun cú s sp

xp rt kớn ỏo ca tỏc gi to ra tỡnh
hung rt t nhiờn, lm cho cõu chuyn
phỏt trin n nh im v kt thỳc cú
hng thỳ.
=> Trng Phi l ngi cng trc,
thng thn v núng ny. Cỏi núng ca
Trng Phi l cỏi núng lũng tỡm kim l
phi, xỏc nh ỳng sai ch khụng phi
núng lũng gn d.
b. Hỡnh tng Quan Võn Trng
- Quan Võn Trng bao dung, nhn nhn
ớt núi ch lng l minh oan cho mỡnh.
- Do ti nng vừ ngh cao cng.
- Do mong mun núng lũng minh oan
cho mỡnh
=> Hi trng khc nghit y li chớnh l
ng lc Võn Trng tiờu dit k thự.
3. m vang hi trng C Thnh.
- Khú khn nht, nhiu th thỏch nht: l
ca i by t s trong sỏng ca mỡnh.
- í ngha hi trng:
+ L hi trng on t.
+ L hi trng minh oan: minh oan cho
Quan Võn Trng cựng l gii ta
hon ton mi nghi ng Trng Phi.
+ L quan tũa xột x, gii quyt mõu
thun cho 2 anh em.
+ Hi trng th hin rừ tớnh cỏch ca 2
nhõn vt.
+ Hi trng to ra khụng khớ ho hựng, ý

v hp dn c bit cho Tam Quc.
IV. Tng kt:
1. Ni dung
Ca ngi phm cht tt p v tỡnh
cm gn bú gia 3 anh em Lu B, Quan
Võn Trng v Trng Phi.
2. Ngh thut.
- on trớch nh mt mn kch nh y
kch tớnh: cú hnh ng kch, xung t
kch, nhõn vt kch
- Ngh thut xõy dng tớnh cỏch nhõn vt
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
16
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
c th hin qua hnh ng to
thnh tớnh cỏch vn hc.
- Ngh thut k chuyn hp dn
3. Hc sinh c phn ghi nh SGK.
3. Cng c - dn dũ
- Nm vng trng tõm ni dung bi hc.
- Luyn tp v lm bi tp nh.
- Son bi mi
CHNG IV. KIM NGHIM
Trờn õy chớnh l cỏch hng dn hc sinh tip cn phng phỏp th loi
m tụi ó rỳt ra trong quỏ trỡnh ging dy trc tip ti trng THPT Quan Sn.
Cỏch lm ny ó c ỏp dng vo vic ging dy hai lp 10A1

v 10A5. d
dng nhn ra u khuyt im ca phng phỏp mi tụi ó s dng cỏch so sỏnh

i chiu gia hai gi dy ca hai lp khỏc nhau. Hai lp A1

v A5

cú mt bng
chung gn nh chờnh lch nờn kt qu cú s khỏc bit rừ rt. Lp 10A
1
c la
chn ỏp dng phng phỏp mi. Kt qu l tit hc u, bi Uy- lit- x tr
v hc sinh t ra lỳng tỳng, s lt hc sinh phỏt biu xõy dng cũn ớt, s hc
sinh nm c bi chim khong 50%. S cũn li t ra chm trong cỏch x lớ,
iu ny cng d hiu bi cỏch lm ny gn nh mi m. gi dy tip theo l
bi Ra- ma buc ti hc sinh ó tip cn nhanh hn, giỏo viờn ch cn hng
dn tỡm hiu vn bn theo c trng th loi ó hc t ú hc sinh t tỡm ra
nhng vn chớnh trng tõm ca on trớch.
Tuy vy khi ging dy vn hc nc ngoi giỏo viờn cn lu ý mt s
im sau: kt qu ging dy vn hc nc ngoi s rt hn ch nu hc sinh ch
bit c mt vi tỏc phm, mt vi tỏc gi c bit ni ting no ú ca mt
nn vn hc no ú. iu quan trng hn l hc sinh dn cú mt nhón quan rng
ln hn v vn hc th gii m vn hc dõn tc ch l mt b phn.Tri thc i
sng xó hi, lch s, vn húa ht sc quan trng trong c hiu tỏc phm vn
hc nc ngoi. Cn cú nh hng so sỏnh, i chiu nhng tỏc phm cú quan
h gn gi v th li, ti gia vn hc Vit Nam v vn hc nc ngoi,
gia cỏc nn vn hc vi nhau nhn bit s khỏc bit v th loi, v bn sc
dõn tcNgoi ra hc sinh hc thuc lũng mt s cõu th vn tiờu biu chng
hn i vi s thi ễ- i-xờ hc sinh cn c thuc cõu Du dng thay mt
t, khi nú hin lờn trc mt nhng ngi i bin b Pụ-dờ-i-ụng ỏnh tan
thuyn trong súng c giú to, h bi, nhng rt ớt ngi thoỏt khi bin khi trng
xúa m vo c n b, mỡnh y bt nc nhng ngi sng sút mng r
bc chõn lờn t lin mong i, Pờ-nờ-lụp cng vy c gp li chng, nng

sung sng sit bao, nng nhỡn chng khụng chỏn mt v hai cỏnh tay trng
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
17
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
mut ca nng c ụm ly c chng khụng l buụng ri. Hay nhng cõu th
trong phn th ng.
PHN III: KT LUN V XUT
1. Kt lun.
Dy tỏc phm vn hc theo hng th loi l hng cú nhiu tin b so
vi hng tip cn trc õy. Vn khú khn nht trong vic dy theo phng
phỏp ny l kh nng t chc hng dn hc sinh tip cn vn bn ỏp dng lý
thuyt vo thc hnh. iu ny ũi hi giỏo viờn kh nng t chc hc sinh
tho lun v t tỡm hiu. iu khú khn na l trng THPT Quan Sn l mt
trng thuc khu vc min nỳi cũn gp rt nhiu khú khn, trong ú iu ỏng
quan tõm l cht lng hc sinh cũn nhiu yu kộm s gõy rt nhiu khú khn
cho vic ging dy ca giỏo viờn. Hi vng rng iu ny s c khc phc v
phng phỏp mi s c ỏp dng mt cỏch cú hiu qu hn.
2. xut.
Tụi cú xut vi cỏc cp lónh o nh trng nờn cú thờm nhiu sỏch,
Nhiu ti liu tham kho, phũng c sỏch, phũng hc hc sinh cú iu kin
hc tp. Cú k hoch phõn phi thi gian hc ph o, hc bi dng, hc ụn
theo khi cho hc sinh mt cỏch hp lý cht lng hc tp ca hc sinh ngy
mt c nõng cao hn.
XC NHN CA TH TRNG N V
Thanh Húa, ngy 28 thỏng 03 nm 2013
Tụi xin cam oan õy l SKKN ca
mỡnh vit, khụng sao chộp ni dung ca
ngi khỏc.
(Ký v ghi rừ h tờn)

Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
18
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
TI LIU THAM KHO
1. Phan Trng Lun- Phng phỏp dy hc vn- NXB i hc quc gia HN
1999.
2. Trn Thanh m Vn ging dy tỏc phm vn hc theo th loi NXB
GD 1971.
3. Lu c Trung Vn hc nc ngoi NXB GD 1998.
4. Lờ Nguyờn Cn Tỏc gia, tỏc phm vn hc nc ngoi trong nh trng
NXB S phm 2006.
5. Lng Duy Th - hiu tỏm b tiu thuyt c in Trung Quc NXB
Khoa hc xó hi 2000.
6. Sỏch giỏo khoa ng vn 10 NXB GD 2007.
7. Hng dn thc hin chun kin thc, k nng mụn Ng vn lp 10 NXB
GD Vit Nam 2010.
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
19
Trờng THPT Quan Sơn GV: Lê Thị Luyến
MC LC
Trang
PHN I. T VN 01
PHN II. C S L LUN 03
Chng I. C s lớ lun 03
I. Khỏi nim v th loi vn hc 03
II. Ging dy vn hc nc ngoi t hng tip cn theo th loi 03
III. C s thc t 04
Chng II. Thc trng ca vn 04

Chng III. Gii phỏp v t chc thc hin 05
I. S thi 05
1. Khỏi nim 05
2. c trng ca s thi 05
3. p dng vo hai on trớch Uy-lớt-x tr v v Ra-ma buc ti 06
II. Th hai- c ca Ba- sụ 07
1. Nhng tri thc b tr 07
1.1 V tỏc gi v thi im tỏc phm ra i 07
1.2 Tri thc vn hoỏ 07
1.3 Tri thc v th loi 08
2. Tỡm hiu tỏc phm 09
2.1 c im v ni dung 09
2.1.1 Nhng khỏi nim cn chỳ ý 09
2.1.2 Nhõn vt 09
2.1.3 Hỡnh tng tỏc gi 09
2.2 c im v ngh thut 10
III. Tiu thuyt chng hi Trung Quc 12
Chng IV. Kim nghim 17
PHN III. KT LUN V XUT 18
Ti liu tham kho 19
Đề tài: Hớng dẫn cách tiếp cận phần văn học nớc ngoài theo thể loại cho
học sinh lớp 10A1 và 10A5 trờng THPT Quan Sơn.
20