TIẾT 1 TẬP HỢP Q CÁC SỐ HỮU TỈ

GỒM 4 CHƯƠNG:
Chương I: số hữu tỉ- số thực ( 22 tiết- trong đó: lý
thuyết 12, luyện tập 7, ôn tập 2, kiểm tra 1)
Chương II: Hàm số và đồ thị (18 tiết- Trong đó: lý
thuyết 7, luyện tập 4, ôn tập 3, kiểm tra 3 “ 1bài 45
phút, 1 bài học kỳ”, trả bài kiểm tra học kỳ 1)
Chương III: Thống kê ( 10 tiết- Trong đó: lý
thuyết 4, luyện tập 4, ôn tập 1, kiểm tra 1)

Chương IV: Biểu thức đại số (20 tiết- trong đó; lý
thuyết 10, luyện tập 3, ôn tập 4, kiểm tra 2, trả bài
kiểm tra1)
GV giới thiệu sơ lược
về chương I và yêu cầu
học bộ môn

Giả sử ta có các số:
2 5
3; 0,5;0; ;2
3 7
−
Em hãy viết mỗi số trên thành 3 phân số bằng nó.
Trả lời:
3 6 9
3
1 2 3
−
= = = =

−
1 2 3
0,5
2 4 6
− −
− = = = =
−
0 0 0
0
1 1 2
= = = =
−
2 4 4 6

3 6 6 9
−
= = = =
−
5 19 19 38
2
7 7 7 14
−
= = = =
−
Có thể viết mỗi phân số trên thành bao nhiêu phân
số bằng nó?

Trả lời: Có thể viết mỗi số trên thành vô số phân số
bằng nó.
*Các phân số bằng nhau là các cách viết khác nhau

của một số, số đó được gọi là số hữu tỉ.
Vậy các số
2 5
3; 0,5;0; ;2
3 7
−
đều là số hữu tỉ
Vậy thế nào là số hữu tỉ?
TL: Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng phân số
( , ; 0)
a
a b Z b
b
∈ ≠

Học sinh làm ?1:
Vì sao các số
1
0,6; 1,25;1
3
−
là các số hữu tỉ?
Trả lời:
6 3
0,6
10 5
= =
125 5
1,25
100 4

− −
− = =
1 4
1
3 3
=
Các số trên đều là số hữu tỉ (theo định nghĩa)

?2: Số nguyên a có là số hữu tỉ không? Vì sao?
Số tự nhiên n có là số hữu tỉ không? Vì sao?
Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các tập hợp
số:N, Z, Q?
Trả lời:
Với a
1
n
n Nthi n n Q∈ ⇒ = ⇒ ∈
ì
1
a
Zth a a Q∈ ⇒ = ⇒ ∈
Với
N Z Q⊂ ⊂
Bài tập 1: -3 N; -3 Z; -3 Q;
∈∈
∉
2
3
−
∈

Q;
2
3
−
Z
N Z Q
⊂
⊂
∉

2/ Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số:
Hãy biểu diễn các số nguyên -2; -1; 2 trên trục số
.
. .
-2 -1 0 1 2
Tương tự như đối với số nguyên ta có thể biểu
diễn mọi số hữu tỉ trên trục số.
Ví dụ 1: biểu diễn số hữu tỉ trên trục số.
5
4
. .
.
0 1 2
5
4

Ví dụ 2: sgk
2 2
3 3
−

=
−
- Chia đoạn đơn vị thành 3 phần bằng nhau.
- Lấy về bên trái điểm 0 một đoạn bằng 2 đơn vị mới.
.
.
. .
-1 0
2
3
−
GV giới thiệu trên trục số điểm biểu diễn số hữu
tỉ x được gọi là điểm x.

?4: So sánh hai phân số
2 4
&
3 5
−
−
Giải:
2 10 4 12
;
3 15 5 15
− − −
= =
−
Vì -10> -12
và 15>0
10 12 2 4

15 15 3 5
hay
− − −
> >
−
Ví dụ: ( Học sinh đọc ví dụ trong SGK)
Qua các ví dụ trên hãy cho biết để so sánh hai số
hữu tỉ ta cần làm như thế nào?

Để so sánh hai số hữu tỉ ta cần làm:
+ Viết hai số hữu tỉ dưới dạng hai phân số có cùng
mẫu dương.
+ So sánh hai tử số, số hữu tỉ nào có tử lớn hơn thì
lớn hơn.
Gv giới thiệu số hữu tỉ dương, số hữu tỉ âm, số o
?5: Số hữu tỉ dương
Số hữu tỉ âm
Số hữu tỉ không dương,không âm
2 3
;
3 5
−
−
3 1
; ; 4
7 5
−
−
−
0

2−

Qua bài tập trên hãy cho biết > 0 khi nào? Nhỏ
hơn 0 khi nào?
a
b
* Nhận xét: > 0 khi a, b cùng dấu; < 0 khi
a,b khác dấu.
a
b
a
b
Học sinh hoạt động nhóm: Cho hai số hữu tỉ:
a, So sánh hai số đó
b, Biểu diễn các số đó trên trục số.
Nêu nhận xét về vị trí của hai số đó đối với nhau,
đối với 0?
5
0,75&
3
−

3 9 5 20
0,75 ;
4 12 3 12
− −
− = = =
9 20 5
0,75
12 12 3

hay
−
⇒ < − <
*Cách 2: -0,75 < 0;
5 5
0 0,75
3 3
> ⇒ − <
a,
b,
. .
.
.
.
. .
-1 0 1 2
3
4
−
5
3
ở bên trái trên trục số nằm ngang.
ở bên trái điểm 0.
ở bên phải điểm 0.
3
4
−
5
3
3

4
−
5
3