TiÕt 102:
ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm
I/ Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận
1. Các đoạn văn: SGK
2. Nhận xét:
* Đoạn trích( Lí Công Uẩn, Chiếu dời đô):
Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phơng đất
nớc; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vơng
muôn đời .
là câu chủ đề - đứng cuối đoạn văn.
Đoạn quy nạp.
Từ các luận cứ cụ thể khái quát thành luận điểm
(Câu chủ đề)
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
Cách lập luận
+ Đại La vốn là kinh đô cũ
+Nơi trung tâm trời đất
+ Thế rồng cuộn hổ ngồi
+ Đại La có nhiều lợi thế
Xứng đáng là kinh đô muôn đời.
* Đoạn trích ( Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu n=
ớc của nhân dân ta):
Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng
với tổ tiên ta ngày trớc
là câu chủ đề đứng đầu đoạn văn
Đoạn diễn dịch.
Từ luận điểm (câu chủ đề) đ=a ra các luận cứ
cụ thể (làm sáng tỏ luận điểm)
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
Cách lập luận
- Tinh thần yêu n=ớc của đồng bào ta ngày nay:
+ Mọi lứa tuổi
+ Mọi vùng miền
+ Mọi ngành nghề
Bằng việc làm khác nhau đều thể hiện lòng
yêu n=ớc.
* Đoạn văn ( Nguyễn Tuân, Truyện Tắt
đèn của Ngô Tất Tố ):
Lập luận: là việc sắp đặt các luận điểm và
luận cứ thành một hệ thống có sức thuyết phục
nhằm làm sáng tỏ vấn đề cần nghị luận.
a) Luận điểm:
- Bản chất chó của vợ chồng Nghị Quế (câu
chủ đề cuối đoạn)
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
c) Thay đổi trật tự sắp xếp các ý làm cho
luận điểm mờ nhạt.
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
b) Lập luận (theo cách tơng phản)
Đ=a ra cách xem chó, quý chó. Cách đối xử
với ng=ời giở giọng chó má
làm nổi bật luận điểm: Bản chất chó má
của giai cấp địa chủ.
Ghi nhớ: SGK
d) Việc xếp các cụm từ: chuyện chó con,
giọng chó má, thằng nhà giàu rớc chó vào
nhà, chất chó đểu của giai cấp nó ở cạnh
nhau là cách thức làm cho đoạn văn vừa khiến
bản chất thú vật của bọn địa chủ hiện thành
hình ảnh rõ ràng, lí thú.
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
II/ Luyện tập:
Bài tập 1 (SGK-81)
- Diễn đạt ý mỗi câu thành một luận điểm
ngắn gọn,rõ.
a) Cần tránh lối viết dài dòng làm ng=ời xem
khó hiểu (hoặc: Cần viết ngắn gọn dễ hiểu).
b) Nguyên Hồng thích truyền nghề cho bạn trẻ
(hoặc: Niềm say mê đào tạo nhà văn trẻ của
Nguyên Hồng).
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
I/ Trình bày luận điểm thành một đoạn văn
nghị luận
Bài tập 2 (SGK-82)
- Luận điểm: Tế Hanh là một ng=ời tinh lắm
- Luận cứ:
+ Tế Hanh đã ghi đ=ợc đôi nét rất thần tình về
cảnh sinh hoạt chốn quê h=ơng.
+ Thơ Tế Hanh đ=a ta vào một thế giới rất gần
gũi th=ờng ta chỉ thấy một cách mờ mờ, cái
thề giới những tình cảm đã âm thầm trao cho
cảnh vật.
- Cách sắp xếp luận cứ: Theo trình tự tăng
tiến làm cho ng=ời đọc thấy hứng thú đ=ợc
tăng dần.
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
Bài tập 3 (SGK-82)
Viết đoạn văn triển khai các luận điểm:
a) Học phải kết hợp làm bài tập thì mới hiểu
bài.
+ Làm bài tập giúp cho việc nhớ lại, củng cố lí
thuyết
+ Làm bài tập giúp ta nhớ kiến thức dễ dàng.
+ Làm bài tập giúp ta rèn và phát triển năng
lực t= duy hiểu bài dễ hơn.
Học phải kết hợp với làm bài tập thì sự học
mới đầy đủ và vững chắc.
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
b) Học vẹt không phát triển đợc năng lực suy
nghĩ.
+ Học vẹt là học thuộc một cách máy móc, không
cần hiểu.
+ Học mà không hiểu thì rất dễ quen và khó vận
dụng những điều đã học vào thực tế làm mất thời
gian (công sức)
+ Học vẹt tạo thói quen l=ời suy nghĩ mòn năng
lực lực t= duy.
+ Cần học trên cơ sở hiểu, nhận thức đúng về đối t=
ợng
không nên học vẹt.
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
Bài tập 4 (SGK-82)
- Luận điểm: Văn giải thích cần phải viết cho
dễ hiểu
Viết đoạn văn trình bày luận điểm
- Các luận cứ và trình tự sắp xếp:
+ Văn giải thích đ=ợc viết ra nhằm làm cho ng=
ời đọc hiểu.
+ Giải thích càng khó hiểu
thì ng=ời viết càng khó đạt mục đích.
+ Ng=ợc lại, giải thích càng dễ hiểu thì ng=ời
đọc càng dễ lĩnh hội, dễ nhớ
+ Vì thế, văn giải thích phải viết sao cho dễ hiểu.