ĐỊA LÍ TỈNH KIÊN GIANG - ĐỊA LÝ TỈNH KIÊN GIANG pps

ĐỊA LÍ TỈNH KIÊN
GIANG - ĐỊA LÝ TỈNH
KIÊN GIANG
TƯ LIỆU THAM KHẢO VỀ KIÊN GIANG
Kiên Giang là một tỉnh ven biển thuộc đồng bằng sông Cửu Long ở miền Nam Việt
Nam. Trung tâm tỉnh là thành phố Rạch Giá, cách thành phố Hồ Chí Minh 250 km về
phía Tây. Kiên Giang tiếp giáp với An Giang ở phía Đông Bắc; Cần Thơ và Hậu Giang
ở
ph
í
a
đô
ng; B
ạ
c Li
ê
u
ở
ph
í
a
Đô
ng Nam; v
à
C
à
Mau
ở
ph
í
a Nam; ti

ế
p gi
á
p
Campuchia ở phía Bắc với đường biên giới dài 54 km và vịnh Thái Lan ở phía Tây với
đường bờ biển dài hơn 200 km. Kiên Giang có hơn 100 đảo lớn nhỏ ngoài biển.
Lịch sử
Kiên Giang trước đây là một trấn rất hoang vu của phủ Sài Mạt thuộc Chân Lạp do
Mạc Cửu (người Quảng Đông, Trung Quốc) di cư đến (sau khi nhà Minh bị tiêu diệt
hoàn toàn năm 1645) mở mang, khai phá và phát triển buôn bán làm cho vùng đất này
trở thành trù phú hơn vào khoảng cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18. VuaCao Miên đã
phong cho M
ạ
c C
ử
u ch
ứ
c Oknha (
Ố
c nha)
để
cai qu
ả
n v
ù
ng
đấ
t n
à
y. Tuy nhi

ê
n, do b
ị
quân Xiêm La thường xuyên quấy nhiễu mà Cao Miên không đủ sức mạnh quân sự để
bảo vệ nên năm 1708 Mạc Cửu đã thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu (chúa Minh) để
được bảo hộ và vẫn được giữ nguyên các chức vụ. Từ đó vùng đất này thuộc về Việt
Nam và có tên gọi là Hà Tiên. Sau này, con ông là Mạc Thiên Tích đã mở rộng thêm
vùng đất này.
N
ă
m 1774, Ch
ú
a Nguy
ễ
n Ph
ú
c Kho
á
t chia
Đà
ng trong th
à
nh 12 dinh, nh
ư
ng v
ẫ
n
để
lại trấn Hà Tiên, phong Mạc Thiên Tích làm Đô đốc cai trị.
Đến đời vua Minh Mạng, năm 1832, Hà Tiên là một trong 6 tỉnh Nam Kỳ.

Năm 1876, Pháp chia Nam Kỳ thành 4 khu vực hành chính lớn, mỗi khu vực hành
chính lại chia nhỏ thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement
administratif) thì tỉnh Hà Tiên cũ bị chia thành 2 hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá.
Từ ngày 1 tháng 1 năm 1900 hai hạt tham biện Hà Tiên và Rạch Giá trở thành hai tỉnh
H
à
Ti
ê
n v
à
R
ạ
ch Gi
á
.
Từ thời Việt Nam Cộng Hòa, Hà Tiên và Rạch Giá hợp nhất thành tỉnh Kiên Giang.
T
ỉ
nh Ki
ê
n Giang khi
ấ
y g
ồ
m 7 qu
ậ
n: Ki
ê
n L
ươ

ng, Ki
ê
n An, Ki
ê
n B
ì
nh, Ki
ê
n T
â
n,Ki
ê
n
Thành và Phú Quốc. Tỉnh Kiên Giang phía bắc giáp Campuchia, đông bắc giáp tỉnh
Châu Đốc, đông giáp tỉnh An Giang và tỉnh Phong Dinh, đông nam giáp tỉnhChương
Thiện, nam giáp tỉnh An Xuyên.
Di tích lịch sử

Đì
nh Nguy
ễ
n Trung Tr
ự
c:
Để
t
ưở
ng nh
ớ
c

ụ
Nguy
ễ
n Trung Tr
ự
c, l
ú
c
đầ
u
đề
n th
ờ
mang t
ê
n th
ờ
Nam h
ả
i
Đạ
i t
ướ
ng qu
â
n (t
ứ
c c
á ô
ng)

để
che m
ắ
t th
ự
c d
â
n Ph
á
p. Sau
nhiều lần trùng tu đền hiện nay tọa lạc tại khu bến cảng Rạch Giá.
 Ch
ù
a Tam B
ả
o: T
ọ
a l
ạ
c t
ạ
i ph
ườ
ng V
ĩ
nh B
ả
o, th
à
nh ph

ố
R
ạ
ch Gi
á
, Ki
ê
n Giang.
Ngôi chùa được nổi tiếng không chỉ vì kiến trúc mà có liên quan đến căn cứ kháng
chiến chống Pháp cho sư Thích Thiện Ân trụ trì chùa lãnh đạo.
 L
ă
ng M
ạ
c C
ử
u:
Để
t
ưở
ng nh
ớ
M
ạ
c C
ử
u, ng
ườ
i c
ó

c
ô
ng khai ph
á
đấ
t H
à
Ti
ê
n.
Khu di t
í
ch n
ằ
m tr
ọ
n tr
ê
n n
ú
i Voi Ph
ụ
c, t
ừ
tr
ê
n
đỉ
nh c
ó

th
ể
th
ấ
y
đượ
c to
à
n c
ả
nh H
à
Tiên.
Địa lý tự nhiên

T
ọ
a
độ
: 9
°
23
′
50"
đế
n 10
°
32
′
30"

độ
v
ĩ
b
ắ
c, 104
°
40
′đế
n 105
°
32
′
40"
độ
kinh
đông.
 Di
ệ
n t
í
ch: 6.299 km
²
,
đấ
t n
ô
ng nghi
ệ
p 4.119,74 km

²
(66% di
ệ
n t
í
ch
đấ
t t
ự
nhiên), riêng đất trồng lúa chiếm 3.170,19 km² (77% đất nông nghiệp). Đất lâm
nghiệp có 1.200,27 km² (19% diện tích đất tự nhiên). Tỉnh này còn quĩ đất chưa sử
dụng gần 500,00 km².
Kh
í
h
ậ
u
 L
ượ
ng m
ư
a trung b
ì
nh h
à
ng n
ă
m: mm (
đố
i v

ớ
i
đấ
t li
ề
n);
 Nhi
ệ
t
độ
trung b
ì
nh: 27,3
°
C

S
ố
gi
ờ
n
ắ
ng trong n
ă
m: M
ù
a kh
ô
: 7 - 8gi
ờ

/ng
à
y; M
ù
a m
ư
a: 4 - 6gi
ờ
/ ng
à
y

Độ
ẩ
m t
ươ
ng
đố
i trung b
ì
nh: 80 - 83%
Các đơn vị hành chính
Ki
ê
n Giang
đượ
c chia th
à
nh 1 th
à

nh ph
ố
, 1 th
ị
x
ã
v
à
12 huy
ệ
n:
 Th
à
nh ph
ố
R
ạ
ch Gi
á
(
Đô
th
ị
lo
ạ
i 3, trung t
â
m t
ỉ
nh)

 Thị xã Hà Tiên
 Huy
ệ
n An Bi
ê
n
 Huy
ệ
n An Minh
 Huyện Châu Thành

Huy
ệ
n Gi
ồ
ng Ri
ề
ng
 Huy
ệ
n G
ò
Quao
 Huyện Hòn Đất

Huy
ệ
n Ki
ê
n H

ả
i (huy
ệ
n
đả
o)
 Huy
ệ
n Ki
ê
n L
ươ
ng
 Huy
ệ
n Ph
ú
Qu
ố
c (huy
ệ
n
đả
o)
 Huy
ệ
n T
â
n Hi
ệ

p
 Huyện Vĩnh Thuận

Huy
ệ
n U Minh Th
ượ
ng (m
ớ
i th
à
nh l
ậ
p v
à đượ
c t
á
ch ra t
ừ
huy
ệ
n An Minh)
Hiện nay, thị xã Hà Tiên đang phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc tỉnh vào năm
2010. Huyện Kiên Lương đang được điều chỉnh để thành lập thêm huyện Giang
Th
à
nh.
Kinh tế
C
ả

ng D
ươ
ng
Đô
ng
ở đả
o Ph
ú
Qu
ố
c.
Nông nghiệp
Nền nông nghiệp của Kiên Giang là nông nghiệp trồng lúa nước. Đất canh tác không
t
ậ
p trung nh
ư
ng ph
ầ
n l
ớ
n ph
â
n b
ố ở
ven c
á
c trung t
â
m huy

ệ
n. Tr
ê
n Qu
ố
c l
ộ
61 c
ó
m
ộ
t
vùng trồng lúa ven nội ô huyện Giồng Riềng ngoài ra còn có đất canh tác của các gia
đình nằm sâu trong những xóm nhỏ. Xen kẽ với việc trồng lúa nướclà các loại hoa
màu và một số cây có giá trị công nghiệp cao như dừa, khóm
Tài nguyên
Ki
ê
n Giang l
à
t
ỉ
nh c
ó
ngu
ồ
n kho
á
ng s
ả

n d
ồ
i d
à
o
ở
v
ù
ng
đồ
ng b
ằ
ng s
ô
ng C
ử
u Long.
Hiện tại đã xác định được 152 điểm quặng và mỏ của 23 loại khoáng sản thuộc các
nhóm như:

Nh
ó
m nhi
ê
n li
ệ
u: than b
ù
n
 Nh

ó
m phi kim lo
ạ
i:
đá
v
ô
i,
đá
x
â
y d
ự
ng,
đấ
t s
é
t
 Nh
ó
m kim lo
ạ
i: s
ắ
t, laterit s
ắ
t
 Nhóm bán đá quý: huyền thạch anh - opal
Chủ yếu là khoáng sản không kim loại dùng sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng.
Riêng về đá vôi có hơn 20 ngọn núi với trữ lượng khoảng 440 triệu tấn, trữ lượng khai

th
á
c l
à
245 tri
ệ
u t
ấ
n.
Thủy sản
Kiên Giang là tỉnh có nghề đánh bắt hải sản phát triển. Nước mắm Phú Quốc là một
thương hiệu nước mắm nổi tiếng không những trong phạm vi cả nước mà còn trên
bình diện quốc tế.
Du lịch
Du lịch Kiên giang tiềm tàng nhiều tài năng chưa được khai thác hoặc khai thác chưa
đúng mức.

Th
ắ
ng c
ả
nh ch
ù
a Hang (Ki
ê
n L
ươ
ng) v
ớ
i h

ò
n Ph
ụ
T
ử
n
ổ
i ti
ế
ng. Th
á
ng 8 n
ă
m
2006, một bên của hòn Phụ Tử (hòn Phụ) đã bị đổ xuống biển. Nguyên nhân ban
đầu được xác định là do những tác động tự nhiên của gió, sóng và nước biển. Hiện
nay c
á
c ng
à
nh ch
ứ
c n
ă
ng
ở đị
a ph
ươ
ng
đ

ang h
ọ
p b
à
n v
ề
c
á
ch ph
ụ
c d
ự
ng.
 N
ú
i
Đá
D
ự
ng, Th
ạ
ch
Độ
ng, M
ũ
i Nai, qu
ầ
n
đả
o H

ả
i T
ặ
c l
à
nh
ữ
ng th
ắ
ng c
ả
nh
không thể bỏ qua.

Th
ạ
ch
Độ
ng: C
á
ch bi
ê
n gi
ớ
i Campuchia ch
ư
a
đượ
c 3 km
đườ

ng chim bay, t
ừ
xa hình giống như nón của người lính kỵ binh Anh thời xưa. Được hình thành từ đá
vôi bị xâm thực, bên trong Thạch Động đủ rộng để du khách có thể viếng chùa,
ngắm nhìn biên giới bên tay gió biển thổi lộng vào.

Đả
o Ph
ú
Qu
ố
c, h
ò
n
đả
o l
ớ
n nh
ấ
t Vi
ệ
t Nam, l
à
h
ò
n
đả
o ng
ọ
c hi

ệ
n
đ
ang
đượ
c ch
ú
ý bởi những ai thích vẻ hoang sơ của nó. Hiện nay tốc độ tăng trưởng du lịch của
Ph
ú
Qu
ố
c
đượ
c coi nh
ư
l
à
cao nh
ấ
t v
ớ
i m
ứ
c t
ă
ng lu
ô
n t
ừ

100% tr
ở
l
ê
n so v
ớ
i n
ă
m
trước đó.
Giao thông
Kiên Giang có hệ thống giao thông nối với hệ thống đường bộ, đường thủy và hàng
không quốc gia.
Chính Phủ đã ưu tiên đầu tư xây dựng một số công trình đi qua hoặc kế cận tỉnh Kiên
Giang nh
ư
: N
â
ng c
ấ
p m
ở
r
ộ
ng 5 qu
ố
c l
ộ
tr
ê

n
đị
a b
à
n T
ỉ
nh Ki
ê
n Giang v
à đườ
ng
Xuyên Á; Nạo vét, mở rộng tuyến đường thủy từ thành phố Hồ Chí Minh đến Kiên
Lương; nâng cấp, mở rộng, xây dựng mới sân bay Phú Quốc, Rạch Giá.
Đường bộ
Tỉnh có tổng chiều dài 316 km quốc lộ, 217 km tỉnh lộ; 83 km đường liên huyện và 92
km đường đô thị.
Mật độ đường trên diện tích tự nhiên thấp: 0,09km/km2 (so với bình quân cả nước là
0,32km/km2)
Đường thủy
Tổng chiều dài các tuyến là 2.409 km.
Hệ thống giao thông đường sông giúp vận tải hàng hóa giao lưu với các tỉnh đồng
bằng sông Cửu Long và Thành phố Hồ Chí Minh.
Giao th
ô
ng
đườ
ng bi
ể
n n
ố

i R
ạ
ch Gi
á
v
ớ
i c
á
c
đả
o L
ạ
i S
ơ
n, Nam Du, Ph
ú
Qu
ố
c, Th
ổ
Châu.
Năm cảng biển của Kiên Giang đang được đầu tư nâng cấp.
Hàng không
Sân bay Phú Quốc và Rạch Giá có đường băng dài 1500 m, chỉ phục vụ được máy
bay nhỏ dưới 100 chỗ ngồi.
Sân bay Hà Tiên và An Thới thì bị bỏ hoang từ lâu.