Điều trị ung thư gan phương pháp TOCE docx

Điều trị ung thư gan phương pháp TOCE

Ung thư gan nguyên phát (HCC -Hepato Celluar Carcinoma) là một loại bệnh
ung thư thường gặp có tỉ lệ tử vong cao. TOCE (Transarterial Oily Chemo-
Embolization) “hóa dầu nội mạch” hay “hóa tắc nội mạch” là một trong những
phương pháp giúp điều trị ung thư tế bào gan nguyên phát và một số ung thư di
căn từ nơi khác đến gan như ung thư đại tràng, ung thư thận di căn hiệu quả.

I. Phương pháp TOCE
Trong phương pháp này, một thuốc dạng dầu (Lipiodol) và các thuốc chống ung
thư liều thấp được bơm trực tiếp vào khối u gan qua các nhánh động mạch nuôi u.
Sau đó, các nhánh động mạch nuôi này được bơm thuốc tắc gây tắc mạch được gọi
Spongel để làm tắc hoàn toàn.
Phương pháp TOCE nhờ tác dụng tắc mạch kép để tiêu diệt khối ung thư gan
trong đó Lipiodol là chất có khả năng gắn kết mạnh vào tế bào ung thư gan mang
các thuốc chống ung thư để gắn vào tế bào ung thư. Ngoài ra, nhờ là chất dầu
không tan trong nước và máu nên Lipiodol còn gây tắc các mạch máu nhỏ, còn
chất Spongel gây tắc các động mạch lớn cung cấp nguồn dinh dưỡng cho khối u,
khi khối u không còn máu đến nuôi, khối u sẽ teo dần và chết.
II. Ưu điểm của phương pháp TOCE
- Không cần gây mê, bệnh nhân vẫn tỉnh trong thủ thuật, không có đường mổ. Một
kim nhỏ sẽ xuyên qua trên da vùng bẹn để qua đó một ống nhỏ được luồng vào.
Sau thủ thuật, các ống sẽ được rút ngay
- Các thuốc đưa vào nằm trong khối u, giữa các mạch máu bị tắc nghẽn, nên không
khuyến tán vào máu
- Thuốc chống ung thư sẽ tập trung khối u gan với nồng độ rất cao sẽ tiêu diệt các
tế bao ung thư sống sót mà ít gây tác dụng trên tòan thân như thông thường. Người
ta đã xác định, nồng độ thuốc chống ung thư tại mô gan cao gấp 200 lần so với
việc dùng thuốc qua đường tĩnh mạch dù liều thuốc nhỏ hơn nhiều.
- Với những khối u gan nguyên phát tương đối lớn, nằm gần các mạch máu lớn
không thể cắt bỏ thì TOCE là một phương pháp điều trị phù hợp

III. Những bệnh nhân được điều trị TOCE
- TOCE được điều trị cho ung thư tế bào gan nguyên phát hay còn gọi là HCC
(Hepato-Celluar Carcinoma) và một số ung thư di căn từ nơi khác đến gan như
ung thư đại tràng, ung thư thận di căn.
- TOCE có thể điều trị những trường hợp có nhiều khối u hay những khối u lớn
Chỉ trường hợp u gan quá lớn, với thể tích u gan chiếm trên 70% thể tích gan thì
không còn chỉ định điều trị TOCE nữa.
IV. Điều trị ung thư gan nguyên phát bằng phương pháp TOCE tại BV Hoàn
Mỹ Sài Gòn
1. Chuẩn bị trước TOCE
Khi có chỉ định điều trị TOCE, các bác sỹ sẽ thực hiện một số xét nghiệm để đánh
giá tiền phẫu như công thức máu, chức năng đông máu, men gan, bilirubin, AFP,
siêu vi B, & C…. Bệnh nhân cần nhịn ăn 6 giờ trước TOCE, có thể uống một ít
nước hoặc truyền nước biển…
2. Thủ thuật TOCE
Thủ thuật được thực hiện trong phòng Cathlab nơi đặt máy chụp mạch máu. Các
thao tác trong thủ thuật đều dưới sự hướng dẫn của máy chụp mạch máu. Nhóm
thực hiện gồm một bác sỹ can thiệp, một điều dưỡng phụ, một kỹ thuật viên gây
mê và một kỹ thuật viên hình ảnh điều khiển máy chụp mạch. Trong phòng thủ
thuật, bệnh nhân theo dõi điện tâm đồ, huyết áp, khí oxy.

Thuốc tê được tiêm vào vùng bẹn, sau đó bác sĩ sẽ xuyên một kim nhỏ vào vùng
bẹn để qua đó một dụng cụ nhỏ gọi là Sheath (cổng mạch máu) được đưa vào
động mạch đùi. Qua cổng mạch máu, bác sỹ sẽ luồn ống thông mạch máu
(Catheter) vào trong động mạch gan. Thuốc cản quang được bơm vào mạch máu
để ghi hình toàn bộ hệ thống động mạch gan giúp xác định các nhánh động mạch
nuôi u gan (động mạch nuôi).
Một ống thông siêu nhỏ (Micro-Catheter) được đưa vào lòng ống thông mạch máu
và được luồng lên các nhánh động mạch nuôi. Chất Lipiodol được bơm qua
Micro-Catheter vào trực tiếp khối u sau đó động mạch nuôi được bơm bít tắc với

chất Spongel. Sau bơm thuốc, hệ động mạch gan được chụp kiểm tra để xác định
mức tắc động mạch gan và mức độ ngấm thuốc của khối u.

Cổng mạch máu (Sheath) đặt tại vùng bẹn,
đầu cổng có van cho phép luồn ống thông
không cho máu chảy ngược ra ngoài
3. Chăm sóc sau TOCE
- Cổng mạch máu sẽ được rút ngay sau khi thủ thuật, vùng bẹn được băng ép.
Bệnh nhân sẽ được lưu lại & theo dõi trong phòng hồi sức trong vòng 24 giờ. Sau
đó, sẽ được chuyển điều trị nội trú và sớm trở về sinh họat bình thường.
- Trong vòng 5 – 7 ngày sau thủ thuật, khỏang 50% bệnh nhân có triệu chứng đau
tức vùng hông phải, buồn nôn, nôn và sốt nhẹ. Tất cả các triệu chứng trên được
gọi là “hội chứng sau thuyên tắc“do các tế bào trong khối u bị chết gây nên.
- Trong thời gian này, bệnh nhân cần uống nhiều nước, khỏang 2 – 3 lít
nước/ngay, có thể uống nước lọc, trước trái cây, rau quả.
- Trong tuần đầu tiên, nước tiểu sẽ có màu đỏ do thuốc Doxorubin trong TOCE,
đây là dấu hiệu bình thường không cần lo ngại
- Bệnh nhân sẽ được xuất viện sau 3 đến 5 ngày tùy thuộc vào mức độ và thời gian
kéo dài của hội chứng sau thuyên tắc.