Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị của bệnh nhân chảy máu dưới nhện do vỡ phình động mạch não giữa tại bệnh viện bạch mai

1
ĐẶT VẤN ĐỀ



nhân, gá.
 não


                 
-42/100.000 d


9,22%  .
 
-

- [4]. 
 
  .        - 50%,  ng 18-
25%[32],[60],[78] và ng 30% b hay
g sau CMDN (Johnston et al 2002)[48]

 


             
[68],[78]. 

2

 (international study of
           

> 10mm và

. 

  
 ra  


CMng nguy
nhâ. T ( Schreiber et al., 1977; Rosenorn et al.,
1987; Osborn AG., 1994 ) thì 20%
     [81],[78],[68]. Theo Nguy
Vn g t l này c là 20%[9]. Cò        
25%[4]. 
           
Sylvius 
cho  N
h thì có
 

Ngày nay,   

         ),     
MRA), . 

3



 
CM Tuy nhiên
CMDN do 

Xu phát t th t trên chúng tôi ti hành nghiên c tài:
“Nghiờn cứu đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị của
bệnh nhõn chảy máu dưới nhện do vỡ phình động mạch não giữa tại bệnh
viện Bạch Mai”
Với hai mục tiêu:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của bệnh nhân chảy máu
dưới nhện do vỡ phình động mạch não giữa.
2. Nhận xét kết quả điều trị của bệnh nhân chảy máu dưới nhện do vỡ
phình động mạch não giữa.













4
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN

1.1.Lịch sử nghiên cứu về chảy máu dưới nhện ở Việt Nam và trên thế giới.
1.1.1 Thế giới:
B  
 




 m trong não và ch m 

các  m  
   


  m  
       
 m 
          

  -




5
     máu não nói chung và ch m   
riêng[18].
 


- 

is[18].





Nm 1984 Jiro Suzuki, Takashi Yos a ra báo cáo v k
qu phu thu i tr phình m nóo gia[44].
 J n
v 690 túi phình  m nóo  mi ng Ph Lan v  i
gi ph, lõm sàng tng quan và k qu i tr[49].

n c so sánh gia can thi ni m gõy t túi phình b coil và
ph thu k c túi phình b Clipping  b nhõn phình  m nóo
gi cha v[61].
I.  qu nghiên c v i tri
can thi n m  b nhân phình  m nóo gia.
1.1.2 Việt nam:
    
 

6


[9].

[10].






[11].

 
 

 [12].

von
 -
50, 51-60,61-[16].

 
[15].

[24].
            


7


nó [27].


[23].
 


[17].


 
[26].



 
 (
1.2. Đặc điểm giải phẫu màng não, khoang dưới nhện[19]

- 
- 
- 
Gi

-
1.2.1. Màng cứng:

8
  
-


        máu ngoài       




1.2.2. Màng nhện :









1.2.3. Màng mềm:
 

III và



1.2.4. Khoang dưới nhện :

9
    
-

màng 



II
).


- -

-  -            

 
- 


 
não.
- 


thoa t
1.2.5. Hạt nhện:
H nh hay c g là h Pacchioni 



10
 
-

1.2.6. Các mạch máu của màng não :
n.
-              
 

- 
h hàm trên).

- 






11
Hình 1.1. Giải phẫu màng não[21]

Hình 1.2. Sơ đồ màng nhện[21]

1.3. Hệ thống mạch máu não[3],[7],[19]
1.3.1. Hệ thống động mạch não:

-

-- 


1.3.1.1. Động mạch cảnh trong:
 
sau b sau c hai thõn và các c trõm t n s chui  qua l
 m c trong  m d xng 
 t  tr xoang ch qua màng c, ra kh xoang vòng ra

12
tr r lên trên( xiphông  m )vào trong khoang d nh, t g
khoang th tr  g  trong rónh nóo bên thì t h 
 .

ng m c trong cho các nhánh bên là  m M ( arteria
opthamica),  m thông sau ( Arteria communicans posterior) và 
m m m tr -   s tách ra t ch chia c  m c
trong thành  m nóo tr và não gia.
1.3.1.2. Động mạch não trước:
 b chéo
tam giác kh, n trên dõy th kinh II, t khe liên bán c n v 
m nóo tr bên  di b  m thông tr, ti t ch lên
trên ôm quanh g th trai sau  ch ra sau d theo h n vi  trên th
trai (  m quanh th trai ).
 m nóo trc   
              


1.3.1.3. Động mạch não giữa:
 m nóo gi là nhánh t l nh c g m c trong,
 chh ra ngoài theo h ca  m c trong vào h nóo bên
(fossa lateralis cerebralis), r i vòng lên trên theo  rónh nóo bên t thu
, ti tc theo rónh nóo bên t b bên ngoài bán c  nóo
Nó  chia làm b o theo danh pháp c các nhà ph thu th kinh:
o M1 t n xu phát  t c  m c trong  ch chia 2
ho 3 nhánh.   ch ra
kh khe sylvius và o v nóo.

   


13

           

           
              








Hình 1.3. Đường đi của Động mạch não giữa [44]
1.3.1.4. Động mạch thông sau:
ch 

-





1.3.1.5. Động mạch mạch mạc trước:
 
 


14



1.3.1.6. Động mạch sống:

 

-
1.3.1.7. Động mạch thân nền:


   
 



1.3.1.8. Động mạch tiểu não trên:
 
ngan


1.3.1.9. Động mạch não sau:
 



vùng 


15




1.3.1.10. Tuần hoàn bàng hệ của não:

 
       




Mức 1            

Mức 2ng-

Mức 3
-





16

Hình 1.4. Sơ đồ hệ thống động mạch não[21]



17



Hình 1.5. Hình minh họa vòng đa giác Willis[21]

1.3.2. Hệ tĩnh mạch não:

   
  
            
 







ông sau










giác Willis

18
1.4. Đặc điểm phình động mạch não
1.4.1. Nguyên nhân bệnh sinh:

ch.
 



 Lancisi
(


  



 

              
   
 
Trong k

             
 túi phình.
Sự lớn lên và vỡ tỳi phỡnh


19






1.4.2. Giải phẫu bệnh của phình động mạch não[5],[50]

* 

 








 
 
l  th
bào ly

20

Hình 1.6. Phình mạch não hình túi [5]
Hình 1.7. Hình ảnh vi thể của phình
mạch não [5]



 

        
xuyên qua 

1.4.3. Kích thước và vị trí của phình động mạch não[1]:

 
- 
- - 25 mm
- 


21
- 


 -
-

-


- Phình 

- 

Hình 1.8. Vị trí các túi phình động mạch [47]




trong

não gi
ch
thông sau

n



22

 [82]:
Bảng phân loại
Hình thái học: Hình túi
Hình thoi
Phình tách động mạch
Kích thước (mm): Dưới 3
Từ 3 đến 6
Từ 7 đến 10
Từ 11 đến 25
Trên 25
Vị trí:
* Hệ cảnh:

- Động mạch cảnh trong
Xoang cảnh
Xoang hang
Nhánh mắt
Khu vực thông sau
Khu vực màng nhện trước
Phân nhánh động mạch cảnh
- Động mạch não trước
A1
Khu vực thông trước
A2 hoặc khu vực quanh thể trai
- Động mạch não giữa
M1 hoặc nhánh thái dương
Phân nhánh
Ngoại biên
* Hệ sống - nền
- Động mạch sống
Thân chính
Động mạch tiểu não sau dưới
- Động mạch thân nền
Phân nhánh
Động mạch tiểu não trên
Động mạch tiểu não trước dưới
Thân chính
Nối sống nền
- Động mạch não sau
P1
P2

23
1.4.4. Các yếu tố nguy cơ của XHDN do vỡ phình động mạch não[63],[76]








             
Moy        


.

 .
1.5. Lâm sàng của chảy máu dưới nhện do vỡ phình động mạch não:
1.5.1. Tính chất khởi phát [76]
- 
 
trong b
ê.



24
 


-  khi



-  Tuy

 
 , hay


  
) trong

- 
h não (warning sign of rupture - 
máu 
máu 
1.5.2. Triệu chứng lâm sàng:

- 





25
CM       [24],[27]. Theo Pearce JMS và
  [71].
- Nôn, 


6 [58] 77% theo Pearce JMS
 [71].
-              

- 


 
 
 [42]


    

[58]-
 [65].
 [76]
Trong CM


 màng não)
 