Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao -
Tiết: 24
Bài: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY
TRỒNG (TT)
I. Mục tiêu bài dạy.
- Hiểu được cơ sở khoa học của việc gây đột biến để
tạo nguồn nguyên liệu cho chọn giống vật nuôi và
cây trồng.
- Rèn luyện kĩ năng ơhân tích hiện tượng để tìm hiểu
bản chất của sự việc qua tạo và chọn giống mới bằng
nguồn biến dị đột biến.
II. Phương tiện dạy học.
- Sơ đồ phát sinh giao tử theo quy luật phân li độc
lập.
III. Tiến trình tổ chức dạy học.
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
- Thế nào là nguồn gen tự nhiên/ nguồn gen nhân
tạo?
- Nguồn gen tựnhiên và nguồn gen nhân tạo có gì
khác nhau?
- Ưu thế lai là gì? Trình bày cách tạo ưu thế lai?
3. Giảng bài mới.
Nội dung Hoạt động thầy & trò
III/ Tạo giống bằng
phương pháp gây đột
biến:
1. Khái niệm về tạo giống
bằng phương pháp gây
đột biến:
- là phương pháp sử dụng
Học sinh nghiên cứu
sách giáo khoa trả lời
câu hỏi:
- Thế nào là phương
pháp tạo giống bằng
cách gây đột biến?
- Vì sao khi cần có
các tác nhân đột biến vật
lý hoặc hóa học làm thay
đổi vật liệu di truyền của
sinh vật.
- Mỗi giống có nguồn gen
xác định, mà mỗi gen đều
có một mức phản ứng đặc
trưng Mỗi giống có một
mức trần về năng suất.
- Để có năng suất cao hơn
Phải làm thay đổi mức
phản ứng làm thay đổi
kiểu gen. Ngoài phương
pháp lai tạo biến dị tổ hợp
còn có thể gây đột biến để
tạo nguồn vật liệu cho
chọn giống.
* Phương pháp tạo giống
năng suất cao cho vật
nuôi và cây trồng thì
cần phải là thay đổi vật
chất di truyền?
- Ngoài phương pháp
lai để tạo biến dị tổ hợp
gen ra còn có phương
pháp nào để làm thay
đổi vật liệu di truyền
không?
Giáo viên nhận xét
bổ sung và chốt ý.
- Tạo giống bằng
phương pháp gây đột
biến có thể thực hiện
qua những bước nào?
- Có thể thực hiện việc
xử lý các mẫu vật như
đột biến có thể thực hiện
qua các bước sau:
a. Xử lý mẫu vật bằng tác
nhân gây đột biến:
- Lựa chọn tác nhân gây
đột biến thích hợp, tìm
hiểu liều lượng xác định
và xác định thời gian xử lý
hợp lý.
b. Chọn lọc các thể đột
biến có kiểu hình mong
muốn:
- Dựa vào các đặc điểm có
thể nhận biết được để tách
các cá thể có đặc điểm
mong muốn ra khỏi quần
các cá thể khác.
thế nào?
- Sau khi đã tạo ra các
thể đột biến, nhà chọn
giống tiến hành dựa
vào những đặc điểm
nào để chọn lọc ra các
cá thể có kiểu hình
mong muốn?
- Sau khi đã có thể đột
biến theo mong muốn,
người ta tiến hành tạo
dòng thuần chủng như
thế nào?
- Trong thời gian qua,
ngành chọn giống vật
nuôi và cây trồng Việt
Nam đã đạt được
những thành tựu như
c. Tạo dòng thuần chủng:
- Sau khi đã nhận biết
được thể đột biến mong
muốn, cho chúng sinh sản
để nhân lên thành dòng
thuần chủng theo đột biến
tạo được.
2. Một số thành tựu tạo
giống bằng gây đột biến ở
Việt Nam:
a. Gây đột biến bằng các
tác nhân vật lý:
- Các loại tia phóng xạ, tia
tử ngoại hay sốc nhiệt đều
có thể gây đột biến gen và
đột biến nhiễm sắc thể.
- Những thể đột biến có lợi
thế nào?
- Các tác nhân đột biến
vật lý được sử dụng là
những tác nhân nào?
- Các tác nhân đột biến
vật lý có thể gây ra
những đột biến nào?
- Các tác nhân hóa học
được sử dụng để gây
đột biến nhân tạo bao
gồm những loại chất
hóa học nào?
- Thành tựu của ngành
chọn giống trong
những năm qua?
được trực tiếp nhân thành
giống mới hoặc dùng làm
bố mẹ để lai tạo giống.
b. Gây đột biến bằng các
tác nhân hóa học:
- Một số chất hóa học như:
5BU (5 brommôuraxin),
EMS (ÊtylMêtyl
sunphônat, NMU
(NitrôMetylUrê).
Việc sử dụng các tác
nhân đột biến vật lý hoặc
hóa học tạo ra các đột
biến, chọn lọc các thể đột
biến có lợi để có thể nhân
thành giống trực tiếp hoặc
có thể làm bố mẹ để lai
tạo giống.
4. Củng cố.
- Trình bày cách tạo giống bằng phương pháp gây đột
biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học?
- Trong những năm qua, ngành chọn giống Việt
Nam đã đạt được những thành tựu như thế nào?
5. Dặn dò – bài tập về nhà.
6.Rút kinh nghiệm.