Bài giảng Kinh tế học vi mô: Chương 5 Thị trường cạnh tranh hoàn toàn Võ Hữu Phước

ThS VOHUUPHUOC 1
KINH TẾ HỌC VI MÔ
THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH
HOÀN TOÀN
ThS VOHUUPHUOC 2
I. Những đặc trưng của thị trường cạnh
tranh hoàn toàn và của doanh nghiệp
1. Thị trường cạnh tranh hoàn toàn
- Có nhiều người bán và nhiều người mua
- Cùng mua bán một loại sản phẩm đồng nhất
- Thông tin thị trường rất đầy đủ
- Các nguồn lực và hàng hóa tự do di chuyển
Đây là cấu trúc thị trường mang
tính lý thuyết
ThS VOHUUPHUOC 3
2. Doanh nghiệp
2.1. Một số khái niệm cơ bản
-
Tổng doanh thu (TR): Toàn bộ số tiền mà
doanh nghiệp nhận được do tiêu thụ một lượng
hàng hóa
TR = P*Q
-
Doanh thu biên (MR): Sự thay đổi trong tổng
doanh thu khi doanh nghiệp bán thêm một đơn vị
sản phẩm.
)'( TR
Q
TR
MR 




ThS VOHUUPHUOC 4
- Doanh thu trung bình (AR)
Là mức doanh thu mà doanh nghiệp nhận
được tính trung bình cho một đơn vị sản
phẩm bán ra
p
Q
TR
AR 
- Tổng lợi nhuận :Là phần chênh lệch
giữa doanh thu và tổng chi phí
(Pr)
)()()Pr( QTCQTRQ


ThS VOHUUPHUOC 5
2.2. Đặc trưng của doanh nghiệp
- Doanh nghiệp chấp nhận giá thị trường,
đường cầu của doanh nghiệp là đường
thẳng nằm ngang
P
Q
O
Q*
O
Q
P
P*

(D)
ThS VOHUUPHUOC 6
- MR = AR = P
- TR là một đường thẳng có độ dốc là
P và dốc lên từ gốc O
Đặc trưng (tt)
Q
O
P
TR
ThS VOHUUPHUOC 7
II. Phân tích trong ngắn hạn
1. Doanh nghiệp
1.1. Tối đa hóa lợi nhuận
1.1.1. Phân tích bằng số liệu
Q P TR TC Pr MC MR
0 5 0 15 -15
1 5 5 17 -12 2 5
2 5 10 18.5 -8.5 1.5 5
3 5 15 19.5 -4.5 1 5
4 5 20 20.75 -0.75 1.25 5
5 5 25 22.25 2.75 1.5 5
6 5 30 24.25 5.75 2 5
7 5 35 27.5 7.5 3.25 5
8 5 40 32.3 7.6 4.9 5
9 5 45 40.5 4.5 8.1 5
10 5 50 52.5 -2.5 12 5
Q
O
$

TC
TR
FC

FC
-FC
d
1.1.2. Phân tích bằng đồ thị
Q
1
Q*Q
0
Q
O
P
MC
AC
MR = P
A
B
C
P
Q* Q
2
Q
1
Tại sao doanh nghiệp phải sản xuất tại Q* để
tối đa hóa lợi nhuận?
MC=MR=P, Pr
max

=(P-AC)Q
*
ThS VOHUUPHUOC 10
Nếu gọi Pr là tổng lợi nhuận của xí
nghiệp
Pr(Q)= TR(Q) – TC(Q)
Khi Pr đạt cực đại, có nghóa là (Pr)’= 0
Hay (TR-TC)’= 0
TR’ – TC’ = 0
MR- MC = 0
MR = MC
( Lưu ý: MR = P )
1.1.3. Phân tích bằng đại số
ThS VOHUUPHUOC 11
Tối thiểu chi phí
P
P
Q
P
1
P
2
SMC
SAC
SAVC
Q
1
Q
2
A

B
ngưỡng cửa sinh
lời
Điểm đóng cửa
ThS VOHUUPHUOC 12
1.3. Phản ứng của doanh nghiệp khi
giá yếu tố đầu vào thay đổi
Q
O
P
Q
2
Q
1
MC
1
MC
2
P
0
ThS VOHUUPHUOC 13
2. Ngành
2.1. Đường cung ngắn hạn:
Là tổng cộng theo hàng ngang (trục
hoành) các đường cung của tất cả các doanh
nghiệp trong ngành
P P
P
Q
Q

Q
P
2
P
1
S=S
a
+ S
b
S
a
S
b
ThS VOHUUPHUOC 14
2.2. Cân bằng ngắn hạn
P
q
Q
P
SMC
SAC
q
1
q
2
P
1
P
2
Q

1
Q
2
Doanh nghiệp Ngành
D
1
D
2
E
1
E
2
SS
MR
2
MR
1
ThS VOHUUPHUOC 15
III. Phân tích trong dài hạn
1. Tối đa hóa lợi nhuận
- Phân tích tương tự như trong ngắn hạn
- Không có chi phí cố định
P
Q
LMC
LAC
M
SACSMC
LMC=SMC=MR=P
Q*

ThS VOHUUPHUOC 16
2. Đường cung dài hạn của doanh nghiệp
P
Q
A
Q
3
Q
2
P
3
P
2
P
1
LMC
LAC
B
C
ThS VOHUUPHUOC 17
3. Cân bằng dài hạn của ngành
P
q
LMC
LAC
Q
P
Q
1
Q

2
D
E
1
E
2
S
2
P
2
P
1
S
1
Doanh nghiệpNgành
q
1
q
1
ThS VOHUUPHUOC 18
4. Đường cung dài hạn của ngành
4.1. Ngành có chi phí tăng dần
P
q
LMC
LAC
Q
P
Q Q’ Q
1

D
1
E
1
E
2
SS
2
P’
P
SS
1
Doanh nghiệp Ngành
q q’
D
2
A
SAC
SMC
LMC
1
q
1
P
1
LAC
1
LS
ThS VOHUUPHUOC 19
4.3. Ngành có chi phí giảm dần

P
q
Q
P
Q Q’ Q
1
D
1
E
1
E
2
SS
2
P’
P
SS
1
Doanh nghiệp Ngành
q q’
D
2
A
LMC
LAC
SAC
SMC
LMC
1
q

1
P
1
LAC
1
LS
ThS VOHUUPHUOC 20
Hiệu quả của thị trường cạnh tranh hòan hảo

Giá cả và chi phí trung bình (người tiêu dùng mua
khối lượng sản phẩm lớn và gia thấp)

Hiệu quả kinh tế (ngành sx đạt hiệu quả cao nhất)
 Hiệu quả phúc lợi
1.
Chính phủ qui định giá tối đa
p
max
p
Q
S
D
Q
1
Q
Q
2
B
A C
Người tiêu dùng:Thặng dư tiêu dùng

là A-B.
Người sản xuất: mất phần thặng dư
là A và C
Tổn thất vô ích là B và C
ThS VOHUUPHUOC 21
Hiệu quả của thị trường cạnh tranh hòan hảo
2. Qui định giá tối thiểu
p
p
Q
S
D
Q
1
Q
Q
2
B
A
C
Người tiêu dùng:Thặng dư tiêu dùng
mất đi là - A -B.
Người sản xuất: mất phần thặng dư
là: A – C - D
Tổn thất vô ích là – B, - C, -D
E
D
P
min
ThS VOHUUPHUOC 22

KINH TẾ HỌC VI MÔ
THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN
HOÀN TOÀN
ThS VOHUUPHUOC 23
I. Những đặc trưng của thị trường độc
quyền hoàn toàn và của doanh nghiệp
1. Thị trường độc quyền hoàn toàn
- Chỉ có một người bán và nhiều người mua
- Sản xuất sp riêng biệt, không có SP thay thế
- Lối gia nhập ngành bị phong tỏa
(các rào cản, luật định, kinh tế, tự nhiên: tài
nguyên, bằng phát minh, …)
ThS VOHUUPHUOC 24
2. Doanh nghiệp
2.1. Đặc điểm của xí nghiệp
-
Đường cầu đứng trước xí nghiệp độc quyền cũng
chính là đường cầu thị trường
-
Đường doanh thu trung bình (AR) cũng chính
là đường cầu đứng trước xí nghiệp.
-
Đường doanh thu biên (MR) có hệ số gốc gấp
đôi đường cầu. MR=2aQ + b
ThS VOHUUPHUOC 25
2.2. Mối quan hệ giữa giá cả và doanh thu
biên.
MR= P(1-1/ E
D
)

E>1
,
khi đó MR>0, TR tăng
E<1, MR<0, TR giảm
E= 1, MR=0, TR
max
Do đó: xí nghiệp độc quyền luôn
họat động trong khoảng giá có cầu co
giãn nhiều