Giáo trình hướng dẫn tìm hiểu cơ bản về nguy cơ sinh hoạt nước hiện nay tại hà nội phần 1 potx

1


Lời mở đầu

Nớc là một tài nguyên quí của con ngời. Mọi hoạt động sản xuất sinh
hoạt đều cần dùng nớc. Chính vì vậy mà hàng ngày có một lợng lớn nớc
đợc tiêu thụ và đồng thời cũng ngần ấy lợng nớc thải đợc thải ra môi
trờng. Hà Nội là một trong những thành phố lớn nhất của Việt Nam. Lợng
nớc thải của thành phố thải ra hàng ngày là rất lớn và chủ yếu tập trung vào
ba nguồn lớn là: nớc thải sinh hoạt, từ sản xuất và từ bệnh viện. Tuy nhiên ,
hệ thống sử lí nớc thải của thành phố lại cha có, còn của các doanh nghiệp
thì lại chỉ có một số ít doanh nghiệp có hệ thống sử lí ,còn lai hầu nh là thải
trực tiếp ra môi trờng từ đó gây ra ô nhiễm môi trờng nghiêm trọng, ảnh
hởng tới sức khoẻ đời sống của nhân dân, ảnh hởng tới sản xuất cũng nh
gây mất mĩ quan đô thi.
ở Hà Nội hiện nay, khi mà hệ thống thoát nớc của thành phố cha đáp
ứng với mức phát triển hiện nay của thành phố, cũng nh quy mô dân số và
các cơ sở sản xuất ở trong thành phố. Do vậy việc thoát nớc chủ yếu thông
qua việc thải ra các con sông đào hay các cống trong thành phố. Sông Tô lịch
là con sông lớn nhất trong bốn con sông chảy trong thành phố có nhiệm vụ
tiêu thoát nớc trong thành phố là sông Sét, Lừ, Kim Ngu và Tô Lịch. Nó là
con sông ô nhiễm nhất và cũng là con sông có nhiều vấn đề liên quan đến môi
trờng do số lợng dân c sống hai bên bờ sông là khá đông đúc.
Sông tô Lịch hiện nay đang là con sông mà hệ thống nớc mặt đang bị ô
nhiễm nghiêm trọng nhất ở Hà Nội hiện nay. Nhà Nớc và thành phố hiện nay
cũng đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm cải tạo môi trờng sông và nớc
thải của thành phố vào con sông này, mà đây lại là loại hình không có thu để
tự trang trải.

Theo nghi Định 67/2003NĐ-CP của chính phủ từ 1/1/2004 trở đi bắt đầu
thực hiện thu phí nớc thải. Xuất phát từ thục tế môi trờng sông Tô Lịch và
Giỏo trỡnh hng dn tỡm hiu c bn v nguy
c sinh hot nc hin nay ti h ni


2

mục đích của việc thu phí là: nhằm nâng cao nhận thức của các tổ chức và
nhân dân, tăng cờng kiểm soát ô nhiễm, góp phần đảm bảo sự phát triển bền
vững, làm trong sạch môi trờng.
Chế độ thu phí sẽ hỗ trợ và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp áp dụng
các biện pháp phòng ngừa ô nhiễm, sản xuất sạch hơn bằng công nghệ tiên
tiến, nhằm giảm thiểu lợng ô nhiễm môi trờng, nâng cao hiệu quả sản xuất
và chất lợng sản phẩm. Việc thu phí còn giúp phục vụ cho công tác quản lí
môi trờng và cải thiện môi trờng.
Với những mục đích đó, em muốn tìm hiểu xem thực tế với viêc thu phí
nớc thải hiện nay có thực hiện đợc những mục đích đã nêu ở trên hay
không. Mà cụ thể ở đây là việc cải thiện môi trờng tại sông Tô Lịch, nâng
cao thể ở đây là chất lợng nớc có đợc cải thiện hay không và qua đó hiểu
thêm những kiến thức đã đợc học tại trờng kết hợp với thục tế đang diễn ra.
Từ đó cái cái nhìn toàn diện, cách đánh giá các vấn đề môi trờng, nâng cao
nhận thức và hiểu biết.
Em xin cám ơn thầy giáo Lê Trọng Hoa và thầy Nguyễn Thế Chinh đã
giúp em hoàn thành đề án này

3

Phần I: Cơ sở lí luận
I: Khái niệm
1: Thuế pigou
Pigou là ngời đầu tiên có sáng kiến áp dụng cách tiếp cận kinh tế và
việc giải quyết ngoại ứng do ô nhiễm môi trờng. ông đã đa ra ý tởng về
việc đánh thuế với những ngời gây ô nhiễm. Đây là loại thuế thay vì đánh
vào đầu ra sản phẩm, ngời ta đánh cho mỗi đơn vị phát thải ô nhiễm đầu vào.
2:Phí
Một dạng của thuế pigou, là loại phí đánh vào lợng chất thải thực tế
ngời sản xuất. để xác định mức phí ngời ta căn cứ vào chi phí cần thiết để
làm giảm một đơn vị ô nhiễm.
Pháp lệnh về phí và lệ phí của Uỷ Ban thờng Vụ Quốc hội khoá 10 (số
38/2001 PL-UBTVQH 10 ngay 28/8/20001 ) qui định: phí là khoản tiền mà
tổ chức, cá nhân phải trả khi đợc một tổ chức, cá nhân khác cung cấp dịch vụ
đợc qui định trong danh mục phí.
Danh mục phí thuộc lĩnh vực môi trờng đợc qui định tại mục A .
Khoản 10 pháp lệnh gồm 11 khoản trong đó các loại phí liên quan tới môi
trờng nh sau:

- Phí bảo vệ môi trờng
- Phí thẩm định báo cáo tác động môi trờng
- Phí vệ sinh.
- Phí phòng chống thiên tai.
- Phí sử dụng an toàn bức xạ.
- Phí thẩm định an toàn bức .
Riêng phí bảo vệ môi trờng đợc tại nghị định số 57/2002NĐ-CP ngày
3/6/2002 của chính phủ qui định chi tiết thi hành pháp lệnh phí và lệ phí qui
định thành 6 loại nh sau.
- Phí bảo vệ môi trờng đối với nớc thải.
- Phí bảo vệ môi trờng đối với xăng dầu, khí thải từ việc sử dụng than
đá và các nguyên liệu khác.
.


4

- Phí bảo vệ môi trờng với chất thải rắn.
- Phí bảo vệ môi trờng tiếng ồn.
- Phí bảo vệ môi trờng đối với sân bay, nhà ga bến cảng, phí bảo vệ
môi trờng với viêc khai thác dầu mỏ, khí đốt và khoảng sản khác.
Nh vậy phí bảo vệ môi trờng nói chung và phí nớc thải nói riêng có
thể đợc hiểu là một khoản nghĩa vụ tài chính mà các tổ chức, cá nhân phải trả
khi đợc hởng một dịch vụ về môi trờng. Có thể nói đây là một công cụ
quản lí cần thiết cho các nhà hoạch định chính sách cũng nh các nhà quản lí
nhằm đạt đợc các mục tiêu môi trờng. Và đây cũng là nghĩa vụ của các
doanh nghiệp, các tổ chức và là một nhu cầu tất yếu của xã hội nhằm đảm bảo
vệ môi trờng.
II. Việc cần thiêt sử dụng phí nớc thải.
Việc sử dụng phí nớc thải là cần thiết và phù hợp với thực tế chung của

thế giới cũng nh tình hình phát triển kinh tế của nớc ta trong những năm trở
lại đây. Xuất phát từ thực tê cuộc sống của con ngời gắn liền với môi trờng
tự nhiên mà trong quá trình phát triển kinh tế hiện nay đang gây ô nhiễm môi
trờng nghiêm trọng ảnh hởng tới những khu vực có ngời dân sống quanh
khu vực ô nhiễm.
Kinh ngiệm thực tế của của các nớc trên thế giới cho thấy việc nhà
nớc dùng các công cụ kinh tế mà cụ thể ở đây là phí nuớc thải là một biện
pháp hữu hiệu trong việc bảo vệ môi trờng. Những nớc này thu đợc nhiều
thành công cải thiện môi trờng hiện tại, bảo vệ môi trờng hiện có.
Trung Quốc là một quốc gia nớc đang phát triển, có xuất phát điểm về
kinh tế giống với Việt Nam, nhng họ đã có một hệ thống phí phạt do vi phạm
tiêu chuẩn môi trờng. Hệ thống này bao gồm hơn 100 mức phí đánh vào các
nguồn gây ô nhiễm môi trờng với nớc thải, khí thải, phế thải, tiếng ồn và
các loại khác. Lệ phí từ ô nhiễm nớc chiếm 70% tổng lệ phí thu đợc. Lệ phí
nay đợc tính từ năm 1979 bằng việc thử nghiệm ở thành phố Suzhan. Kết quả
là đã làm giảm tới 60,4% tổng lợng chất gây ô nhiễm thải ra trong giai đoạn
1979-1986. Lệ phí đợc qui định theo nguyên tắc sau:


5

+ Lệ phí cao hơn một chút so với chi phí vận hành thiết bị
+ Lệ phí thay đổi theo số lợng, nồng độ và loai chất gây ô nhiễm
đợc thải ra
+ Lệ phí ô nhiễm áp dụng cho việc xả thải nớc thải công nghiệp
đối với chất gây ô nhiễm nhất định nào đó đợc tính bằng cách nhân với lợng
nồng độ chất gây ô nhiễm vợt quá tiêu chuẩn.
Malaysia một nớc trong khu vực, vào giữa những năm 1979, chính phủ
Malaysia đã tiến hành áp dụng hệ thu phí đối với ngành chế biến dầu cọ thô,
chế biến cao su tự nhiên và các hoạt động khai hoang. Hệ thống này đợc thiết

lập trên cơ sở các tiêu chuẩn về nồng độ cho phép trong nớc thải cảu các chất
gây ô nhiễm. Các lệ phí ấn định cho việc xả thải các chất gây ô nhiễm ở dới
mức tiêu chuẩn. Vợt quá mức tiêu chuẩn phải bị sử phạt mức nộp lệ phí.
Còn với các quốc gia phat triển OECD áp dụng phí đánh vào nguồn gây
ô nhiễm nớc, loại phí này đợc áp dụng riêng không liên quan gì đến hệ
thống xử lí nớc thải từ các nhà máy xí nghiệp. ở hầu hết các nớc OECD phí
sử dụng hệ thống thoát nớc thải là công trình công cộng, chịu sự quản lí và
giám sát của chính quyền địa phơng. Do đó, các hộ gia đình và cơ sở sản
xuất thờng phải trả lệ phí do sử dụng hệ thống công cộng này.
Từ kinh nghiệm, cũng nh thực tế của các quốc gia đã làm trớc chúng
ta có thể thấy rằng, phí bảo vệ ô nhiễm môi trờng nói chung và phí nớc thải
nói riêng đợc áp dụng là một thực tế khách quan và cũng là xu hớng chung
và tất yếu của thế giới
Còn với nớc ta phí bảo vệ môi trờng có mục đích khuyến khích các
nhà sản xuất, kinh doanh đầu t giảm thiểu ô nhiễm, thay đổi hành vi ô nhiễm
theo hớng tích cực cho môi trờng, có lợi cho môi trờng. Ngoài ra phí bảo
vệ môi trờng còn có mục đích khác là tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà
nớc để đầu t khắc phục và cai thiện môi trờng. Với mục đích này, phí bảo
vệ môi trờng là công cụ kinh tế đợc xây dựng trên nguyên tắc ngời gây ô
nhiễm phải trả tiền đóng góp tài chính để khắc phục ô nhiễm môi trờng và