NHẬP VÀ VẤN ĐỀ TOÀN CẦU HOÁ.doc.DOC

Cạnh tranh và hội nhập
Mở đầu
Gần đây trên các phơng tiện thông tin đại chúng,vấn đề toàn cầu hoá
thờng xuyên đợc nhắc tới.Có rất nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề
này.Đối với Việt nam một nớc đang phát triển,hiện gặp rất nhiều khó khăn
trong sự nghiệp phát triển kinh tế thì xu thế toàn cầu hoá và hội nhập vừa là
thách thức,vừa là cơ hội.
Chơng I : Hội nhập và vấn đề toàn cầu hoá
I - Khái niệm cơ bản:
Toàn cầu hoá chính là quá trình thâm nhập lẫn nhau giữa các quốc gia và dân
tộc mà ở đó có sự kế thừa những tinh hoa của sự phát triển và sự đào thải
những mặt lạc hậu,trì trệ,lỗi thời ngăn cản quá trình phát triển của quốc gia
và dân tộc đó.Xét về mặt bản chất,toàn cầu hoá chính là quá trình xã hội hoá
lực lợng sản xuất không chỉ ở mực độ hay phạm vi của một quốc gia mà đang
lan rộng ra trên bình diện khu vực và thế giới.
Quá trình toàn cầu hoá dới chủ nghĩa t bản nh hiện nay là một nấc thang
trong sự vận động và phát triển nói chung của chủ nghĩa t bản.Khi mà sự phát
triển của lực lọng sản xuất xã hội đạt đến trình độ cao đặt ra yêu cầu về một
quan hệ sản xuất không chỉ gói gọn trong phạm vi lãnh thổ của mỗi quốc gia
mà là trên phạm vi toàn cầu.Mặc dù quá trình toàn cầu hoá chịu sự chi phối
của chủ nghĩa t bản hiện đại,nhng lực lợng tham gia toàn cầu hoá không chỉ
có các nớc t bản phát triển mà còn có cả nhiều nớc theo đuổi mục tiêu độc
lập dân tộc và trung lập cùng các nớc phát triển theo khuynh hớng xã hội chủ
nghĩa.Quá trình toàn cầu hoá không chỉ bao hàm sự hợp tác mà còn tồn tại cả
sự đấu tranh khốc liệt giữa các quốc gia có trình độ phát triển và lợi ích kinh
tế khác nhau.
Toàn cầu hoá là một quá trình tiệm tiến.Xét về mặt lịch sử thì toàn cầu hoá
không chỉ diễn ra trong thời đại ngày nay mà nó đã đợc bắt đầu ngay ngay
sau khi chủ nghĩa t bản xác lập đợc địa vị thống trị và tiến hành sản xuất t
bản chủ nghĩa.Quá trình toàn cầu hoá hiện nay đợc biểu hiện thông qua quá
trình khu vực hoá và liên kết giữa các khu vực,thể hiện thông qua các liên

minh kinh tế và diễn đàn hợp tác kinh tế nh liên minh châu Âu (EU) , Hiệp
hội các nớc sản xuất dầu lửa châu Phi(APPA),Tổ chức thống nhất châu
Phi(OAU),Hiệp hội các nớc xuất khẩu dầu mỏ(OPEC),Liên đoàn Arập
(UMA),khối thị trờng chung Nam Mỹ(MERCOSUR),khu vực mậu dịch tự do
Bắc Mỹ(NAFTA),hiệp hội các quốc gia Đông Nam á(ASEAN)khu vực mậu
dịch tự do Nam á(SAFTA), diễn đàn hợp tác châu á thái bình dơng (APEC)
Ba tổ chức giữ vai trò quan trọng trong việc định ra xu h ớng vận động và
qui định tính chất của quá trình toàn cầu hoá là quĩ tiền tệ quốc tế (IMF)và tổ
chức thơng mại thế giới(WTO),và ngân hàng thế giới(WB).
II - Toàn cầu hoá kinh tế vừa là cơ hội vừa là thách thức:
Trong quá trình phát triển kinh tế,rất nhiều nớc nhờ chủ động mở cửa hợp tác
với nớc ngoài mà cải thiện đợc vị thế kinh tế của mình,thậm chí có một số n-
ớc đã vợt hẳn lên để trở thành những con rồng,con hổ nh Acgentina,
Pêru,Singapore,Hàn Quốc,Đài Loan,vv .
Nh vậy,bản thân quá trình toàn cầu hoá đã tác động tích cực đến phát triển
kinh tế thông qua một loạt các đặc tính vốn là hệ quả của qui luật giá trị và
quá trình xã hội hoá sản xuất trong nền kinh tế thị trờng.Cụ thể là:
Toàn cầu hoá thúc đảy quá trình phân công lao động xã hội trên phạm vi
quốc tề và tận dụng đợc lợi thế so sánh tơng đối.
Toàn cầu hoá thúc đẩy lực lợng sản xuất phát triển,khuyến khích cải tiến
và đổi mới công nghệ.
Toàn cầu hoá tạo ra cơ chế di chuyển thuận lợi các nguồn lực quan trọng
nh lao động và vốn tài chính.
Toàn cầu hoá mở rộng dung lợng thị trờng ,tạo điều kiện phát triển sản
xuất.
Toàn cầu hoá đào thải những mặt hạn chế trong quá trình tổ chức,quản lý
và điều hành kinh tế .
Tuy nhiên,bên cạnh đó,qúa trình toàn cầu hoá cũng có những tác động tiêu
cực đến qúa trình phát triển kinh tế xã hội tại các nớc đang phát triển,thể
hiện ở một số khía cạnh sau đây:

Do các nớc đang phát triển có trình độ trang bị kĩ thuật và công nghệ thấp
hơn nhiều so với các nớc phát triển,cho nên trong qúa trình gia công và
xuất khẩu sản phẩm,các nớc đang phát triển đã bị các nớc phát triển bóc
lột thông qua phân công lao động quốc tế.
Các nguyên tắc vận hành của trao đổi mậu dịch trên thị trờng quốc tế là
do các nớc phát triển đặt ra,vì lợi ích cục bộ của các nớc phát triển , khiến
cho các nớc đang phát triển luôn ở vào thế bất lợi.
Phơng thức thanh toán quốc tế và tài chính quốc tế đều sử dụng các đồng
tiền của nhóm các nớc phát triển ,do đó các rủi ro kinh tế tại các nớc phát
triển cũng tác động mạnh mẽ đến các nớc đang phát triển, khiến cho các
nớc đang phát triển không thể chủ động phòng tránh.
Các nớc đang phát triển phải gánh chịu hậu quả từ ô nhiễm môi trờng sinh
thái,bản sắc văn hoá,chính trị,xã hội của các nớc đang phát triển dễ bị
xâm hại,gánh nặng nợ nớc ngoài ngày càng chồng chất, .
Toàn cầu hoá là một xu thế mang tính chất khách quan.Cho nên nêu mặt trái
của toàn cầu hoá không có nghĩa là phản đối toàn cầu hoá và đứng ngoài tiến
trình toàn cầu hoá .Việc nhận thức đợc tính chất hai mặt của toàn cầu hoá sẽ
tạo cơ sở lý luận góp phần đảm bảo cho sự thành công của qúa trình hội nhập
vào đời sống kinh tế thế giới.
III - Việt nam nên hội nhập theo cách nh thế nào ?
Trong khoảng thời gian tơng đối dài kể từ khi chúng ta tiến hành sự nghiệp
đổi mới,chúng ta khẳng định rằng:cần phải xây dựng một nền kinh tế độc
lập tự chủ,đồng thời đủ khả năng tham gia qúa trình phân công lao động quốc
tế .Nh vậy,vấn đề đặt ra là cần phải hiểu độc lập,tự chủ trong điều kiện của
toàn cầu hoá và hội nhập nh thế nào?
Qúa trình toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế phát triển nhanh chóng sẽ từng b-
ớc xoá nhoà đi biên giới của các quốc gia để hình thành nên một nền kinh tế
toàn cầu,các hàng rào thuế quan và phi thuế quan sẽ bị xoá bỏ,vv Trong
điều kiện ấy,muốn xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ,tự đảm đơng lấy
các nhu cầu thiết yếu,ít bị lệ thuộc vào bên ngoài,vv là không thực tế,là đi

ngợc với qúa trình phát triển .
Ngày nay trong chơng trình tái cấu trúc lại cơ cấu của nền kinh tế theo xu h-
ớng toàn cầu hoá ,các quốc gia không nhất thiết phải xây dựng một cơ cấu
kinh tế hoàn chỉnh,thậm chí không cần xây dựng một ngành kinh tế hoàn
chỉnh.Nhóm các quốc gia phát triển đang triệt để thực hiện nguyên tắc này.
Thậm chí các nớc đang phát triển ở trình độ cao và trung bình cũng theo
nguyên tắc này.Mỗi sản phẩm hoàn chỉnh là kết quả của sự đóng góp về kĩ
thuật và công nghệ cũng nh sức sản xuẩt của nhiều quốc gia .Ví dụ Singapo
là một nớc không có nhiều ngành công nghiệp cơ bản. Kinh tế Singapo dựa
chủ yếu vào cung ứng dịch vụ quốc tế và lắp ráp.Nguyên nhiên vật liệu gần
nh phải nhập khẩu 100%,nhng kinh tế Singapo vẫn phát triển và giữ đợc độc
lập tự chủ.Ngợc lai,Bắc Triều Tiên là một nớc có cơ cấu kinh tế tơng đối
hoàn chỉnh,độc lập tự chủ rất cao.Nhng Bắc Triều Tiên lại có nền kinh tế lạc
hậu.Nh ở nớc ta ,trong suốt 15 năm đổi mới,sự phát triển của nền kinh tế luôn
luôn gắn liền với sự phụ thuộc chặt chẽ vào thị trờng bên ngoài.Một nền kinh
tế hội nhập,lợi ích quốc gia hoà quện với lợi ích kinh tế của nhiều quốc gia
khác,thì sẽ kết hợp đợc sức mạnh quốc gia và sức mạnh quốc tế để bảo vệ đất
nớc tốt hơn.
Từ thực tế nói trên,trong qúa trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế
giới chúng ta nên có chính sách nhất quán xây dựng một nền kinh tế hớng
ngoại,với một số đặc trng đã mang tính qui luật sau đây:
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hớng u tiên những ngành có lợi thế cạnh
tranh cao và gắn chặt với thị trờng thế giới,từng bớc hạn chế đầu t ở những
ngành kinh tế kém cạnh tranh.
Sức cạnh tranh của nền kinh tế phải đợc nâng dần lên hệ thông qua việc
hinh thành một môi trờng đầu t,kinh doanh thuận lợi bằng cách áp dụng
các biện pháp tập trung vào các lĩnh vực nh :cải tổ bộ máy hành chính sự
nghiệp,ban hành hệ thống luật pháp kinh tế đồng bộ,nâng cao chất lợng
nguồn nhân lực, .
Nền kinh tế có khả năng đối phó hiệu quả với những biến động chính

trị,kinh tế ,xã hội từ bên ngoài.Giải pháp thực thi có hiệu quả là nên gắn
những vấn đề của quốc gia với vấn đề mang tính khu vực và quốc tế ,công
khai tình hình kinh tế vĩ mô:tài chính,tiền tệ,việc làm,thu nhập,dân c-
,tranh thủ sự ủng hộ của các định chế tài chính quốc tế ,duy trì hệ thống
dự trữ quốc gia hợp lý,gắn lợi ích quốc gia với lợi ích của nhiều quốc gia
khác.
Hội nhập là đi tr ớc đối thủ
Thi hn gia nhp AFTA ca Vit Nam ngy cng cn k, nhiu
doanh nghip ó chun b bng nhiu cỏch. Theo quan nim cỏc nh
qun lý, cỏch tt nht th sc mỡnh trong hi nhp l bin thỏch
thc thnh thi c.
Mt trong cỏc phng thc l nõng tớnh chuyờn nghip. Vic u tiờn ca ụng
ng Lờ Nguyờn V, Giỏm c hóng c phờ Trung Nguyờn l r soỏt li ton
b h thng qun lý, phõn phi. Theo d kin, hóng s hon thin b mỏy hot
ng ca mỡnh vo gia nm 2002 v tuyn chuyờn viờn thit k, õm thanh
ci to chui quỏn nhng quyn.
Trung Nguyờn cú k hoch nhp 200 mỏy pha c phờ cao cp Espresso. Loi
mỏy ny s c trang b cho h thng c phờ cao cp sp ra i trong nay