Giáo Trình Bệnh học thủy sản phần 2 pdf

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.38 MB, 262 trang )

Trư
Trư
ờ
ờ
ng
ng
ĐHNN
ĐHNN
1
1
Khoa
Khoa

CN
CN
-
-
TS
TS
ThS. GV. Kim VănVạn
Bộ

môn: Nuôi

trồng

thủysản
Chương

V. Bệnh

thường

gặp

ở ĐVTS
Chương

V. Bệnh

thường

gặp

ở ĐVTS
I. Bệnh

truyền

nhiễm
1. Bệnh

do vi rút

ở ĐVTS
2. Bệnh

do vi khuẩn

ở ĐVTS
3. Bệnh

do nấm

ở ĐVTS
II. Bệnh

do ký

sinh

trùng
1. Bệnh

ngoạiKST ở ĐVTS
2. Bệnh

nộiKST ở ĐVTS
3. Bệnh

truyềnlâygiữangười, ĐV trên

cạnvà

ĐVTS
III. Bệnh

do MT, D
2
, DT và

địch

hại
B
B
ệ
ệ
nh
nh

do vi
do vi
r
r
ú
ú
t
t

gây
gây

ra
ra

ở
ở
ĐVTS
ĐVTS



Xem
Xem
l
l
ạ
ạ
i
i
ph
ph
ầ
ầ
n
n
VSV
VSV
ứ
ứ
ng
ng
d
d
ụ
ụ
ng
ng
:
:

m
m
ộ
ộ
t
t
s
s
ố
ố
vi
vi
r
r
ú
ú
t
t
thư
thư
ờ
ờ
ng
ng
gây
gây
b
b
ệ
ệ

nh
nh
ở
ở
ĐVTS
ĐVTS
.
.
B
B
ệ
ệ
nh
nh

xu
xu
ấ
ấ
t
t

huy
huy
ế
ế
t
t

ở

ở

c
c
á
á

tr
tr
ắ
ắ
m
m

c
c
ỏ
ỏ

(Grass carp
(Grass carp
haemorrhagic
haemorrhagic

disease)
disease)
1. NN
1. NN
gây
gây

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:
Reovirus
Reovirus
.
.
kt
kt

60
60
-
-
80nm.
80nm.
Nhân
Nhân

VR
VR
ds
ds

ARN
ARN

v
v
à
à

không
không

c
c
ó
ó

v
v
ỏ
ỏ

b
b
ọ
ọ
c
c
.
.
2.

2.
Lo
Lo
à
à
i
i

b
b
ị
ị

ả
ả
nh
nh

hư
hư
ở
ở
ng
ng
:
:


C
C

á
á
Tr
Tr
ắ
ắ
m
m
c
c
ỏ
ỏ
(
(
Ctenopharyngodon
Ctenopharyngodon
idella
idella
),
),


C
C
á
á
Tr
Tr
ắ
ắ

m
m
đen
đen
(
(
Mylopharyngodon
Mylopharyngodon
piceus
piceus
),
),


C
C
á
á
M
M
è
è
(
(
Hypophthalmichthys
Hypophthalmichthys
molitrix
molitrix
).
).

3.
3.
Tri
Tri
ệ
ệ
u
u

ch
ch
ứ
ứ
ng
ng

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:


C
C
á
á

b
b
ị
ị
b
b
ệ
ệ
nh
nh
c
c
ó
ó
bi
bi
ể
ể
u
u
hi
hi
ệ
ệ
n
n
l
l
ồ
ồ

i
i
m
m
ắ
ắ
t
t
,
,
xu
xu
ấ
ấ
t
t
huy
huy
ế
ế
t
t
trên
trên
mang
mang
ho
ho
ặ
ặ

c
c
mang
mang
nh
nh
ợ
ợ
t
t
nh
nh
ạ
ạ
t
t
,
,
xu
xu
ấ
ấ
t
t
huy
huy
ế
ế
t
t

ở
ở
g
g
ố
ố
c
c
vây
vây
ho
ho
ặ
ặ
c
c
trên
trên
n
n
ắ
ắ
p
p
mang
mang
.
.



B
B
ệ
ệ
nh
nh
l
l
ầ
ầ
n
n
đ
đ
ầ
ầ
u
u
tiên
tiên
đư
đư
ợ
ợ
c
c
ph
ph
á
á

t
t
hi
hi
ệ
ệ
n
n
ở
ở
TQ
TQ
trên
trên
20
20
năm
năm
v
v
ề
ề
trư
trư
ớ
ớ
c
c
.
.



C
C
á
á
c
c
v
v
ụ
ụ
d
d
ị
ị
ch
ch
xu
xu
ấ
ấ
t
t
hi
hi
ệ
ệ
n
n

ở
ở
mi
mi
ề
ề
n
n
Nam TQ
Nam TQ
v
v
à
à
o
o
m
m
ù
ù
a
a
h
h
è
è
khi
khi
T
T

o
o
t
t
ừ
ừ
24
24
-
-
30
30
o
o
C.
C.


B
B
ệ
ệ
nh
nh
c
c
ấ
ấ
p
p

t
t
í
í
nh
nh
gây
gây
ra
ra
t
t
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
ch
ch
ế
ế
t
t
lên
lên
đ
đ
ế
ế

n
n
80%
80%
ở
ở
c
c
á
á
gi
gi
ố
ố
ng
ng
dư
dư
ớ
ớ
i
i
1
1
năm
năm
tu
tu
ổ
ổ

i
i
.
.


Khi
Khi
m
m
ổ
ổ
c
c
á
á
th
th
ấ
ấ
y
y
XH
XH
ở
ở
cơ
cơ
,
,

xoang
xoang
mi
mi
ệ
ệ
ng
ng
,
,
ru
ru
ộ
ộ
t
t
,
,
gan
gan
l
l
á
á
ch
ch
v
v
à
à

th
th
ậ
ậ
n
n
.
.


C
C
á
á
b
b
ệ
ệ
nh
nh
gi
gi
ả
ả
m
m
h
h
ồ
ồ

ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u
, protein, can xi
, protein, can xi
v
v
à
à
urê
urê
nhưng
nhưng
l
l
ạ
ạ
i
i
tăng
tăng
kali
kali
huy
huy

ế
ế
t
t
.
.


Bi
Bi
ể
ể
u
u
hi
hi
ệ
ệ
n
n
c
c
ủ
ủ
a
a
c
c
á
á

b
b
ệ
ệ
nh
nh
v
v
à
à
t
t
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
gây
gây
ch
ch
ế
ế
t
t
đư
đư
ợ
ợ

c
c
quan
quan
s
s
á
á
t
t
th
th
ấ
ấ
y
y
trong
trong
vòng
vòng
1
1
-
-
2
2
tu
tu
ầ
ầ

n
n
sau
sau
khi
khi
c
c
ả
ả
m
m
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
ở
ở
T
T
o
o
>25
>25
o
o
C.
C.



VR
VR
gây
gây
t
t
ổ
ổ
n
n
thương
thương
t
t
ế
ế
b
b
à
à
o
o
sau
sau
khi
khi
gây
gây

nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
3
3
-
-
4
4
ng
ng
à
à
y
y
ở
ở
T
T
o
o
nuôi
nuôi
c
c
ấ
ấ

y
y
28
28
-
-
30
30
o
o
C.
C.


Vaccine
Vaccine
gây
gây
ĐƯMD
ĐƯMD
đ
đ
ạ
ạ
t
t
t
t
ỷ
ỷ

l
l
ệ
ệ
b
b
ả
ả
o
o
h
h
ộ
ộ
80%
80%
sau
sau
4
4
ng
ng
à
à
y
y
d
d
ù
ù

ng
ng
ở
ở
T
T
o
o
> 20
> 20
o
o
C.
C.
4. C
4. C
Đ
Đ

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:


Phân

Phân
l
l
ậ
ậ
p
p
VR
VR
b
b
ằ
ằ
ng
ng
P
P
2
2
nuôi
nuôi
c
c
ấ
ấ
y
y
t
t
ế

ế
b
b
à
à
o
o
(
(
c
c
á
á
c
c
dòng
dòng
t
t
ế
ế
b
b
à
à
o
o
: GCK
: GCK
-

-
84, GCG
84, GCG
v
v
à
à
GCF)
GCF)


P
P
2
2
PCR
PCR


KHV
KHV
đi
đi
ệ
ệ
n
n
t
t
ử

ử
.
.
5.
5.
Phòng
Phòng

v
v
à
à

x
x
ử
ử

lý
lý

b
b
ệ
ệ
nh
nh


D

D
ù
ù
ng
ng
vaccine
vaccine


B
B
ệ
ệ
nh
nh
x
x
ả
ả
y
y
ra
ra
d
d
ù
ù
ng
ng
b

b
ộ
ộ
t
t
t
t
ỏ
ỏ
i
i
l
l
à
à
m
m
h
h
ạ
ạ
n
n
ch
ch
ế
ế
t
t
ỷ

ỷ
l
l
ệ
ệ
ch
ch
ế
ế
t
t
do
do
b
b
ệ
ệ
nh
nh
.
.
Gi
Gi
ữ
ữ
MT. (Health Fish)
MT. (Health Fish)
Reovirus
Reovirus

trong
trong

th
th
ậ
ậ
n
n

c
c
á
á

tr
tr
ắ
ắ
m
m

c
c
ỏ
ỏ
C
C
á
á

tr
tr
ắ
ắ
m
m

c
c
ỏ
ỏ

đen
đen

thân
thân
,
,
t
t
á
á
ch
ch

đ
đ
à

à
n
n
,
,
bơi
bơi

l
l
ờ
ờ

đ
đ
ờ
ờ

tr
tr
ên
ên

t
t
ầ
ầ
ng
ng

m
m
ặ
ặ
t
t
D
D
ấ
ấ
u
u

hi
hi
ệ
ệ
u
u

bên
bên

ngo
ngo
à
à
i
i

c
c
ủ
ủ
a
a

c
c
á
á

b
b
ệ
ệ
nh
nh
Cá

trắmcỏ

bị

xuất

huyết

do vi rút
B

B
ệ
ệ
nh
nh

t
t
í
í
ch
ch

trên
trên

cơ
cơ

c
c
á
á

b
b
ệ
ệ
nh
nh

B
B

nh
nh

c
c
ỏ
ỏ

ch
ch
ộ
ộ
p
p

trong
trong

m
m
ự
ự
a
a

xuõn

xuõn

(Spring Viraemia

Carp = SVC)

NN.
NN.
Rhabdovirus
Rhabdovirus
g
g
â
â
y
y
b
b
ệ
ệ
nh
nh
tr
tr
ê
ê
n
n
nhiều

nhiều
lo
lo
à
à
i
i
c
c
á
á
chép
chép
:
:
C
C
á
á
chép
chép
, c
, c
á
á
chép
chép
c
c

nh
nh
(
(
koi
koi
carp), c
carp), c
á
á
tr
tr
ắ
ắ
m
m
c
c
ỏ
ỏ
, c
, c
á
á
mè
mè
tr
tr
ắ

ắ
ng,
ng,
c
c
á
á
mè
mè
hoa
hoa
, c
, c
á
á
diếc
diếc
, c
, c
á
á
v
v
à
à
ng
ng

B
B
ệ
ệ
nh
nh
th
th

ờng
ờng
x
x

y
y
ra
ra
ở
ở
K T
K T
o
o
thấp
thấp
. C

. C
á
á
nhiễm
nhiễm
b
b
ệ
ệ
nh
nh
c
c
ú
ú
th
th
ể
ể
g
g
â
â
y
y
chết
chết
do
do
mất

mất
c
c
â
â
n
n
b
b
ằ
ằ
ng
ng
mu
mu
ố
ố
i
i
-
-
n
n
ớ
ớ
c
c
, c
, c
á

á
có
có
bi
bi
ể
ể
u
u
hi
hi
ệ
ệ
n
n
ph
ph
ù
ù
nề
nề
,
,
xuất
xuất
huyết
huyết
. VR
. VR
th

th

ờng
ờng
tấn
tấn
c
c
ô
ô
ng
ng
tế
tế
b
b
à
à
o
o
n
n
ộ
ộ
i
i
m
m
ạ

ạ
c
c
th
th
à
à
nh
nh
m
m
ạ
ạ
ch
ch
m
m
á
á
u
u
, m
, m
ô
ô
s
s

n

n
sinh
sinh
m
m
á
á
u
u
(
(
haematopoietic
haematopoietic
tissue).
tissue).

C
C
á
á
s
s
ố
ố
ng
ng
sót
sót
qua

qua
vụ
vụ
dịch
dịch
có
có
MD
MD
m
m
ạ
ạ
nh v
nh v
à
à
có
có
th
th
ể
ể
x
x
á
á
c
c
đ

đ
ịnh
ịnh
b
b
ằ
ằ
ng P
ng P
2
2
trung ho
trung ho
à
à
VR,
VR,
P
P
2
2
MD
MD
hu
hu
ỳ
ỳ
nh
nh
quang

quang
ho
ho
ặ
ặ
c
c
P
P
2
2
E
E
LISA.
LISA.
Nh
Nh

ng
ng
P
P
2
2
n
n
à
à
y

y
cũng
cũng
có
có
th
th
ể
ể
x
x
á
á
c
c
đ
đ
ịnh
ịnh
đ
đ
ợ
ợ
c
c
c
c
á
á
mang

mang
VR
VR
từ
từ
nh
nh

ng
ng
c
c
á
á
ch
ch

a
a
có
có
tri
tri
ệ
ệ
u
u
ch

ch
ứ
ứ
ng
ng
b
b
ệ
ệ
nh
nh
.
.

VR
VR
th
th

ờng
ờng
kh
kh

tr
tr
ú

ú
ở
ở
gan
gan
,
,
th
th
ậ
ậ
n
n
,
,
l
l
á
á
ch
ch
,
,
mang
mang
v
v
à
à
n

n
ã
ã
o
o
Carp
Carp
Koi
Koi
L
L
â
â
y
y

truyền
truyền

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:

B

B
ệ
ệ
nh
nh
truyền
truyền
ngang
ngang
.
.
Có
Có
th
th
ể
ể
tr
tr
ự
ự
c
c
tiếp
tiếp
ho
ho
ặ
ặ
c

c
gi
gi
á
á
n
n
tiếp
tiếp
.
.
Ngu
Ngu
ồ
ồ
n
n
d
d
ự
ự
tr
tr

m
m
ầ
ầ
m

m
b
b
ệ
ệ
nh
nh
từ
từ
c
c
á
á
nhiễm
nhiễm
th
th

i
i
VR
VR
ra
ra
MT
MT
th
th
ô

ô
ng
ng
qua
qua
ph
ph
â
â
n
n
,
,
c
c
á
á
c
c
chất
chất
b
b
à
à
i
i
tiết
tiết
r

r
ồ
ồ
i
i
truyền
truyền
b
b
ệ
ệ
nh
nh
sang c
sang c
á
á
nu
nu
ô
ô
i
i
.
.

m
m
ẫ
ẫ
n
n
c
c

m
m
v
v
ớ
ớ
i
i
b
b
ệ
ệ
nh
nh
cũng
cũng
phụ
phụ
thu

thu
ộ
ộ
c
c
v
v
à
à
o
o
t
t
ỡ
ỡ
nh
nh
tr
tr
ạ
ạ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
c

c
á
á
c
c
c
c
á
á
th
th
ể
ể
trong
trong
lo
lo
à
à
i
i
:
:
t
t
ỡ
ỡ
nh
nh
tr

tr
ạ
ạ
ng
ng
sinh
sinh
lý
lý
,
,
tu
tu
ổ
ổ
i
i

li
li
ê
ê
n
n
quan
quan
đ
đ
ến

ến
MD
MD
kh
kh
ô
ô
ng
ng
đ
đ
ặ
ặ
c
c
hi
hi
ệ
ệ
u
u
.
.

ố
ố
i v

i v
ớ
ớ
i b
i b
ệ
ệ
nh n
nh n
à
à
y c
y c
á
á
nh
nh
ỏ
ỏ
nh
nh
ạ
ạ
y c
y c

m h
m h
ơ

ơ
n v
n v
ớ
ớ
i b
i b
ệ
ệ
nh.
nh.
Bnh

cỏ

chộp

cnh

(Carp Koi

Disease)
NN.
NN.
Herpesvirus
Herpesvirus
g
g
â
â

y b
y b
ệ
ệ
nh
nh
ở
ở

c
c
á
á

chép c
chép c

nh (
nh (
Koi Herpesvirus
Koi Herpesvirus
= K
= K
HV)
HV)

(
(
Cyprinus carpio)

Cyprinus carpio)
. C
. C
á
á

tr
tr
ắ
ắ
m c
m c
ỏ
ỏ

h
h
ầ
ầ
u nh
u nh

kh
kh
ô
ô
ng
ng

nhiễm b
nhiễm b
ệ
ệ
nh n
nh n
à
à
y.
y.
Dấu hi
Dấu hi
ệ
ệ
u b
u b
ệ
ệ
nh lý
nh lý
: Mang nh
: Mang nh
ợ
ợ
t nh
t nh
ạ
ạ
t.
t.

C
C
á
á
bị b
bị b
ệ
ệ
nh th
nh th

ờng có bi
ờng có bi
ể
ể
u hi
u hi
ệ
ệ
n ng
n ng
á
á
p thiếu khí tr
p thiếu khí tr
ê
ê

n bề m
n bề m
ặ
ặ
t.
t.

T
T
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
chết b
chết b
ệ
ệ
nh nhanh sau khi c
nh nhanh sau khi c
á
á
có bi
có bi
ể
ể
u hi
u hi

ệ
ệ
n b
n b
ệ
ệ
nh 24
nh 24
-
-
48h.
48h.

T
T
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
c
c
á
á
chết do b
chết do b
ệ
ệ

nh từ 80
nh từ 80
-
-
100%.
100%.

VR g
VR g
â
â
y vi
y vi
ê
ê
m th
m th
ậ
ậ
n v
n v
à
à
ho
ho
ạ
ạ
i t
i t

ử
ử
mang v
mang v
à
à
l
l
à
à
m t
m t

ng tiết mucous
ng tiết mucous
tr
tr
ê
ê
n bề m
n bề m
ặ
ặ
t c
t c
ơ
ơ
th
th

ể
ể
. Do g
. Do g
â
â
y vi
y vi
ê
ê
m v
m v
à
à
ho
ho
ạ
ạ
i t
i t
ử
ử
n
n
ê
ê
n rất dễ b
n rất dễ b
ộ
ộ

i
i
nhiễm nấm, vi khu
nhiễm nấm, vi khu
ẩ
ẩ
n v
n v
à
à
KST.
KST.

C
C
á
á
nh
nh
ỏ
ỏ
m
m
ẫ
ẫ
n c
n c

m v
m v
ớ
ớ
i b
i b
ệ
ệ
nh h
nh h
ơ
ơ
n c
n c
á
á
tr
tr
ở
ở
ng th
ng th
à
à
nh.
nh.

M
M

ù
ù
a vụ xuất hi
a vụ xuất hi
ệ
ệ
n b
n b
ệ
ệ
nh:
nh:

B
B
ệ
ệ
nh th
nh th

ờng xuất hi
ờng xuất hi
ệ
ệ
n v
n v
à
à

o m
o m
ù
ù
a xu
a xu
â
â
n, khi T
n, khi T
o
o
n
n
ớ
ớ
c biến
c biến
độ
độ
ng
ng
từ 18
từ 18
-
-
29
29
o
o

C.
C.

Trong
Trong
K
K
PTN thấy b
PTN thấy b
ệ
ệ
nh có th
nh có th
ể
ể
xuất hi
xuất hi
ệ
ệ
n c
n c

khi T
khi T
o
o
n
n

ớ
ớ
c
c
16
16
o
o
C.
C.

Trong TN b
Trong TN b
ệ
ệ
nh kh
nh kh
ô
ô
ng xuất hi
ng xuất hi
ệ
ệ
n <16
n <16
o
o
C v
C v

à
à
> 30
> 30
o
o
C.
C.

Thời gian
Thời gian
ủ
ủ
b
b
ệ
ệ
nh kho
nh kho

ng 14 ng
ng 14 ng
à
à
y v
y v
à
à

có th
có th
ể
ể
c
c
ò
ò
n l
n l
â
â
u h
u h
ơ
ơ
n.
n.
C dựa trên P
2
phân lập và nhận dạng VR trực tiếp bằng
cách nuôi cấy tế bào (cell line), bằng P
2
PCR, hoặc P
2
gián
tiếp thông qua phnứngELISA.
C phân biệt với bệnh do VR khác ở cá chép (Spring
Viremia of Carp: SVC). Bệnh x
y ra trên nhiều đối tợng

nh cá chép, cá mè , bệnh do ARN virus, Rabdovirus.
Bệnh x
y ra ở T
o
nớc thấp (5-18
o
C).

Ph
Ph
ò
ò
ng v
ng v
à
à
x
x
ử
ử
lý b
lý b
ệ
ệ
nh
nh
:
:

Khi b
Khi b
ệ
ệ
nh x
nh x

y ra hi
y ra hi
ệ
ệ
n kh
n kh
ô
ô
ng có thu
ng có thu
ố
ố
c
c
đ
đ
iều trị mang l
iều trị mang l
ạ
ạ
i hi

i hi
ệ
ệ
u
u
qu
qu

,
,

Bi
Bi
ệ
ệ
n ph
n ph
á
á
p t
p t

ng T
ng T
o
o
n

n
ớ
ớ
c l
c l
à
à
m cho b
m cho b
ệ
ệ
nh kh
nh kh
ô
ô
ng x
ng x

y ra nh
y ra nh

ng
ng
g
g
ặ
ặ
p m

p m
ộ
ộ
t n
t n
ỗ
ỗ
i nguy hi
i nguy hi
ể
ể
m c
m c
á
á
v
v
ẫ
ẫ
n mang m
n mang m
ầ
ầ
m b
m b
ệ
ệ
nh n
nh n
ê

ê
n l
n l
ạ
ạ
i l
i l
à
à
ngu
ngu
ồ
ồ
n l
n l
â
â
y nhiễm tiềm t
y nhiễm tiềm t
à
à
ng, h
ng, h
ơ
ơ
n n
n n

a khi t

a khi t

ng T
ng T
o
o
rất dễ ph
rất dễ ph
á
á
t
t
sinh c
sinh c
á
á
c b
c b
ệ
ệ
nh VK, KST.
nh VK, KST.

Vi
Vi
ệ
ệ
c t

c t

ng T
ng T
o
o
th
th

ờng ch
ờng ch
ỉ
ỉ
á
á
p dụng
p dụng
đợ
đợ
c
c
đố
đố
i v
i v
ớ
ớ
i c

i c
á
á
c b
c b
ể
ể
c
c
á
á
c
c

nh.
nh.

Khi ph
Khi ph
á
á
t hi
t hi
ệ
ệ
n thấy b
n thấy b
ệ

ệ
nh th
nh th

ờng hu
ờng hu
ỷ
ỷ
b
b
ỏ
ỏ
to
to
à
à
n b
n b
ộ
ộ
c
c
á
á
nhiễm v
nhiễm v
à
à
kh

kh
ử
ử
tr
tr
ù
ù
ng to
ng to
à
à
n b
n b
ộ
ộ
dụng cụ có tiếp x
dụng cụ có tiếp x
ú
ú
c v
c v
ớ
ớ
i c
i c
á
á
b
b
ệ

ệ
nh b
nh b
ằ
ằ
ng
ng
chlorine 200 ppm trong 1 giờ.
chlorine 200 ppm trong 1 giờ.

Ph
Ph
ò
ò
ng b
ng b
ệ
ệ
nh th
nh th
ô
ô
ng qua ki
ng qua ki
ể
ể
m dịch ch
m dịch ch
ặ

ặ
t ch
t ch
ẽ
ẽ
v
v
à
à
nu
nu
ô
ô
i c
i c
á
á
ch ly c
ch ly c
á
á
m
m
ớ
ớ
i nh
i nh
ậ
ậ
p về.

p về.
KHV
B
B
ệ
ệ
nh
nh

l
l
ở
ở

lo
lo
é
é
t
t

(Epizootic Ulcerative Syndrome = EUS)


NN:
NN:
b
b
ệ
ệ

nh
nh
k
k
ế
ế
t
t
h
h
ợ
ợ
p
p
Rhabdovirus
Rhabdovirus
(65x175nm), VK A.
(65x175nm), VK A.
hydrophyla
hydrophyla
v
v
à
à
n
n
ấ
ấ
m
m

Aphanomyces
Aphanomyces
invadans
invadans
.
.


B
B
ệ
ệ
nh
nh
thư
thư
ờ
ờ
ng
ng
x
x
ả
ả
y
y
ra
ra
khi
khi

T
T
o
o
th
th
ấ
ấ
p
p
(T11
(T11
-
-
T2)
T2)


Lo
Lo
à
à
i
i
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:
C
C
á
á
qu
qu
ả
ả
,
,
rô
rô
đ
đ
ồ
ồ
ng
ng
,
,
c
c

á
á
s
s
ặ
ặ
c
c
r
r
ằ
ằ
n
n
,
,
c
c
á
á
ch
ch
ọ
ọ
i
i
.
.
(
(

Không
Không
th
th
ấ
ấ
y
y
xu
xu
ấ
ấ
t
t
hi
hi
ệ
ệ
n
n
ở
ở
c
c
á
á
tr
tr
ắ
ắ

m
m
c
c
ỏ
ỏ
).
).


B
B
ệ
ệ
nh
nh
x
x
ả
ả
y
y
ra
ra
ở
ở
nhi
nhi
ề
ề

u
u
nư
nư
ớ
ớ
c
c
:
:
Ú
Ú
c
c
, Malaysia, Indonesia,
, Malaysia, Indonesia,
Thailand,
Thailand,
…
…
Vi
Vi
ệ
ệ
t
t
nam
nam



Tri
Tri
ệ
ệ
u
u
ch
ch
ứ
ứ
ng
ng
:
:
trên
trên
thân
thân
xu
xu
ấ
ấ
t
t
hi
hi
ệ
ệ
n
n

c
c
á
á
c
c
v
v
ế
ế
t
t
lo
lo
é
é
t
t
,
,
ho
ho
ạ
ạ
i
i
t
t
ử
ử

sâu
sâu
trong
trong
cơ
cơ
.
.
Đ
Đ
â
â
y
y
l
l
à
à
b
b
ệ
ệ
nh
nh
mãn
mãn
t
t
í
í

nh
nh
lây
lây
lan
lan
nhanh
nhanh
do
do
ti
ti
ế
ế
p
p
s
s
ú
ú
c
c
,
,
theo
theo
ngu
ngu
ồ
ồ

n
n
nư
nư
ớ
ớ
c
c
.
.


CĐ
CĐ
:
:
Tri
Tri
ệ
ệ
u
u
ch
ch
ứ
ứ
ng
ng
,
,

phân
phân
l
l
ậ
ậ
p
p
t
t
á
á
c
c
nhân
nhân
,
,
Mô
Mô
b
b
ệ
ệ
nh
nh
h
h
ọ
ọ

c
c
, KHV
, KHV
đi
đi
ệ
ệ
n
n
t
t
ử
ử
.
.


X
X
ử
ử
lý
lý
: MT +
: MT +
thu
thu
ố
ố

c
c
,
,
c
c
á
á
l
l
à
à
nh
nh
b
b
ệ
ệ
nh
nh
,
,
v
v
ả
ả
y
y
m
m

ọ
ọ
c
c
l
l
ạ
ạ
i
i
Mô

cơ

cá

trê

bị

nhiễm

bệnh

EUS, những

điểm

đen là

sợi

nấm
Mô

cơ

cá

trê

bị

nhiễm

bệnh

EUS nhuộm

E&H, mũi

tên

thể

hiện

bọc

nấm

Mô

cơ

cá

trê

bình

thờng

nhuộm

Eosin

và

Hematoxylin
B
B
ệ
ệ
nh do vi r
nh do vi r
ú
ú
t gây ra
t gây ra
ở

ở

c
c
á
á
da trơn
da trơn

(Channel Catfish Virus Disease = CCVD)
(Channel Catfish Virus Disease = CCVD)
1. NN
1. NN
:
:
Herpesvirus
Herpesvirus
ictaluri
ictaluri
.
.
kt
kt

80
80
-
-
100nm.
100nm.

ds
ds

AND
AND

v
v
à
à

c
c
ó
ó

v
v
ỏ
ỏ

b
b
ọ
ọ
c
c
.
.
2.

2.
Lo
Lo
à
à
i
i

b
b
ị
ị

ả
ả
nh
nh

hư
hư
ở
ở
ng
ng
:
:
C
C
á
á

c
c

lo
lo
à
à
i
i

c
c
á
á

da
da

trơn
trơn
:
:
c
c
á
á

trê
trê
,

,
nheo
nheo
,
,
basa
basa
,
,
c
c
á
á

tra
tra

3.
3.
Tri
Tri
ệ
ệ
u
u

ch
ch
ứ

ứ
ng
ng

b
b
ệ
ệ
nh
nh
:
:


B
B
ệ
ệ
nh
nh
c
c
ấ
ấ
p
p
t
t
í
í

nh
nh
thư
thư
ờ
ờ
ng
ng
x
x
ả
ả
y
y
ra
ra
ở
ở
c
c
á
á
hương
hương
,
,
c
c
á
á

gi
gi
ố
ố
ng
ng
c
c
ó
ó
k
k
í
í
ch
ch
c
c
ỡ
ỡ
dư
dư
ớ
ớ
i
i
10cm,
10cm,
c
c

á
á
b
b
ộ
ộ
t
t
v
v
à
à
c
c
á
á
trư
trư
ở
ở
ng
ng
th
th
à
à
nh
nh
c
c

ũ
ũ
ng
ng
b
b
ị
ị
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
b
b
ệ
ệ
nh
nh
.
.


C
C
á
á
b
b

ệ
ệ
nh
nh
c
c
ó
ó
bi
bi
ể
ể
u
u
hi
hi
ệ
ệ
n
n
trư
trư
ớ
ớ
ng
ng
b
b
ụ
ụ

ng
ng
,
,
l
l
ồ
ồ
i
i
m
m
ắ
ắ
t
t
,
,
nh
nh
ợ
ợ
t
t
nh
nh
ạ
ạ
t
t

ho
ho
ặ
ặ
c
c
xu
xu
ấ
ấ
t
t
huy
huy
ế
ế
t
t
ở
ở
mang
mang
,
,
l
l
ấ
ấ
m
m

t
t
ấ
ấ
m
m
xu
xu
ấ
ấ
t
t
huy
huy
ế
ế
t
t
ở
ở
g
g
ố
ố
c
c
vây
vây
v
v

à
à
dư
dư
ớ
ớ
i
i
da
da
.
.
C
C
ó
ó
t
t
ớ
ớ
i
i
20
20
-
-
50%
50%
s
s

ố
ố
c
c
á
á
trong
trong
v
v
ụ
ụ
d
d
ị
ị
ch
ch
bơi
bơi
n
n
ổ
ổ
i
i
đ
đ
ầ
ầ

u
u
trên
trên
m
m
ặ
ặ
t
t
nư
nư
ớ
ớ
c
c
.
.
 Vụ dịch nghiêm trọng có tỷ lệ chếtbệnh lên tới 100%
cá dưới1 nămtuổi ở 25
o
C hoặccaohơn, trong vòng 7-
10 ngày.
 Tỷ lệ chếtbệnh cao tậptrungở T
o
21-24
o
C, cá không
bị chếtbệnh ở T
o

<18
o
C.
 Trong bệnh này cũng thường bị nhiễmthứ phát mộtsố
loại VK như Flavobacterium columnaris, A.
hydrophila hoặcnhiễmnấm.
 Bệnh tiếntriểnban đầu nhân lên và gây xuấthuyết ở
thận, lách sau đóVR lantớiruột, gan, tim, và não.
 VR gây hoạitử mô và ống thận, phù, hoạitử và tắc
nghẽn ở gan, phù ruột, tắcnghẽnvàxuấthuyết ở lách.
 Khi cảmnhiễmbệnh còn thấycábị xuấthuyếtdướicơ.
 Cá sống sót sau vụ dịch thường gầyyếu, cá có chiềudài
bằng 2/3 và P bằng 1/7 so vớicáđốichứng có cùng chếđộ
D
2
.
 VR xâm nhậpvàtấn công vào cá từ nguồnnước thông qua
mang, ruột.
 VR có thểđượcphânlậptừ thậncábệnh trên cơ sở dùng tế
bào dòng CCO hoặc BB (brown bullhead) gây bệnh tích tế
bào sau khi nuôi cấy 24-48h.
 T
o
thích hợpchoVR PT là25-30
o
C.
 Trong vụ dịch VR có thểđượctruyềntừ cá bệnh sang cá
lành.
 Trong tự nhiên cũng như cảm nhiễmcáhương bị chếtbệnh
trong vòng 3-7-10 ngày sau khi nhiễm.

 VR cũng tồntại ở cá bố mẹ khoẻ mạnh.
4. CĐ

bệnh:
 Phân lậpVR bằng P
2
nuôi cấytế bào (các dòng tế bào:
CCO, và BB)
 P
2
PCR
 KHV điệntử.
 IFAT.
5. Phòng

và

xử

lý

bệnh
 Sàng lọccábố mẹ không bị nhiễmbệnh trướckhichoS
2
.
 Khử trùng MT nuôi thông qua hệ thống lọcSH.
H
H
ộ
ộ