Giáo trình hướng dẫn cách sử dụng chất hóa học nhằm gây ức chế và phòng ngừa vi khuẩn phần 9 ppsx

195
- Chườm nước đá hay nước lạnh lên vùng đầu, sau đó phun nước lạnh lên toàn thân,
có thể thụt nước lạnh vào trực tràng để làm giảm nhiệt độ cơ thể.
- Xoa bóp toàn thân cho máu lưu thông để chống sung huyết não.
b. Dùng thuốc điều trị
Dùng thuốc tăng cường tuần hoàn và hô hấp cho cơ thể: Dùng thuốc trợ tim - có
thể dùng một trong các loại thuốc sau: Cafeinnatribenzoat 20%, Spactein, Spactocam,
Ubarin. Tiêm dưới da hoặc tĩnh mạch
Dùng thuốc hạ thân nhiệt: Dùng một trong các loại thuốc sau (Pyramidon,
Paracetamon, Anagin, Decolgen, )
Dùng thuốc tiêm trợ lực: Dùng dung dịch glucoza 20 - 40%. Tiêm truyền vào tĩnh
mạch.
Chú ý: Nếu có hiện tượng ứ huyết tĩnh mạch, não bị sung huyết nặng thì phải chích
máu ở tĩnh mạch cổ để lấy bớt máu.
9.5. BỆNH CẢM NÓNG
(Siriasis)

9.5.1. Đặc điểm
Bệnh thường xảy ra khi khí hậu nóng khô, hoặc ẩm ướt, làm cho quá trình trao đổi
nhiệt của cơ thể và môi trường bên ngoài khó khăn → tích nhiệt trong cơ thể, gây sung
huyết não → rối loạn tuần hoàn não, làm rối loạn trung khu điều hoà thân nhiệt. Hậu
quả gây rối loạn toàn thân.
Bệnh thường phát ra cùng với bệnh cảm nắng, mức độ bệnh tăng thêm, con vật chết
rất nhanh.
9.5.2. Nguyên nhân
- Do khí hậu nóng bức, nhiệt độ của môi trường bên ngoài quá cao, hoặc quá ẩm
ướt làm ảnh hưởng tới quá trình thải nhiệt của cơ thể.
- Do chuồng trại hoặc phương tiên vận chuyển quá chật chội.
- Do gia súc quá béo lại khát nước, hoặc gia súc có lông quá dày, gia súc mắc bệnh
tim phải làm việc trong thời tiết oi bức.
9.5.3. Cơ chế sinh bệnh

Do những nguyên nhân trên làm khả năng thải nhiệt của cơ thể giảm, nhiệt tích lại
trong cơ thể → thân nhiệt tăng cao, gia súc vã mồ hôi nhiều nên cơ thể bị mất nước và
mất muối → rối loạn quá trình trao đổi chất ở mô bào. Nhiệt độ cơ thể tăng, ảnh hưởng
tới tuần hoàn và hô hấp, mặt khác do mô bào ở cơ thể bị mất nước (do tăng tiết mồ hôi)
làm cho máu đặc lại, lượng nước tiểu giảm, các sản phẩm trung gian của quá trình trao
đổi chất ứ lại trong máu gây nhiễm độc, làm cho con vật bị hôn mê, co giật và chết.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w

e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
196
9.5.4. Triệu chứng
Con vật thở khó, thân nhiệt tăng (41
0
C), toàn thân vã mồ hôi, mệt mỏi, niêm mạc
tím bầm, tim đập nhanh, mạch nẩy, cơ nhai và cơ môi co giật, nôn mửa. Nếu nhiệt độ
bên ngoài quá nóng thì thân nhiệt con vật tăng tới 43 - 44
0
C, con vật điên cuồng, tĩnh
mạch cổ phồng to, đồng tử mở rộng sau đó hôn mê, co giật rồi chết. Khi chết con vật sùi

bọt mép, có khi còn lẫn máu.
Kiểm tra thấy máu khó đông, não và màng não sung huyết, phổi cũng bị sung huyết
hay phù. Ngoại tâm mạc và phế mạc bị ứ huyết.
9.5.5. Tiên lượng
Con vật thường bị chết vì liệt tim, sung huyết và phù thũng phổi. Bệnh nặng con vật
chết nhanh. Nếu phát hiện kịp thời và điều trị tốt con vật có khả năng hồi phục.
9.5.6. Chẩn đoán
Căn cứ vào biểu hiện chủ yếu: con vật vã mồ hôi, máu cô đặc, mất nước, rối loạn về
trao đổi chất, sung huyết và xuất huyết ở một số tổ chức. Con vật chết vì khó thở và
nhiễm độc.
Cần phân biệt với bệnh: bệnh cảm nắng, bệnh viêm não và màng não, bệnh nhiệt
thán,
9.5.7. Điều trị
Nguyên tắc điều trị: để cho gia súc yên tĩnh, thoáng mát, tăng cường việc thoát
nhiệt để đề phòng tê liệt trung khu thần kinh.
a. Hộ lý
Để gia súc nơi thoáng mát, dùng nước lạnh đắp vào đầu và toàn thân, cho gia súc
uống dung dịch điện giải.
b. Dùng thuốc điều trị
- Bổ sung nước và chất điện giải cho cơ thể: Dùng dung dịch nước muối sinh lý
hoặc glucoza 5% hay dung dịch ringerlactat. Tiêm chậm vào tĩnh mạch.
- Dùng thuốc trợ tim: Cafeinnatribenzoat 20% hoặc Spactein,
Chú ý: Trường hợp tĩnh mạch cổ quá căng phải dùng biện pháp chích huyết.
9.6. BỆNH CHÀM DA
(Eczema)
9.6.1. Đặc điểm
Chàm da là một chứng viêm da cấp tính ở tổ chức biểu bì. Bệnh tiến triển từng đợt,
hay tái phát rất phức tạp và dai dẳng. Đặc điểm của nó là nổi mẩn trên da những mụn
nước và mụn mủ và sau đó là hiện tượng đóng vẩy, da dày lên.
Click to buy NOW!

P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a

c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
197
9.6.2. Nguyên nhân
Nguyên nhân của bệnh rất phức tạp, song có thể phân làm hai nguyên nhân chính.
a. Nguyên nhân ngoại cảnh
- Do điều kiện vệ sinh kém, chuồng trại bẩn, da luôn bị ẩm ướt và các chất bẩn đọng
lại trên da.
- Da bị tổn thương do cọ sát cơ giới, bị côn trùng cắn,
- Do bị kích thích bởi các hoá chất.
- Do ảnh hưởng của thời tiết.
b. Nguyên nhân bên trong
- Do rối loạn tiêu hoá (táo bón lâu ngày, suy gan, nhiễm giun sán., ).
- Do các rối loạn về tuần hoàn, nội tiết.
- Do rối loạn quá trình trao đổi chất của cơ thể (thiếu vitamin, thiếu các loại khoáng
vi lượng, ).
Muốn tìm được nguyên nhân chính xác phải
tiến hành điều tra lịch sử bệnh, điều kiện nuôi
dưỡng, chăm sóc và kiểm tra lâm sàng kết hợp

với xét nghiệm bệnh phẩm.
9.6.3. Triệu chứng
Bệnh thường tiến triển qua các giai đoạn:
a. Giai đoạn đỏ
Giai đoạn này bắt đầu từ đám da bị đỏ, ranh
giới không rõ rệt và rất ngứa (ngứa là triệu
chứng xuất hiện đầu tiên dai dẳng và kéo dài cho
đến các giai đoạn sau). Trên vùng da đỏ xuất
hiện những nốt sần như những hạt kê, dày chi
chít (hình 9.4).
b. Giai đoạn mụn nước
Những nốt sần trên thực tế là những mụn
nước ngày càng lớn, khi ngứa, con vật gãi hoặc
cọ sát nên mụn nước bị vỡ và chảy ra một thứ
nước vàng, đóng thành vảy. Những mụn nước
khác lại tiếp tục nổi lên, một số mụn bị nhiễm
khuẩn có màu vàng. Trong giai đoạn này có thể
có một số triệu chứng nhiễm khuẩn thứ phát.
Hình 9.4. Da viêm đỏ

Hình 9.5. Da đóng vẩy
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a

n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P

D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c

k
.
c
o
m
198
c. Giai đoạn đóng vảy
Giai đoạn này da không nổi lên những mụn nước mới, những mụn có đóng vẩy, khô
dần, có chỗ lên da non màu hồng. Tuy nhiên vẫn còn một số ít mụn nước. Da có màu
sẫm hơn và dày cộm lên (hình 9.5).
d. Giai đoạn mạn tính
Da sẫm màu, dầy cộm, có những nốt sần cứng hơn, to hơn ở giữa các vết hằn da.
Trong trạng thái mạn tính này vẫn có những đợt nổi lên những nốt sần khác hoặc
mụn nước và vẫn bị chảy nước như những giai đoạn trước.
Quá trình bệnh chia làm các giai đoạn trên song các giai đoạn đó không chia rõ ranh
giới mà thường lẫn nhau trong giai đoạn đỏ đã có một số mụn nước, trong giai đoạn
mụn nước đã có một số lên da non, trong giai đoạn mạn tính vẫn còn có những mụn
mẩn đỏ, mụn nước).
Bệnh chàm da ở những loài gia súc có biểu hiện khác nhau:
- Ngựa: thường ở thể mạn tính, nơi hay phát bệnh là ở bờm cổ, cuống đuôi, sau
khớp cẳng chân. Con vật ngứa ngáy, da dày cộm. Bệnh thường phát vào mùa hè.
- Trâu, bò thường mắc ở phía trong đùi, ở cổ, vú, kẽ móng chân.
- Lợn thường hay có ở nách, bẹn, dưới bụng.
- Chó hay mắc ở sống mũi, cổ và khuỷu chân, môi trên, mí mắt và xung quanh tai.
9.6.4. Tiên lượng
Bệnh ở thể cấp tính nếu điều trị kịp thời bệnh sẽ khỏi. Nếu bệnh chuyển sang mạn
tính rất khó chữa.
9.6.5. Chẩn đoán: Cần chẩn đoán phân biệt với một số bệnh sau:
Bệnh ghẻ: Cạo vẩy để tìm cái ghẻ.
Bệnh viêm da: Bệnh gây viêm sâu ở các lớp nội bì và dưới da. Viêm da không nổi

mụn nước và mụn đỏ, con vật ít ngứa hơn.
9.6.6. Điều trị
a. Điều trị toàn thân
- Cần cải thiện chế độ vệ sinh, chăm sóc nuôi dưỡng để nâng cao sức đề kháng của cơ
thể. Tránh cho gia súc ăn những thức ăn kích thích, tránh cọ sát và không để nhiễm bẩn.
- Chú ý điều hoà các chức phận, tẩy giun sán định kỳ, tránh táo bón, cho gia súc
uống đủ nước.
- Làm huyết liệu pháp.
- Chữa dị ứng: dùng Novocain 0,25% tiêm tĩnh mạch, gluconat canxi hoặc
cloruacanxi kết hợp với vitamin C tiêm chậm vào tĩnh mạch.
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w

w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m
199
b. Điều trị tại chỗ
Cần phân biệt từng giai đoạn để có biện pháp chữa thích hợp:
Trường hợp chỗ da bệnh chảy nước, trợt da, đỏ: tránh không dùng các thuốc kích
thích hoặc thuốc mỡ mà chỉ dùng các loại thuốc làm dịu da, thuốc nước (Lajic, hồ nước,
bột phèn chua).

- Dùng một trong các loại thuốc sát trùng sau (Natribicabonat 5%, Rivanol 0,1%,
thuốc tím 0,1% thấm vào gạc, đắp lên vết loét.
- Dùng thuốc làm dịu da và trị nấm: dầu kẽm (bao gồm: Oxyt kẽm 40g, Vaselin
60ml), Trangala, Lajic, hồ nước, Kedecfa, ngày bôi 2 lần.
- Dùng thuốc kháng sinh chống nhiễm khuẩn (Cephacilin, Gentamycin, )
- Dùng thuốc chống ngứa: (Xiro pheregan, )
Chú ý: Khi đắp gạc không kỳ cọ quá mạnh, bôi thuốc xong không băng kín. Nếu
bệnh có nhiều vẩy thì chấm qua dầu lạc cho vẩy bong ra rồi mới bôi thuốc hoặc đắp gạc.
Giai đoạn da bệnh tương đối khô và bớt đỏ thì dùng 1 trong các loại thuốc sau:
Ichthyol: 10ml Oxyt kẽm: 5 g Axit benzoic: 3 g
Bột tanin: 5 g Phèn chua: 5 g Vaselin: 5ml
Tạo thành hỗn dịch như mỡ, bôi lên nơi viêm ngày 2 lần.
Giai đoạn mạn tính: dùng các loại thuốc làm mỏng da, bớt ngứa như dầu Ichthyol, mỡ
lưu huỳnh, mỡ salisilic từ thấp đến cao (5 - 10%) bôi lên chỗ da bệnh, có thể băng lại.
Chú ý: Khi dùng thuốc nên thăm dò phản ứng của gia súc để kịp thời thay đổi
thuốc. Nếu có điều kiện có thể dùng biện pháp lý liệu pháp.
9.7. CHỨNG NỔI MẨN ĐAY (
Caseous exudate at the derma
)
9.7.1. Đặc điểm
Do những kích thích từ bên ngoài hoặc bên trong cơ thể làm cho hệ thống vận mạch
của da bị rối loạn, làm từng đám nội bì của da thấm tương dịch, da dày lên. Trên lâm
sàng ta thấy trên mặt da có những nốt nổi mẩn hình tròn hoặc hình bầu dục, khi sờ thấy
dày cộm, con vật ngứa khó chịu. Ngựa và chó hay mắc.
9.7.2. Nguyên nhân
a. Nguyên nhân bên ngoài
- Gia súc bị nhiễm lạnh đột ngột.
- Do các loại côn trùng đốt (ong, kiến, sâu róm, ).
- Do gia súc tiếp xúc với một số hoá chất.
Click to buy NOW!

P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d
o
c
u
-
t
r
a

c
k
.
c
o
m
Click to buy NOW!
P
D
F
-
X
C
h
a
n
g
e

V
i
e
w
e
r
w
w
w
.
d

o
c
u
-
t
r
a
c
k
.
c
o
m