Giải pháp xây dựng chính phủ điện tử ở nước ta hiện nay

Học Viện Hành Chính
Phạm Văn Vinh
Lớp ks7D
Bài Kiểm Tra
Môn: Tin Học Ứng Dụng Trong Quản Lý Hành Chính
Đề: Giải pháp xây dựng chính phủ điện tử ở nước ta hiện
nay

Bài Làm
Chính phủ điện tử đây là một thuật ngữ xuất hiện chưa lâu trên thế
giới cũng như ở việt nam. Có nhiều cách tiếp cận về khái niệm chính phủ
điện tử tuỳ vào từng góc nhìn của người định nghĩa. Hiện nay những định
nghĩa về chính phủ điện tử thường được nói đến nhiều là:
Chính phủ điện tử là khái niệm về việc các cơ quan chính phủ sử dụng
công nghệ thông tin như: mạng diện rộng, internet, các phương tiện di động
để quan hệ với công dân, giới doanh nghiệp và bản thân các cơ quan của
chính phủ.
Chính phủ điện tử là việc cung cấp các thông tin và các dịch vụ chính
phủ qua internet hay các phương tiện điện tử.
Hay có một cách hiểu khác là chính phủ điện tử là chính phủ làm việc
với người dân 24/24 giờ/ ngày, 7/7 ngày/ tuần. người dân có thể thụ hưởng
các dịch vụ công dù họ ở bất cứ đâu.
1
Từ các cách tiếp cận trên ta có thể có cách tiếp cận chung về khái
niệm chính phủ điện tử như sau: Chính phủ điện tử là ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông để các cơ quan chính phủ đổi mới, làm việc hiệu
lực, hiệu quả và minh bạch hơn, cung cấp thông tin, dịch vụ tốt hơn cho
người dân, doanh nghiệp và các tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho người
dân thực hiện quyền dân chủ và tham gia quản lý nhà nước. Hay nói ngắn
gọn, chính phủ điện tử là chính phủ hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn, cung
cấp dịch vụ tốt hơn trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin và truyên

thông.
Hai nhóm công việc chính được đề cập khi nơi đến chính phủ điện tử
là: Các dịch vụ chính phủ trực truyến và tác nghiệp chính phủ.
Việc xây dựng chính phủ điện tử sẽ mang lại một số lợi ích căn bản
sau:
Gia tăng hiệu quả làm việc và nâng năng lực của cán bộ làm việc
trong các cơ quan nhà nước.
Giảm thiểu phí phạm và tránh làm lại cùng một công việc nhiều lần.
Quản lý dữ liệu và thông tin một cách mau chóng, chính sác và hữu
hiệu.
Thu hút đầu tư nước ngoài.
Bớt gánh nặng hành chính cho người dân và cho doanh nghiệp.
Tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển kinh tế thương mại điện
tử.
Giúp chính phủ và các địa phương hoạch định chính sách có hiệu quả
hơn nhờ khả năng thu thập và phân tích thông tin một cách nhanh chóng.
Tạo điều kiện thuận lợi để hội nhập vào cộng đồng thế giới.
Giúp chính phủ cới mở và gần với người dân hơn, phục vụ và cung
cấp dịch vụ một cách dễ dàng hơn, đồng thời nâng cao trình độ hiểu biết của
2
người dân trong việc sử dụng công nghệ thông tin và mạng Internet để học
hỏi.
Từ khái niệm và những tiện ích mà chính phủ điện tử mang lại thì
chính phủ điện tử là một mơ ước của nền dân chủ, của một nhà nước của
dân, do dân, vì dân trong thời đại công nghệ thông tin. Tuy nhiên để xây
dựng thành công chính phủ điện tử đó không phải là công việc dễ dàng. Các
nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông
đã đưa ra nhiều kiến nghị cũng như giải pháp nhằm xây dựng thành công
chính phủ điện tử ở việt nam nhưng sau thất bại của đề án 112 công việc xây
dựng chính phủ điện tử vẫn đang ở giai đoạn khởi động bước đầu.

Để xây dựng thành công chính phủ điện tử ở việt nam cần phải thực
đồng bộ các giải pháp sau:
1. Nâng cao nhận thức và thay đổ cách nghĩ về chính phủ điện tử.
Trước tiên là nâng cao nhận thức của các cấp lãnh đạo từ trung ương
đến địa phương. Đây là công việc có tầm quan trọng vì đây là cấp có vai trò
quyết định. Một khi các cấp lãnh đạo trung ương nhận thức đầy đủ về vai trò
và tác dụng của chính phủ điện tử và có ý kiến chỉ đạo cụ thể về vấn đề này
thì việc xây dựng chương trình kế hoạch phát triển chính phủ điện tử sẽ
thuận lợi hơn.
Nâng cao nhận thức của cán bộ công chức. Đây là bộ phận trực tiếp
thực hiện các chương trình ứng dụng phục vụ cho hoạt động quản lý hành
chính do vậy nhận thức của các bộ, công chức tốt sẽ tạo điều kiện để cán bộ,
công chức nâng cao trình độ chuyên môn nói chung cũng như trình độ tin
học nói riêng, tránh lãng phí tài sản quốc gia khi thực hiện các dự án ứng
dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động quản lý hành chính.
Nâng cao nhận thức của người dân, các doanh nhiệp và các tổ chức,
bằng việc tuyên truyền, phổ biến giúp họ hiểu về thế nào là chính phủ điện
3
tử và những tiện ích mà chính phủ điện tử mang lại, khi đó mức độ nhận
thực của người dân, các doanh nghiệp, tổ chức sẽ được nâng cao họ sẽ tự
giác hơn trong việc học tập cũng như nâng cao trình độ tin học của bản thân
khi đó việc xây dựng chính phủ điện tử sẽ thuận lợi hơn.
2. Hình thành khung pháp lý chung về việc ứng dụng công nghệ
thông tin trong quảng lý hành chính nhà nước.
Đây là việc cần thiết vì xây dựng chính phủ điện tử là một chương
trình quốc gia, sử dụng nguồn lực quốc gia và để thành công thì bắt buộc
phải có sự tham gia của các cơ quan của chính phủ do vậy phải có môt
khung pháp lý chung nhằm định hướng cho các cơ quan của chính phủ xây
dựng và thực hiện đồng bộ. Cơ sở pháp lý để xây dựng và triển khai các ứng
dụng công nghệ thông tin và truyền thông không đầy đủ dẫn đến tình trạng

lúng túng, không rõ phương hướng phát triển, nhiều hệ thống thông tin sau
khi được tin học hoá xong lại không được sử dụng vì không đồng bộ với các
quy chế, quy trình làm việc hiện hành.
Ở nước ta với nghị định 64/2007/ND-CP và chỉ thị 43/2008/QĐ-TTg
cùng với chủ trương chính sách của đảng và nhà nước và sự hưỡng dẫn đôn
đốc của các cơ quan quản lý chuyên ngành việc ứng dụng công nghệ thông
tin trong các cơ quan nhà nước đã bắt đầu đạt được một số thành công.
Tuy nhiên thực tế hiện nay ta có thể thấy việc triển khai chính phủ
điện tử chưa xác định rõ ràng cơ quan cụ thể nào chịu trách nhiệm trong
việc chỉ đạo theo một chương trình thống nhất. Hiện nay, Văn phòng chính
phủ, bộ bưu chính viễn thông và một số cơ quan khác cùng tham gia triển
khai. Việc có nhiều cơ quan tham gia triển khai và quản lý sẽ làm mọi việc
trở nên phức tạp đôi khi không thồng nhất khó thực hiện.
Do vậy việc tạo lập khung pháp lý xác định rõ một hoặc hai cơ quan
cùng tham gia thực hiện, điều hành và chịu trách nhiệm về sự thành công và
4
thất bại của chính phủ điện tử là việc có ý nghĩa quan trọng, một khi đã xác
định rõ chức năng nhiệm vụ của cơ quan tiến hành, mọi công việc sẽ được
tập trung về đầu mối khi đó sẽ dễ phát hiện được những vướng mắc khi thực
hiện và kịp thời điều chỉnh, đồng thời có thể biết chính sác được tiến độ dự
án.
Xây dựng một đề án tổng thể thật cụ thể về chính phủ điện tử để trình
các cơ quan có thẩm quyền xem xét, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động xây
dựng chính phủ điện tử. Bản đề án phải thật chi tiết về các bước đi cũng như
tiến trình thực hiện đề án, thời gian cũng như nguồn nhân vật lực tham gia
vận hành dự án. Các bước xây dựng mô hình chính phủ điện tử phải theo
một quy trình. Đầu tiên phải định nghĩa rõ tầm nhìn về chiến lược, sau đó
phải đưa ra thiết kế. Kế tiếp là phải xây dựng hình mẫu triển khai và sau đó
phải tiếp tục củng cố, cập nhật. Bởi tất cả các công nghệ đều thay đổi theo
thời gian nên sau khi chúng ta kiểm tra phải tiếp tục duy trì nó nhưng bên

cạnh đó cũng phải củng cố và có những thay đổi cần thiết trong quá trình áp
dụng.
Xác định nhiệm vụ rõ ràng, phân công phân cấp và phối hợp thực
hiện giữa trung ương và địa phương một cách đồng bộ, trung ương làm gì và
địa phương phải làm những gì khi xây dựng chính phủ điện tử. Khi trung
ương và địa phương xây dựng xong thì kết hợp lại sẽ thành một chính phủ
điện tử thống nhất từ trung ương đến địa phương. Người dân và doanh
nghiệp sẽ dễ dàng tiếp cận các dịch vụ hành chính công mà không gặp các
trở ngại như khi thực hiện các giao dịch với các cơ quan hành chính.
3. Gắn việc xây dựng chính phủ điện tử với cải cách thủ tục hành
chính.
5
Hướng tới nâng cao hiệu quả hoạt động của chính phủ và chính
quyền các cấp, giúp người dân và doanh nghiệp làm việc với các cơ quan
chính phủ được nhanh chóng, thuận tiện, tiếc kiệm và hiệu quả hơn.
Chính phủ điện tử phải tính đến yêu cầu của người dân và các doanh
nghiệp cũng như các tổ chức xem họ cần gì, họ trông đợi gì ở chính phủ điện
tử, một khi đã xác định được các yêu cầu cụ thể, một nền hành chính phục
vụ xem người dân như là khách hành và các cơ quan hành chính là những
người cung cấp dịch vụ, yêu cầu đối với người cung cấp dịch vụ là phải
nhanh, thủ tục đơn giải và dễ thực hiện.
Xây dựng chính phủ điện tử gắn với việc cải cách thủ tục hành chính
là một công việc khó khăn phức tạp, hiện tại còn khoảng 6500 thủ tục hành
chính có hiệu lực. Một khi trung tâm cơ sở dữ liệu quốc gia được xây dựng
thì trung tâm này xẽ rà soát và kiến nghị loại bỏ bớt những thủ tục không
phù hợp. Trung tâm này sẽ tiến hành xây dựng các chương trình phần mềm
ứng dụng để người dân, các doanh nghiệp và các tổ chức có thể dễ dàng khi
tiếp cân và thực hiện các thủ tục, đảm bảo được các yếu tố nhanh, hiệu quả.
Khi đó mục tiêu xây dựng chính phủ điện tử gắn với các cách thủ tục hành
chính sẽ được thực hiện một cách hiệu quả.

4. Hạ tầng kỹ thuật và công nghệ cho chính phủ điện tử và tài chính
đầu tư cho chính phủ điện tử.
Đây là hai vấn đề quan trọng đối với việc xây dựng chính phủ điện tử.
Muốn xây dựng được hạ tầng kỹ thuật và công nghệ thì phải có tài chính đầu
tư vấn đề này có thể giải quyết bằng nguồn vốn ODA hoặc lấy từ ngân sách
nhà nước. Tuy nhiên, để đảm bảo nguồn vốn mày được sử dụng hiệu quả thì
phải có kế hoạch về việc phân bổ kinh phí và giải ngân, tránh thất thoát, lãng
phí trong quá trình triển khai dự án.
6
Còn đối với hạ tầng kỹ thuật và công nghệ thì chúng ta có thể xây
dựng, nhập khẩu hoặc kêu gọi đầu tư . Xây dựng mạng truyền số liệu chuyên
dung và hạ tầng viễn thông – Internet phục vụ cho chính phủ điện tử, trước
đây khi thực hiện đề án 112 hạ tầng kỹ thuật tin học của các bộ và các tỉnh
đã được đầu tư khá đáng kể như mạng LAN hay máy tính, chúng ta có thể
tận dụng những thiết bị còn có thể sử dụng được đồng thời xây dựng kết cấu
hạ tầng mới phù hợp với trình độ công nghệ trên thế giới. chính phủ phải hỗ
trợ người dân đến mức tối đa như: triển khai hạ tầng, nối mạng đến tận
người dân, thiết bị giá rẻ, dự án phổ cập tin học. Như vậy mới có thể tạo ra
được nền tảng để phát triển chính phủ điện tử và hướng tới một xã hội thông
tin.
Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Bản chất của quá trình
quản lý là quá trình thông tin, do vậy nhiệm vụ của trung tâm này là xây
dựng quản lý và cung cấp thông tin hành chính công trực tuyến, rà soát lại
hệ thống văn bản quy phạm và hệ thống các thủ tục hành chính có hiêụ lực
xem xét và kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền loại bỏ những thủ tục
không hợp lý khó áp dụng trong quảng lý.
5. Phát triển và đầu tư cho giáo dục và đào tạo.
Trước hết là năng lực của cán bộ xây dựng và quản lý chính phủ điện
tử.
Đây là yếu tố quan trọng, sống còn. Chính phủ cần phải tập hợp đủ

những con người có đủ khả năng xây dựng hệ thống và duy trì hệ thống đó
hoạt động ổn định.
Vấn đề này ta có thể tham khảo kinh nghiệp của Singapore như sau:
Singapore đã có những học bổng để cán bộ có thể ra nước ngoài học
tập, xem xét và học hỏi kinh nghiệm chính phủ điện tử của các nước, và sau
đó trở về nước xây dựng Chính phủ điện tử của Singapore. Trong tiến trình
7
ở giai đoạn đầu này, Singapore đáp ứng đủ khả năng, đào tạo đủ số người có
kiến thức để xây dựng chương trình, hệ thống cho Chính phủ.
Giai đoạn tiếp theo, khi đã có đủ nhân lực, Chính phủ bắt đầu điều
chuyển nhân sự đã qua đào tạo sang các cơ quan khác nhau, kể cả các liên
doanh với công ty tư nhân, giúp họ chạy các chương trình như hệ thống điều
khiển điện tử tại cảng biển, sân bay. Những người có kinh nghiệm về chính
phủ điện tử cũng bắt đầu hoạt động trong các công ty tư nhân, chuyển tải
những kiến thức về chính phủ điện tử từ Chính phủ sang khu vực tư nhân.
Sau đó, giai đoạn tiếp theo, bắt đầu từ năm 2000, họ tập trung vào thu
thập các tài liệu, văn bản để đưa lên mạng Internet.
Ở việt nam, đề án 112 thất bại một phần cũng do yếu tố trình độ của
cán bộ xây dựng và quản lý dự án, các trang thiết bị được bỏ tiền mua về
trang bị nhưng cán bộ công chức rất ít người biết sử dụng, các trương trình
phần mềm cài trên máy nghèo nàn và khó áp dụng trong hoạt động quả lý
hành chính. Do vậy yêu cầu khi bắt tay vào xây dựng chính phủ điện tử là
phải đào tạo nguồn nhân lực có đủ trình độ để xây dựng và vận hành.
Vấn đề tiếp theo trong giáo dục đào tạo là khả năng sử dụng của
người dân.
Thực tế hiện nay cho thấy khả năng sử dụng máy tính và các chương
trình ứng dụng của người dân còn rất hạn chế, do vậy yêu cầu đặt ra khi xây
dựng chính phủ điện tử là phải phổ cập tin học rộng rãi trong các tầng lớp
nhân dân, tiến hành các khóa học, các chương trình đào tạo tại các trung tâm
máy tính giúp người dân có cơ hội thực nghiệm dùng Internet. Khi người

dân đã cảm thấy thoải mái, thuận tiện để tiếp cận và sử dụng Internet, chúng
ta có thể phát triển hệ thống, và để họ sử dụng hệ thống ấy, để cho mọi
người dân có thể sử dụng thành thạo máy tính và các chương trình ứng dụng
công nghệ thông tin trong quản lí hành chính nhà nước, theo nguyên tắc
8
trình độ phát triển của lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất. Khi
đó chính phủ điện tử được xây dựng xong thì người dân có thể tận dụng
được các tiện ích mà chính phủ điện tử đem lại.
Kinh nghiệm của Singapore về vấn đề này: Năm 1998, Singapore bắt
đầu triển khai hệ thống tìm dữ liệu trực tuyến. Trước đây, để tìm dữ liệu, bạn
sẽ phải tìm kiếm trên một lượng văn bản khổng lồ, và nhờ các dữ liệu đã có
sẵn trên mạng, người dân dễ dàng tiếp cận với chúng. Tuy nhiên, vào thời
điểm năm 1998, chỉ khoảng vài trăm nghìn người tiếp cận được với thông
tin này.
Trong vài năm tiếp theo, Singapore bắt đầu đào tạo để người dân có
thể sử dụng hệ thống dữ liệu trực tuyến. Số người sử dụng sau đó tăng rất
nhanh. Đây là ví dụ cho thấy giá trị của việc chuẩn bị tốt cho người dân
thông qua giáo dục - đào tạo, giúp họ tiếp cận hệ thống và các dịch vụ. Nếu
không, hệ thống sẽ bị lãng phí, cũng tương tự như lãng phí các PC.
6. Hợp tác quốc tế trong xây dựng chính phủ điện tử.
Việt nam là nước đi sau, khoa học kỹ thuật và công nghệ về lĩnh vực
công nghệ thông tin và truyền thông chưa phát triển. Điều đó không có nghĩa
là việt nam không thể xây dựng thành công chính phủ điện tử của mình.
Trong thời đại ngày nay, thời đại mở của hội nhập và trao đổi thông
tin. Việt nam có thể tận dụng ưu thế này để giao lưu, hợp tác với các nước
có trình độ khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền
thông phát triển, và các nước đã thành công trong việc xây dựng chính phủ
điện tử để học hỏi kinh nghiệm vận dụng vào hoàn cảnh nước mình để xây
dựng một chính phủ điện tử phù hợp với điều kiện kinh tế chính trị, xã hội
của đất nước.

9
Để làm được này đòi hỏi chính phủ phải tăng cường hoạt động ngoại
giao, kêu gọi và hợp tác đầu tư với tổ chức, chính phủ các nước trong lĩnh
vực công nghệ thông tin phục vụ cho việc xây dựng chính phủ điện tử. Mới
đây việt nam đã ký kết hiệp định khung Asian cam kết về việc xây dựng
chính phủ điện tử. Điều đó khẳng định việt nam đã sẵn sàng trong lĩnh vực
này, việt nam sẵn sàng hợp tác và chuyển giao công nghệ kỹ thuật, kinh
nghiệp xây dựng chính phủ điện tử với các nước trên thế giới.
Trên đây là những giải pháp nhằm xây dựng thành công chính phủ
điện tử ở việt nam. Để trả lời cho câu hỏi làm thế nào để xây dựng thành
công chính phủ điện tử ở việt nam? Đó vẫn là một câu hỏi lớn mà chính phủ
và các bộ ngành cùng các nhà khoa học hành đầu việt nam đang đi tìm lời
giải và việc xây dựng chính phủ điện tử ở việt nam vẫn đang ở giai đoạn
khởi động ban đầu.
Với khái niệm chính phủ địên tử, đây là khái niệm mới được tiếp cận
nhận thức và mức độ hiểu biết còn mơ hồ khả năng đưa ra một giải pháp xây
dựng chính phủ điện tử hoàn chỉnh là điều chưa thể. Các giải pháp đưa ra chỉ
mang tính tham khảo, chưa thể coi là một giải pháp hữu hiệu để áp dụng cho
việc xây dựng chính phủ điện tử ở việt nam. Tuy nhiên, đây cũng là các
nhóm giải pháp cơ bản thường được đề cập trong các cuộc hội thảo do Bộ
thông tin truyền thông và các cơ quan có thẩm quyền tổ chức và đó cũng là
các nhóm giải pháp hữu hiệu nhất. Nhưng để đưa được các nhóm giải pháp
này vào việc xây dựng và phát triển chính phủ điện tử thì cần phải có nhữn
bản kế hoạch chi tiết hơn.
Với quyết tâm của chính phủ cũng như các bộ ngành cũng như chính
quyền địa phương chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai không xa chính
phủ điện tử ở việt nam sẽ được xây dựng thành công, người dân và doanh
nghiệp sẽ được hưởng những tiện ích mà chính phủ điện tử đem lại.
10