BÀI GIẢNG TỰ ĐỘNG ĐIỀU KHIỂN ÁNH SÁNG

BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
* MỤC ĐÍCH :
Trang bò chO sinh viên những kiến thức cơ bản về ứng dung mạch điện tử trong
điều khiển tự động
* YÊU CẦU:
-
Nắm được sơ đồ mạch điện, sự liên hệ giữa các linh kiện, chức năng và nhiệm vụ
của từng linh kiện trong mạch
- Hiểu được nguyên lý hoạt động của mạch điện để thiết kế, lắp ráp và sửa
chữa
- Biết được tính năng của mạch điện để ứng dụng vào thực tế


LDR
+V
CC
12V
220VAC
P N
Đèn
T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K

T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giới thiệu sơ đồ nguyên
ly:ù

R
1
1K
* Điện trở R1:

1. Mạch điều khiển


T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V

0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giơí thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
R
3
470
* Điện trở R3:
1. Mạch điều khiển


T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
T
2
BC238

R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giơí thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
R
2
100K
* Biến trở R2:
1. Mạch điều khiển

T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
0 V
a

C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giơí thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
AS
R
0
* Quang trở (LDR - Light Dependent Resitor):
- Là loại điện trở có giá trị phụ thuộc vào cường độ ánh sáng chiếu vào. Khi độ sáng
càng mạnh, giá trị nội trở của nó càng nhỏ và ngược lại.
- Vật liệu dùng để chế tạo quang trở thường là Sulfurcadminum
- Ngày nay, quang trở được ứng dụng rất rộng rãi trong các mạch điện tử, nhất là trong
các mạch tự động điều khiển bằng ánh sáng như mạch đếm sản phẩm, mạch tự động
tắt mở đèn thường khi trời sáng, tối, mạch báo động, mạch tự động đóng mở cửa
Ký hiệu của quang trở
LDR LDR
1. Mạch điều khiển

Đặc tính của quang trở


T
1
BC238
R
1

1K
R
2
100K
LDR
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2

BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giơí thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
Loại 1W
Loại 10W
D
1
1N4148
K
A
* Diod D1:
1. Mạch điều khiển


LDR
T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
T
2
BC238
R
3
470
D

1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giới thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
D2
1N4148
Loại 1W
Loại 10W
K
A
* Diod D2:
1. Mạch điều khiển

T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
0 V
a
C1

B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giới thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
* TRANSISTOR T1 và T2 (loại NPN)
Khuêch đại Darlington
C1
C2
E1
E2
B2
B1
C
E
B
T1
T2
-
Mạch khuếch đại phức hợp gồm 2 Transistor T1 và T2 mắc theo kiểu C1 và C2 nối với nhau
E1 nối vào B2 của T2 chúng tạo thành 1 Transistor tương đương.
-
Mạch khuếch đại Darlington tương tự như mạch khuếch đại dùng 1 Transistor, nhưng chúng
có nhiều ưu điểm hơn là:

+ Điện trở vào lớn(vài chục, vài trăm KΩ ), điện trở ra nhỏ cỡ vài chục Ω
+ Độ ổn đònh cao
+ Độ méo tín hiệu nhỏ

+ Hệ số khuếch đại áp nhỏ nhưng hệ số khuếch đại dòng rất lớn
1. Mạch điều khiển


LDR
T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC

12V
0 V
a
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giới thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
* Relay K:
1. Mạch điều khiển
Relay K


BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
I . Giới thiệu sơ đồ nguyên ly:ù
2. Mạch động lực
220VAC
P N
T
2
BC238
RELAY
K
+V
CC
12V
Đèn

0 V
C2
T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
a
C1
B1
E1
B2
E2
K

T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
220VAC
P N
T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
Đèn

0V
a
AS
R
0
C1
B1
E1
C2
B2
E2
II. Nguyên lý hoạt động :
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
* Khi có ánh sáng chiếu vào LDR
* Khi không có ánh sáng chiếu vào LDR
Đặc tính của quang trở


T
1
BC238
R
1
1K
R
2
100K
LDR
220VAC
P N

T
2
BC238
R
3
470
D
1
1N4148
D
2
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12V
Đèn0 V
a
AS
R
0
C1
B1
E1
C2
B2
E2
BÀI 10: MẠCH ĐIỆN TỰ ĐỘNG SÁNG ĐÈN KHI TRỜI TỐI
II. Nguyên lý hoạt động :

* Khi có ánh sáng chiếu vào LDR
* Khi không có ánh sáng chiếu vào LDR
Đặc tính của quang trở


R
1
4,7K
R
2
250K
R
3
1K
R
4
10K
R
5
10K
741
2
3
4
7
6
R
6
4,7K
T

1
BC238
D
1
1N4148
RELAY
K
+V
CC
12…15V
LDR
0V
Mạch điện tự động sáng đèn khi trời tối
Dùng vi mạch 741
MỘT SỐ MẠCH ĐIỆN ỨNG DỤNGKHÁC
SCR
TIC 106D
Đ
<200W
NGUỒN
220VAC
R
5
220K
R
1
100K/1W
R
2
100K

R
3
100K
R
4
6,8K

VR
100K
R
7
68K
R
6
470K
R
7
33K
T
1
BC547B
741
D
1
. . . D
4
4 x 1N4004
D
Z
10V/400mW

C
1
100µF/16V
D E
B
C
LDR


TỔNG KẾT BÀI GIẢNG
1/ Sơ đồ nguyên lý mạch điện
3/ Nguyên lý làm việc của sơ đồ
+ Cầu phân áp
+ Cầu khuếch đại Darlington
+ Chức năng, nhiệm vụ của một số linh kiện
2/ Đặc tính làm việc của quang trở

+ Khi có ánh sáng chiếu vào LDR
+ khi không có ánh sáng chiếu vào LDR


CÂU HỎI
Câu 1: Điod D2 được mắc song song với cuộn dây Relay có tác dụng gì?
a. Để cho dòng một chiều đi theo một hướng
b. Để bảo vệ quá dòng cho cuộn dây Relay
c. Để bảo vệ cho Transistor T2
Câu 2: Cuộn dây Relay xuất hiện suất điện động tự cảm khi nào?
a. Khi cuộn dây của nó tại thời điểm có dòng đi qua nó
b. Khi cuộn dây của nó tại thời điểm ngăt dòng đi qua nó
c. Cả hai trường hợp trên

BÀI TẬP VỀ NHÀ
Ứng dung quang trở thiết mạch điện báo động.
Yêu cầu: - Vễ sơ đồ mạch
- Phân tích mạch
- Tính toán và chọn thông số các linh kiện


CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN!
CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN!