Phương pháp lắp động cơ
CHƯƠNG 6
PHƯƠNG PHÁP LẮP ĐỘNG CƠ
A. YÊU CẦU
Sau khi tháo rã các chi tiết, kiểm tra và khắc phục. Chúng ta tiến hành lắp lại động cơ và hoàn
chỉnh nó. Trong quá trình lắp một động cơ, phải thật cẩn thận, phải tỉ mỉ. không đựơc có một sai
sót nhỏ, bởi do động cơ là một khối hoàn chỉnh.
Trong quá trình lắp một động cơ dựa theo nguyên tắc: Chi tiết, bộ phận nào tháo sau thì lắp trước
và ngược lại.
1. Làm sạch các bộ phận và các chi tiết của động cơ.
2. Sắp xếp thứ tự các chi tiết bộ phận đã được kiểm tra.
3. Chuẩn bò dụng cụ, phương tiện phù hợp với công việc.
B. LẮP TRỤC KHUỶU
1. Thay mới phớt đuôi và đầu trục khuỷu mặc dù nhận thấy chúng vẫn còn tốt.
2. Làm sạch thân máy, thông rửa kỹ càng các lỗ nhớt và mạch dầu làm trơn.
3. Dùng chổi cước thông và rửa sạch các lỗ dầu trong trục khuỷu.
4. Lật ngữa thân máy, lau sạch các ổ đỡ và lắp các bạc lót cổ trục chính vào đúng vò trí của nó.
Đặt trục khuỷu vào thân máy.
5. Nhỏ nhớt vào các cổ trục chính.
6. Lắp hai nửa miếng bạc chận vào thân máy. Thông thường các miếng bạc chận dọc trục khuỷu
được bố trí ở cổ trục giữa của trục khuỷu. Phương pháp lắp như sau:
Đẩy trục khuỷu về hết một phía. Đặt nửa miếng bạc chận ôm vào cổ trục và chú ý các
rãnh thoát nhớt quay ra phía ngoài. Xoay bạc chận đi xuống để nó được lắp vào đúng vò trí
của nó.
Tương tự lắp nửa miếng bạc chận còn lại, bằng cách đẩy trục khuỷu theo chiều ngược lại.
7. Lắp các nắp cổ trục chính. Trên các nắp cổ trục chính có đánh dấu và số biểu thò chiều lắp và
vò trí lắp ráp.
Các dấu được lắp quay về phía trước động cơ.
Các số biểu thò vò trí lắp ráp của nắp cổ trục chính tính từ đầu trục khuỷu.
120
Phương pháp lắp động cơ
8. Dùng cần xiết mô men xiết đều, xiết từ trong ra ngoài và đúng mô men xiết. Sau khi xiết
xong, quay trục khuỷu nó phải chuyển động nhẹ nhàng, trơn tru. Nếu bò sượng, tháo trục khuỷu
và kiểm tra lại sự sạch sẽ và tình trạng của các cổ trục chính cũng như các bạc lót.
9. Thay joint và phớt chận dầu đuôi trục khuỷu. Lắp chúng vào đúng vò trí.
10. Thay phớt làm kín đầu trục khuỷu và joint bơm nhớt và lắp trở lại. Lưu ý, phải kiểm tra bơm
nhớt trước khi lắp. Phương pháp kiểm tra một bơm nhớt được hướng dẫn ở phần hệ thống làm
trơn. Lắp cụm bơm nhớt vào mặt trước thân máy.
11. Lắp bánh răng dẫn động đai vào đầu trục khuỷu.
12. Lắp miếng sắt ở phía sau thân máy.
13. Lắp bánh đà vào đuôi trục khuỷu và xiết đúng
momen xiết.
C. LẮP TRỤC PISTON & XÉC MĂNG
1. Lắp trục piston vào đầu nhỏ thanh truyền và lỗ trục piston. Khi lắp cần chú ý dấu lắp ráp trên
đầu piston và trên thanh truyền phải ở cùng một phía.
121
Phương pháp lắp động cơ
2. Lắp xéc măng dầu vào rãnh piston. Khi lắp xéc măng dầu loại 3 chi tiết cần chú ý là lắp vòng
lò xo vào trước và sau đó lắp hai vòng thép gạt dầu vào sau.
3. Dùng kềm chuyên dùng lắp hai xéc măng làm kín vào đúng rãnh của nó.
Trên xéc măng có ghi chữ và số. Khi lắp thì phần chữ và số phải quay lên trên, đồng thời xéc
măng có kí hiệu 1N hoặc T là xéc măng trên cùng và kí hiệu 2N hoặc 2T là xéc măng làm kín
thứ hai.
Ngoài ra, do xéc măng làm kín thứ nhất thường được chế tạo bằng thép hợp kim và xéc măng kín
thứ hai chế tạo bằng gang hợp kim. Vì vậy, để phân biệt bằng cách chúng ta thả lần lượt hai xéc
măng này xuống nền xi măng, tiếng vang trong trẻo là xéc măng thứ nhất và tiếng kêu nặng nề là
xéc măng thứ hai.
D. LẮP PISTON-THANH TRUYỀN-XÉC MĂNG VÀO XY LANH
1. Lắp các bạc lót thanh truyền vào đúng vò trí của nó và chú ý lỗ dầu bên hông thanh truyền.
2. Quay chốt khuỷu của xy lanh số 1 ở điểm chết dưới.
122
Phương pháp lắp động cơ
3. Dùng ống bóp xéc măng và cán búa đưa piston - xéc măng - thanh truyền của xy lanh số 1
vào lòng xy lanh.
Lưu ý, dấu lắp ráp trên đỉnh piston và thanh truyền phải hướng về phía trước động cơ, đồng
thời bảo đảm chính xác vò trí của các xéc măng như hướng dẫn ở hình trên
4. Lắp nắp đầu to thanh truyền theo đúng dấu đã đánh khi tháo.
5. Xiết đều và xiết đúng mô men xiết. Kiểm tra lại khe hở dọc của thanh truyền. Bước kiểm tra
này rất quan trọng, bảo đảm sự tồn tại của khe hở dầu.
6. Tương tự như trên lần lượt lắp các thanh truyền còn lại vào thân máy.
E. LẮP CÁC TE
1. Lắp lưới lọc và tấm che vào động cơ. Chú ý joint làm kín lưới lọc.
2. Dùng keo hoặc joint mới lắp carter chứa dầu vào thân máy.
123
Phương pháp lắp động cơ
F. LẮP NẮP MÁY
1. Thay các phốt guide xú pap. Cần chú ý phốt guide xú pap hút và thải có thể không giống nhau.
2. Dùng cảo lắp các xú pap và các chi tiết liên quan vào nắp máy. Lấy búa nhựa gõ nhẹ vào đuôi
xú pap để ổn đònh vò trí của các móng hãm ở đuôi xú pap.
3. Lắp các con đội vào nắp máy đúng vò trò trí của nó.
4. Thay joint nắp máy mới và đặt nó đúng vò trí trên thân máy.
5. Đặt nắp máy lên thân máy. Xiết đều các con vít theo nguyên tắc từ trong ra ngoài và đúng trò số
momen xiết.
6. Lắp các bu gi vào nắp máy theo đúng chủng loại.
7. Lắp bánh răng phụ vào trục cam thải theo phương pháp sau:
a) Kẹp trục cam thải vào êtô.
b) Lắp bánh răng phụ vào trục cam thải.
c) Lắp khoen chận đầu bánh răng phụ.
d) Lắp một con vít A vào bánh răng phụ và sau đó dùng tuốc nơ vít xeo sao cho một lỗ khác
trên bánh răng phụ trùng với lỗ ren trên bánh răng cam thải. Giữ thật chặt ở vò trí này và
dùng con vít B để xiết chặt.
8. Đặt trục cam nạp vào nắp máy. Xoay trục cam nạp sao cho các cam đội con đội là bé nhất và
gá lắp các nắp cổ trục cam đúng chiều và đúng vò trí của nó.
124
Phương pháp lắp động cơ
9. Xiết đều các nắp bợ trục cam và xiết đúng mô men theo hình vẽ trên.
10. Thay mới phớt chận nhớt đầu trục cam và lắp vào đúng vò trí.
11. Gá trục cam thải vào nắp máy và chú ý vò trí ăn khớp giữa hai bánh răng.
12. Lắp các nắp cổ trục cam theo đúng vò trí và xiết chặt.
13. Tháo con vít lắp trên bánh răng phụ của trục cam thải.
G. LẮP BỘ TRUYỀN ĐỘNG ĐAI
1. Lắp bánh đai dẫn động trục cam và các bộ phận liên quan
2. Lắp bánh căng đai mới và lò xo. Đẩy bánh căng theo hướng làm chùng đai và xiết chặt.
3. Kiểm tra lại vò trí điểm chết trên trên trục khuỷu và dấu trên bánh răng trục cam.
4. Lắp đai cam vào động cơ đúng vò trí ban đầu của nó.
125
Phương pháp lắp động cơ
5. Nới lỏng bánh căng đai khoảng ½ vòng. Quay trục khuỷu hai vòng, kiểm tra lại dấu cân cam.
6. Xiết chặt vít giữ bánh căng đai.
7. Lắp miếng chận đai cam và chú ý mặt cong hướng ra ngoài.
8. Lắp trở lại các miếng che đầu động cơ.
9. Lắp pu li đầu trục khuỷu và xiết đúng tiêu chuẩn.
10. Lắp các bộ phận còn lại.
H. CƠ CẤU OHC-TRUYỀN ĐỘNG XÍCH
Sau bước lắp bánh đà, chúng ta tiếp tục thực hiện như sau.
1. Quay trục khuỷu cho đến khi rãnh then trên đầu trục khuỷu hướng lên trên.
2. Lắp bánh răng truyền động xích cam vào đầu trục khuỷu.
3. Lắp ống dầu bôi trơn bộ truyền động xích cam.
126
Phương pháp lắp động cơ
4. Lắp bộ thanh đỡ xích và thanh căng sên vào thân máy.
5. Lắp xích cam vào bánh răng cốt máy và bánh răng cam sao cho dấu trên bánh răng cam hướng
lên như hình vẽ.
6. Dùng dây cột thanh đỡ xích và thanh căng xích như hình vẽ.
7. Thay joint mới và lắp nắp đậy xích cam vào thân máy và xiết đúng qui đònh.
127
Phương pháp lắp động cơ
8. Lắp lọc thô vào động cơ và chú ý joint làm kín.
9. Lắp carter chứa nhớt. Làm kín giữa carter và thân máy có thể dùng keo cao su hoặc dùng joint
mới.
10. Lắp joint nắp máy vào thân máy.
11. Lắp nắp máy vào động cơ và xiết đúng qui đònh.
12. Lắp trục cam vào nắp máy.
13. Lắp bánh răng cam vào trục cam và xiết chặt.
14. Đẩy piston căng xích vào sát thân của nó và dùng móc giữ lại.
15. Lắp bộ căng xích cam vào thân máy và xiết chặt.
16. Quay trục khuỷu theo chiều quay để cho piston bộ căng xích bung ra. Nếu không được, dùng
tuốc nơ vít xeo nhẹ hoặc dùng tay kéo thanh đỡ xích cam ra ngoài và buông, piston sẽ đẩy
thanh căng xích cam.
128
Phương pháp lắp động cơ
17. Lắp các bộ phận còn lại.
I. CƠ CẤU OHV-TRUYỀN ĐỘNG XÍCH
1. Lắp trục cam vào thân máy.
2. Lắp miếng sắt chận dọc ở đầu trục cam và xiết chặt.
3. Lắp miếng đỡ xích cam.
4. Xoay trục khuỷu sao cho then trên đầu trục khuỷu hướng lên theo phương đứng.
5. Xoay trục cam cho then trên đầu trục cam cũng hướng lên theo phương thẳng đứng giống như ở
trục khuỷu.
6. Lắp xích cam vào hai bánh răng đúng theo dấu đã đònh sẳn (Xem hình vẽ trên).
7. Lắp bộ truyền động xích cam vào trục khuỷu và trục cam.
8. Lắp đai ốc đầu trục cam và xiết chặt đúng mô men.
9. Lắp bộ đỡ xích cam.
10. Lắp bộ căng xích cam.
11. Lắp nắp đậy bộ truyền động xích.
129
Phương pháp lắp động cơ
12. Lắp pu li đầu trục khuỷu và xiết chặt
13. Lắp các con đội vào đúng vò trí của nó.
14. Lắp các đũa đẩy.
15. Lắp cò mổ và trục cò mổ vào nắp máy.
16. Lắp các bộ phận còn lại.
130