.
Phòng Gd&ĐT Lệ Thủy Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam Trường
Tiểu học Mai Thủy
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc.
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
CÁN BỘ QUẢN LÍ VỚI CÔNG TÁC
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ GIỜ LÊN
LỚP CỦA GIÁO VIÊN
Họ và tên: trương thị hoan
Hiệu trưởng Tiểu học Mai Thủy
I.Đặt vấn đề :
Như chúng ta đã biết công tác kiểm tra đánh giá vừa là điều tra xem
xét đánh giá một quá trình hoạt động sư phạm vừa là tự kiểm tra đánh giá
các quyết định của của người cán bộ quản lí. Chức năng kiểm tra không
phải chỉ tiến tới xếp loại bình bầu mà còn xác định phương hướng mục
tiêu, điều chỉnh kế hoạch cho một quyết định mới.
Công tác kiểm tra là theo dõi, giám sát phát hiện các hoạt động sư
phạm ở mặt đúng, mặt sai nhằm động viên giúp đỡ giáo viên ,học sinh thực
hiện hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Thông qua công tác kiểm tra đánh giá xác định được kết quả giáo
dục có phù hợp với mục tiêu, nội dung kế hoạch quy chế đề ra về thực hiện
nhiệm vụ năm học.
Với tầm quan trọng và ý nghía trên tôi xác định rằng việc thực hiện
công tác kiểm tra, đánh giá trong nội bộ trường học là một trong những
chức năng cơ bản của người quản lí . Nêú người cán bộ quản lí không thực
hiện chức năng kiểm tra hoặc ít kiểm tra hoặc kiểm tra thiếu kế hoạch sẽ
gây tác hại to lớn đối với phong trào đó là:
+ Đối tượng quản lí là con người làm nên phong trào sẽ làm việc đối
phó, hình thức chiếu lệ dẫn đến chất lượng, hiệu quả công tác của đội ngũ
về thực hiện các nhiệm vụ được giao không đáp ứng yêu cầu đề ra và quan
điểm chỉ đạo.
+ Việc đánh giá của nhà trường đối với cán bộ giáo viên, nhân viên,
học sinh, đánh giá các phong trào thi đua sẽ chung chung “ Hoà cả làng” do
vậy không phát huy được sức mạnh của tập thể sư phạm, tập thể học sinh;
không khai thác, phát huy được các nhân tố tích cực trong đội ngũ để tham
gia xây dựng các phong trào thi đua.
Vì thế, cán bộ quản lí trường học cần coi trọng chức năng kiểm tra,
đánh giá trong nội bộ trường học. Điều 22 chương IV của quy chế về tổ
chức và hoạt động của thanh tra giáo dục có ghi “ Hiệu trưởng các trường,
thủ trưởng các cơ sở giáo dục đào tạo trong ngành có trách nhiệm sử dụng
bộ máy quản lí và các cán bộ trong đơn vị để kiểm tra việc thực hiện chính
sách, pháp luật , nhiệm vụ kế hoạch của cá nhân và các bộ phận thuộc
quyền quản lí ”
Tổ chức kiểm tra đánh giá một cách khoa học sẽ giúp người quản lí
nắm bắt được những thông tin từ đội ngũ, biết được thực chất công tác dạy
và học của giáo viên, từ đó mà yêu cầu phát huy ưu điểm hoặc bổ sung,
điều chỉnh những lệch lạc, tồn tại để thúc đẩy các hoạt động tích cực, nâng
cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
Thấy được vai trò quan trọng của việc tổ chức kiểm tra nội bộ trường
học trong quá trình chỉ đạo trường Tiểu học thực hiện mục tiêu chính của
bậc học, của ngành Giáo dục - Đào tạo, tôi đi sâu vào nghiên cứu, tìm
hiểu, tổ chức thực hiện, từ đó rút ra những kinh nghiệm, những bài học để
tiếp tục vận dụng trong quá trình chỉ đạo.
Công tác tổ chức kiểm tra nội bộ trường học của cán bộ quản lí
trường Tiểu học bao hàm nhiều nội dung, nhiều vấn đề. ở đây, tôi chỉ đi sâu
vào nghiên cứu, tìm hiểu một vấn đề, một khía cạnh, đó là: “Công tác kiểm
tra đánh giá giờ lên lớp của giáo viên”.
Kiểm tra đánh giá giờ lên lớp là một trong những biện pháp có hiệu
quả nhất để nâng cao chất lượng dạy học và chất lượng quản lý trong nhà
trường Tiểu học. Kiểm tra đánh giá giờ lên lớp đúng đắn giúp người người
quản lí nắm được những thông tin chính xác về trình độ nghiệp vụ, năng
lực chuyên môn của mỗi giáo viên, chất lượng học tập của học sinh. Từ đó
để nhà trường lập kế hoạch chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên
môn cho đội ngũ. Kiểm tra đánh giá đúng đắn giờ lên lớp giúp cho đội ngũ
giáo viên tích cực, chủ động, sáng tạo trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
dạy và học, làm cho giờ dạy trên lớp nhẹ nhàng, tự nhiên, chất lượng và
hiệu quả, kích thích sự tích cực hoạt động, hứng thú trong học tập của học
sinh, góp phần nâng cao chất lượng học tập, chất lượng giáo dục toàn diện
trong nhà trường.
Việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của giáo viên là một việc làm
thường xuyên trong quá trình lãnh đạo của người quản lí . Hiệu quả của
việc làm này đã thực sự có nhiều đóng góp trong quá trình đi lên của mỗi
nhà trường. Hiện nay, bậc Tiểu học đang thực hiện đổi mới chương trình và
sách giáo khoa để đáp ứng yêu cầu đào tạo con người của xã hội mới.
Muốn thực hiện tốt công cuộc đổi mới trong giáo dục, cái quan trọng, cái
cốt lõi nhất là đổi mới phương pháp dạy học – là linh hồn –là xương sống
của quá trình dạy học.Việc đổi mới được thể hiện rõ nhất trong các giờ lên
lớp của giáo viên. Vì thế công tác kiểm tra đánh giá giờ lên lớp sẽ giúp giáo
viên ngày càng thực hiện tốt khâu đột phá này trong dạy học, nâng cao
trình độ và chất lượng đội ngũ.
B. nội dung
I. Những cơ sở lý luận và thực trạng tình hình.
1. Cơ sở lý luận:
+ Chất lượng dạy học ở nhà trường được phản ánh qua chất lượng
mỗi giờ lên lớp bởi nó thể hiện rõ năng lực của giáo viên và kết quả học tập
của học sinh.
Lý luận và thực tiễn dạy – học đã chỉ ra rằng: Bất kỳ một nhà trường
nào, ở đâu, trong mọi hoạt động lịch sử cũng đều có hoạt động trung tâm là
quá trình dạy học. Hai hoạt động này xảy ra trong cùng một thời điểm và
thống nhất một cách bchặt chẽ. Như vậy, kiểm tra đánh giá chất lượng của
nhà trường không thể tách rời đánh giá quá trình dạy học mà cốt lõi của nó
là kiểm tra đánh giá hiệu quả giờ lên lớp.
Giờ lên lớp phản ánh một cách khách quan, trung thực, chính xác
trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm của mỗi giáo viên, là
điều kiện cần và đủ để mỗi giáo viên thể hiện mình.
+ Giờ lên lớp vừa là một hoạt động khoa học vừa là một hoạt động
nghệ thuật.
Quá trình dạy học là quá trình người thầy tác động đến học sinh,
giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng cơ bản, hình thành nhân cách
theo yêu cầu của xã hội. Quá trình này có mục đích, nội dung, phương
pháp, hình thức dạy – học và phải tuân theo một hệ thống nguyên tắc dạy –
học nhất định.
Quá trình dạy học đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên
môn nghiệp vụ vững vàng, phải tuân thủ các quy chế chuyên môn. Bên
cạnh đó, người giáo viên phải hiểu sâu sắc đối tượng dạy học của mình,
biết linh hoạt sáng tạo trong việc lựa chọn, kết hợp các phương pháp, biết
sử dụng ngôn ngữ giao tiếp một cách thích hợp, biết xử lý tất cả các tình
huống đa dạng của thực tế dạy – học Đây chính là nghệ thuật, là năng lực
sư phạm của mỗi giáo viên. Thực hiện được như vậy mới thực sự nâng cao
chất lượng dạy và học.
Để đáp ứng những yêu cầu của khoa học dạy - học, những biện
pháp tác động của người quản lí đem lại hiệu quả rõ rệt. Đó là cách bố trí
đúng người, đúng việc nhằm phát huy cao nhất những mặt mạnh trong
chuyên môn của mỗi người. Các biện pháp giúp đỡ giáo viên nâng cao tay
nghề như : kiểm tra đánh giá giờ dạy, bồi dưỡng theo chuyên đề, hội thảo
Trong đó kiểm tra đánh giá giờ lên lớp có vai trò to lớn trong việc nâng cao
chất lượng dạy và học.
+Kiểm tra đánh giá là một chức năng của người quản lý nhà trường:
Trong một năm học, quản lý nhà trường theo một chu trình mà kiểm
tra, đánh giá là chức năng cơ bản của chu trình đó.
Đánh giá là công cụ của hệ thống điều khiển giúp cho người quản lý
xác định được mức độ thực trạng, từ đó mà có kế hoạch điều chỉnh.
- Có kiểm tra đánh giá thì người quản lý mới biết được kế hoạch của
nhà trường đã diễn ra như thế nào và thực hiện đến đâu. Từ đó tìm ra
những biện pháp động viên, giúp đỡ, uốn nắn, điều chỉnh sao cho mọi hoạt
động của nhà trường có hiệu quả hơn, đạt mục tiêu đề ra.
- Ngược lại, nếu không có kiểm tra đánh giá, buông xuôi mọi hoạt
động thì không thể biết nắm bắt được thông tin đang hàng ngày hàng giờ
diễn ra trong nhà trường.
Kiểm tra đánh giá không những là chức năng của người quản lý mà
còn là khâu quan trọng, quyết định, là nhiệm vụ hàng đầu của người quản
lý.
+ Kiểm tra đánh giá là trách nhiệm, quyền hạn của người quản lý :
- Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm toàn bộ
hoạt động của nhà trường, quyết định những vấn đề quan trọng nhất của
kiểm tra đánh giá, là người đưa ra kết luận cuối cùng và chịu trách nhiệm
về những quyết định đó.
- Kiểm tra đánh giá giờ lên lớp là một nội dung chính trong công tác
kiểm tra đánh giá của người quản lý :
Qua kiểm tra đánh giá giờ lên lớp, người quản lí có được những
thông tin ngược chiều từ các đối tượng quản lý của mình. Qua đó, nắm bắt
được các hoạt động dạy – học diễn ra như thế nào, chất lượng của nó ra
sao, những chỗ nào phù hợp, chỗ nào còn sơ hở, lệch lạc để có kế hoạch
điều chỉnh, bổ sung.
- Kiểm tra giờ lên lớp là một hoạt động phức tạp, đối tượng chủ yếu
là con người. Vì vậy, người quản lí không thể kiểm tra một cách tùy tiện
mà phải tuân theo một hệ thống nguyên tắc theo 3 khâu sau:
+ Chuẩn bị lên lớp của giáo viên.
+ Dự giờ trên lớp.
+ Kiểm tra hiệu quả của giờ lên lớp.
Sau khi kiểm tra cần tiến hành đánh giá giờ lên lớp. Đánh giá là khâu
cuối cùng của quá trình kiểm tra .
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong những năm trước đây công tác kiểm tra giờ dạy trên lớp đã có
sự chú ý, 100% cán bộ giáo viên đều được kiểm tra. Song phương pháp , tổ
chức kiểm tra còn lúng túng, chưa xây dựng quy trình và kế hoạch kiểm tra
một cách cụ thể nên hiệu quả công tác kiểm trađạt kết quả chưa cao. Chất
lượng dạy và học có chuyển biến nhưng chưa mạnh. Trong những năm học
gần đây, việc kiểm tra nội bộ trường học, kiểm tra giờ lên lớp của người
quản lí có những thuận lợi nhất định. Đó là đã có hệ thống các tài liệu
hướng dẫn cách kiểm tra đánh giá, có các văn bản chỉ đạo công tác kiểm tra
trường học của Bộ, Sở, Phòng giáo dục với các bậc học theo từng năm học.
Nội dung các văn bản đã nêu rõ quan điểm, yêu cầu chỉ đạo nhằm định
hướng cho các trường tổ chức thực hiện, phấn đấu đạt mục tiêu kế hoạch
nhiệm vụ năm học và công tác kiểm tra nội bộ trường học của nhà trường.
Cho đến năm học này, bậc Tiểu học đã thực hiện đổi mới chương
trình và sách giáo khoa năm thứ 6. Việc đổi mới đó đặt ra yêu cầu cấp thiết
là giáo viên phải thực hiện đổi mới phương pháp dạy – học. Thực tế, trong
các giờ lên lớp, nhiều giáo viên còn lúng túng trong việc đổi mới phương
pháp giảng dạy. Vì vậy, việc thực hiện yêu cầu này phải có quá trình và sự
nỗ lực tự học tập, rèn luyện của giáo viên. Việc kiểm tra đánh giá giờ lên
lớp là việc làm thiết thực nhất của người quản lí giúp giáo viên điều chỉnh
kĩ năng sư phạm trong quá trình thực hiện đổi mới phương pháp dạy – học,
đổi mới giáo dục phổ thông. Rút kinh nghiệm từ những năm về trước đồng
thời trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của ngành và thực trạng của trường TH
Mai Thuỷ tôi đã cố gắng tìm ra những biện pháp hữu hiệu trong quá trình
quản lí chỉ đạo, trong công tác kiểm tra nhằm động viên đội ngũ thi đua
thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học 2007 – 2008. Sau đây tôi xin trình
bày một số giải pháp kĩ thuật trong công tác kiểm tra giờ lên lớp của giáo
viên.
II.Thực trạng tình hình và một số giải pháp về kiểm tra đánh giá giờ lên
lớp của trường Th Mai Thuỷ.
1. Thực trạng của việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của giáo viên
trườngTH Mai Thuỷ.
1.1)Những nét cơ bản về đặc điểm tình hình nhà trường.
Trường Tiểu học Mai Thủy có 19 lớp, 26 giáo viên ( cả quản lý ).
a. Thuận lợi:
- Trường nằm ở vùng bán sơn địa- quốc lộ 15, nhiều năm là trường
tiên tiến xuất sắc. Trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ I và đang phấn đấu
xây dựng thành công chuẩn quốc gia mức độ II trong năm học 2007 -2008.
Trường được lãnh đạo ngành Giáo dục - Đào tạo, lãnh đạo địa phương
cũng như các lực lượng tham gia công tác giáo dục quan tâm thích đáng.
- Đội ngũ giáo viên nhiệt tình giảng dạy, có tâm huyết với nghề, có ý
thức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng nâng cao tay nghề. Số lượng giáo viên khá,
giỏi chiếm tỷ lệ tương đối cao22/26. Có 8 giáo viên đạt danh hiệu giáo viên
dạy giỏi cấp huyện, tỉnh.
-Phong trào đổi mới phương pháp dạy học đã đi vào chiều sâu, chiều
rộng, đa số giáo viên đã mạnh dạn thực hiện các PP dạy hoc mới kết hợp
với các phương pháp truyền thống và đưa các hình thức dạy học mới( Học
theo nhóm, học cá nhân, tổ chức trò chơi học tập, học ở hiện trường ) đã
mang lại những kết quả đáng ghi nhận trong việc tạo ra chất lượng thực
chất, mang lại một sức sống mới trong trường học.
- Cán bộ quản lý nhà trường có uy tín về năng lực lãnh đạo và năng
lực chuyên môn.
- Cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng được cải tiến và tăng
trưởng không ngừng.
b. Những khó khăn:
- Trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm của đội ngũ không đồng
đều. Vẫn còn một số giáo viên trình độ kiến thức và năng lực còn hạn chế,
còn lúng túng trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, chưa định rõ về
những biện pháp kĩ thuật trong việc thể hiện vai trò của người thầy giáo là
người tổ chức, hướng dẫn, điều hành hoạt động học tập của hoạ sinh nên
hiệu quả giờ dạy chưa được nâng cao. Những hạn chế của người dạy
thường được biểu hiện với những mặt sau đây.
+ Kế hoạch bài học thiếu rõ ràng , chưa hoạch định được hoạt động
của thầy và trò ở trên lớp và trong những phần của tiết học.
+Giáo viên giao việc cho học sinh thiếu cụ thể, chưa rõ người, rõ
việc, mục đích không rõ ràng,, dẫn đến tình trạng giáo viên dùngmột số học
sinh làm thay cho công việc cả lớp. Thiếu sự chú ý đến học sinh cá biệt
trong lớp.
+ Giao việc thiếu hướng dẫn, thiếu tiếp sức nên thường xuất hiệntình
trạng thả nổi, giao khoán cho cả lớp. Học sinh tỏ ra bất cập trước công việc
được giao.
+ Chưa quản lí, kiểm soát được quá trình thực hiện của từng học sinh
hoặc từng nhóm học sinh một cách chặt chẽ, thiếu binhững biện pháp khắc
sâu kiến thức và đảm bảo tiến độ hoạt động học tập của học sinh.Chưa có
hình thức phù hợp để đánh giá kết quả học học tập của học sinh theo hướng
đổi mới ( Thầy Quyến, thầy Hùng, thầy Đung, cô Liễu).Tất cả yếu tố đó đã
làm hạn chế đến hiệu quả giờ lên lớp của giáo viên nói riêng và của nhà
trường nói chung.
- Cơ sở vật chất đã có sự tăng trưởng nhưng các thiết bị phục vụ dạy
và học chưa thật đầy đủ, chưa đáp ứng hoàn toàn được yêu cầu đổi mới
phương pháp dạy – học của các khối lớp.
Thực tế tình hình đó của nhà trường đòi hỏi người quản lí phải suy
nghĩ tìm tòi rất nhiều trong chỉ đạo chuyên môn, phải tiến hành nghiêm túc,
chặt chẽ, đúng đắn các hoạt động kiểm tra, đánh giá, đặc biệt là hoạt động
kiểm tra đánh giá giờ lên lớp. Có như vậy chất lượng dạy – học mới được
nâng cao.
1.2) Thực trạng tình hình kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của nhà trường.
- Trong những năm học trước và năm học 2007 – 2008 này, công tác
kiểm tra nội bộ trường học, nhất là kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của giáo
viên được nhà trường thực hiện đúng mức. Trong mỗi năm học, toàn bộ số
giáo viên của trường đều được kiểm tra, đặc biệt nhiều lần được kiểm tra
đánh giá giờ lên lớp, kiểm tra tất cả các giờ dạy của tất cả các môn học. Sau
kiểm tra đánh giá, lãnh đạo nhà trường đã kịp thời chỉ rõ cho mỗi giáo viên
những mặt mạnh, mặt yếu trong mỗi giờ dạy của từng bộ môn, hướng phát
huy những mặt mạnh, khắc phục những mặt yếu đó. Các giáo viên năng lực
còn hạn chế được kiểm tra đánh giá trước và nhiều hơn. Chính vì vậy mà
năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên trong 2 năm tôi côimg tác và chỉ
đạo ở trường TH Mai Thuỷ đã có những chuyển biến và được nâng cao rõ
rệt, cụ thể:
*Kết quả kiểm tra giờ dạy:(Kể cả giáo viên hợp đồng ngắn hạn)
Năm học
TS
giáo
viên
TS
giờ
kiểm
tra
Tốt Khá
Đạt yêu
cầu
Chưa đạt
yêu cầu
SL % SL % SL % SL
%
2006-2007 28 112 60 53,6
36 32,1
22 19,6
4 3,6
2007
-
2008
28
125
75
60
32
25,6
16
12,8
2
1,6
*Xếp loại năng lực sư phạm :(Không kể giáo viên hợp đồng ngắn hạn)
Năm học
TS
giáo
viên
Tốt Khá Trung bình
Yếu
SL % SL % SL % SL %
2006-2007 28 13 46,4 9 32,2 6 21,4
/ /
2007-2008 26 15 57,7 7 26,9 4 15,4
/ /
Từ thực tế chỉ đạo như trên, chúng tôi đã rút ra được một số giải pháp
đã và đang vận dụng có hiệu quả trong việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp
của giáo viên Tiểu học.
2) Một số giải pháp thực hiện việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của
giáo viên Tiểu học.
a. Xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá:
-Dựa theo tình hình thực tiễn của nhà trường ( nền nếp dạy học, trình
độ chuyên môn, năng lực sư phạm của giáo viên, tinh thần học tập, kết quả
học tập của học sinh ) .
- Yêu cầu nhiệm vụ năm học, cần chú ý các trọng tâm, trọng điểm và
những yêu cầu về đổi mới chương trình và sách giáo khoa
- Dựa vào kết quả kiểm tra của năm học trước, học kỳ trước để xây
dựng kế hoạch kiểm tra cụ thể theo năm, học kì, tháng, tuần.
* Các yêu cầu của kế hoạch kiểm tra giờ lên lớp:
- Kế hoạch kiểm tra giờ lên lớp phải có mục đích, nội dung đối tượng
kiểm tra. Cần chú ý đến đối tượng kiểm tra để có kế hoạch chi tiết phù hợp.
Xác định quỹ thời gian cụ thể cho nội dung kiểm tra. Kế hoạch kiểm tra
được thông báo tới đối tượng kiểm tra.
- Với những cơ sở và yêu cầu như trên, nhà trường đã xây dựng được
kế hoạch kiểm tra giờ lên lớp đồng thời cũng thực hiện đúng lịch hoạt động
kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên, tránh được tình trạng kiểm tra
không có kế hoạch, không phong toả được các nội dung kiểm tra.
Ngoài ra, nhà trường còn có những kế hoạch kiểm tra bổ sung sau
những lần kiểm tra chưa đạt yêu cầu.
b,Tổ chức xây dựng lực lượng kiểm tra đánh giá:
Khi đã xây dựng được một kế hoạch kiểm tra cụ thể muốn tổ chức
thực hiện đạt kết quả cao nhất thiết phải có lực lượng kiểm tra cùng với ban
giám hiệu tham gia vào công tác kiểm tra mới đạt kết quả đạt được kế
hoạch đề ra.
Số lượng các môn học ở Tiểu học tương đối nhiều. Người quản lí
không thể bố trí đủ thời gian để kiểm tra tất cả số giờ lên lớp của giáo viên
trong tất cả các phân môn và cũng không thể thông thạo nhiều bộ môn. Vì
thế việc xây dựng lực lượng kiểm tra giờ lên lớp là công việc hết sức cần
thiết, thể hiện tính khách quan, công bằng và khoa học cao. Lực lượng
kiểm tra trong nhà trường là Ban giám hiệu, các tổ trưởng chuyên môn và
một số giáo viên giỏi có năng lực chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có uy
tín trong đội ngũ làm nòng cốt trong lực lượng kiểm tra.
- Sau khi xây dựng được lực lượng kiểm tra,cần phải tổ chức học tập
bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra cho lực lượng này để họ kiểm tra có kết
quả, cụ thể bồi dưỡng những mặt sau:
- Nhờ có lực lượng kiểm tra mà chất lượng kiểm tra của nhà trường
đảm bảo khách quan, kết quả phản ánh đúng trình độ chuyên môn, năng lực
sư phạm của mỗi thành viên trong Hội đồng sư phạm.
- Xây dựng lực lượng kiểm tra, phân công trách nhiệm và quyền hạn
cho người kiểm tra là một biện pháp tự bồi dưỡng nghiệp vụ cho chính bản
thân người kiểm tra đồng thời tạo được uy tín của người quản lý đối với
mọi thành viên trong nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
C,Hình thức kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên :
*Có 5 hình thức kiểm tra giờ dạy trên lớp :
+. Kiểm tra báo trước : Hình thức này giúp cho giáo viên chủ động
bộc lộ hết khả năng, Hiệu trưởng xác định năng lực chuyên môn nghiệp vụ
của từng giáo viên một cách dễ dàng.
+.Kiểm tra đột xuất : Giúp ban gám hiệu thấy được tình hình hoạt
động của giáo viên thường ngày, có tác dụng thúc đẩy việc duy trì kỷ
cương, nền nếp một cách tự giác, thường xuyên.
+. Kiểm tra các giờ lên lớp song song : nhằm so sánh chất lượng dạy
của một số giáo viên cùng dạy một bộ môn văn hóa ở các lớp khác nhau.
Từ đó đánh giá đúng mức độ năng lực của từng giáo viên.
+. Dự giờ chuyên đề : Dự giờ một giáo viên liên tục hoặc nhiều giáo
viên cùng dạy một bộ môn văn hóa nhằm xác định kết quả các đề tài cải
tiến nội dung hoặc phương pháp giảng dạy.
+Kiểm tra theo kiến nghị :Sau khi tiến hành đánh giá, xếp loại một trong
các hình thức kiểm tra trên nhưng người được kiểm tra cảm thấy kết quả
chưa thoả đáng thì kiến nghị với các cấp kiểm tra, sau đó nhà trường ra
quyết định kiểm tra lại.
Tùy theo kế hoạch và yêu cầu kiểm tra, ban giám hiệu quyết định
chọn hình thức kiểm tra thích hợp cho từng giáo viên trong từng thời gian
nhất định.
Quá trình kiểm tra giờ lên lớp của giáo viên phải tiến hành theo một
quy trình bao gồm các công việc một cách hợp lý.
d, Tiến hành kiểm tra đánh giá.
* Kiểm tra việc lập kế hoạch bài học của giáo viên:
Kế hoạch bài học rất quan trọng vì:
+ Đảm bảo cho người GV có ý thức rõ ràng về việc dạy cái gìvà dạy
vàop lúc nào, dạy như thế nào và học sinh cần học ra sao.
+Làm cho người giáo viên tự tin hơnvà thếy mình đã di đúng hướng;
cho phép người GV tập trung suy nghĩ về những vấn đề chủ yếu trước khi
lên lớp, ứng phó kiop thời, đúng đắn trước những tình huống có thể xảy ra.
+Đòi hỏi người GV suy nghĩ về đặc trưng môn học, về mục tiêu bài
học, về đặc điểm học sinh, về phương pháp dạy học và đánh giá.
- Việc kiểm tra kế hoạch giảng dạy của giáo viên giúp người quản lí
theo dõi chặt chẽ hơn tiến trình dạy – học cũng như rà soát được tất cả các
môn học và phân bố thời gian. Hoạt động này góp phần nâng cao chất
lượng giờ lên lớp.
* Kiểm tra khâu chuẩn bị lên lớp:
- Sự thành công của mỗi tiết dạy trên lớp phụ thuộc rất lớn vào việc
chuẩn bị của giáo viên: “ Chuẩn bị tốt là thành công một nửa” . Như vậy
kiểm tra khâu chuẩn bị của giáo viên là một việc làm rất quan trọng, người
quản lí cần tiến hành trước khi kiểm tra giờ dạy.
-Kiểm tra khâu chuẩn bị của giáo viên bao gồm việc kiểm tra bài
soạn, kiểm tra các thiết bị mà giáo viên sử dụng trong tiết dạy Qua kiểm
tra, người quản lí có thể nắm bắt và biết đội ngũ giáo viên mình quản lý
còn gặp những khó khăn gì khi chuẩn bị lên lớp: Có nắm vững, xác định
đúng mục tiêu về kiến thức, kỹ năng, thái độ của bài học không? Có nắm
vững nội dung bài dạy không? Lựa chọn các phương pháp dạy học đã phù
hợp chưa? Dự đoán và xử lý các tình huống xảy ra trong dạy học như thế
nào?
-Hoạt động này thực hiện thành nền nếp giúp cho giáo viên có ý thức
cố gắng trong khâu chuẩn bị bài, đảm bảo cho giờ dạy trên lớp có hiệu quả
cao hơn.
* Quy trình dự giờ trên lớp
Theo dõi toàn bộ diễn biến bài giảng, ghi lại đầy đủ các hoạt động
của thầy và trò, ghi nhận các thông tin, các tình huống xảy ra trong tiết dạy,
theo dõi việc tiếp thu kiến thức, rèn luyện kỹ năng của học sinh, các quan
hệ thầy trò và năng lực truyền đạt, ứng xử của giáo viên.
Căn cứ vào nội dung được truyền đạt, phân tích sư phạm bài giảng
theo những tiêu chí khoa học, so sánh với mục tiêu đề ra cho bài giảng.
Chú trọng phân tích sự thành công trên 3 mặt : Kiến thức, kỹ năng, thái độ.
* Kiểm tra đánh giá kết quả giờ dạy:
Khi dự giờ xong cần đánh giá giờ lên lớp theo những mặt sau :
+ Đánh giá về trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm : Đánh giá
mức độ nắm vững mục đích yêu cầu, chương trình nội dung bài dạy, vị trí
của bài dạy trong hệ thống chương trình, mức độ nắm vững kiến thức kỹ
năng, xác định trọng tâm, mục tiêu bài dạy có đạt được không ?
+ Đánh giá về năng lực sử dụng phương pháp ( kỹ năng sư phạm) :
Đây là nội dung quan trọng nhất khi đánh giá giờ dạy và năng lực sư phạm
củagiáo viên bởi vì giáo viên chỉ nắm chắc kiến thức thì chưa đủ để cho
học sinh nắm bài tốt.
Quá trình kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên vừa đánh giá được
trình độ nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm của giáo viên, vừa đánh giá được
hiệu quả giờ dạy. Đó chính là kết quả học tập của học sinh.
Để đánh giá đúng kết quả học tập của học sinh, trong quá trình kiểm
tra giờ dạy, chúng tôi sử dụng phương pháp quan sát hoặc sau giờ dạy, có
thể đặt một số câu hỏi trắc nghiệm hoặc kiểm tra 10, 15 phút trên giấy để
khẳng định nhận định của mình về kết quả tiếp thu của học sinh. Tùy theo
hình thức kiểm tra giờ dạy trên lớp để lựa chọn phương pháp kiểm tra kết
quả học sinh một cách thích hợp.
Kiểm tra nắm chắc được kết quả học tập của học sinh sẽ giúp người
quản lí đánh giá đúng chất lượng giờ dạy, năng lực sư phạm của giáo viên.
Từ đó, giúp giáo viên phát huy hoặc điều chỉnh nội dung, phương pháp
giảng dạy phù hợp với đối tượng.
III Kết Quả đạt được
Với những kĩ thuật dạy học đã được xác lập lại sau kiểm tra và đã được
giáo viên thể hiện trên nhiều tiết dạy ở các lớp với nhiều bộ môn khác nhau
đã giúp cho đội ngũ giáo viên lên lớp có phong cách giảng dạy nhẹ nhàng,
tự nhiên và càng có chất lượng.
Qua 2 năm thực hiện công tác kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của giáo
viên ở trường TH Mai Thuỷ đặc biệt là năm học 2007 -2008 với 125 tiết
được dự cho thấy :giáo viên đã thể hiện khá rõ vai trò của của người tổ
chức, hướng dẫn, điều hành hoạt động học tập của học sinh, năng lực sư
phạm của đội ngũ giáo viên được nâng cao rõ rệt. Qua đợt thanh tra của
Phòng giáo dục ( ngày 16- 18 tháng 1 năm 2008) có 11 đ/c được thanh tra
giờ dạy kết quả :
Tốt 10 tiết ; Khá : 8 tiết ; TB :1 tiết ; xếp loại chung tốt 6 đ/c .
Trong hội thi giáo viên dạy giỏi năm học 2006- 2008 có 4đ/c tham gia
đã thể hiện thành công chất lượng giảng dạy trên lớp, có sức thuyết phục.Kĩ
năng sư phạm, phong cách lên lớp của giáo viên chững chạc, tự tin cả 4đ/c
dự thi đều có điểm thực hành giảng dạy đạt cao.
Năng lực sư phạm năm học 2007 -2008 của giáo viên đạt kết quả như
sau :
Tổng số giáo viên : 26đ/c - Tốt : 15 - 57,7% ;Khá : 7 -26,9% ; TB :4 -
15,4%.
C.bài học kinh nghiệm.
Từ việc vận dụng các giải pháp để thực hiện có kết quả việc kiểm tra
đánh giá giờ lên lớp của giáo viên, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm
sau:
+ Người quản lí phải chịu khó học tập nghiên cứu các tài liệu, văn
bản chỉ đạo của ngành, khiêm tốn học hỏi những kinh nghiệm của các đơn
vị đã từng làm tốt công tác này. Người quản lí phải “tinh thông” nghiệp vụ
chuyên môn và quản lý, thực hiện chức năng bồi dưỡng cho đội ngũ. Từ đó
mới thực hiện tốt chức năng kiểm tra và đánh giá.
+Người quản lí phải năng lực đội ngũ một cách sát đúng xây dựng
kế hoạch kiểm tra nội bộ nhà trường nói chung, kế hoạch kiểm tra đánh giá
giờ lên lớp nói riêng một cách khoa học, hợp lý. Xây dựng kế hoạch kiểm
tra phải xuất phát trên cơ sở lý luận và thực tiễn, quan điểm chỉ đạo của
ngành. Kế hoạch kiểm tra phải mang tính đột phá điểm mạnh, điểm yếu của
con người và phong trào nhằm đạt mục tiêu kế hoạch đề ra của năm học.
+ Xây dựng được một lực lượng tham gia kiểm tra đủ độ tin cậy tức
là chọn đúng giáo viên có năng lực, có uy tín cùng với ban giám hiệu, các
tổ trưởng chuyên môn. Lực lượng này sẽ giúp Hiệu trưởng thực hiện kiểm
tra các hoạt động trong đó có kiểm tra giờ dạy trên lớp để đánh giá đúng
chất lượng giảng dạy và trình độ năng lực chuyên môn của đội ngũ. Hiệu
trưởng phải luôn gương mẫu trong thực hiện, thường xuyên giám sát chỉ
đạo các thành viên, linh hoạt, sáng tạo trong chỉ đạo và tin tưởng vào việc
làm của các thành viên tham gia kiểm tra.
+ Tổ chức tiến hành kiểm tra đánh giá một cách thường xuyên trong
suốt năm học. Tất cả các giáo viên trong nhà trường đều phải được kiểm tra
giờ dạy nhiều lần và kiểm tra giờ dạy của tất cả các môn. Hiệu trưởng có
thể chọn các hình thức kiểm tra phù hợp với đối tượng và kế hoạch đã đề ra
làm sao để có những thông tin chính xác nhất giúp Hiệu trưởng đánh giá
đúng năng lực giảng dạy của mỗi giáo viên.
+Việc kiểm tra giờ lên lớp của giáo viên phải nhằm vào mục tiêu đổi
mới phương pháp giảng dạy, nhằm cải thiện kết quả học tập của học sinh
và khuyến khích giáo viên đổi mới cách dạy để đáp ứng khả năng học tập
của tất cả học sinh trong lớp.
+Công tác kiểm tra đánh giá cần tập trung vào việc đánh giá tính
hiệu quả thực chất của công tác chỉ đạo, quản lí theo yêu cầu đổi giáo dục
Tiểu học. Việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp cần chú trọng vào việc xem
xét năng lực tiếp thu của từng đối tượng học sinh(kém, trung bình,
khá,giỏi) sau một tiết dạy để góp ý cho giáo viên về phương pháp và hình
thức tổ chức dạy học.
+ Kiểm tra phải kết hợp với đánh giá một cách chính xác kịp thời về
những ưu điểm mà giáo viên đạt được, những hạn chế, tồn tại cần khắc
phục trong giờ dạy, thông tin ngay cho giáo viên và định hướng cách phát
huy ưu điểm, cách điều chỉnh khắc phục những tồn tại. Từ đó mà bồi
dưỡng năng lực sư phạm cho đội ngũ.
D. Phần kết luận
Thực hiện công tác kiểm tra nội bộ trường học nói chung, công tác
kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên nói riêng là một hoạt động sư phạm,
là chức năng quan trọng trong công tác quản lý . Nếu người quản lí tổ chức
hoạt động này khoa học, hợp lý thì nó sẽ có ý nghĩa to lớn trong công tác
xây dựng đội ngũ, xây dựng phong trào thi đua trong trường học, góp phần
tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường, đạt các mục
tiêu đã đề ra.
Chính vì vậy, người quản lí phải quan tâm đúng mức công tác kiểm
tra đánh giá, nhất là kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của giáo viên đồng thời
thực hiện vừa làm vừa rút kinh nghiệm nhằm không ngừng nâng cao hiệu
quả kiểm tra, đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của ngành, mục tiêu, nhiệm vụ năm
học của nhà trường.
Trên đây là một số việc làm và những kinh nghiệm của bản thân tôi
trong công tác quản lí chuyên môn ở trường Tiểu học đã góp phần xây
dựng đơn vị đạt chuẩn “ Tập thể lao động xuất sắc” trong nhiều năm liền.
Tôi chân thành mong sự góp ý của các đồng chí đồng nghiệp để sáng kiến
của tôi thực sự có hiệu quả .
Lệ Thủy, ngày 22 tháng 5 năm
2008
Hội đồng khoa học trường Người
viết
Trương Thị
Hoan