Lịch sử hà Nội

Tổ 3
Tổ 3
Lê Thị Thanh Vân
Lê Thị Thanh Vân

Thăng Long - Hà Nội
Thăng Long - Hà Nội
từ 1864 đến 1873


1864-GiápTí
Thángmười
Sĩ tử trường thi hương Hà
Nội công khai phản đối việc
triều đình ký hòa ước với
Pháp. Họ hò reo ầm ĩ, không
chịu vào thi, đòi hoãn kỳ thi.
Trường thi phải hoãn đến
hôm sau mới thi được. Hai
người khởi xướng là Phạm
Gia Tự và Nguyễn Danh Án
bị bắt và bị phạt trượng, phạt
giam.


1865 - Ất Sửu
- Phương Đình Nguyễn Văn Siêu
đứng ra sửa lại đền Ngọc
Sơn, xây đình Trấn Ba, bắc
cầu Thê Húc, dựng Tháp Bút

và Đài Nghiên.
- Bắt đầu biên soạn “Đại Nam
nhất thống chí” (bộ sách địa lý
hoàn chỉnh nhất thời phong
kiến, biên soạn tới năm 1885
mới xong).
- Tạ Văn Phụng, dân đạo, người
huyện Thọ Xương, tự nhận
dòng dõi nhà Lê nên xưng là
Lê Văn Phụng hoặc Lê Bảo
Phụng, khởi loạn, bị triều đình
bắt, xử chém cùng với 34
người khác tại pháp trường
Bắc Dã.

1866 - Bính Dần
- Mở thêm lò đúc vàng, bạc ở Sơn Tây
1867 - Đinh Mão
Thánghai
- Đặt trường thi võ ở Hà Nội cho các thí sinh từ Ninh Bình trở ra.
Khoa thi Đinh Mão là khoa đầu tiên.
Thángsáu
- Bão lớn, nhiều nhà cửa, đình chùa, dinh thự bị đổ.
Thángmười
- Lập sở đồn điền ở huyện Kim Anh (nay thuộc huyện Sóc Sơn)
để khai hoang ruộng đất. Đến tháng 8 - 1868 phải bãi bỏ vì
không thực hiện được.
1868 - Mậu Thìn
Thángtư
- Quy định kỳ thi hương võ được tiến hành ngay sau kỳ thi hương

văn ở trường thi Hà Nội.

1870 - Canh Ngọ
- Khắc in “Đại Nam quốc sử
diễn ca” của Lê Ngô Cát và
Đặng Huy Trứ.
1871 - Tân Mùi
Thángsáu
- Vỡ đê Hà Nội, Sơn Tây…
phải phá một đoạn đê ở
Thạch Thất để giảm mức
nước. Các huyện Tiên
Phong, Bất Bạt, Tùng Thiện
(nay đều thuộc huyện Ba
Vì), Thạch Thất, Phú Thọ bị
thiệt hại nặng.

1872 - Nhâm Thân
Thángmột
- Cục Thông Bảo Hà Nội đúc loại
tiền đồng mới trên có khắc hai
chữ “Lục văn”. Tiền có pha nửa
kẽm, nặng 7 phân, trị giá mỗi
đồng ăn 6 đồng tiền kẽm, mười
đồng lục văn bằng một “tiền” cũ.

22-12
- Tên lái buôn Pháp là Giăng
Đuypuy (Jean Dupuis) đưa chiến
hạm đến Hà Nội buộc quân Kinh

lược Bắc Kỳ là Lê Tuân phải cho
mượn đường sông Hồng chở
hàng đi Vân Nam. Lực lượng
của Đuypuy gồm 2 tàu, 7000
súng tay, 30 đại bác, 15 tấn đạn
và hơn 100 người vũ trang.

1873 - Quý Dậu
30-4
- Đuypuy từ Vân Nam trở về Hà
Nội, gây hành động ngang
ngược đòi có nhượng địa, tự
lập đồn lũy ở bờ sông Hồng với
gần 400 quân, mở cửa hàng ở
phố mới (nay là phố Hàng
Chiếu)
27-5
- Nguyễn Tri Phương đến Hà Nội
nhận chức Khâm sai đại thần ở
Bắc Kỳ.
20-6
- Đuypuy vẽ cổng thành ở cửa ô
Tiên Trung (nay ở phố Hàng
Đậu). Nhà nho Lê Đình Duyên,
hiệu Cúc Hiên, người làng Mọc
Hạ Đình đến ngăn cản đã bị y
hành hung.

Nguyễn Tri Phương

•
Tháng10
-ĐuypuykéoquânlêntậncửaNam,phá
phủđường,bắtquanphủHoàiĐức
đemxuốngtàu.
•
3-11
-ChiếnhạmcủaPhápdoPhơrăngxi
Gacnhiê(FancisGarmier)chỉhuy,từ
SàiGònracậpbếnsôngHồng.Chiến
hạmbắn23phátđạibácthịuy.
-NguyễnTriPhươnggửithưphảnkháng
choGacnhiê:“ÔngđếnBắcKỳlàđể
trụcxuấttênGiăngĐuypuy.Vậythì
ônghãylôicổhắnvàcùnghắnđikhỏi
nơiđây”.
•
5-11
-GacnhiêđổquânlênđóngởTrườngThi
•
8-11
-GacnhiêtựdánthôngcáoởHàNội.
Thôngcáotuyênbốtừngày15-11-
1873,sôngHồngđượckhaiphóngtới
VânNam.CáctàuthuyềncủaPháp,Y
PhaNho,TrungQuốcđượctựdođi
lại.Phápthuthuếthươngchính.Tàu
cácnướcvàoBắckỳphảixinphép
quânPháp.
Nguyễn Tri Phương

•
12-11
- Gacnhiê gửi tối hậu thư cho Nguyễn Tri Phương buộc hạ khí
giới và giao thành Hà Nội cho chúng vào ngày 18 - 11.
•
19-11
- Gacnhiê gửi tối hậu thư thứ hai buộc Nguyễn Tri Phương phải
giải giáp quân đội, rút hết súng trên thành Hà Nội trong vòng 24
giờ.
•
20-11
-
4 giờ sáng thực dân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội. Một
toán quân Pháp vượt cửa ô Đông Hà (nay là Ô Quan Chưởng)
bị chặn đánh quyết liệt. Sau một giờ kịch chiến, các cửa thành
bị phá vỡ. Phò mã đô úy Nguyễn Lâm, con trai của Nguyễn Tri
Phương chết tại trận. Nguyễn Tri Phương bị thương vào bụng
và bị bắt. Thành Hà Nội bị mất lần thứ nhất. Theo Gacnhiê, lúc
này Hà Nội có 56 nghìn suất đinh và 2 vạn héc-ta ruộng.
-
Cùng ngày, giặc Pháp đánh chiếm phủ Hoài Đức.

Ô Quan Chưởng

•
21-11
- Tên đại úy Pháp Bácniê (Barnier) đánh nống ra ven ngoại, bị
quân ta giết ở Cầu Diễn (Từ Liêm)
•

4-12
- Nghĩa quân Nguyễn Cao tấn công địch ở Gia Lâm.
•
20-12
- Khâm sai Nguyễn Tri Phương sau khi bị giặc bắt, không chịu
cho chữa vết thương ở bụng, nhịn đói cho tới chết. Lúc này,
ông là Hiệp biện đại học sĩ, lãnh Lại bộ thượng thư, xung khâm
mạng tuyên sát Đổng sức đại thần.
- Phái đoàn của triều đình Huế cho Trần Đình Túc được cử làm
Tổng đốc Hà - Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Nguyễn Trọng Hợp:
tuần phủ, Đặng Văn Huấn: bố chánh, Trương Gia Hội: án sát,
Phan Đề: đề đốc, Hoàng Đôn Điển: lãnh binh.
•
21-12
- Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ nhất. Quân ta phối hợp với quân
Cờ đen phục kích giết chết tên đại úy Gacnhiê ở Cầu Giấy và
giết tên sĩ quan thủ thành Hà Nội là Banny (Balny d’ Avricourt)
ở trước cửa đền Voi Phục.

Năm 1873
Phạm Đình Bách vẽ bản đồ Hà Nội
BảnđồHàNộinăm1873(Nguồnảnh:Internet