Bệnh học thủy sản : Bài mở đầu part 2 pps

III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
z Năm 1929. việnsỹ V.A. Dogiel (1882-1955) thuộcviệnhàn
lâm khoa họcLiênXôcũđã đưara"phương pháp nghiên
cứuKST trêncá" đãmở ra mộthướng phát triểnmớicho
nghiên cứuvề các khu hệ ký sinh trùng ký sinh trên cá và
các loạibệnh cá do ký sinh trùng gây ra.
z Từ 1929 đến 1970, hàng loạt các công trình nghiên cứuvề
KST ký sinh ở cá nướcngọtvànướcmặn được công bốở
nhiềuquốc gia khác nhau trên thế giới, tiêu biểunhất là công
trình nghiên cứuvề khu hệ ký sinh trùng ký sinh ở các loài
cá nướcngọt ở Liên Xô, do Bychowsky biên tậptừ kếtquả
nghiên cứucủanhiềutácgiả. Công trình này đãpháthiệnvà
phân loại được khoảng 2000 loài ký sinh trùng khác nhau và
công bố năm 1968.
III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
z Từ 1970 đếnnhững nămcuốicủathế kỷ 20, ngành NTTS của
thế giới đã phát triểnmạnh.
z Không phảichỉ nuôi cá nướcngọt, mà nhiềuloàicá biển, giáp
xác, động vật thân mềm có giá trị kinh tếđã được đưa vào nuôi.

z Hình thức nuôi công nghiệp (thâm canh và siêu thâm canh) đã
thay thế cho hình thức nuôi quảng canh truyềnthống, làm bệnh
tậtphátsinhnhiều, gây tác hạirấtlớn.
z Ngoài các công trình nghiên cứuvề KST, hàng loạt các công
trình nghiên cứuvề các bệnh truyền nhiễm do virus, vi khuẩn
và nấm gây ra ở các đốitượng nuôi như cá, tôm, cua, động vật
thân mềm2 vỏ đã đượctiến hành.
z Các bệnh do yếutố vô sinh (do dinh dưỡng, do môi trường)
cũng được nhiều nhà khoa họcnghiêncứu.
III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
z Các phương pháp chẩn đoán và phòng trị cũng được phát triểnnhằmphục
vụ chẩn đoán bệnh trong thựctế sảnxuất. Mộtsố phương pháp hiện đại
cũng được ứng dụng để chẩn đoán bệnh ởđộng vậtthủysản, như chẩn đoán
bằng phương pháp miễndịch học (Elisa, phản ứng ngưng kếthuyết thanh),
phương pháp sinh học phân tử.(Polymerase Chain Reaction-PCR).
z Đặcbiệt ở giai đoạnnày, việc ứng dụng mộtsố sảnphẩmcủa công nghệ
sinh họcnhư vaccine, chế phẩm vi sinh, các chấtkíchthíchmiễndịch để
phòng bệnh và quảnlýmôitrường, sứckhỏe ĐVTS đãphổ biến ở nhiều
quốc gia có nghề nuôi thủysản phát triển.
z Các thành tựu nghiên cứutrênđược đánh dấubằng các cuộchộithảo khoa
họcquốctế và khu vựcvề BHTS đượctổ chứcnhiềulần, ở nhiềuquốcgia.
Tại đây các công trình nghiên cứu được công bố và ứng dụng vào sảnxuất.
III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
* Sơ

lượcmộtsố

kếtquả

nghiên

cứucủathế

giớivề

lĩnh

vựcbệnh

học

thủysảnnhư

sau:
z Đã phát hiện ra khoảng 60 loại virus gây bệnh ở cá, 18 loại virus gây
bệnh ở giáp xác và 12 loạivirus gâybệnh ởđộng vậtthânmềm
z Hàng trămloàivi khuẩn khác nhau gây bệnh ở ĐVTS cũng đã được
phát hiệnvànghiêncứu, trong đótập trung chủ yếu ở mộtsố giống

như: Vibrio spp., Aeromonas spp., Pseudomonas spp., Mycobacterium
spp., Streptococcus spp.,
z Nhiềugiống loài nấmnướckýsinhở ĐVTS cũng đã được phát hiện
và nghiên cứusâunhằmhạnchế tác hạicủa chúng như: Saprolegnia
spp., Achlya spp., Aphanomyces spp., Lagenidium spp., Atkinsiella
spp., Fusarium spp., Haliphthoros spp. và Sirolpidium spp.
III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
* Hiện

nay có

mộtsố

vấn

đề

thuộclĩnh

vựcBHTS đang

đượcthế

giới

quan

tâm

và

tập

trung

nghiên

cứu:
z Quảnlýdịch bệnh trong nuôi trồng thủysản thông qua việclàmtăng
sức đề kháng ởđộng vật nuôi bằng cách ứng dụng công tác chọn
giống, lai tạorađàn giống không mang mâm bệnh và có sức đề kháng
cao.
z Sử dụng các sảnphẩmcủa khoa học công nghệ (vaccine, chế phẩmvi
sinh, chấtkíchthíchmiễndịch) để quảnlýsứckhỏe, môi trường và
phòng bệnh trong NTTS.
z Quan tâm đếnnhững loạithuốcchữabệnh có nguồngốcthảodược
nhằmtậndụng ưuthế củaloạithuốc này an toàn đốivớivật nuôi, con
ngườivàmôitrường để phòng trị bệnh cho ĐVTS.
III. Lịch

sử

PT ngành

KH BHTS
2. Tình

hình

ở

Việtnam
z Trướcnăm 1960, BHTS ở ViệtNam hầunhư chưa được quan tâm.
z Nhóm NC BHTS được hình thành đầu tiên tạitrạm nghiên cứucá
nướcngọt Đình Bảng 1960, là Viện Nghiên Cứu Nuôi Trồng Thủy
SảnI hiệnnay.
z Đến nay, do yêu cầucủathựctế sảnxuất, các phòng NC bệnh ở
ĐVTS đượcxâydựng ở nhiềunơi: Viện NCTS I (Bắc Ninh), II (TP
Hồ Chí MInh) và III (Nha Trang-Khánh Hòa), tạicáctrường đạihọc
có đào tạo đạihọc ngành NTTS như trường ĐHTS, trường ĐH Cần
Thơ, Trường ĐH Nông Lâm TP Hồ Chí Minh đều có các phòng NC
về BHTS. Ngoài ra, tại các địaphương có nghề NTTS phát triển, đều
có các trạmkiểmdịch giúp nông dân phát hiện và phòng chống dịch
bệnh trong NTTS.