SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP
HỌC THÂN THIỆN THEO MÔ HÌNH
TRƯỜNG TIỂU HỌC MỚI
II/ĐẶT VẤN ĐỀ:
Như chúng ta đã biết, giáo dục bậc Tiểu học là một khoa học
giáo dục khó nhất. Nó là nền móng đầu tiên để giúp con người tồn tại và
phát triển. Trong công tác giáo dục hiện nay, mục đích của chúng ta là đào
tạo những con người phát triển toàn diện. Nhà trường không những cung
cấp cho học sinh những tri thức khoa học một cách có hệ thống, mà còn
rèn cho học sinh những kĩ năng, kĩ xảo, kĩ năng sống cần thiết để hình
thành và phát triển những phẩm chất tốt đẹp cho mỗi học sinh. Giáo dục
Tiểu học là nền móng để đạt được mục tiêu trên. Do đó, trường Tiểu học
chính là chiếc nôi văn hoá, ở đó trẻ em được học, được đảm bảo quyền lợi
và các nghĩa vụ của mình, được bảo vệ, chăm sóc, vui chơi, giải trí và
phát triển.
Đối với trẻ em, mái trường là chỗ dựa tinh thần bền vững, tin cậy
và có sức hấp dẫn nhất. Vì vậy phải làm sao cho trẻ em thích đến trường
học tập và cảm thấy “ Đi học là hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là
một ngày vui .”
Theo các nhà nghiên cứu, độ tuổi học sinh Tiểu học là độ tuổi rất
thích sự gần gũi, thương yêu của người lớn, thích được hoạt động, được
khẳng định mình trước bè bạn, thích được tuyên dương, khen ngợi đây là
một nhu cầu bình thường của các em. Để các em phát huy được khả năng
của mình trước tập thể thì đội ngũ thầy cô giáo chúng ta cần phải suy
nghĩ, đề ra những giải pháp thích hợp giúp hoạt động của các em được đi
đúng hướng, cần tránh cho các em những biểu hiện ganh đua thái quá, cần
phải làm sao để các em có tinh thần hợp tác, tạo nên một môi trường học
tập thân thiện, giúp các em thêm yêu lớp, khắng khít với lớp, với mái
trường mà mình đang học. Để làm được các điều đó thì nơi mà các em
học tập, sinh hoạt thường xuyên phải là môi trường học tập lý tưởng giúp
các em phát triển một cách toàn diện nhất. “Lớp học thân thiện” sẽ đáp
ứng được những yêu cầu đó.
“Lớp học thân thiện” là nơi mà ở đó các em luôn vui vẻ, hoà
đồng, đoàn kết thương yêu nhau, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập,
sinh hoạt. Nơi đây, học sinh luôn nhận được sự thương yêu đoàn kết của
tình bạn và tình cảm gắn bó giữa thầy và trò.
Chính vì lẽ đó, xây dựng được lớp học thân thiện là yêu cầu cấp
thiết mà người giáo viên phải đầu tư nghiên cứu xây dựng từ mô hình lớp
học, trang trí lớp cũng như tạo các mối quan hệ gắn bó, khắng khít giữa
học sinh – học sinh, giáo viên –học sinh, đổi mới phương pháp dạy học,
làm tốt công tác chủ nhiệm lớp để tạo ra một môi trường học tập tốt, tạo
cho các em sự gần gũi, coi lớp học như gia đình của mình, để các em thấy
mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui.
Nhưng trong thực tế hiện nay, lớp học chỉ là nơi mà các em đến để
tiếp thu kiến thức, thực hiện nhiệm vụ học tập của mình, các em chưa thật
sự yêu thích, gắn bó với trường, lớp của mình, học sinh còn rụt rè, thiếu tự
tin khi trình bày trước đám đông, học sinh chưa thật sự tích cực hoạt động
chủ động, sáng tạo trong học tập, còn thiếu khả năng cộng tác
Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu và thực trạng
trong quá trình giảng dạy ở trường, tôi luôn mong muốn làm thế nào để
học sinh có được môi trường học tập tốt giúp các em phát triển một cách
toàn diện, phát triển hết tiềm năng của mình về cả thể chất lẫn tinh thần và
góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy ngày một đạt kết quả tốt hơn nên
bản thân tôi đã nghiên cứu và chọn đề tài :
“Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện theo mô hình
trường Tiểu học mới”
III/CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Trong công tác giáo dục hiện nay, mục đích của chúng ta là đào tạo
những con người phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích
cực ” do Bộ GD & ĐT phát động từ năm 2008 là chủ trương của các cấp
lãnh đạo Đảng và Nhà nước rất quan tâm, nhắc nhỡ toàn ngành thực hiện
nhằm xây dựng trường học là môi trường sư phạm lành mạnh, an toàn, tạo
cơ sở vững chắc, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện.
Do đó, “Lớp học thân thiện” được xem là “Tế bào sống”, là yếu
tố quan trọng của phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực.
Việc xây dựng “Lớp học thân thiện” có tác dụng rất lớn trong sự
hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, bởi học sinh Tiểu học nói
chung và học sinh lớp 3 nói riêng, do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi nên
các em rất hiếu động, ham thích tìm tòi, khám phá cái mới và rất nhạy
cảm với tác động bên ngoài. Đặc biệt ở độ tuổi này, các em đã có nhu cầu
phát triển mạnh về nhân cách, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ. Do đó,“Lớp học
thân thiện” là một môi trường học tập thuận lợi và giúp các em phát triển
một cách toàn diện nhất. Các em sẽ hình thành ý thức, thái độ, hành vi,
thói quen liên quan đến những chuẩn mực về đạo đức, về phát triển kỹ
năng sống, về lao động thể chất và thẫm mỹ. Rèn luyện cho các em những
kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh như: kỹ năng giao tiếp, ứng
xử; kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể kỹ năng tự
giác học tập, tự kiểm tra đánh giá kết quả, tự rèn luyện; củng cố, phát triển
kỹ năng sống, các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công
tác xã hội
Do đó, xây dựng lớp học thân thiện là một yêu cầu cần thiết mà
người giáo viên cần phải nỗ lực trong cả tư duy và hành động.
IV/CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Trong năm học 2012- 2013 này, trường tôi là một trong ba trường
của Thành Phố được tiếp nhận dạy thử nghiệm chương trình theo mô hình
trường Tiểu học mới với khối lớp 2,3 - Đây là một mô hình hoàn toàn
mới tại Việt Nam. Mô hình trường học mới sẽ tập trung chuyển đổi từ dạy
học truyền thụ của giáo viên sang tổ chức hoạt động tự học của học sinh;
trước đây, học sinh học theo lớp là chủ yếu thì nay sẽ chuyển sang dạy và
học theo nhóm, cặp, cá nhân. Việc tự học của HS chiếm vai trò chủ đạo,
giáo viên sẽ là người tổ chức, theo dõi, hướng dẫn giúp đỡ và chuẩn bị đồ
dùng học tập cho học sinh. Mô hình mới này cũng đề cập tới việc phát
huy vai trò giáo dục của gia đình, cộng đồng trong việc dạy dỗ học sinh.
Khi được phân công giảng dạy lớp 3 và dạy theo chương trình của
dự án này, bản thân tôi mong muốn làm sao để các em được tiếp cận học
tập một cách nhanh và có hiệu quả nhất. Đồng thời, xây dựng lớp học là
nơi mà học sinh được tạo điều kiện sống khỏe, vui vẻ, tích cực học tập và
tham gia các hoạt động phong trào, học sinh tích cực hoạt động chủ động,
sáng tạo trong học tập; xây dựng và nâng cao dần thói quen tự học, tự
quản, tự tin, ý thức tìm tòi, tự đề xuất và giải quyết vấn đề.
Do đó, ngay từ đầu năm khi đã triển khai dạy theo mô hình trường
Tiểu học mới, sau khi nhận lớp, tôi đã theo dõi, tìm hiểu học sinh trong
lớp và kết quả thu được như sau:
TSHS
32 em/ 13 nữ
N
ỘI DUNG KHẢO SÁT
SL
TL
HS tự tin, hoà đồng trong học tập, sinh hoạt 11 em 34.4 %
HS thiếu tự tin trong hoạt động học tập 11 em 34.4 %
HS chỉ tham gia hoạt động học tập 10 em 31.2 %
Qua quá trình theo dõi, khảo sát, kết quả thu được làm tôi băn
khoăn, suy nghĩ phải làm thế nào để khơi dậy sự tự tin trong mỗi em học
sinh, để các em tích cực trong học tập, có tính sáng tạo và đạt hiệu quả khi
tham gia phong trào, mạnh dạn nhìn nhận khuyết điểm và sửa chữa Làm
sao để các em xem lớp học là nhà, thầy cô, bè bạn là những người thân
trong gia đình, các em luôn mong muốn đến trường, đến lớp
Chính vì thế tôi thiết nghĩ để giúp các em tự tin phát triển năng lực
của mình, năng động hơn trong học tập, trong sinh hoạt, giúp các em phát
triển toàn diện về thể chất, tinh thần lẫn trí tuệ thì cần phải xây dựng một
lớp học thân thiện thực sự để đáp ứng những yêu cầu đó.
V /NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Xuất phát từ mục đích, yêu cầu của việc dạy học theo mô hình
trường Tiểu học mới, cụ thể là đối với 3 tôi đang chủ nhiệm, bản thân tôi
đã đầu tư nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp nhằm xây dựng lớp
học thân thiện như sau:
1. Biện pháp 1: Nghiên cứu cách thức tổ chức lớp học và lập kế
hoạch xây dựng lớp học theo mô hình trường Tiểu học mới
Mục đích: Lập kế hoạch những việc cần làm nhằm xây dựng
lớp học theo mô hình trường Tiểu học kiểu mới.
Nghiên cứu cách thức tổ chức lớp học theo mô hình trường Tiểu
học mới chúng ta dễ dàng nhận thấy yêu cầu của lớp học này là : Mô hình
trường học mới có khả năng phát huy tính sáng tạo và chủ động trong học
tập của học sinh. Để phát huy các khả năng đó thì mô hình lớp học thay
đổi để thuận tiện cho việc học sinh học tập theo cặp, nhóm. Cách sắp xếp
và trang trí lớp học nhằm khuyến khích sự tự làm của học sinh để các em
phát huy vai trò, trách nhiệm của mình. Thành lập các ban học tập thu hút
sự tham gia của học sinh. Bên cạnh đó, phương pháp giảng dạy của giáo
viên cũng thay đổi nhằm phát huy tính tự học, tự nghiên cứu , tự tìm hiểu
của học sinh
Từ những yêu cầu đó, ngay từ khi nhận lớp, tôi lên kế hoạch để
thực hiện quá trình xây dựng lớp học như sau:
Tu Nội dung Người
ần thực hiện
1 -Tổ chức sắp xếp lớp học theo mô hình
trường TH mới.
- Xây dựng hội đồng tự quản lớp.
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện
- Bước đầu trang trí lớp học(Xây dựng bản
đồ cộng đồng, góc cộng đồng, nội quy lớp
học, 10 bước học tập)
- Tổ chức giao lưu sinh hoạt theo chủ điểm
GV- HS-PH
GV-HS-PH
2 - Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện.
- Tiếp tục đầu tư trang trí lớp học( Xây dựng
góc thư viện, hộp thư bè bạn, hòm thư vui,
điều em muốn nói)
GV-HS, HS-
HS
GV-HS, HS-
HS
3 - Tiếp tục đầu tư trang trí lớp học( Xây dựng
góc học tập môn Tiếng Việt, Toán, Tự nhiên
xã hội, hoạt động giáo dục)
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện
GV-HS
GV-HS,HS-HS
4 - Bước đầu hoàn thành việc trang trí lớp
học( trang trí thêm một số hình ảnh hoạt
động của lớp, những thông điệp cần gửi gắm
đến học sinh )
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện
- Tổ chức giao lưu sinh hoạt theo chủ điểm
GV-HS
GV-HS, HS-
HS
Cá
c tuần
còn lại
- Tiếp tục đầu tư trang trí để hoàn thiện lớp
học
- Nghiên cứu chương trình, đổi mới phương
pháp dạy học phù hợp.
GV-HS
GV
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện.
- Tổ chức giao lưu sinh hoạt theo chủ điểm
(Tổ chức trong lớp và hoạt động NGLL)
GV-HS, HS-
HS
2. Biện pháp 2: Tiến hành xây dựng lớp học thân thiện theo mô
hình trường Tiểu học mới.
Mục đích: Tạo nên môi trường lớp học thân thiện, giúp học
sinh thêm yêu thích trường, lớp của mình.
Để xây dựng lớp học theo mô hình trường Tiểu học mới, dựa vào
kế hoạch đã xây dựng, tôi tiến hành từng bước như sau:
a) Tổ chức sắp xếp lớp học theo mô hình trường TH mới:
Đối với học sinh Tiểu học, việc thay đổi về hình thức, những sự
mới lạ luôn thu hút các em. Do đó, việc đầu tiên khi áp dụng cho các em
thực hiện theo chương trình trường Tiểu học mới là thay đổi mô hình lớp
học. Không gian học tập của các em không phải là dãy bàn ghế kê từ trên
xuống dưới mà lớp học được chia thành các nhóm học tập, có thể mỗi
nhóm là 4,5,6 học sinh. Đây là mô hình học tập hoàn toàn mới với học
sinh. Từ trước đến nay, chỉ khi nào giáo viên yêu cầu thảo luận thì các em
mới quay lại thành nhóm, nhưng mô hình lớp học mới này các em được
ngồi theo nhóm trong suốt quá trình học, các em ngồi quay mặt vào nhau
để cùng tự học, cùng thảo luận mọi vấn đề liên quan đến bài học.
Cách tổ chức lớp học như vậy không những phát huy được hoạt
động cặp, nhóm của các em mà qua hoạt động nhóm này còn giúp các em
mạnh dạn, tự tin hơn trong học tập, tự tin để trình bày ý kiến của mình
trong nhóm, dần dần sẽ hình thành thói quen và sự tự tin cho các em để
trình bày trước lớp, trước nhiều người.
Nắm bắt được những yêu cầu đó, ngay từ đầu năm học, tôi cùng
phụ huynh và các em học sinh sắp xếp lại mô hình của lớp, sau đó, tôi
chia đồng đều học sinh vào các nhóm. Nhóm nào cũng có học sinh học
tốt, tự tin để các em giúp đỡ những bạn còn rụt rè nhút nhát cùng nhau
tiến bộ.
b) Xây dựng hội đồng tự quản:
Hội đồng tự quản học sinh là một biện pháp giáo dục nhằm thúc
đẩy sự phát triển về đạo đức, tình cảm và xã hội của học sinh thông qua
những kinh nghiệm hoạt động thực tế của các em trong nhà trường và mối
quan hệ với những người xung quanh. Hội đồng tự quản học sinh được
thành lập vì học sinh và bởi học sinh để đảm bảo cho các em tham gia một
cách dân chủ và tích cực vào đời sống học đường, khuyến khích các em
tham gia một cách toàn diện vào các hoạt động của nhà trường và tạo tinh
thần đoàn kết, hợp tác cho học sinh. Hội đồng tự quản học sinh giúp các
em phát triển các kĩ năng: kĩ năng hợp tác, kĩ năng lãnh đạo Đồng thời
cũng chuẩn bị cho các em ý thức trách nhiệm khi thực hiện quyền và bổn
phận của mình.
Từ những thông tin để thành lập hội đồng tự quản trên, tôi tiến hành
thành lập hội đồng tự quản cho lớp ngay từ khi bắt đầu nhận lớp. Tôi
hướng dẫn các em cách thức bầu cử để các em được tự do, bình đẳng bầu
chọn người mà mình cho là có đủ năng lực và khả năng để làm các công
tác của lớp. Lúc đầu, các em còn bỡ ngỡ với các tên gọi như: Chủ tịch,
phó chủ tịch hội đồng tự quản,( thay cho lớp trưởng, lớp phó trước đây),
các ban như : ban vệ sinh, ban thư viện, ban học tập, ban đối ngoại, ban
sức khoẻ Do đó, tôi giúp các em hiểu được các khái niệm đó và vai trò,
trách nhiệm, quyền lực của hội đồng tự quản để các em biết được mình
phải làm gì, làm như thế nào?. Các em biết được hội đồng tự quản phải
điều hành tốt mọi hoạt động của lớp.
Ví dụ như: Đầu giờ vào tiết học, chủ tịch hội đồng tự quản hoặc
ban văn nghệ phải lên cho các bạn sinh hoạt múa hát, chơi trò chơi để
khởi động cho tiết học. Khi có khách đến thăm lớp thì chủ tịch hoặc ban
đối ngoại phải có trách nhiệm hỏi thăm khách là ai để giới thiệu cho các
bạn biết và từng nhóm trong lớp cũng giới thiệu về mình cho khách biết
Từ những việc làm lúc đầu còn bỡ ngỡ nhưng dần dần các em sẽ quen đó
giúp các em không còn rụt rè, nhút nhát khi có người lạ vào lớp thăm, dự
giờ vì các em được làm quen, tiếp cận, tạo sự gần gũi thân thiện ngay khi
chưa vào tiết học.
Để khuyến khích, động viên hội đồng tự quản hoạt động tốt,
tôi luôn đánh giá tuyên dương kịp thời khi các em hoàn thành tốt nhiệm
vụ, và đưa ra quy định cứ mỗi tháng sẽ đánh giá quá trình hoạt động và
thăm dò sự tín nhiệm của lớp đối với hội đồng tự quản. Nếu hoạt động tốt
và được tín nhiệm cao thì sẽ tiếp tục nhận nhiệm vụ, nếu chưa được thì
những học sinh nào có thành tích, cố gắng trong quá trình học tập cũng
như trong hoạt động sẽ được lớp bầu chọn thay thế. Vì thế, các học sinh
trong lớp phải luôn nổ lực phấn đấu, thể hiện mình trước lớp để luôn được
tín nhiệm của bạn bè và thầy cô.
Hình ảnh Chủ tịch hội đồng tự quản giới thiệu về lớp để các thầy cô làm
quen
Hình ảnh Chủ tịch hội đồng tự quản tổ chức trò chơi đầu tiết học:
Hình ảnh Chủ tịch hội đồng tự quản tổ chức trò chơi đầu tiết học:
c) Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, thân thiện.
“Lớp học thân thiện” là lớp học mà nơi đây luôn có những tình
cảm yêu thương, tôn trọng, gắn bó lẫn nhau. Luôn có sự chia sẽ giữa giáo
viên và học sinh, giữa học sinh với học sinh. Lớp học thân thiện không có
sự xúc phạm về nhân phẩm, danh dự, thân thể học sinh. Vì lẽ đó, đối với
lớp tôi đang giảng dạy, khi học sinh có sai phạm hoặc học sinh chưa
ngoan, tôi tìm hiểu nguyên nhân và nhẹ nhàng khuyên nhủ, sử dụng các
biện pháp giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh.
Ví dụ như ngoài việc giáo dục đạo đức cho các em qua các môn
học thì tôi thường tâm sự với học sinh trong những giờ giải lao để nắm bắt
tâm tư, tình cảm của các em. Tôi thường tìm hiểu xem các em có thích
cách làm của bạn A, bạn B đó hay chưa, vì sao? Bạn nào trong lớp là hiếu
động nhất, bạn nào hiền nhất, khuyên các em không được đối xử không
công bằng với các bạn trong lớp, nhất là đối với những bạn học sinh có
hoàn cảnh khó khăn thì chúng ta nên giúp đỡ vì bạn không có đủ điều kiện
như mình thì mình phải thương yêu và giúp đỡ bạn nhiều hơn
Từ những buổi tâm sự đó, tôi đã tạo nên mối quan hệ gần gũi với
học sinh hơn, biết được học sinh cần gì và không thích gì. Học sinh thì
mạnh dạn hơn trong việc nêu ý nghĩ của mình với cô giáo và qua đó cũng
biết cùng nhau giúp đỡ các bạn trong lớp. Trong lớp tôi đang dạy có 2 học
sinh nghèo và 1 học sinh mồ côi cả cha lẫn mẹ, các học sinh khác trong
lớp cũng thường xuyên giúp đỡ các bạn ấy như góp tiền tiêu vặt mua bút
cho bạn, xin ba mẹ ủng hộ vở, quần áo cho bạn Không những giúp cho
các bạn trong lớp mà các em còn hăng hái tham gia các phong trào ủng hộ
như “ Mùa xuân tình bạn”, “ Áo ấm tặng bạn” để giúp đỡ các bạn trong
trường. Từ những việc làm đó, tôi nhận thấy lớp tôi đã tạo nên được một
lớp học tình cảm, thân thiện, ấm áp tình người. Hình ảnh HS hưởng ứng
phong trào “Mùa xuân tình bạn”của trường
d) Đầu tư trang trí lớp học:
Môi trường giáo dục tốt sẽ là nơi học sinh phát triển nhân cách tốt.
Ở trong môi trường đó, trẻ được tiếp thu tri thức trong một bầu không khí
thân thiện, gần gũi như ở gia đình , điều đó góp phần giúp trẻ hứng thú
trong học tập và đem lại hiệu quả cao trong giáo dục. Lớp học được coi
như ngôi nhà chung, ngôi nhà thứ hai của mình và các em thấy được mỗi
ngày đến trường, đến lớp là một ngày vui, bản thân các em thêm yêu
trường yêu lớp, gắn bó với ngôi nhà chung đó.
Chính vì lẽ đó, tôi nhận thấy việc trang trí lớp học thân thiện là
một sự sáng tạo phù hợp với đặc điểm tâm lý học sinh nó tạo cho các em
nhận thức về cái đẹp và có ý thức gìn giữ trường lớp của mình sạch đẹp.
Các mảng trang trí lớp học chủ yếu là phục vụ cho HS. Làm
sao để cuốn hút HS luôn có các nhu cầu đọc, tham khảo, tìm hiểu các
thông tin ở các mảng này. Không khí lớp học xanh, sạch, đẹp, an toàn
thân thiện là yếu tố quan trọng góp phần thu hút trẻ đến trường, đến lớp,
góp thêm cho lớp học một luồng không khí thân thiện, thoải mái, sinh
động, hăng say trong giờ học, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh, tránh
tình trạng trang trí lớp như một mô hình, không gần gũi, thực tế với học
sinh. Do đó, tôi cùng tất cả học sinh trong lớp bắt tay vào trang trí lớp học
phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. Mỗi em đều được góp
công sức và nêu lên những ý tưởng sáng tạo của mình để trang trí cho lớp
học.
Các câu khẩu hiệu trang trí lớp học mang ý nghĩa quan trọng, mang
tính giáo dục cao như: “Dạy tốt, học tốt”, “ Mỗi ngày đến trường là một
ngày vui”, ”Nội quy hs”, “Năm điều Bác Hồ dạy” Và luôn luôn nhắc
nhở hs nên giữ gìn tài sản chung của nhà trường từ chỗ ngồi, cửa sổ, lớp
học, hành lang cho đến sân trường với câu khẩu hiệu: “Hãy giữ gìn tài
sản chung của chúng ta”.
Những lời nhắc nhở nhẹ nhàng đạt được kết quả cao như : “Cho tôi
xin rác!” đặt phía ngoài sọt rác. “ Tắt đèn, tắt quạt bạn nhé” ở gần ổ
cắm điện Sẽ giúp học sinh có ý thức tự giác giữ gìn vệ sinh trường lớp,
biết tiết kiệm điện.
Hính ảnh trang trí nhắc nhở học sinh thực hiện theo
Ngoài ra, tôi còn chú ý đến quan cảnh trong lớp học. Không chỉ
ngoài sân trường mới cần có cây xanh mà ngay trong lớp cũng cần phải có
đủ ánh sáng, lọ hoa, cây xanh, tạo không khí thật sự thoải mái, thân thiện,
gần gũi với thiên nhiên hơn.
Để mang lại động cơ, hứng thú khi các em được quan sát chính
những sản phẩm, thành quả do mình làm ra thì tôi cùng học sinh xây dựng
góc học tập. Góc học tập là nơi để các đồ dùng của giáo viên và học sinh
tự làm để chuẩn bị cho tiết học. Và đồng thời cũng là nơi để trưng bày các
sản phẩm đẹp mà sau tiết học các em hoàn thiện như sản phẩm môn thủ
công, mĩ thuật, những bài văn hay, bài viết chữ đẹp Những học sinh nào
có bài hay và đẹp thì được trưng bày ở góc học tập này. Việc làm này
cũng nhằm khuyến khích động viên các em sẽ cố gắng nhiều hơn để có
sản phẩm được trưng bày.
Giáo viên còn sưu tầm thêm những nội dung, kiến thức mới như
những câu ca dao tục ngữ, những bài toán hay, lịch sử địa phương nhằm
khuyến khích sự tò mò, khám phá của các em. Qua đó, giáo viên có thể dễ
dàng cung cấp thêm hiểu biết cho học sinh mà không cần phải nhồi nhét,
gò ép gây áp lực cho các em.
Để thuận tiện cho các em tìm kiếm thông tin, tài liệu tham khảo và
phát triển óc sáng tạo, tạo thói quen đọc sách cho học sinh thì ngay trong
lớp học, tôi và các học sinh xây dựng một góc thư viện. Tôi sử dụng một
chiếc tủ nhỏ để trưng bày sách. Sách là một nguồn giải trí rất lớn đối với
trẻ em cũng như người lớn. Do đó, trong góc thư viện luôn có những tài
liệu bổ ích, những quyển sách, quyển truyện hay, có giá trị được mượn từ
thư viện trường, của giáo viên, phụ huynh và các em đóng góp để góc thư
viện thêm phong phú . Các em tự giữ sách ở góc thư viện và trang trí, sắp
xếp cho đẹp. Việc làm này rèn cho các em kĩ năng có ý thức trách nhiệm
bảo quản tài sản chung, giữ cho sạch sẽ và gọn gàng ,ngăn nắp. Từ góc
thư viện này các em cũng tạo nên mối thân thiện đoàn kết khi các em cùng
nhau đọc truyện, trao đổi, tìm hiểu thông tin trong những giờ giải lao và
còn tăng khả năng tự học, tự tìm hiểu kiến thức của học sinh.
Ngoài ra, các em được thoải mái tâm sự với nhau qua “ Hòm thư bè
bạn”, “ Điều em muốn nói”. Các em được giải trí qua các câu chuyện vui
mà các bạn trong lớp sưu tầm được bỏ vào trong “Hòm thư vui”. Các em
được tự điểm danh mình có đi học đầy đủ không qua bảng thông báo “
Ngày em đến lớp”.
Một số hính ảnh trang trí lớp học
Một số hính ảnh trang trí lớp học
Tất cả những trang trí trên làm tăng thêm sự vui vẻ và ấm áp hơn
khi các em đến trường, nhưng trang trí cũng nhằm mục đích hỗ trợ trong
hoạt động học tập và vui chơi của các em. Theo mô hình trường học mới
thì yêu cầu nhiều hình thức trang trí lớp học khác nhau, nhưng tôi chọn
lọc và dùng thêm những câu khẩu hiệu cũng như những nội dung trang trí
phù hợp với tình hình và khả năng của học sinh để tránh tình trạng trang
trí cho có, không tận dụng được và không tác dụng gì trong quá trình học
tập sinh hoạt của các em.
3. Biện pháp 3: Đầu tư nghiên cứu, đổi mới phương pháp giảng
dạy .
Mục đích: Nâng cao chất lượng giờ dạy và học, tạo môi trường
học tập tự nhiên thân thiện, giúp học sinh phát huy hết khả năng của
mình.
Lớp học theo mô hình mới đòi hỏi học sinh phải tự học theo 10
bước học tập, tự lĩnh hội kiến thức, phát huy óc sáng tạo. Giáo viên chỉ là
người hướng dẫn cho học sinh phương pháp học. Nhưng hướng dẫn của
giáo viên phải tuỳ thuộc vào từng môn, từng bài học cụ thể. Cần phải
hướng dẫn như thế nào, cần phải đổi mới phương pháp ra sao? Điều đó
giáo viên cần phải nghiên cứu nội dung bài trước khi đến lớp để làm sao
cho tiết học mà học sinh vừa nắm được kiến thức, vừa được học trong một
không khí vui vẻ, thoải mái, thân thiện, để khuyến khích sự chuyên cần
tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên của học sinh.
Đối với chương trình mới này, học sinh thời gian đầu còn bỡ ngỡ
với cách học mới, chưa phát huy được tính tự học của học sinh, chưa biết
phải làm thế nào để nắm được kiến thức của bài. Tôi không vội vàng bắt
các em phải làm theo ngay, vì như thế sẽ tạo áp lực khi các em đến lớp.
Nhất là đối với những học sinh vốn đã rụt rè, nay thì càng không biết
mình phải làm gì với quyển sách trên tay và không giám hỏi thầy cô cũng
như các bạn. Tôi hướng dẫn các em từng bước một. Đầu tiên, tôi cho các
em làm quen với mười bước học tập được in và treo ở bên cạnh bảng lớp.
Sau đó, tôi chú thích các hình ảnh lôgo cho các em biết khi gặp lôgo đó
thì mình phải làm gì? Hướng dẫn nhóm trưởng phải điều hành, hướng dẫn
các bạn ra sao? Các thành viên trong nhóm còn lại phải thực hiện những
việc gì? Khi nào thì cần sự giúp đỡ của thầy cô Từ những hướng dẫn ban
đầu đó, các em dần dần làm quen với cách học mới một cách tự nhiên, nhẹ
nhàng, không ép buộc, gò bó. Các em thấy rằng mình cũng tự học được và
không biết thì có quyền hỏi thầy cô giáo và trao đổi với các bạn. Một số
học sinh có tính cách nhút nhát khi tham gia học nhóm như thế này, các
em đã dần trút bỏ được sự tự ti và đã trở nên mạnh dạn, tự tin để thể hiện
khả năng của bản thân.
Khi các em đã quen với cách tự học thì tôi tiến hành giảng dạy theo
phương pháp mới là để các em tự hoạt động, tự chiếm lĩnh kiến thức và
tôi theo sát hoạt động của từng nhóm để kịp thời hướng dẫn cho các em
khi các em cần hoặc khi các em chưa hiểu đúng. Nhưng đối với một số
bài, để tạo sự mới lạ, đem lại hưng phấn cho các em trong tiết học, tôi
thay đổi một vài yêu cầu nhỏ theo logo của sách.
Ví dụ như trong môn Toán, thông thường khi đến hoạt động thực
hành thì học sinh chủ yếu làm việc cá nhân, khi gặp bài khó thì cần sự
giúp đỡ của thầy cô. Nhưng nếu cứ theo logo và thực hiện học sinh sẽ
nhàm chán. Đa số các em thường thích các hoạt động trao đổi, thảo luận
nhưng khi tự làm hoặc phải thực hành vào vở thì lại không lấy làm thích
thú. Nắm được những mong muốn đó của các em, thay vì các em phải làm
bài để biết được các em nắm kiến thức đến đâu, tôi thay đổi một vài bài
tập dưới hình thức trò chơi học tập. Qua phần trò chơi, tôi cũng sẽ biết
được các em có hiểu bài chưa, còn các em thì vừa đảm bảo theo yêu cầu
của bài học, vừa rèn luyện tính nhanh nhẹn khi tính toán và phát huy tinh
thần đồng đội và lại hứng thú và yêu thích với hoạt động này.
Ví dụ một số bài như:
Đối với bài 19: Gấp một số lên nhiều lần (xem ở phần phụ
lục)
Bài tập 5 ở hoạt động thực hành, tôi tổ chức cho các em làm bài
dưới hình thức “Trò chơi tiếp sức”.
Đối với bài 83: Phép trừ các số trong phạm vi 100 000 (xem ở
phần phụ lục)
Bài tập 1 ở hoạt động thực hành, tôi tổ chức cho các em làm bài
dưới hình thức trò chơi “Ai nhanh ai đúng”
Đối với các môn học khác cũng vậy, tôi tổ chức hoặc tôi yêu cầu
hội đồng tự quản tổ chức hoạt động học dưới hình thức trò chơi. Có lúc
trò chơi nhằm để ôn lại kiến thức cũ, có lúc thì để cung cấp kiến thức mới
hoặc kiểm tra, củng cố lại kiến thức.
Nói chung, tôi thay đổi nhiều hình thức, phương pháp dạy học khác
nhau nhưng không ngoài mục đích giúp các em say mê học tập, nắm được
kiến thức của bài và không bị áp lực, gò bó khi lĩnh hội kiến thức.
Hình ảnh tổ chức trò chơi học tập trong tiết học
Hình ảnh giáo viên hướng dẫn từng nhóm học tập
Biện pháp 4: Làm tôt công tác chủ nhiệm lớp.
Mục đích: Tạo thêm mối quan hệ đoàn kết, thân thiện giữa giáo
viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh qua giờ sinh hoạt.
Đối với lứa tuổi học sinh tiểu học, ngoài hoạt động học tập, các em
thích sinh hoạt, hoạt động vui chơi, được nêu lên ý kiến của mình, được
nghe các bạn đánh giá về sự nỗ lực của mình Nắm bắt được đặc điểm
tâm lý của các em, tiết sinh hoạt lớp của tôi luôn được tổ chức hằng tuần
theo quy định.
Đối với giờ sinh hoạt lớp, tôi không nặng nề phải làm thế nào với
những học sinh chưa ngoan , phải làm sao để các em phải biết nghe lời,
làm sao cho lớp học tuần này phải đạt thành tích cao nhất trường mà tôi
chú trọng đến việc làm sao cho tiết sinh hoạt lớp thật ý nghĩa, vừa giáo
dục được các em một cách nhẹ nhàng, vừa tổ chức tiết sinh hoạt đúng
nghĩa là sinh hoạt để các em sinh hoạt vui chơi, thoải mái nêu lên những
tâm tư, nguyện vọng của mình với các bạn. Qua hoạt động sinh hoạt lớp ,
tôi mong muốn rằng các em thêm đoàn kết yêu thương nhau, giúp đỡ bạn
trong học tập khi bạn chưa đạt kết quả cao, cùng vui và chúc mừng những
bạn có tiến bộ, có thái độ học tập tốt, có cố gắng Do đó, trong tiết sinh
hoạt lớp, sau khi các nhóm báo cáo tổng kết công tác của các bạn trong
tuần qua, tôi tuyên dương những học sinh hoàn thành tốt, có tiến bộ, có cố
gắng trong tuần bằng hình thức tặng hoa điểm 10 và những học sinh đó
được ghi tên mình vào bảng danh dự được treo ở góc học tập của lớp. Các
em có thành tích rất hãnh diện về điều này và các em cũng tự nguyện giúp
các bạn khác để tất cả đều đạt thành tích cao. Tôi không phê những học
sinh chưa hoàn thành tốt mà chỉ động viên, khuyến khích các em cố gắng.
Ngoài ra, trong giờ sinh hoạt, tôi luôn nhắc nhở các em một số kĩ
năng sống như thấy người lớn phải chào, xưng hô trong lớp phải thân
thiện, rèn thói quen ăn sạch, uống sạch, giữ gìn về sinh các nhân và vệ
sinh trường lớp. Thấy việc thì các em phải làm, không tỵ nạnh nhau, biết
nhường nhịn giúp đỡ nhau trong học tập.
Nữa phần còn lại của giờ sinh hoạt lớp là phần tổ chức trò chơi cho
các em, những tiết mục biểu diễn văn nghệ của các nhóm hoặc tôi kể cho
các em nghe những câu chuyện cổ tích, câu chuyện người tốt việc tốt mà
tôi sưu tầm được
Do đó, giờ sinh hoạt của lớp tôi lúc nào cũng là giờ sôi nổi, luôn
được các em yêu thích và mong đợi nhất.
Hình ảnh học sinh tham gia văn nghệ trong tiết sinh hoạt lớp
4.Biện pháp 4: Tạo môi trường giao lưu thân thiện.
Mục đích: Gây hứng thú cho học sinh, tạo điều kiện cho học
sinh mạnh dạn, tự tin khi thể hiện mình trước nhiều người.
Đối với không chỉ học sinh mà đối với tất cả chúng ta, các hoạt
động văn hóa nghệ thuật sẽ giúp ta quên hết mệt mỏi, căng thẳng để tận
hưởng những giờ phút thư giản giải trí, giúp tâm hồn thoải mái, cùng nhau
tập luyện sẽ tạo nên mối quan hệ đoàn kết, gần gũi nhau hơn. Nhận thức
rõ điều đó, tôi tổ chức cho các em tham gia các hoạt động văn hóa văn
nghệ bằng nhiều hình thức khác nhau. Hằng tuần, lớp tôi có 1 tiết hoạt
động vui chơi và 1 tiết sinh hoạt tập thể, trong các tiết đó, tôi thường tổ
chức cho các em tham gia sinh hoạt theo chủ điểm bằng nhiều hình thức
khác nhau như: Chủ điểm tháng 10 là “Kính yêu thầy cô giáo” thì tôi tổ
chức cho các em thi văn nghệ với các bài hát về thầy cô ( tuần thứ nhất),
thi vẽ tranh về thầy cô giáo ( tuần thứ ba) các em có thể chuẩn bị nội
dung thi cá nhân hoặc theo nhóm tuỳ thích. Hoặc trong tháng 12 chủ điểm
là “Nhớ ơn anh bộ đội cụ Hồ” thì tôi cho các em sưu tầm về tranh ảnh
anh bộ đội để giới thiệu trước lớp, tất cả những học sinh trong lớp đều là
Ban giám khảo, những học sinh nào không sưu tầm được cũng có quyền
xem - trao đổi và đánh giá tranh của bạn Nói chung, tôi thay đổi nhiều
hình thức sinh hoạt theo chủ điểm khác nhau nhằm tránh sự nhàm chán,
gượng ép với các em.
Ngoài việc cho học sinh tham gia trong lớp, tôi luôn động viên,
khuyến khích các em tham gia các chương trình hoạt động đội như tập
múa hát tập thể, sinh hoạt sao, thi vẽ tranh, xé dán tranh, thi báo ảnh và
các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp khác…Các em còn
tham gia vào đội văn nghệ trường, tham gia các hội diễn văn nghệ, các
cuộc thi do trường hoặc cấp trên tổ chức. Qua các hoạt động ở lớp , ở
trường đó, các em sẽ tạo được tinh thần đoàn kết, thái độ cộng tác khi tập
luyện và được rèn luyện nhiều khi tham gia thi hoặc biểu diễn, rèn thói
quen mạnh dạn, tự tin, tạo cho các em hứng thú say mê yêu thích khi được
tham gia các hoạt động và cảm thấy yêu trường, yêu lớp hơn. Các em
được tham gia vào sân chơi các bộ môn nghệ thuật lành mạnh, bổ ích, lý
thú này giúp các em phát triển một cách toàn diện, đặc biệt về chân thiện
mỹ.
Một số hình ảnh các em tham gia hoạt động, các hội thi
4. Biện pháp 4: Phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh.
Mục đích: Phụ huynh quan tâm cùng giáo viên xây dựng lớp
học nhằm giúp các em phát triển tốt hơn về cả thể chất lẫn tinh thần
Đối với yêu cầu học theo mô hình trường Tiểu học mới yêu cầu có
sự tham gia tích cực gia đình, cộng đồng trong việc phối hợp giảng dạy
cho học sinh. Vì vậy, ngay từ cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi đã tuyên
truyền sâu rộng về mục đích ý nghĩa của việc “Xây dựng lớp học thân
thiện theo mô hình trường Tiểu học mới” là cần thiết giúp các em phát
triển một cách toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Sau đó, tôi huy động
phụ huynh cùng vào cuộc với giáo viên để cùng trang trí lớp học như xây
dựng góc thư viện, xây dựng bản đồ cộng đồng, cũng như việc giáo dục,
bồi dưỡng kiến thức cho các em ở nhà, những kiến thức về lịch sử địa
phương