Tải bản đầy đủ (.doc) (24 trang)

skkn phát huy tính tích cực của học sinh trong tiết dạy-học bài cấu trúc lặp tin học 11. thpt vĩnh lộc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (626.19 KB, 24 trang )


Sáng kiến kinh nghiệm
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT VĨNH LỘC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PH¸T HUY TÝNH TÝCH CùC CñA HäC SINH
TRONG TIÕT D¹Y – HäC BµI CÊU TRóC LÆP TIN HäC 11
Người thực hiện: Đỗ Thị Thu Hiền
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc môn: Tin học
THANH HÓA NĂM 2013
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
1

Sáng kiến kinh nghiệm
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tin học là một môn học mới nhưng đã khẳng định được vai trò
và vị trí quan trọng của mình. Cùng với tất cả các bộ môn khác, bộ
môn Tin học cũng đã và đang được quan tâm, điều chỉnh thông qua
việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Thực tế cho thấy cần phải có
những công trình nghiên cứu về phương pháp dạy bộ môn Tin học với
từng phần kiến thức cụ thể nhằm xây dựng những giải pháp tối ưu
trong việc dạy học Tin học.
Như chúng ta biết, chương trình sách giáo khoa Tin học 11 trang
bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản về lập trình và ngôn ngữ lập
trình bậc cao. Bên cạnh đó rèn luyện cho các em kĩ năng giải được
một số bài toán đơn giản trên máy tính bằng cách vận dụng được các
kiến thức về thuật toán, cấu trúc dữ liệu, ngôn ngữ lập trình cụ thể
thực tế cho thấy học sinh gặp rất nhiều khó khăn trong việc học Tin
học, đặc biệt là phần tin học khối lớp 11. Một trong những nội dung


mà học sinh hay gặp vướng mắc đó là sự lựa chọn cấu trúc lặp trong
khi xây dựng chương trình giải một bài toán.
Do vậy việc nghiên cứu, áp dụng phương pháp mới vào dạy -
học để nâng cao chất lượng là hết sức quan trọng và cần thiết. Với
những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu "Phát huy tính tích
cực của học sinh trong tiết dạy - học bài Cấu trúc lặp Tin học 11"
với mong muốn giúp học sinh chủ động khai thác những kiến thức cơ
bản một cách chắc chắn và sâu sắc. Từ đó áp dụng được linh hoạt vào
giải quyết các dạng bài tập thường gặp.
PHẦN 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
A. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh không phải là vấn đề
mới, nó đã được nghiên cứu ở nhiều bộ môn khác nhau, tuy nhiên do
mỗi môn học đều có những đặc thù riêng nên cũng cần những phương
pháp áp dụng riêng.
Thực tế việc giảng dạy sử dụng các phương pháp giáo dục truyền
thống chưa đáp ứng đầy đủ được mục tiêu dạy học. Trong khi khoa
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
2

Sáng kiến kinh nghiệm
học công nghệ ngày càng phát triển thì việc chiếm lĩnh tri thức mới
đòi hỏi người học cần phải giữ vai trò chủ động. Nhưng phần lớn học
sinh còn rất thụ động, do khả năng nhận thức của các em còn nhiều
hạn chế. Vì thế, việc phát huy tính tích cực trong quá trình nghiên cứu
và lĩnh hội tri thức là vấn đề cực kỳ quan trọng.
Giải quyết được vấn đề này có thể nói là giải quyết được vấn đề
lớn của ngành giáo dục nói chung và công tác giáo dục của trường nói
riêng.
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang

3

Sáng kiến kinh nghiệm
B. THỰC TRẠNG
Chương trình sách giáo khoa tin học lớp 11 bao gồm 53 tiết, trong
đó phần cấu trúc lặp được phân phối 3 tiết lý thuyết. Tuy thời lượng
chương trình dành cho cấu trúc lặp không nhiều nhưng đây là một
trong những mảng kiến thức quan trọng mà học sinh cần phải tiếp cận
và phải hiểu sâu sắc thì mới có thể lựa chọn và sử dụng thành thạo
trong lập trình giải một bài toán trên máy tính.
Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã, đang đẩy mạnh phong
trào đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy và học.
Phong trào này đã mang lại nhiều thành tựu đáng kể, gần như thổi một
làn gió mới vào quá trình dạy - học ở nước ta. Song bên cạnh đó vẫn
tồn tại nhiều vấn đề cần quan tâm. Đó là: việc thực hiện phong trào
đôi khi là hình thức; một bộ phận giáo viên lại quá lạm dụng việc đổi
mới phương pháp giảng dạy, dạy học bằng các phần mềm trình chiếu
hay nói cách khác là áp dụng phương pháp dạy học chưa phù hợp với
thực tế nên không những không nâng cao được chất lượng giảng dạy
mà đôi khi còn không đạt được mục tiêu dạy học đặc biệt, hầu hết
giáo viên đều chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy ở phần kiến
thức trọng tâm mà quên đi những phần kiến thức khác.
Từ thực trạng trên, để công việc hiệu quả hơn, trong chuyên đề
này tôi xin trình bày tiết học về Cấu trúc lặp, cụ thể là cấu trúc lặp với
số lần biết trước và câu lệnh for – do (Tiết 12 – Phân phối chương
trình Tin học 11) để báo cáo trong chuyên đề này. Trong bài giảng tôi
sẽ thực hiện theo mô hình "dạy học tích cực, lấy người học làm trung
tâm" giúp học sinh thực sự được đặt vào các tình huống, vấn đề và có
nhu cầu giải quyết, từ đó tư duy tìm cách giải quyết. Trong quá trình
thực hiện tôi cố gắng trình bày khá chi tiết với kỹ thuật gợi động cơ

hoạt động cho học sinh, kích thích hứng thú học tập và định hướng
một cách hữu hiệu hoạt động học tập của học sinh. Với cách thức như
vậy, tôi tin rằng học sinh có thể dễ dàng nắm được các kiến thức từ đó
phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá, khái quát hoá để hình thành và
phát triển phương pháp cũng như kỹ năng lập trình.
C. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Trên cơ sở cung cấp các đơn vị kiến thức cần đạt cho học sinh
giáo viên cần khéo léo đưa ra các câu hỏi ví dụ để học sinh liên hệ với
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
4

Sáng kiến kinh nghiệm
thực tế từ đó gợi động cơ để các em tư duy bài học. Trong chuyên đề
này, tôi không trình bày sâu kiến thức hay bài tập về cấu trúc lặp for -
do mà xây dựng bài giảng cho tiết dạy chú trọng đến việc phát huy
tính tích cực của học sinh. Mỗi hoạt động là một hệ thống các tình
huống, vấn đề bao gồm 3 nhóm: nhóm vấn đề định hướng cho học
sinh tự mình tìm ra kiến thức mới; nhóm vấn đề có tính ứng dụng,
thực hành, ôn tập, rèn luyện kỹ năng; nhóm vấn đề tương đối phức
tạp, cần vận dụng tổng hợp, linh hoạt sáng tạo nhiều kiến thức tổng
hợp. Bài dạy giúp học sinh hiểu về khái niệm lặp, lặp với số lần biết
trước và câu lệnh for – do.
Trong bài dạy, tôi sử dụng những tình huống, ví dụ, câu hỏi rèn
luyện kỹ năng liên hệ thực tế và vận dụng để rút ra kiến thức bài học.
Trong quá trình giảng dạy tôi cũng chú trọng đến việc ứng dụng công
nghề thông tin, kết hợp linh hoạt phương pháp giảng dạy để nhằm đạt
được chất lượng tốt nhất có thể.
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Hiểu nhu cầu của cấu trúc lặp trong biểu diễn thuật toán.

- Hiểu cấu trúc lặp với số lần biết trước và câu lệnh For - Do
2. Kỹ năng:
Biết vận dụng được cấu trúc lặp và câu lệnh For - Do vào từng trường
hợp cụ thể
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Giáo viên chuẩn bị nội dung kiến thức liên quan đến bài học, môn
học (giáo án).
- Giáo viên chuẩn bị phiếu có ghi các tình huống, ví dụ giúp học sinh
phát hiện vấn đề để cung cấp đến từng học sinh; chuẩn bị máy tính có
cài sẵn các chương trình, ví dụ cần thiết cho bài học, máy chiếu đa
năng.
2. Học sinh:
- Học sinh chuẩn bị các kiến thức cũ đã học liên quan, cần sử dụng để
hỗ trợ cho việc lĩnh hội kiến thức mới
- Học sinh chuẩn bị giấy bút, sách vở
III. TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1. Hoạt động 1: Xét ví dụ để gợi động cơ tìm hiểu ý nghĩa của cấu
trúc lặp
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
5

Sáng kiến kinh nghiệm
Giáo viên đưa ra một bài toán ví dụ tình huống đặt học sinh vào tình
huống có vấn đề buộc các em phải tư duy.
Nội dung Hoạt động của Thầy Hoạt động của
Trò
Xét 2 bài toán với a>2, a
nguyên cho trước
Bài toán 1: Tính tổng:

100
1

2
1
1
11
+
++
+
+
+
+=
aaaa
S
Bài toán 2: Tính tổng
Naaaa
S
+
++
+
+
+
+=
1

2
1
1
11


với điều kiện
0001,0
1
<
+ Na
GV chiếu hai bài toán
ví dụ lên bảng:
? Nghiên cứu để tìm ra
cách tính tổng ở cả 2
bài toán?
Với Bài toán 1:
GV có thể gợi ý
phương pháp: Ta xem
như S là một cái thùng,
số hạng như một cái ca
có dung tích khác nhau,
khi đó việc tính tổng
trên tương tự việc đổ
các ca nước vào thùng
S.
?Có bao nhiêu lần đổ
nước vào thùng?
?Mỗi lần một lượng là
bao nhiêu? lần thứ i đổ
bao nhiêu?
? Mô tả trong chương
Trả lời:
Có 100 lần đổ
nước.

Trả lời:
- Lần 1 đổ
1
1
+a
;
lần 2 đổ
2
1
+a
;
- Lần thứ i đổ
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
6

Sáng kiến kinh nghiệm
Cách tính tổng Bài toán 1:
- Gán S bằng giá trị 1/a
- Tiếp theo mỗi lần cộng
thêm vào S là
1
a N+
với
N=1, 2, 3,
- Việc cộng thêm dừng lại
khi N=100
⇒ Thao tác lặp với số lần
biết trước
Cách tính tổng Bài toán 2:
- Gán S bằng giá trị 1/a

- Tiếp theo mỗi lần cũng
cộng thêm vào S một giá
trình cần phải viết bao
nhiêu lệnh?
Qua ví dụ gợi ý nêu
trên em hãy cho biết
cách giải bài toán 1?
GV: Nhấn mạnh thêm
rằng việc cộng thêm
mỗi lần vào tổng S một
giá trị là
1
a N+
được lặp
đi lặp lại 100 lần. Nói
cách khác đây chính là
Thao tác lặp với số lần
biết trước (Cụ thể trong
trường hợp này là lặp
100 lần)
Với Bài toán 2:
? Điểm khác biệt của
bài toán này so với bài
toán 1?
? Việc lặp được thực
hiện bao nhiêu lần?
?Giới hạn lặp là gì?
?Nêu cách tính cụ thể
cho bài toán 2?
1

a i+
Trả lời:
Phải viết 100
lệnh
Thảo luận:
- Ban đầu gán S
bằng giá trị 1/a
- Tiếp theo mỗi
lần cộng thêm
vào S là
1
a N+

với N=1, 2,
3,
- Việc cộng
thêm dừng lại
khi N=100
Trả lời:
Bài toán 1 cho
giới hạn N
Với bài toán
này việc lặp
chưa xác định
được số lần.
- Giới hạn lặp
cho đến khi
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
7


Sáng kiến kinh nghiệm
trị là
1
a N+
với N=1, 2, 3
- Việc cộng thêm dừng lại
khi
1
a N+
< 0,0001
⇒ Thao tác lặp với số lần
chưa biết trước.
- Trong lập trình, có
những thao tác phải lặp đi
lặp lại một số lần, khi đó
ta gọi là cấu trúc lặp
- Lặp thường có 2 loại:
+ Lặp với số lần biết
trước
+ Lặp với số lần không
biết trước
Tóm lại:
Trong trường hợp này
việc cộng thêm mỗi lần
vào tổng S giá trị là
1
a N+
được lặp đi lặp lại
chưa biết bao nhiêu lần
mà chỉ biết việc cộng

lặp dừng lại khi
1
a N+
<
0,0001
Nói cách khác đây
chính là Thao tác lặp
với số lần chưa biết
trước.
?Qua hai ví dụ trên em
hãy cho biết trong lập
trình lặp là gì và các
dạng lặp?
GV Chuẩn hoá nội
dung câu trả lời rồi
trình chiếu lên màn
hình
- Trong lập trình, có
những thao tác phải
lặp đi lặp lại một số
lần, khi đó ta gọi là
cấu trúc lặp
- Lặp thường có 2 loại:
+ Lặp với số lần biết
trước
+ Lặp với số lần không
biết trước
?Để thực hiện tính tổng
S ta phải sử dụng câu
lệnh nào?

điều kiện
1
a N+

< 0,0001 được
thoã mãn.
Thảo luận:
- Gán S bằng
giá trị 1/a
- Tiếp theo mỗi
lần cũng cộng
thêm vào S một
giá trị là
1
a N+
với N=1, 2, 3
- Việc cộng
thêm dừng lại
khi
1
a N+
<
0,0001
Thảo luận.
Phát biểu
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
8

Sáng kiến kinh nghiệm
GV: Nêu vấn đề: Ta

mới chỉ học câu lệnh IF
– THEN. Và đưa ra
tình huống giải 2 bài
toán như sau: (Trình
chiếu trên màn hình)
 Cách giải bài toán
1 bằng các lệnh IF –
THEN sau:
S:=1/a;
If n=1 Then
S:=S+1/(a+1);
If n=2 Then
S:=S+1/(a+2);
If n=3 Then
S:=S+1/(a+3);

 Cách giải bài toán
2 bằng các lệnh IF –
THEN sau:
S:=1/a;
If (1/
(a+1)>0,0001)
Then S:=S+1/
(a+1);
If (1/
(a+2)>0,0001)
Then S:=S+1/
(a+2);
If (1/
(a+3)>0,0001)

Then S:=S+1/
(a+3);
….
?Nhận xét cách giải
trên?
Nhận xét:
- Theo như
cách giải trên,
thì việc cộng
thêm ở bài toán
2 chỉ dừng khi
Na +
1
< 0,0001.
- Với bài toán
1, N=100 thì
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
9

Sáng kiến kinh nghiệm
?Vậy giải pháp sử dụng
câu lệnh If – Then vào
để thực hiện tính tổng
trong trường hợp này
có hợp lí không?
Đúng thế. Để giải 2 bài
toán trên thì không thể
dùng cấu trúc IF –
THEN mà phải sử dụng
một cấu trúc khác,

ngôn ngữ Pascal sẽ
cung cấp cho ta một số
câu lệnh lặp để mô tả
các cấu trúc lặp trên
việc thực hiện
câu lệnh lặp lên
đến 100 lần
nhưng điều kiện
để kiểm tra
không biết phải
thực hiện như
thế nào?
- Cả 2 cách giải
trên đều quá dài
Trả lời
Không thể được
2. Hoạt động 2: Xây dựng thuật toán Bài toán 1 để gợi động cơ
tìm hiểu cấu trúc lặp for – do dạng tiến và dạng lùi
Nội dung Hoạt động của Thầy Hoạt động của
Trò
?Em hãy dựa vào cách
làm nêu trên thảo luận
viết thuật toán giải bài
toán 1?
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
10

Sáng kiến kinh nghiệm
Thuật toán 1a: (Lặp
tiến)

B1: N
¬ 
0; S
¬ 

a
1
;
B2: N
¬ 
N + 1;
B3: Nếu N >100 thì
chuyển đến bước 5
B4: S
¬ 
S+
Na +
1

quay lại bước 2
B5: Đưa S ra màn
hình rồi kết thúc.
100
1

3
1
2
1
1

11
+
++
+
+
+
+
+
+=
aaaaa
S
?Gọi HS lên trình bày
thuật toán.
Gọi học sinh khác lên
nhận xét đánh giá?
Chuẩn hoá lại thuật toán
cho học sinh (Chiếu trên
máy chiếu)
GV Gợi động cơ cho lặp
lùi
Thay vì:
Ban đầu S
¬ 
1/a, N
¬ 
0
Cộng lần thứ 1 là
1
1
+a

Cộng lần thứ 2 là
2
1
+a
Cộng lần thứ 3 là
3
1
+a
Cộng lần thứ 100 là
100
1
+a
→ Dạng lặp tiến
GV: Để lặp 100 lần việc
Thảo luận theo
nhóm để viết
thuật toán:
HS trình bày
thuật toán mà
nhóm vừa thảo
luận.
Nhận xét, đánh
giá kết quả của
nhóm khác
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
11
Ban đầu
Cộng lần 1
Cộng lần 2
Cộng lần 100


.
Cộng lần 3

Sáng kiến kinh nghiệm
Thuật toán 1b: (Lặp
lùi)
B1: N
¬ 
101;S
¬ 

a
1
;
B2: N
¬ 
N - 1;
B3: Nếu N < 1 thì
chuyển đến bước 5
B4: S
¬ 
S+
Na +
1
quay
lại bước 2
B5: Đưa S ra màn
hình rồi kết thúc.
cộng vào S giá trị 1/(a+N)

thì ngoài cách trên còn có
cách nào khác không?
→ Đây chính là Dạng lặp
lùi
?Các em xây dựng thuật
toán theo cách này?
Chuẩn hóa lại thuật toán
và trình chiếu.
GV: Qua Thuật toán 1a
và Thuật toán 1b ta thấy
cũng để tính tổng S
nhưng có 2 cách tính lặp
là cộng lặp tiến và cộng
lặp lùi. Để minh họa cho
2 cách lặp trên ngôn ngữ
lập trình Pascal có hai câu
lệnh thể hiện là câu lệnh
lặp For – do dạng tiến và
dạng lùi
Trả lời
Ban đầu S
¬ 
1/a;
N
¬ 
101
Cộng lần 1 là
100
1
+a

Cộng lần 2 là
99
1
+a
Cộng lần 3 là
98
1
+a
Cộng lần cuối là
1
1
+a
HS Viết thuật
toán
3. Hoạt động 3: Tìm hiểu câu lệnh for – do
Nội dung Hoạt động của Thầy Hoạt động của
Trò
Yêu cầu học sinh HS nghiên cứu,
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
12

Sáng kiến kinh nghiệm
* Dạng tiến:
For <biến đếm>:=
<giá trị đầu>to <giá trị
cuối> do <lệnh cần
lặp>;
- Trong đó:
+ Biến đếm: là biến đơn
và thường có kiểu

nguyên
+ Giá trị đầu và giá trị
cuối: là các biểu thức
cùng kiểu với biến đếm.
+ Giá trị đầu ≤ Giá trị
cuối
* Nếu giá trị đầu > giá
trị cuối thì vòng lặp
không thể thực hiện
được
- Hoạt động của câu
lệnh dạng tiến: Câu
lệnh sau từ khóa DO
được thực hiện tuần tự
với biến đếm lần lượt
nhận các giá trị liên tiếp
tăng từ giá trị đầu đến
giá trị cuối.
Sơ đồ khối
nghiên cứu SGK và cho
biết cấu trúc chung của
câu lệnh FOR – DO
dạng tiến?
GV Giải thích:
<Biến đếm>: là biến
đơn và thường có kiểu
nguyên.
GV: Ý nghĩa của <giá
trị đầu> <giá trị cuối>,
kiểu dữ liệu của chúng?

? Trong Thuật toán 1a
<giá trị đầu>, <giá trị
cuối> là bao nhiêu?
? Lệnh cần lặp trong
thuật toán 1a là gì?
? Khi có nhiều lệnh
khác nhau cần lặp lại ta
viết như thế nào?
? Em có nhận xét gì về
<giá trị đầu> và <giá trị
trả lời câu hỏi
Trả lời
- Giá trị đầu và
giá trị cuối dùng
để làm giới hạn
cho biến đếm
- Hai giá trị này
phải cùng kiểu
với biến đếm
Trả lời
Giá trị đầu là 1,
giá trị cuối là 100
Trả lời
Lệnh cần lặp là:
S
¬ 
S+
Na +
1
Trả lời

Ta phải sử dụng
câu lệnh ghép
(Begin…end;)
Trả lời
Giá trị đầu ≤ giá
trị cuối
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
13
Biến đếm:=G.trị
đầu
Lệnh lặp
Biến
đếm<=Gt
Cuối
S
Đ

Sáng kiến kinh nghiệm
* Dạng lùi:
For <biến đếm>:=
<giá trị cuối>downto
<giá trị đầui> do
<lệnh cần lặp>;
Hoạt động của câu lệnh
lùi: Câu lệnh sau từ
khóa DO được thực
hiện tuần tự với biến
đếm lần lượt nhận các
giá trị liên tiếp giảm từ
giá trị cuối đến giá trị

đầu.
Sơ đồ khối
cuối> ?
? Nghiên cứu SGK em
hãy cho biết sự hoạt
động của câu lệnh for –
do dạng tiến?
GV chuẩn hóa lại câu
trả lời và trình chiếu
trên bảng sự thực hiện
của máy:
Câu lệnh sau từ khóa
DO được thực hiện tuần
tự với biến đếm lần lượt
nhận các giá trị liên
tiếp tăng từ giá trị đầu
đến giá trị cuối.
GV Giới thiệu (trên máy
chiếu) cho HS hoạt
động của câu lệnh bằng
sơ đồ khối.
Tương tự với câu lệnh
dạng tiến các em cho
biết cấu trúc của cẩu
lệnh For – do dạng lùi
GV: Tương tự câu lệnh
dạng tiến
<biến đếm> cũng
thường có kiểu nguyên
<Giá trị đầu>,< giá trị

cuối> là biểu thức cùng
kiểu với biến đếm
GV: ?Trong trường hợp
này em hãy so sánh
<giá trị đầu> và <giá
Trả lời câu hỏi.
HS: giá trị cuối

giá trị đầu
HS Trả lời:
+Dạng lùi: Câu
lệnh sau từ khóa
DO được thực
hiện tuần tự với
biến đếm lần lượt
nhận các giá trị
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
14
Biến đếm:=G.trị
cuối
Lệnh lặp
Biến
đếm>=Gt đầu
S
Đ

Sáng kiến kinh nghiệm
trị cuối>
GV: ?Em cho biết sự
hoạt động của câu lệnh?

GV Giới thiệu (trên máy
chiếu) cho HS hoạt
động của câu lệnh bằng
sơ đồ khối.
liên tiếp giảm từ
giá trị cuối đến
giá trị đầu.
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
15

Sáng kiến kinh nghiệm
4. Hoạt động 4: Rèn luyện kĩ năng vận dụng lệnh lặp For
GV: Vận dụng cấu trúc lệnh vào để viết câu lệnh minh họa cấu trúc
lặp cho Thuật toán 1a?
HS:
S:=
a
1
;
For N:=1 to 100 do S:=S+
Na +
1
;
GV: Tương tự viết câu lệnh minh họa cho Thuật toán 1b?
HS:
S:=
a
1
;
For N:= 100 downto 1 do S:=S+

Na +
1
;
GV: Yêu cầu học sinh tiếp tục hoàn thành chương trình ở nhà
GV nêu ví dụ áp dụng: Viết câu lệnh lặp để tính S=1+2+3+…+100
HS:
S:=0;
For i:=1 to 100 do S:=S+i;
GV: Chuẩn hóa nội dung câu lệnh lặp
GV: Chia lớp thành 3 nhóm. Yêu cầu học sinh viết chương trình lên
giấy bìa trong
HS: Cùng thảo luận và viết chương trình theo nhóm.
GV: Thu phiếu học tập, chiếu lên bảng, gọi HS nhóm khác nhận xét
và đánh giá.
Chính xác hóa bài làm của học sinh bằng chương trình mẫu.
Chương trình mẫu:
program VD1;
uses crt;
var i, n, s: integer;
Begin
clrscr;
writeln('Nhap n: ');
Readln(n);
s:=0;
for i:=1 to n do s:=s+i;
writeln('Tong s la: ', s:4);
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
16

Sáng kiến kinh nghiệm

readln
end.
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
17

Sáng kiến kinh nghiệm
IV. CỦNG CỐ
GV: ?Qua tiết học ngày hôm nay các em tự rút ra những kiến thức
quan trọng cần ghi nhớ.
HS: Trả lời câu hỏi
- Lặp thường có 2 loại:
+ Lặp với số lần biết trước
+ Lặp với số lần không biết trước
- Cấu trúc lặp for –do
* Dạng tiến:
Cấu trúc:
For <biến đếm>:= <giá trị đầu> to <giá trị cuối > do <lệnh cần
lặp>;
Hoạt động của câu lệnh dạng tiến
Câu lệnh sau từ khóa DO được thực hiện tuần tự với biến đếm lần lượt
nhận các giá trị liên tiếp tăng từ giá trị đầu đến giá trị cuối
*Dạng lùi:
Cấu trúc:
For < biến đếm>:= <giá trị cuối> downto <giá trị đầu > do <lệnh cần
lặp>;
Hoạt động của câu lệnh dạng lùi:
Câu lệnh sau từ khóa DO được thực hiện tuần tự với biến đếm lần lượt
nhận các giá trị liên tiếp giảm từ giá trị cuối đến giá trị đầu.
D. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
- Tổ chức dạy học theo đúng phương án đã soạn.

- Đánh giá hiệu quả của quá trình dạy học đã soạn đối với chất
lượng tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của học sinh.
- Điều chỉnh phương án dạy học cho phù hợp nếu cần thiết
- Tổng kết các mặt làm được và chưa làm được trong chuyên đề để
có hướng vận dụng chuyên đề cho các khoá học tiếp theo.
E. CÁCH THỨC THỰC HIỆN
Với việc nghiên cứu kỹ chương trình sách giáo khoa, đọc các tài
liệu tham khảo, tiết dạy “Cấu trúc lặp” (Tiết 12 phân phối chương
trình) đã được chuẩn bị khá chu đáo và công phu. Tôi đã tiến hành
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
18

Sáng kiến kinh nghiệm
giảng dạy ở các lớp khối 11. Đồng thời mời các đồng nghiệp dự giờ
và có tiến hành họp rút kinh nghiệm sau tiết dạy.
PHẦN 3. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Kết quả
Trong tiết học, học sinh tập trung hào hứng với phương pháp dạy
học tích cực này. Thể hiện bằng việc tích cực suy nghĩ giải quyết các
tình huống giáo viên đưa ra, hăng hái tham gia phát biểu ý kiến xây
dựng bài. Hầu hết các câu hỏi trả lời đúng trọng tâm. Sau tiết học này
đa phần học sinh đã nắm vững được những kiến thức cơ bản và thành
thạo trong sử dụng cấu trúc lặp for – do. Các em đã biết áp dụng vào
làm các bài tập đơn giản một cách nhanh chóng và thành thạo. Đa số
đều chịu khó làm bài tập mà giáo viên giao, số lượng bài giải đạt yêu
cầu tăng lên đáng kể so với trước. Kỹ năng thực hành có tiến bộ. Học
sinh không còn thụ động trong làm bài và tìm thuật giải. Không có
học sinh làm việc riêng trong giờ.
Bài học đã giáo dục cho học sinh lòng ham mê học hỏi và phát huy
tính tích cực, chủ động sáng tạo của mình, từ đó tiếp thu bài học một

cách hiệu quả hơn.
Để đánh giá kết quả của việc thực hiện chuyên đề tôi đã tiến hành
điều tra ở các đối tượng học sinh và sau đây tôi xin trình bày một số
kết quả kiểm tra:
Đề bài:
Một người có số tiền là S, ông ta gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi
suất 1,2%/tháng. Hỏi sau 12 tháng gửi tiết kiệm (không rút tiền lãi
hàng tháng), ông ta được số tiền là bao nhiêu?
Từ thực tế giảng dạy ở các lớp kết quả kiểm tra cụ thể như sau:
Bảng tổng hợp điểm kiểm tra của học sinh các lớp.
So sánh Lớp
Tổng
số
học
sinh
Điểm
Giỏi Khá
Trung
bình
Yếu
SL
Tỷ
lệ
%
S
L
Tỷ lệ
%
SL
Tỷ

lệ
%
SL
Tỷ lệ
%
Lớp đối 11A 50 0 0.0 13 26. 33 66.0 4 8.0
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
19

Sáng kiến kinh nghiệm
chứng
1
0
11A
4
46 0 0.0 9
19.
6 29 63.0 8 17.4
Lớp
thực
nghiệm
11A
3
46 16 34.8 20
43.
5 10 21.7 0 0.0
11A
5
48 15 31.3 18
37.

5 14 29.1 1 2.1

Bảng kết quả trên cho thấy:
- Lớp đối chứng:
Tỷ lệ học sinh có điểm yếu khá cao( 18,2% ), tỷ lệ học sinh đạt
điểm trung bình (50%), nhưng điểm khá giỏi rất thấp đặc biệt không
có học sinh đạt điểm giỏi.
- Lớp thực nghiệm:
Tỷ lệ học sinh có điểm khá giỏi rất cao còn điểm yếu lại rất thấp
đặc biệt lớp 10A
8
không có học sinh nào bị điểm yếu. Tỷ lệ điểm giỏi
là 38,8 %, điểm khá là 38 %, điểm trung bình là 22 %, điểm yếu là
1,7%.
Từ kết quả kiểm tra đánh giá cho thấy nhận thức của học sinh sau
khi học bài "Cấu trúc lặp" nâng lên rõ rệt. Các em vận dụng được
những kiến thức đã học vào giải các bài toán có liên quan. Việc gây
hứng thú học tập giúp các em luôn suy nghĩ tìm tòi tạo nên phong
cách học tập mới sáng tạo, khoa học cho các em.
2. Kiến nghị, đề xuất
Như vậy, với những suy nghĩ và cố gắng ban đầu, tôi thấy một khi
giáo viên tập trung đầu tư công sức và kiến thức vào bài dạy, học sinh
sẽ tiếp thu bài một cách tích cực không thụ động. Các em hứng thú
trong học tập hơn. chính sự đam mê, tích cực của học sinh là động lực
thúc đẩy giáo viên đổi mới tư duy, phương pháp giảng dạy phù hợp
với yêu cầu mới. mỗi giờ học mà các em đạt kết quả cao đã thể hiện
được phần nào tâm huyết của người dạy.
Từ những kết quả thu được của đề tài, tôi thấy việc áp dụng phương
pháp "dạy học tích cực, lấy người học làm trung tâm" mang lại hiệu
quả cao nhưng phải tốn nhiều công sức. Bước đầu sẽ gặp không ít khó

khăn và phải có đủ thời gian để rèn luyện học sinh làm quen với
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
20

Sáng kiến kinh nghiệm
phương pháp này, đòi hỏi mỗi giáo viên phải kiên trì, tích cực trong
việc đổi mới phương pháp dạy học, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn
nhau, tổng kết kinh nghiệm để phương pháp dạy học đúng đắn, tiến bộ
hơn, nâng cao chất lượng dạy học.
Tôi cũng đề xuất thêm một kiến nghị như sau: vì môn tin là một
môn học mới nên đề nghị các ban ngành tổ chức thêm các đợt hội thảo
trao đổi kinh nghiệm giảng dạy để các anh em trong ngành thảo luận
và trao đổi kinh nghiệm với nhau. Và hàng năm sau khi duyệt các đề
tài sáng kiến kinh nghiệm nên phổ biến đến các đơn vị như một tài
liệu lưu hành nội bộ để mọi người cùng học tập và phát triển.
Trên đây là một số tìm tòi và suy nghĩ của tôi về những kinh
nghiệm để xây dựng chương trình. Trong khi trình bày không tránh
khỏi nhiều thiếu sót, rất mong được các đồng chí đồng nghiệp góp ý!
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị








Thanh Hóa, ngày 10 tháng
05năm 2013

Tôi xin cam đoan đây là sáng
kiến kinh nghiệm của mình
viết, không sao chép nội dung
của người khác.

(Ký và ghi rõ họ tên)
Đỗ Thị Thu Hiền

Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
21

Sáng kiến kinh nghiệm
Ý KIẾN CỦA HĐKH TRƯỜNG THPT VĨNH LỘC











Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
22

Sáng kiến kinh nghiệm

MỤC LỤC

Trang
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1
PHẦN 2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1
A. Cơ sở lý luận 1
B. Thực trạng 2
C. Giải pháp và tổ chức thực hiện 2
I. Mục tiêu 3
II. Chuẩn bị 3
III. Tổ chức dạy học 3
1. Hoạt động 1 3
2. Hoạt động 2 7
3. Hoạt động 3 9
4. Hoạt động 4 11
IV. Củng cố 12
D. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 12
E. CÁCH THỨC THỰC HIỆN 12
PHẦN 3. KẾT THÚC VẤN ĐỀ 12
1. Kết quả 12
2. Kiến nghị và đề xuất 14
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
23

Sáng kiến kinh nghiệm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tin học 11 NXB Giáo dục.
2. Sách giáo viên tin học 11 NXB Giáo dục.
3. Tài liệu hướng dẫn việc thay sách giáo khoa 12 NXB Giáo dục
Thông tin từ Internet.
Giáo viên: Đỗ Thị Thu Hiền Trang
24

×