Giáo trình hình thành và phát triển kinh tế nhiều thành phần trong xã hội chủ nghĩa phần 9 pot

13

b,Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật hiện đại và vấn đề
yếu tố con ngời trong LLSX .
Khoa học kỹ thuật có một sức mạnh kỳ diệu và có ý
nghĩa quyết định đến sự phát triênr sản xuất, nhng không
phải là yếu tố quyết định cua LLSX. Công nghệ hiện đại chỉ
làm tăng sức mạnh chinh phục tự nhiên của con ngời chứ
không làm thay thế hoàn toàn hoạt động sản xuất của con
ngời.Khoa học kỹ thuật phát triển phát triển đến đâu thì con
ngời cũng không bao giờ bị đẩy ra ngoài quá trình sản xuất.
Máy móc dù thông minh đến mấy cũng do con ngời tạo ra
và phụ thuộc vào con ngời. Điều cốt yếu là chúng ta biết
lụa chọn những công nghệ thích hợp với yếu tố con ngời và
tài nguyên đất nớc .Vì thế Mác đã nhận xét "Trong tất cả
những LLSX lớn nhất là bản thân giai cấp Cách mạng".
c, Phát huy yếu tố con ngời trong lực lợng sản xuất.
Trong lịch sử đã và sẽ không tồn tại một hình thức sản
xuất vật chất nào mà lại không có nhân tố con ngời.
C.Mácvà Ph.Ăng-ghen viết :"Bản thân con ngời bắt đầu từ
phân biẹt với súc vật ngay khi con ngời bắt đầu sản xuất ra

14

những t liệu sinh hoạt "
7
. Để nghiên cứu vấn đề này,
chúng ta cần phân tích đặcđiểm hiện trạng của lực lợng lao
động nớc ta nhằm vạch ra những tiềm năng và hạn chế.Qua
đó có những biện pháp, chính sách phù hợp với xu thế phát

triển chung đồng thời phát huy khả năng lao động sản xuất
và sáng tạo của con ngời .
Nớc ta là một nớc đông dân ,dân số năm 2000 gần 77
triệu với 40 triệu lao động .Lực lợng lao động đông đảo này
đã tiếp nhận và phát huy truyền thống lao động cần cù , khả
năng nắm bắt kỹ thuật và nâng cao nghề nhanh tuy còn
nhiều hạn chế :Tìnhtrạng d thừa lao động do sản xuất cha
phát triển .Trong nhận thức của ngời lao động về thang bậc
nghề nghiệp cũng có nhiều quan niệm đánh giá khác nhau.
Tâm lý "ở trong biên chế nhà nớc"vẫn nổi trội hơn so với
tâm lý "giải quyết nhu cầu việc làm".Quan niệm trên đã tác
động mạnh đến sự lựa chọn việc làm , do đó cũng là lực cản
sự cống hiến cho xã hội .
Chúng ta đang tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện
trên các lĩnh vực. Để phát huy nhân tố con ngời nh
là"LLSX sản xuất hàng đầu của nhân loại" không thể đặt

7
C.Mác và Ph.Ăng-ghen:tuỷên tập ,t1, NXB Sự thật,HN, 1980,tr268

15

ngoài mối quan hệ biện chứng giã LLSX và QHSX. Xuát
phát trên cơ sở nhận thức lại vai trò, vị trí và yếu tố con
ngời trong LLSX ,Đảng và Nhà nớc đã có những điều
chỉnh đúng đắn trong đờng lối phát triển kinh tế nói chung
và trong chién lợc về con ngời nói riêng.
Con ngời là tổng hoà của những mối quan hệ xã hội.
Để phát triển toàn diện con ngời cần có những biện pháp
tích cực, đồng bộ , những chính sách Kinh tế đúng đắn. Nh

vậy thì yếu tố con ngời mới đợc phát huy một cách triệt để
trong LLSX .
d, Để Khoa học nhanh chóng trở thành LLSX trực tiếp
ở nớc ta.
Việc Khoa học trở thành LLSX trực tiếp là một quy luật
khách quan của sự phát triển xã hội. Ngày nay dự đoán ấy
đang trở thành hiện thực trong nhiều nớc công nghiệp phát
triển.
Trong thực tế,sự phát triển của Khoa học đã giúp con
ngời tăng cờng sức mạnh trong quá trình chinh phục tự

16

nhiên, sử dụng những sức mạnh của nó. Không có khoa học
làm sao con ngời có thể tạo ra năng lợng hạt nhân, phóng
tầu vũ trụ lên thám hiểm các hành tinh hay sản xuất ra máy
điện tử và ngời máy công nghiêpj thay thế nhiều hoạt động
phức tạp của mình. Mác viết" cùng với sản xuất t bản chủ
nghĩa, nhân tố khoa học lần đầu tiên đợc phát triển, vận
dụng và tạo ra một cách có ý thức trong phạm vi mà các thời
đại trớc đó cha hề có ý thức đợc"
8
.
Khoa học là một hình thái ý thức xã hội ,tự nó có thể
gây nên một biến đổi nào cho LLSX khoa học vốn bắt đầu
hoạtđộng lao động
Sản xuất và là kết quả hoạt động nhận nhận thức của
con ngời ,gắn liền và phụ thuộc vào con ngời phải thông
qua hoạt động sản xuất của con
ngời ,khoa học mới có thể trở thành lực lợng trực tiếp

đợc.Ngời có tri thức khoa học sẽ có kỹ năng lao động và
làm việc có hiệu quả hơn những ngời không không nắm
đợc tri thức khoa học. NH vậy khoa học trở thành LLSX
không phải với t cách là một yếu tố độc lập mà nó thâm

8
trích thea tạp chí "ngời cộng sản"(liên xô), số7,1958,tr 23

17

nhập vào tất cả các yếu tố của LLSX .Ngày nay không chỉ có
khoa hoc tự nhiên mà cả khoa học xã hội cũng tham gia
mạnh mẽ trở thành LLSX trực tiếp.
Do vậy,chúng ta nghiên cứu LLSX và các yếu tố hợp
thành LLSX không ngoài mục đích trên, cơ sở lý luận đã
tácđộng đúng tới LLSX, rút ngắn khoảng cách với các nớc
phát triển đa đất nớc ta tới phồn vinh hạnh phúc.
e,Xây dựng quan hệ sản xuất và hoàn thiện mối quan hệ
này ở nớc ta hiện nay.
Tầm vóc trí tuệ của Đảng và nhân dân ta trong quá trình
tìm tòi sáng tạo,đa đất nớc thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu ,
tiến lên chủ nghĩa xã hội ngày càng đợc khẳng định nhất là
sau 10 năm thực hiện công cuộc đổi mới ,bắt đầu từ Đại hội
VI của Đảng . Từ đó đến nay quan điểm của chúng ta
vềCNXH đã đợc xác định ngày càng rõ hơn. Nói nh vậy
không có nghĩa là điều mà cuộc sống đặt ra chúng ta đều đã
làm xong còn nhiều vấn đề cần tiếp tục giải quyết. Một trong
những vấn đề đó là việc xây dựng QHSX, phát triển các
thành phần kinh tế.

18

Trớc đây chúng ta chú trọng xây dựng và hoàn thiện
QHSX nhng mặt khác chúng ta chủ trơng đồng thời tạo
lập cả QHSX và LLSX . Tuy nhiên khi thực hiện chủ trơng
này do chủ quan và nóng vội, có lúc chúng ta đã làm sai quy
luật ,xoá bỏ quá nhanh các thành phần kinh tế t bản t
nhân. Từ chỗ nhận biết các sai lầm , chúng ta đã biết chuyển
sang nền kinh tế nhiều thành phần .
Việc chuyển sang nền kinh tế nhiều thành phần thực
chất để xây dựng ủng hộ và phát triển QHSX , thực hiện mọi
giải pháp phát triển có hiệu quả các thành phần kinh tế thuộc
khu vực sở hữu nhà nớc ,tập thế, củng cố và nâng cao địa vị
làm chủ của ngời lao động trong sản xuất xã hội . Sự
chuyển hớng kinh tế về phơng diện lý luận và thực tế sẽ
giúp cho việc giải phóng và phát triển LLSX ,củng cố hoà
thiện thêm QHSX XHCN và hơn nữa từng bớc làm cho
QHSX ở nớc ta phù hợp với yêu cầu phats triển của LLSX.
Phát triển các thành phần kinh tế không phải là công
việc dễ dàng và càng không thể hoàn thành trong một thợi
gian ngắn. Vậy nên kết quả vừa qua chỉ là bớc đầu và trong
quá trình thừc hiện nhiệm vụ trên cùng còn không ít sai sót.