134
môn thẩm định đối với từng dự án có thể áp dụng các cách linh hoạt: có thể đầy
đủ các hình thức tổ chức nói trên (có cả nhóm chuyên gia, có cả các tư vấn độc
lập), có thể sử dụng một hay một vài hình thức nêu trên (chỉ gồm nhóm chuyên
gia hay một vài tiểu ban chuyên môn, thậm chí có thể chỉ yêu cầu một vài
chuyên gia phản biện). Trên cơ sở ý kiến của các tư vấn chuyên môn nói trên, cơ
quan thẩm định sẽ xem xét quyết định để có ý kiến trình người có thẩm quyền
quyết định đầu tư.
Mặt khác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư_ với tư cách là cơ quan thẩm định _ cần phối
hợp với các Bộ chuyên ngành, Hiệp hội tư vấn để hình thành mạng lưới đội ngũ
chuyên gia và tổ chức tư vấn tương đối ổn định, có mối quan hệ thường xuyên
để huy động nhanh, đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác thẩm định. Nhóm
chuyên gia liên ngành, các tiểu ban chuyên môn và tư vấn độc lập cũng cần sử
dụng thông tin, trao đổi, phối hợp với nhau trong quá trình thẩm định đánh giá
dự án theo nhiệm vụ được giao.
Việc thực hiện tốt một quy trình thẩm định hợp lý một mặt sẽ đảm bảo các yêu
cầu quản lý nhà nước, quản lý ngành và phối hợp được giữa các ngành, các địa
phương trong việc đánh giá thẩm định dự án, đồng thời đảm bảo tính khách
quan, cho phép phân tích sâu sắc, có căn cứ khoa học và thực tế các vấn đề
chuyên môn, giúp Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ thẩm
định của mình.
3.2.5. Giải pháp về cải cách công tác thẩm định dự án FDI.
Thông thường, các nhà đầu tư nước ngoài và đôi khi cả bên Việt Nam chỉ quan
tâm nhiều đến hiệu quả tài chính của dự án, bởi vì đứng về lợi ích riêng của nhà
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
135
đầu tư thì hiệu quả cao nhất là lợi nhuận thu được. Trong khi đó, nhà nước
khuyến khích nhiều hay ít một dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài không chỉ căn
cứ vào hiệu quả tài chính mặc dù đó là một nhân tố làm tăng nguồn thu của ngân
sách nhà nước, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Đối với một dự án
đầu tư trực tiếp nước ngoài, hiệu quả kinh tế xã hội phải được lấy làm tiêu chuẩn
cơ bản để xác định phương hướng lựa chọn các dự án. Do đó, khi thẩm định xem
xét một dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài cần phải đặt hiệu quả kinh tế xã hội
lên trên và coi đó là phương hướng cơ bản của những biện pháp khuyến khích
đầu tư. Xuất phát từ tinh thần đó, việc cải cách công tác thẩm định dự án đầu tư
trực tiếp nước ngoài hiện nay cần phải theo hướng: các cơ quan thẩm định không
nên can thiệp quá sâu vào những tính toán kinh doanh của các chủ đầu tư đặc
biệt là đôí với hình thức doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài mà cần trở lại đúng
chức năng của mình là đảm bảo lợi ích nhà nước trong khuôn khổ pháp
luật.Trong luận chứng kinh tế-kỹ thuật cần chú ý nhiều hơn đến phần giải trình
các lợi ích kinh tế xã hội của dự án khi triển khai đem lại cho toàn bộ nên kinh
tế. Các chỉ tiêu tài chính (NPV,IRR…) là việc của các chủ đầu tư. Cơ quan thẩm
định không nên coi đó là điều kiện tiên quyết để cho phép đầu tư hay không.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là thẩm định mặt tài chính của dự án bị
xem nhẹ. Riêng đối với hình thức đầu tư theo hợp đồng BOT, việc thẩm định các
tính toán tài chính cần được xem xét hết sức tỉ mỉ vì theo hình thức này, sau giai
đoạn đặc quyền, dự án sẽ được chuyển giao lại cho Chính phủ Việt Nam, nghĩa
là chúng ta phải hoàn toàn gánh chịu những hậu quả về mặt tài chính mà một dự
án BOT nếu không được thẩm định kỹ mang lại.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
136
Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thẩm định và bên Việt Nam khi thực
hiện các dự án liên doanh. Điều này sẽ giúp chúng ta tiết kiệm được thời gian và
chi phí. Chẳng hạn khi bên Việt Nam tìm hiểu về đối tác đầu tư sẽ phối hợp với
cơ quan thẩm định để điều tra. Hoặc khi thực hiện nghiên cứu khả thi, nhiều
công đoạn có thể phối hợp để kiểm tra ngay khi nghiên cứu, chứng minh tính
đúng đắn của việc nghiên cứu đó để đến khi thẩm định không phải thực hiện các
bước này.
Một điều đáng nói nữa là hiện nay trong phần lớn các liên doanh, phía Việt Nam
thường chỉ góp vốn bằng quyền sử dụng đất, đối tác nước ngoài góp vốn bằng
vật tư trang thiết bị và một phần tiền mặt. Lợi dụng những bất cập của các nhà
kinh doanh Việt Nam nên phía nước ngoài đã đưa vào nhiều liên doanh những
thiết bị cũ không đồng bộ hoặc khai khống giá cao hơn thực tế. Thiệt hại của
chúng ta về mặt này hết sức to lớn. Do đó, để hạn chế bớt những hậu quả đáng
tiếc xảy ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư không những chỉ thẩm định trên hồ sơ giấy
tờ để cấp giấy phép đầu tư mà còn nên bắt buộc kiểm tra tiến độ và sự góp vốn
của các bên liên doanh để có cơ sở pháp lý khẳng định giá trị góp vốn, giúp cho
phía Việt Nam không phải gánh chịu những hậu quả xấu xảy ra.
3.2.6. Giải pháp về xác định các tiêu chuẩn trong phân tích thẩm định, đánh giá
dự án .
Để thẩm định đánh giá dự án, vấn đề quan trọng và cần thiết là việc sử dụng các
chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật. Việc sử dụng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật cần phải giải
quyết hai vấn đề là định lượng và xác định tiêu chuẩn để đánh giá của các chỉ
tiêu đó. Khâu yếu trong công tác thẩm định hiện nay chính là hai vấn đề trên. Để
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
137
khắc phục mặt yếu kém này, cần phải có một số giải pháp kịp thời và đòi hỏi sự
nỗ lực phối hợp của các cơ quan chuyên môn có liên quan:
+ Cần nhanh chóng thống nhất về nội dung, phương pháp đo lường một số chỉ
tiêu như chỉ tiêu sử dụng đất ở các khu công nghiệp, tính toán yếu tố lạm phát
trong các chỉ tiêu tài chính, chỉ tiêu và phương pháp tính các chỉ tiêu đánh giá
kinh tế, chỉ tiêu đánh giá về các yếu tố xã hội….
+ Xây dựng các chỉ tiêu hướng dẫn hoặc các tiêu chuẩn áp dụng cho từng loại
hình dự án, đặc biệt là các chỉ tiêu phân tích tài chính.
+ Phối hợp với Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường và các cơ quan khác có
liên quan trong việc khai thác các thông tin về các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật có
tính chất kinh nghiệm, thực tế trong và ngoài nước, đặc biệt là các thông tin về
công nghệ, thiết bị, giá cả các loại vật tư thiết bị, các tỷ lệ chi phí tư vấn, chuyển
giao công nghệ.
Những điểm này cần phải được đặc biệt chú trọng đối với các cơ quan đầu tư
tổng hợp không chỉ Bộ Kế hoạch và Đầu tư mà còn đối với các bộ khác như Bộ
tài chính, Bộ xây dựng, Bộ thương mại, Bộ khoa học công nghệ môi trường và
cả các địa phương. Việc nghiên cứu xây dựng các tiêu chuẩn và các chỉ tiêu
hướng dẫn là rất cần thiết cho công tác thẩm định, bởi chúng chính là những cơ
sở cho việc đánh giá dự án.
3.2.7. Giải pháp về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với đầu tư nước
ngoài.
Một trong những mục tiêu của hoạt động đầu tư nước ngoài là xây dựng được
một cơ cấu vốn đầu tư nước ngoài hợp lý, làm cho nguồn vốn này thực sự thúc
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
138
đẩy sự phát triển toàn diện trên tất cả các lĩnh vực cũng như các địạ bàn, đặc biệt
là những địa bàn có điều kiện khó khăn. Tuy nhiên, trong thời gian qua, cơ cấu
vốn đầu tư nước ngoài chưa thực sự được phân bố hợp lý, chủ yếu mới chỉ tập
trung vào một số ngành công nghiệp hiện đại mang lại lợi nhuận cao và các khu
vực có điều kiện tự nhiên cũng như môi trường đầu tư tốt. Vì vậy,để tránh sự
mất cân đối, việc xem xét thẩm định các dự án cụ thể phải có ý kiến của Bộ
chuyên ngành nhằm đảm bảo dự án phù hợp với quy hoạch, khắc phục tình trạng
quá tải, cung lớn hơn cầu, chèn ép sản xuất trong nước và độc quyền.
Cần gấp rút xây dựng quy hoạch đầu tư nước ngoài như là một bộ phận trong
quy hoạch tổng thể các nguồn lực chung của cả nước; phải gắn chặt với quy
hoạch ngành, lãnh thổ, tổng sản phẩm chủ yếu. Trong quy hoạch cần khuyến
khích mạnh mẽ các dự án vào cá ngành chế biến xuất khẩu và công nghệ cao,
công nghiệp cơ khí, điện tử, năng lượng, những ngành ta có thế mạnh về nguyên
liệu và lao động nhằm góp phần làm biến đổi cơ cấu kinh tế và phân công lao
động xã hội. Xây dựng danh mục các dự án gọi vốn đầu tư nước ngoài quốc gia
cho thời kỳ 2001-2005, trong đó xác định rõ sản phẩm , công suất, tiến độ công
nghệ, thị trường tiêu thụ, địa bàn thực hiện dự án, các chính sách khuyến khích,
ưu đãi.
Bên cạnh đó, công tác thẩm định cũng sẽ được hỗ trợ đắc lực và giảm bớt được
tính phức tạp đáng kể mà vẫn đạt được mục tiêu hiệu quả thông qua việc đẩy
mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư. Hoạt động này sẽ nhằm khuyến khích đầu tư
nước ngoài vào các ngành mà Việt Nam có thế mạnh về nguyên liệu, lao động,
ưu tiên các nhà đầu tư có tiềm năng về tài chính và nắm bắt công nghệ nguồn,
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
139
các dự án có công nghệ hiện đại. Đồng thời có chính sách ưu đãi đặc biệt đối với
đầu tư vào các vùng sâu vùng xa. Để hoạt động cóhiệu quả, hệ thống xúc tiến
cần phải được tổ chức lại theo hướng:
+ Hoạch định một chiến lược xúc tiến đầu tư nhằm đáp ứng được nhu cầu của
mục tiêu ổn định và phát triển kinh tế xã hội.
+ Củng cố bộ phận xúc tiến đầu tư đủ mạnh về đội ngũ, mạnh về trình độ, năng
lực, theo hướng tập trung hoá cao độ chứ không phân tán, manh mún như hiện
nay.
+ Tăng cường và có kế hoạch đưa các Bộ, Viện, Trường và các cơ quan làm
công tác đối ngoại tham gia vào hoạt động xúc tiến đầu tư, phối hợp các chương
trình nghiên cứu nhằm tạo thế chủ động trong giao tiếp và xử lý các quan hệ với
bên ngoài.
+ Thiết lập quan hệ với các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư của một số nước
để trao đổi thông tin, kinh nghiệm. Đẩy mạnh quan hệ với các công ty tư vấn
pháp luật, dịch vụ đầu tư quốc tế để có nguồn thông tin và có sự trợ giúp trong
công tác xây dựng luật vận động đầu tư.
+ Tổ chức mạnh mạng lưới xúc tiến đầu tư ở một số nước, khu vực trọng yếu.
Tranh thủ sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế như UNDP, UNIDO…và Việt kiều
ở nước ngoài để giới thiệu môi trường đầu tư Việt Nam.
+ Sắp xếp lại các công ty, các trung tâm dịch vụ, tư vấn đầu tư, kiên quyết bãi bỏ
và xử lý nghiêm khắc với các tổ chức yếu kém đang làm xấu môi trường đầu tư
Việt Nam. Xem lại các công ty tư nhân, trách nhiệm hữu hạn làm chức năng tư
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
140
vấn trong lĩnh vực đầu tư, nếu cần thiết phải thu hồi giấy phép nếu các công ty
này hoạt động không có hiệu quả.
+ Hoạt động tư vấn đầu tư phải giúp các chủ đầu tư có cơ hội chọn đúng đối tác.
Đặc biệt là công tác lựa chọn thẩm tra chính xác đối tác đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh viêc tổ chức lại hệ thống xúc tiến đầu tư, một số các biện pháp khác
cũng cần thiết phải được thực hiện. Đó là:
+ Hoàn chỉnh quy trình ban hành các văn bản pháp quy để ngăn chặn việc các
Bộ, ngành, địa phương ban hành các văn bản trái quy định chung hoặc thực hiện
không nghiêm các quyết định của Chính phủ trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài.
Rà soát có hệ thống các văn bản của các ngành, các cấp liên quan đến hoạt động
đầu tư nước ngoài.
+ Xây dựng quy chế phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, UBND tỉnh trong
việc quản lý hoạt động đầu tư nước ngoài theo đúng thẩm quyền trách nhiệm.
+ Quy định rõ ràng, minh bạch các thủ tục hành chính, công khai các quy trình,
thời hạn, trách nhiệm xử lý; giảm đầu mối, giảm các thủ tục không cần thiết
nhằm tạo nên sự chuyển biến căn bản về cải cách hành chính trong lĩnh vực đầu
tư nước ngoài; duy trì thường xuyên các cuộc gặp gỡ, đối thoại với cộng đồng
các nhà đầu tư.
+ Từng bước mở rộng phạm vi các dự án thuộc diện đăng ký cấp giấy phép đầu
tư, từng bước thực hiện thí điểm cơ chế đăng ký đầu tư. Cơ chế thẩm định cấp
giấy phép đầu tư chỉ nên thực hiện đối với các dự án lớn và thực sự quan trọng
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
141
để có thể tập trung nhiều hơn thời gian và công sức vào việc thẩm định các dự án
này.
+ Ngăn chặn, xử lý nghiêm khắc các hiện tượng sách nhiễu, cửa quyền, tiêu cực
và sự tắc trách trong công việc của cán bộ công quyền.
3.1.8. Giải pháp về nâng cao chất lượng con người.
Một trong những yếu tố khiến cho công tác thẩm định dự án chưa đạt được hiệu
quả như mong muốn là do một bộ phận những cán bộ làm công tác thẩm định
còn chưa được trang bị những kiến thức đầy đủ và cập nhật về dự án và kỹ năng
thẩm định dự án. Vì vậy, để công tác thẩm định được tốt hơn, cán bộ thẩm định
phải thường xuyên cập nhật những kiến thức mới, những quy định mới nhất của
nhà nước có liên quan đến lĩnh vực đầu tư. Đây là những quy định có tính chất
nghiêm ngặt và chặt chẽ để bảo vệ lợi ích của nhà nước, của chủ đầu tư và của
cả cộng đồng. Bên cạnh đó, một nhiệm vụ không thể thiếu được và mang tính
cấp bách là đẩy mạnh công tác đào tạo.
Công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nâng cao trình độ nghiệp vụ từ
trước đến nay vẫn luôn được Bộ Kế hoạch và Đầu tư quan tâm và luôn được coi
là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Các cán bộ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư
nói chung và cán bộ chuyên trách công tác thẩm định nói riêng đều đ• được cử đi
đào tạo ở nhiều loại hình khác nhau, cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên với nhu
cầu đòi hỏi cấp bách hiện nay đối với đội ngũ làm công tác thẩm định dự án,
thiết thực nhất vẫn là phải mở thêm các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp
vụ cho cán bộ chuyên môn. Bên cạnh việc trang bị hệ thống lý thuyết đầy đủ và
cập nhật, cần chú trọng kỹ năng thực hành bằng các chương trình phần mềm
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
142
thẩm định trực tiếp trên máy vi tính với những ví dụ thực tế, cụ thể hơn là
phương pháp truyền đạt một chiều sẽ không kích thích được tính tích cực, chủ
động và không đạt được mục tiêu nâng cao kỹ năng thực hành cho đối tượng
đang làm công tác thực tế. Với các lớp học, chương trình tập huấn nghiệp vụ hạn
chế về chỉ tiêu, cần ưu tiên tuyển chọn những cán bộ đã được trang bị hoặc đã có
tích luỹ kiến thức tương đối về thẩm định dự án, có khả năng tiếp thu và hướng
dẫn lại nghiệp vụ khi về công tác tại cơ quan. Có như vậy, công tác đào tạo, bồi
dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ thẩm định mới mang lại kết quả thiết thực
và tiết kiệm được chi phí.
Bên cạnh bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, đội ngũ cán bộ thẩm định cũng nhất
thiết phải được nâng cao về trình độ ngoại ngữ. Do đặc thù là các dự án đầu tư
trực tiếp nước ngoài có thể sẽ phải tiếp xúc với các hồ sơ văn bản bằng tiếng
nước ngoài nên việc trang bị những kiến thức ngoại ngữ chuyên môn là yêu cầu
không thể thiếu được. Vì vậy, bên cạnh việc mở rộng các lớp bồi dưỡng chuyên
môn nghiệp vụ, Bộ cũng cần mở thêm những lớp trang bị kiến thức ngoại ngữ
chuyên ngành với giáo viên là những chuyên gia ngoại ngữ có kiến thức nghiệp
vụ cả trong và ngoài nước.
Cần sớm tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ thẩm định theo hướng chuyên môn hóa.
Có như vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đào tạo được những chuyên gia chuyên
sâu về từng mặt nghiệp vụ, từng loại dự án, đặc biệt là những nghiệp vụ đặc thù.
Trên cơ sở tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ kết hợp với quy hoạch cán bộ, việc lập
kế hoạch đào tạo sẽ đúng đối tượng, hiệu quả cao hơn. Mặt khác, cũng trên cơ sở
tiêu chuẩn hoá cán bộ được công khai hoá, đội ngũ cán bộ sẽ có điều kiện chủ
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
143
động trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ, phát huy cao độ ý chí và nghị lực của
mình, tự tin trong quá trình phấn đấu và công tác.
Cần đa dạng hóa các loại hình đào tạo. Bộ Kế hoạch và Đầu tư là một đơn vị
then chốt, tập trung nhiều cán bộ quản lý kinh tế, quản lý dự án và cũng là nơi
cung cấp nhiều cán bộ quản lý cho hệ thống các Sở kế hoạch và đầu tư của các
tỉnh trên phạm vi toàn quốc. Vì vậy, đẩy mạnh công tác đào tạo cần phải gắn liền
với thực hiện đa dạng hoá đào tạo, phù hợp với nhu cầu đào tạo của từng địa
phương, từng lĩnh vực chuyên môn. Chỉ có đa dạng hoá các loại hình đào tạo
mới phát huy được nội lực của mỗi cán bộ nhân viên, của từng đơn vị thành viên
và toàn hệ thống, thực hiện mục tiêu cập nhật kiến thức, vừa nâng cao trình độ
cán bộ hiện tại, vừa chuẩn bị nguồn cán bộ cho tương lai để sớm thực hiện tiêu
chuẩn hoá đội ngũ cán bộ.
Xây dựng trung tâm đào tạo của Bộ thật sự trở thành một trung tâm mạnh về đào
tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ đối với cán bộ nhân viên. Từ khi
thành lập, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tập trung kinh phí đào tạo và bồi dưỡng
của cơ quan để mở các lớp tập trung về bồi dưỡng kiến thức quản lý kinh tế cho
gần 200 người, lớp nghiệp vụ cho 512 người, lớp tại chức trung cấp lý luận 62
người và ngoại ngữ anh văn 135 người. Với cách tổ chức như vậy đã tạo nên
một đội ngũ đông đảo cán bộ được nâng cao trình độ, kiến thức đáp ứng yêu cầu
công tác. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã mở các lớp tập huấn cho các tỉnh và
thành phố về công tác kế hoạch, tài chính, đầu tư, thẩm định dự án, đấu thầu,
quản lý ODA…cho hàng nghìn lượt người. Công tác này cần được tiếp tục phát
huy và mở rộng:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
144
+ Cần tăng cường trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy tốt hơn, có thêm một
số phòng học, hội trường, thư viện, phòng đọc rộng rãi hơn.
+ Xây dựng kế hoạch đào tạo gắn liền với việc tổ chức biên soạn và thẩm định,
xét duyệt tài liệu, giáo trình đào tạo. Phát huy hơn nữa chức năng của Trung tâm
thông tin và Tạp chí kinh tế và dự báo trong việc cung cấp các thông tin cập nhật
và tài liệu tham khảo trên các lĩnh vực kinh tế như thẩm định dự án, quản lý
ODA, đầu tư nước ngoài, đấu thầu…
Song song với đào tạo, cần có chính sách tuyển dụng cán bộ hợp lý nhất là cán
bộ trẻ để thu hút những người có năng lực và trình độ được đào tạo chuyên sâu
trong và ngoài nước về lĩnh vực thẩm định dự án. Bên cạnh đó, cần thưòng
xuyên mời những chuyên gia giỏi làm cố vấn hay cộng tác viên phối hợp với cán
bộ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong công tác thẩm định.
3.1.9. Giải pháp về hoàn thiện hệ thống luật pháp và sửa đổi một số chính sách
liên quan đến hoạt động đầu tư nước ngoài.
Xây dựng hệ thống pháp luật hấp dẫn, thông thoáng, rõ ràng, ổn định và mang
tính cạnh tranh cao so với các nước trong khu vực. Triển khai việc nghiên cứu để
tiến tới xây dựng một Bộ luật đầu tư chung cho cả đầu tư trong nước và đầu tư
nước ngoài. Hoàn thiện hệ thống pháp lý chung về kinh tế để tạo lập môi trường
kinh doanh ổn định, bình đẳng, sớm ban hành Luật về kinh doanh bất động sản,
Luật hải quan, Luật cạnh tranh và chống độc quyền…
Sửa đổi thuế thu nhập cá nhân đối với người lao động Việt Nam làm việc trong
các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài. Hoàn chỉnh hệ thống thuế xuất nhập khẩu,
VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt. Hoàn thiện các quy định về hợp đồng kinh tế, sở
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
145
hữu trí tuệ, cải tiến hệ thống tín dụng, bảo lãnh đầu tư, phá sản đối với các doanh
nghiệp đầu tư nước ngoài.
Đa dạng hoá các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài để khai thác thêm các
kênh thu hút đầu tư mới; cho phép các tập đoàn lớn có nhiều dự án ở Việt Nam
thành lập các công ty quản lý vốn; đẩy nhanh việc thí điểm cổ phần hóa các
doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, ban hành danh mục lĩnh vực cho phép nhà đầu
tư nước ngoài được mua cổ phần của doanh nghiệp Việt Nam; thành lập một số
mô hình khu kinh tế mở.
Soát lại giá cho thuê đất, miễn giảm tiền thuê đất trong một số năm đầu để tạo
thuận lợi cho các doanh nghiệp; giải quyết dứt điểm vấn đề đền bù, giải phóng
mặt bằng đang gây ách tắc đối với việc triển khai dự án. Giá cả đền bù, giải
phóng mặt bằng phải hợp lý, không phân biệt đối xử với dự án đầu tư nước
ngoài và trong nước để tránh đẩy giá thuê đất thực tế lên cao. Cần sớm chấm dứt
cơ chế các doanh nghiệp Việt Nam góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất,
chuyển sang thực hiện chế độ nhà nước cho thuê đất.
Ngân hàng nhà nước cùng với Bộ tư pháp, Tổng cục địa chính ban hành các văn
bản hướng dẫn việc thế chấp giá trị quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất
tại các tổ chức tín dụng hoạt động tại Việt Nam; nghiên cứu khả năng cho phép
các dự án lớn và dự án xây dựng cơ sở hạ tầng được thế chấp quyền sử dụng đất
ở tổ chức tài chính nước ngoài.
Xử lý linh hoạt các hình thức đầu tư : Ngoài các dự án không cấp phép đầu tư,
các dự án do yêu cầu an ninh quốc phòng, giữ gìn bản sắc dân tộc về văn hoá,
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
146
thuần phong mỹ tục và những dự án quốc kế dân sinh quan trọng, cần mở rộng
danh mục các dự án cho phép nhà đầu tư nước ngoài được chủ động lựa chọn
hình thức đầu tư xuất phát từ hiệu qủa sản xuất kinh doanh; xử lý linh hoạt việc
cho phép các liên doanh trong một số trường hợp được chuyển đổi hình thức đầu
tư sang doanh nghiệp 100% vốn trong nước hoặc 100% vốn nước ngoài.
3.3. Kiến nghị.
3.3.1.Kiến nghị với Bộ Kế hoạch và Đầu tư;
Cần nghiên cứu xây dựng một quy trình thẩm định hiện đại, phù hợp với từng
loại hình dự án đầu tư nhằm hướng đến mục tiêu đơn giản và hiệu quả. Thực
hiện đúng chức năng là cơ quan thẩm định đứng trên góc độ của nhà nước và
Chính phủ. Tránh can thiệp quá sâu vào công việc kinh doanh của các chủ đầu tư
nước ngoài mà lơ là nhiều mặt làm ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế xã hội của đất
nước mà dự án đem lại.
Đẩy mạnh cải cách hành chính trong từng bộ phận tham gia thẩm định và quyết
định đầu tư.
Hoàn thiện hệ thống cung cấp thông tin, báo cáo nội bộ. Phải làm sao để thông
tin được thông suốt, đầy đủ, không phiến diện, làm cơ sở cho việc cung cấp
thông tin cho hoạt động thẩm định dự án được nhanh chóng, thuận tiện.
Khẩn trương xây dựng đề án xác định hệ thống chỉ tiêu thẩm định mang tính
chuẩn mực và các tiêu chuẩn đánh giá dự án cho các dự án đầu tư theo từng lĩnh
vực, từng địa bàn, từng ngành…để làm cơ sở so sánh, đánh giá dự án và ra quyết
định đầu tư.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
147
Phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng nhà nước trong việc thẩm định mặt tài chính
của các dự án đầu tư nước ngoài. Cố gắng xây dựng những cơ sở và tiêu chuẩn
thẩm định về mặt tài chính thống nhất và chặt chẽ để giảm bớt gánh nặng cho Bộ
Kế hoạch và Đầu tư trong mặt thẩm định tài chính đối với những dự án được
phép, hoặc ít nhất, những khía cạnh tài chính đã được thẩm định bởi ngân hàng
có thể trở thành cơ sở tin cậy để Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra những đánh giá
cho tính khả thi về mặt tài chính của dự án.
Phối hợp chặt chẽ với Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường trong việc thẩm
định mặt kỹ thuật công nghệ của dự án. Thường xuyên có sự trao đổi, đào tạo
cán bộ thẩm định thuộc chuyên môn kỹ thuật của Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Bộ
khoa học Công nghệ và Môi trường để nâng cao trình độ cũng như cập nhật các
kiến thức mới nhất về công nghệ của thế giới nhằm nâng cao chất lượng thẩm
định về mặt kỹ thuật công nghệ của dự án.
3.3.2. Kiến nghị với Chính phủ và các Bộ có liên quan.
Chính phủ cần nghiên cứu xây dựng một dự án có quy mô quốc tế về việc hình
thành một trung tâm thông tin kinh tế tại Việt Nam. Vai trò của nó sẽ tương tự
như một siêu thị thông tin mà từ đó các cá nhân và đơn vị có nhu cầu sẽ được
cung cấp các thông tin đầy đủ, nhanh chóng và chính xác nhất phục vụ cho công
tác nghiên cứu, xây dựng kế hoạch hay điều tra kinh tế. Trung tâm sẽ hoạt động
như một nguồn thông tin hai chiều, cung cấp cho trong nước những thông tin
kinh tế từ nước ngoài và ngược laị, Chính phủ và các đối tác kinh tế nước ngoài
cũng có thể tìm thấy những thông tin cập nhật về mặt thuộc lĩnh vực kinh tế của
Việt Nam.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
148
Đề nghị Chính phủ giao cho các bộ ngành có liên quan triển khai nghiên cứu Bộ
luật đầu tư chung nhằm tạo nên một cơ sở pháp lý tiêu chuẩn và ổn định hướng
dẫn và điều chỉnh có hiệu quả hơn nữa đối với hoạt động đầu tư.
Đề nghị Chính phủ chỉ đạo, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương rà soát lại
các văn bản pháp quy liên quan đến đầu tư nước ngoài, bãi bỏ những văn bản,
những loại giấy phép không còn cần thiết; xây dựng quy chế phối hợp với các
Bộ, ngành , địa phương trong quản lý hoạt động đầu tư nước ngoài; xây dựng đề
án về đăng ký cấp phép và đăng ký đầu tư.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -