Những phương pháp tích cực giúp học sinh tiểu học học tốt
môn Tiếng Anh
Nhằm bắt kịp với xu thế hội nhập toàn cầu, ngành giáo
dục Việt Nam đang ngày một hội nhập cùng thế giới. Hiểu
rỏ tầm quan trọng của giáo dục hiện đại là đào tạo ra những
con người có thể bắt kịp xu thế hội nhập toàn cầu. Ngoại
ngữ nói chung, tiếng Anh nói riêng là công cụ đắc lực cho
qúa trình hội nhập. Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Việt Nam đã,
đang không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học ngoại
ngữ thông qua việc đổi mới toàn diện.
Đề án dạy và học ngoại ngữ mà Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
(Bộ GD-ĐT) đã trình Chính phủ sẽ đổi mới toàn bộ hệ
thống giảng dạy ngoại ngữ từ trước tới nay, từ chương
trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học và kiểm tra,
đánh giá đến việc bảo đảm đủ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật
chất phục vụ dạy và học ngoại ngữ…Việc dạy ngoại ngữ sẽ
bắt đầu từ lớp 3 với thời lượng 4 tiết trên tuần. Để đáp ứng
cho việc đổi mới này và thực hiện đúng ý nghĩa mà đề án
đổi mới dạy học ngoại ngữ của Bộ GD-ĐT đề ra đòi hỏi
mỗi giáo viên cần có sự đổi mới trong cách dạy của chính
mình.
Thực hiện đề án của Bộ GD-ĐT các trường tiểu học đang
tập trung đổi mới chương trình dạy và học Tiếng Anh.
Theo phương pháp cũ, việc giáo viên độc thoại, còn các em
thì hụi ghi chép từ và mẫu câu rồi sau đó về nhà học thuộc
lòng sẽ không tạo khả năng tư duy và sáng tạo phong phú
của các em. Chính vì thế bên cạnh việc nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên giảng dạy, việc thiết kế chương trình
giảng dạy cũng phải phù hợp cho từng đối tượng của từng
bậc học. Như vậy, mới tạo được khả năng tư duy và phát
triển khả năng học tập một cách độc lập, tạo niềm say mê,
thích thú cho cả thầy và trò trong quá trình giảng dạy và
học tập môn tiếng Anh.
Nhiều phương pháp dạy - học được đưa ra trong nghành
giáo dục nhằm khắc phục những hạn chế mà ngành đang
đối mặt. Song các vấn đề đã đưa ra còn mang nặng lý
thuyết chung chung và tập trung phần lớn ở các cấp học cao
như Đại học. Quan tâm tới phương pháp dạy - học của bậc
tiểu học đang là vấn đề cấp thiết mang tính nền tảng lâu dài
cho việc học lên các cấp học sau này. Để trẻ tiểu học học
tốt môn tiếng Anh và quan trọng là vận dụng được để trẻ
phát triển khả năng giao tiếp tiếng anh tốt trong các cấp học
sau này. Chúng ta cần hiểu rỏ tâm lý trẻ trước khi áp dụng
một phương pháp dạy mới. Học sinh tiểu học trẻ còn ham
chơi, đang ở tuổi ăn, tuổi ngủ, tưổi chơi. Dựa vào tâm lý
này của trẻ, hãy làm cho trẻ thấy việc học tiếng Anh như
một trò chơi hay nói cách khác lồng vui chơi trong việc dạy
– học tiếng Anh.
Dưới đây là những phương pháp dạy - học tiếng Anh cho
cấp tiểu học.
1. Lấy học sinh làm trung tâm:
Nhìn ra các nước phát triển, cách dạy học theo phương
pháp “lấy người học làm trung tâm” đã được áp dụng từ
lâu. Với phương pháp này, người học sẽ là người tự khai
phá tri thức, thầy cô giáo chỉ là người hướng dẫn và cung
cấp thông tin. Những thắc mắc phát sinh trong quá trình
học, cũng tự phải tìm hiểu, thầy cô giáo chỉ đóng vai trò
làm “trọng tài”, làm “cố vấn”. Vai trò của người thầy lúc
này là dẫn dắt, khơi gợi, truyền cảm hứng cho người học.
Để có thể là người hướng dẫn, người cung cấp thông
tin…các thầy cô giáo phải có hiểu biết sâu sắc về những
kiến thức cơ bản mình đảm nhiệm, đồng thời phải tự bổ
sung vốn kiến thức của mình thường xuyên và có định
hướng rõ ràng qua các tài liệu, sách báo.
Dưới sự hướng dẫn của các thầy cô giáo học sinh sẽ phải
tích cực hơn, tự giác hơn trong việc tham gia vào việc học,
vận dụng cũng như học hỏi kiến thức mới. Mỗi học sinh sẽ
phải tự tìm ra phương pháp học tối ưu cho mình, phải độc
lập sử dụng các tài liệu được thầy cô giáo gợi ý, chuẩn bị
bài vở, từ đó tính độc lập và sáng tạo ngày một phát huy.
2. Phát huy phương pháp thảo luận nhóm:
Học nhóm có sự dẫn dắt của giáo viên là cách dạy mới mà
một số trường tiểu học đã đi đầu tại Việt Nam, phương
pháp học nhóm rất tích cực. Trẻ được phân nhóm nhỏ từ 3
đến 5 em cùng thảo luận một vấn đề nhỏ trong việc học
môn tiếng Anh hoặc trẻ có thể bắt cặp đôi, trẻ tự do trao đổi
chủ đề mà giáo viên vừa đưa ra. Kết thúc thảo luận trẻ trình
bày lại bằng tiếng Anh, tất nhiên là với khả năng của trẻ.
Ví dụ: Cô giáo đưa ra chủ đề: các nhóm thi nhau viết về các
từ tiếng Anh chỉ đồ dùng trong lớp học, hay các bộ phận
trên cơ thể người, các con vật em yêu thích bằng tiếng Anh.
Các nhóm thi nhau xem ai viết được nhiều hơn và cho các
nhóm đọc to kết quả của mình. Sau đó các nhóm lắng nghe
và nhận xét cách đọc của nhóm vừa trình bày. Giáo viên
chỉ là người khuyến khích sự tham gia của trẻ và chỉnh
những thiếu sót của các em không nên nhận xét đúng sai rõ
ràng. Trong quá trình thảo luận nhóm giáo viên tránh việc
chê trẻ trước nhóm bạn, làm trẻ xấu hổ và lần sau ngại
tham gia.
3. Giúp trẻ thoải mái trong giờ học:
Hay nói cách khác là giúp trẻ say mê việc học, bằng cách
lôi cuốn trẻ bằng những câu chuyện thú vị. Giáo viên
thường xuyên đọc những câu chuyện tiếng Anh mà trẻ
thích cho trẻ nghe. Chú ý trước khi đọc giáo viên phải
quảng bá tính hấp dẫn của câu chuyện sau đó mới đọc mẫu
chuyện ngắn bằng tiếng Anh. Giáo viên gọi hai em đứng
cách xa nhau đứng lên đọc lại mẫu chuyện ngắn. Một em
đọc câu tiếng Anh em kia đọc một câu giải nghĩa ra tiếng
Việt cho cả lớp nghe. Đôi khi có thể kết hợp một em học
sinh cùng với giáo viên để gia tăng sự chú ý cho học sinh.
4. Dựa vào tâm lý vui chơi của trẻ:
Hãy để trẻ cùng vui chơi ca hát với tiếng Anh. Để trẻ nghe
từng câu, từng câu trong bài hát tiếng Anh và dạy trẻ hát lại
câu hát đó. Bài hát nên ngắn gọn dễ nhớ và giải nghĩa tiếng
Việt để trẻ hiểu. Việc dạy trẻ hát và nghe các bài hát tiếng
Anh rèn luyện kỹ năng nghe cho trẻ rất tốt. Lồng ghép các
bài hát tiếng Anh vào trong những tiết dạy âm nhạc là rất
thiết thực. Việc giúp trẻ nghe tốt tiếng Anh như đã nói ở
trên là cần sự kết hợp giữa các giáo viên với nhau, giữa
thầy cô và học trò, giữa gia đình và nhà trường và rất cần
sự giúp đỡ của các vị lãnh đạo trong việc mạnh dạn đổi mới
phương pháp dạy trong bộ môn tiếng Anh.
5. Kết hợp khăng khít nhà trường và gia đình:
Việc dạy tiếng Anh đạt hiểu qủa giúp trẻ nghe tiếng Anh tốt
có rất cần sự giúp đỡ, kết hợp chặt chẽ với gia đình. Thời
gian các em ở tại nhà rất nhiều, nếu tại gia đình và các bậc
phụ huynh không quan tâm tới việc học tiếng Anh của các
em thì công sức thầy cô giảng dạy cố gắng trên lớp xem
như muối đổ biển. Trẻ đang lứa tuổi ham chơi nên dễ quên
khi không được nhắc nhỡ ôn luyện, thường ở nhà các bậc
phụ huynh thường nhắc nhở các em làm bài tập các môn
toán, tiếng Việt, TNXH, …. Còn việc học tiếng Anh hầu
như không biết nhắc nhỡ con học tiếng Anh như thế nào.
Có một cách mà phụ huynh nhắc con em mình luyện tiếng
Anh rất hiệu qủa đó là:
- Các trò chơi trên máy tính như ghép chữ tiếng Anh giúp
trẻ làm quen với cách viết đọc từ vựng, các câu đơn giản và
nhất là nghe cách phát âm từ vựng đó. Đây là cách tốt giúp
trẻ say sưa với việc học tiếng Anh từ việc nghe - đọc - viết
và đặt câu, một cách học hoàn thiện đồng thời các kỹ năng
cho trẻ.
- Xem phim hoạt hình phát âm tiếng Anh nhưng phụ đề
tiếng Việt. Đây là phương pháp rất thu hút trẻ lứa tuổi tiểu
học, hiệu quả càng tốt hơn khi đó là bộ phim đang hot mà
trẻ đang mê. Trẻ rất chú tâm lắng nghe để hiểu ngữ điệu
cảm xúc của nhân vật, đồng thời sẽ rất chăm chú đọc chữ
để hiểu nghiã. Đây có thể xem là phần thưởng các bậc phụ
huynh thưởng cho các em học sau một tuần học tiếng Anh
nghiêm túc, có kết quả tốt và tiến bộ hoặc đạt điểm tốt.
6. Áp dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học tiếng
Anh:
Các trang Web hỗ trợ việc học và dạy môn tiếng Anh rất
phong phú và đa dạng. Nguồn tài nguyên công nghệ thông
tin đang ngày một phong phú và rộng khắp, nguồn tài
nguyên này rất dễ khai thác và khai thác rất nhanh. Các
thầy cô giáo muốn dạy tốt môn nghe tiếng Anh thì cần tận
dụng tối đa nguồn tài nguyên này. Từ thông tin từ vựng, từ
hình ảnh sống động đến các phương pháp giảng dạy có rất
nhiều trên Internet, các thầy cô có thể vào trang web:
- http:// www.tieuhoc.info là trang Wed có nhiều bài hát
tiếng Anh và các phương pháp, tài liệu dạy tiếng Anh tiểu
học rất phong phú đa dạng. Giáo viên trong giờ dạy có thể
sự dụng nguồn tư liệu này một cách dễ dàng làm cho bài
dạy sinh động lôi cuốn học sinh hơn. Là diền đàn dành
riêng cho giáo viên tiểu học ở tất cả các lĩnh vực không
riêng gì môn tiếng Anh.
- http:// www.violet.com
- Và rất nhiều trang Wed khác thầy cô có thể chia sẽ cùng
nhau. Bên cạnh đó có rất nhiều đĩa dạy học tiếng Anh bằng
hình ảnh do người bản địa kết hợp với người Việt dạy rất
phong phú và phù hợp với lứa tuổi tiểu học.
- Bộ đĩa học tiếng Anh bằng hình ảnh: Fun with English,
Go’s go, ABC English for children. Các bộ phim hoạt hình,
các trò chơi hoạt hình bằng tiếng Anh…
Các loại băng đĩa này khi áp dụng vào việc giảng dạy trẻ
học tiếng Anh rất bổ ích. Sử dụng nguồn tài nguyên công
nghệ thông tin này không những giúp trẻ học tốt môn tiếng
Anh mà còn giúp trẻ tiếp cận với sớm với công nghệ thông
tin. Trẻ sẽ sớm biết cách khai thác nguồn thông tin vô hạn
này, khi tiếp cận thông tin không những giáo viên thích thú
trong giảng dạy mà học trò cũng say sưa với việc học.
Nhưng cái gì cũng có hai mặt của nó, hình thức học này rất
lôi cuốn trẻ nên giáo viên và các bậc phụ huynh phải biết
cách hướng dẫn và kèm cặp trẻ trong quá trình tiếp cận.
Các loại băng đĩa hiện có bán tại các nhà sách lớn với giá
từ 10.000 đến 24.000đ/đĩa, rất dễ mua và dễ sử dụng.
7. Sáng tạo trong phương pháp dạy học tiếng Anh của
hội đồng Anh.
- Những phút đầu tiên, thầy giáo giới thiệu từ mới. Một cái
túi được đưa ra, bên trong là những vật dụng đơn giản đã
học như: quyển sách, vở, thước, bút…Mỗi em được phát
một cái khăn bịt mắt. Sau đó lần lượt từng em lấy từng đồ
vật trong túi ra và nói tên chúng bằng tiếng Anh. Nếu vật
nào không biết học sinh có thể hỏi thầy, hỏi bạn bằng tiếng
Anh. Phương pháp này giúp trẻ nhớ từ mới rất nhanh và
chất lượng.
- Vui hơn nữa là trò “dán đuôi thỏ”. Các em cũng phải bịt
mắt và theo chỉ dẫn của các bạn bằng tiếng Anh làm thế
nào để dán được đuôi con thỏ vào đúng vị trí. Ai không nói
bằng tiếng Anh sẽ bị loại khỏi cuộc chơi. Với phương pháp
này, các em có thể học được ngay các từ: Trái, phải, trên
dưới và bên trong.
- Ngoài việc nâng cao chất lượng học tập của thầy và trò,
các hoạt động ngoại khoá hấp dẫn như học ngoài vườn để
biết thêm các tên loài cây, loài hoa, ở sở thú, công
viên…Tổ chức các cuộc thi vẽ, tổ chức các buổi tiệc kỹ
niệm hay chức mừng sinh nhật hoặc một bạn mới ốm đi
học lại bằng tiếng Anh. Nói chung sáng tạo cách dạy học
và vận dụng khả năng có sẵn của thầy và trò để làm phong
phú việc dạy và học.
Tóm lại:
Luôn luôn học tập đổi mới, làm cho trẻ bất ngờ về khả năng
làm mới phong cách dạy của mình là thành công lớn của
thầy cô trong việc thu hút trẻ học môn tiếng Anh. Tuỳ từng
hoàn cảnh thời gian, địa điểm và điều kiện vật chất tinh
thần cụ thể mà giáo viên có thể sáng tạo ra cách giảng dạy
tiếng Anh mới cho tiết học.
Sự thay đổi nào cũng làm chúng ta thấy khó chịu và bỡ ngỡ
lúc ban đầu, vì thế chúng ta cần có những bàn bạc tranh
luận trước khi thực hiện một ý tưởng. Chúng ta hãy cùng
nhau làm mới nền giáo dục nước nhà bằng các phương
pháp giảng dạy táo bạo hơn, bằng những tư duy giảng dạy
mới, có như thế chất lượng giáo dục Việt Nam mới mong
sánh kịp thế giới. Con người giáo dục đào tạo ra mới có thể
đáp ứng đúng yêu cầu của quá trình hội nhập toàn cầu của
đất nước. Để việc dạy và học ngoại ngữ nói chung, tiếng
Anh nói riêng không còn có “hiện tượng kỳ lạ” như đã đề
cập ở trên.