Sổ tay hướng dẫn lồng ghép truyền thông về rửa tay với xà phòng

HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ VIỆT NAM
LH
PN
TÀI LIỆU NÀY ĐƯỢC IN ẤN VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA
CHƯƠNG TRÌNH NƯỚC VÀ VỆ SINH - NGÂN HÀNG THẾ GIỚI
NHÓM BIÊN SOẠN:
Th.s Nguyễn Thị Thanh Hương – Phó Ban GĐXH
Nguyễn Thị Phương Nhung – CV Ban GĐXH
Cù Lệ Thủy
TS. Lê Thu Hiền
SỔ TAY
(Tài liệu dành cho Cán bộ Hội LHPN Trung ương, Tỉnh và Huyện)
HƯỚNG DẪN LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG
VỀ RỬA TAY VỚI XÀ PHÒNG
HÀ NỘI, THÁNG 3/2012
2 3
MỤC LỤC
NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
Ngân hàng Thế giới WB
Chương trình Nước và Vệ sinh WSP
Tổ chức y tế thế giới WHO
Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam HLHPN VN
Rửa tay với xà phòng RTVXP
Vệ sinh an toàn thực phẩm VSATTP
Mục tiêu quốc gia MTQG
Nước sạch, vệ sinh môi trường NS - VSMT
Văn hoá thông tin VHTT
Chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em CSSKBMTE
Câu lạc bộ CLB
Trung ương TW
VIẾT TẮT

3
9
11
12
16
16
21
23
28
29
29
30
31
32
36
4
LỜI NÓI ĐẦU
PHẦN I. 6
TẦM QUAN TRỌNG CỦA RỬA TAY VỚI XÀ PHÒNG (RTVXP)
1 - Tầm quan trọng 6
2 - Khái niệm cơ bản về lồng ghép truyền thông RTVXP 7
3 - Sự cần thiết lồng ghép truyền thông RTVXP ở Việt Nam 8
PHẦN II. 9
VAI TRÒ CỦA HỘI PHỤ NỮ CÁC CẤP VÀ CÁC CHƯƠNG TRÌNH
LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG RTVXP
1- Vai trò của các cấp Hội phụ nữ trong hoạt động
lồng ghép truyền thông RTVXP
2 - Kết quả truyền thông RTVXP của Hội LHPN Việt Nam
3 - Các chương trình có thể lồng ghép truyền thông RTVXP
PHẦN III.

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN LỒNG GHÉP RTVXP
1 - Hướng dẫn tổ chức các hoạt động truyền thông RTVXP tại cộng đồng
2 - Hướng dẫn lồng ghép truyền thông RTVXP vào tập huấn
3 - Kỹ năng truyền thông
4 - Hướng dẫn kiểm tra, giám sát hoạt động lồng ghép RTVXP 26
PHẦN IV.
KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ RTVXP
1 - Khái niệm bàn tay sạch
2 - Lợi ích của RTVXP
3 - Các thời điểm quan trọng cần RTVXP
4 - Các bước RTVXP đúng cách
PHỤ LỤC: CÁC THÔNG ĐIỆP RTVXP
MẪU BÁO CÁO
4 5
LỜI NÓI ĐẦU
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TÀI LIỆU
Trong những năm gần đây nhiều dịch bệnh bùng phát tại Việt Nam như SARS,
cúm A/H5N1, A/H1N1, bệnh tiêu chảy cấp, bệnh Chân - Tay - Miệng. Nhằm ngăn
ngừa nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh, các bộ, ngành, đoàn thể đã không ngừng đẩy
mạnh tuyên truyền cho cộng đồng thường xuyên giữ gìn vệ sinh cá nhân, trong đó có
vệ sinh bàn tay, tuy nhiên, hầu hết người dân chưa nhận thức đúng về những ích lợi từ
vệ sinh bàn tay và chưa thường xuyên rửa tay với xà phòng (RTVXP).
Qua quá trình thực hiện dự án “Truyền thông thay đổi hành vi RTVXP mở
rộng” do Chương trình Nước và Vệ sinh - Ngân hàng Thế giới (WSP - WB) tài trợ từ
năm 2006 - 2010, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (LHPN VN) nhận thấy rằng
RTVXP cần được tiếp tục truyền thông sâu, rộng hơn nữa, đặc biệt là tại các vùng
nông thôn nhằm nâng cao nhận thức của người dân về ích lợi của RTVXP trong việc
bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh trong cộng đồng. Kinh
nghiệm thực hiện dự án cho thấy truyền thông RTVXP dễ lồng ghép, chi phí cho việc
lồng ghép thấp nhưng mang lại hiệu quả cao khi đưa vào các chương trình cải thiện

điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, Hội LHPN
VN với sự hỗ trợ của WSP - WB biên soạn cuốn “Sổ tay hướng dẫn lồng ghép truyền
thông RTVXP” với mục đích hướng dẫn cán bộ Hội Liên hiệp phụ nữ (PN) các cấp
từ Trung ương (TW) đến tỉnh/thành, quận/ huyện cách triển khai rộng rãi truyền
thông RTVXP thông qua lồng ghép vào các hoạt động thường xuyên của Hội.
Cuốn sổ tay gồm 5 phần:
Phần I: Tầm quan trọng của RTVXP và khái niệm truyền thông RTVXP
Phần II: Vai trò của Hội phụ nữ các cấp và các chương trình lồng ghép
truyền thông RTVXP
Phần III: Hướng dẫn lồng ghép truyền thông RTVXP.
Phần IV: Kiến thức cơ bản về RTVXP.
Phụ lục.
Với mong muốn cuốn Sổ tay “Hướng dẫn lồng ghép truyền thông RTVXP” trở
thành tài liệu hữu ích cho cán bộ các cấp Hội phụ nữ trong công tác truyền thông, vận
động phụ nữ cả nước thực hiện RTVXP, góp phần bảo vệ sức khỏe, chúng tôi mong
muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp để tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh tài liệu.
Các ý kiến xin gửi về: Ban Gia đình - Xã hội, TW Hội LHPN Việt Nam.
Xin chân thành cảm ơn!
Cuốn tài liệu được xây dựng dựa trên kinh nghiệm đúc kết từ quá
trình thực hiện các chương trình, dự án liên quan đến RTVXP, nâng cao
sức khỏe cộng đồng và vệ sinh môi trường do Hội liên hiệp phụ nữ Việt
Nam chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Tài liệu dùng cho cán bộ Hội LHPN phụ
nữ cấp TW, tỉnh/thành, quận/huyện.
Tài liệu gợi ý cách lồng ghép truyền thông RTVXP vào hoạt động
truyền thông của các chương trình, dự án có liên quan do các cấp Hội phụ
nữ đang chỉ đạo thực hiện. Vì vậy cán bộ Hội LHPN phụ nữ cấp TW,
tỉnh/thành, quận/huyện khi sử dụng cuốn Sổ tay này cần thực hiện tốt các
yêu cầu sau đây:
1. Đọc kỹ toàn bộ nội dung cuốn sổ tay để chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở
tổ chức thực hiện lồng ghép hoạt động RTVXP khi triển khai thực hiện

các hoạt động của chương trình/ dự án có liên quan đến RTVXP ở cơ sở.
2. Đọc kỹ Phần III. Hướng dẫn lồng ghép truyền thông RTVXP để
hướng dẫn lại cơ sở áp dụng thực hiện. Tuy nhiên cần căn cứ vào đối
tượng, vào điều kiện thực tế tại mỗi địa phương để áp dụng thực hiện một
cách linh hoạt, phù hợp.
3. Nắm chắc vai trò, trách nhiệm của cán bộ Hội phụ nữ từng cấp
trong tham gia thực hiện hoạt động lồng ghép truyền thông RTVXP
(phần II) để thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công.
4. Trong quá trình sử dụng, thấy có nội dung cần bổ sung, chỉnh sửa,
đề nghị phản ánh kịp thời lên cấp trên để cuốn Sổ tay được tốt hơn cho lần
xuất bản sau.
HỘI LIÊN HIỆP PHỤ NỮ VIỆT NAM
Hướng dẫn sử dụng tài liệu
Nguồn: và Luby, Steve, và cộng sự (2005)
'Hiệu ứng của RTVXP đối với sức khỏe trẻ em; Một thử nghiệm kiểm sốt ngẫu nhiên', Lancet, Các bệnh truyền
nhiễm 366: 225-33.
Chi tiết tham khảo 8: S. Luby, Agboatwalla M., Feikin D., Painter J., Billhimer W, Altaf A., và Hoekstra R.
[2004] “Tác động của RTVXP đối với sức khỏe trẻ em: Một thử nghiệm kiểm sốt ngẫu nhiên.” The Lancet, Vol.
366, Bản số 9481: 225-33.
Những đầu tư can thiệp khác là xử lý nước tại điểm sử dụng,và vệ sinh mơi trường hay vệ sinh cá nhân, cải thiện
điều kiện vệ sinh mơi trường, xử lý nước tại điểm sử dụng, giáo dục vệ sinh cá nhân, xử lý nước tại nguồn; cấp
nước tập trung (tư nhân) và cải thiện cấp nước (nhà nước). Cơ sở bằng chứng: Các can thiệp Nước, Vệ sinh mơi
trường và Vệ sinh cá nhân- Tóm tắt tài liệu tham khảo: Tháng 12 , 2009, do Peter van Maanen tổng hợp. Ban
WASH, UNICEF, New York
Chú thích
6 7
PHẦN I
PHẦN I
TẦM QUAN TRỌNG CỦA RỬA TAY VỚI XÀ PHÒNG (RTVXP)
VÀ KHÁI NIỆM LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG RTVXP

1. Tầm quan trọng của RTVXP
Theo báo cáo của Quỹ nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), trung bình mỗi ngày
trên thế giới có khoảng 5.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do tiêu chảy gây ra. Theo
Báo cáo tồn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2008, hàng năm có khoảng
20.000 người dân Việt Nam bị tử vong vì các bệnh liên quan đến vệ sinh cá nhân, vệ
sinh mơi trường yếu kém và do nước bị ơ nhiễm, trong đó có hơn một nửa liên quan
đến các bệnh tiêu chảy.
RTVXP là một thao tác đơn giản, làm sạch vi khuẩn gây bệnh có trên bàn tay,
cắt đứt con đường lây truyền bệnh thơng qua bàn tay. Thường xun RTVXP là một
biện pháp hữu hiệu có khả năng cứu sống hàng triệu trẻ em mỗi năm, đặc biệt là trẻ
em dưới 5 tuổi.
RTVXP trước khi tiếp xúc với thức ăn và sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với
phân có khả năng giảm 47% nguy cơ bị tiêu chảy và giảm 50% số trường hợp viêm
phổi ở trẻ em dưới 5 tuổi.
RTVXP là đầu tư can thiệp hiệu quả thứ hai trong tất cả các loại đầu tư can thiệp
về nước sạch và vệ sinh nhằm giảm tỉ lệ tiêu chảy (37%) ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Mặc dù RTVXP mang lại hiệu quả cao nhưng tỉ lệ người dân Việt Nam RTVXP,
đặc biệt ở vùng nơng thơn còn rất thấp, ý thức của người dân về thực hành vệ sinh cá
nhân còn rất hạn chế, thói quen khơng thường xun RTVXP ở những thời điểm
quan trọng như trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh và làm vệ
sinh cho trẻ còn khá phổ biến.
Kết quả nghiên cứu của Bộ Y tế năm 2009 cho thấy chỉ có:
- 60% người dân RTVXP sau khi đi vệ sinh.
- 5% người chăm sóc trẻ RTVXP trước khi cho trẻ ăn.
- 40% bà mẹ cho rằng cần phải RTVXP.
Theo một báo cáo khoa học năm 2010 tại Bệnh viện Nhiệt Đới có tới 64% bà
mẹ khơng rửa tay trước khi cho trẻ ăn. Các bà mẹ cũng khơng chú trọng đến việc dạy
con trẻ ý thức giữ gìn vệ sinh cho bản thân ngay từ nhỏ, kể cả thói quen rất đơn giản:
rửa tay bằng xà phòng sau khi chơi, sau khi vệ sinh và trước khi ăn.
Kết quả nghiên cứu năm 2010 do Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng quốc gia, Quỹ Nhi

đồng Liên hiệp quốc tiến hành, với sự tham gia của hơn 3.300 trẻ, cha, mẹ và người
giám hộ tại các tỉnh: Điện Biên, An Giang, Nam Định, Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Kon
Tum và An Giang cho thấy: Có gần 24% bà mẹ, người chăm sóc trẻ thỉnh thoảng mới
rửa tay, thậm chí cũng chỉ có 15% người rửa tay với xà phòng sau khi đổ bơ và rửa
hậu mơn cho trẻ. Đặc biệt, tỷ lệ người rửa tay sau khi chơi với vật ni, dọn dẹp
chuồng trại gia cầm, gia súc, dọn dẹp nhà cửa, đổ rác... vẫn còn rất thấp.
Kết quả khảo sát vào tháng 6-7/2011của dự án Nâng cao sức khỏe cộng đồng
thơng qua cải thiện hành vi vệ sinh cá nhân và vệ sinh mơi trường do Quỹ Unilever
tài trợ, Bộ Y tế thực hiện tại 15 xã thuộc 5 tỉnh, thành là Hà Tây cũ, Hà Nam, Hải
Phòng, Thanh Hóa và Hà Tĩnh cho thấy hiểu biết của người dân về các bệnh lây
nhiễm do bàn tay bẩn còn thấp và tỉ lệ người dân RTVXP rất thấp:
- Cứ 100 người trưởng thành (tuổi 15-60) thì chỉ có 1,5 người rửa tay sau khi
chăm người ốm.
- Chỉ có 36% bà mẹ ni con dưới 5 tuổi RTVXP trước khi cho con ăn.
- Chỉ có 6% người nơng dân RTVXP trước khi ăn và 11% RTVXP sau khi đi
đại tiện.
- Tỉ lệ học sinh RTVXP là 53%.
Từ những lợi ích của RTVXP mang lại và thực trạng tỷ lệ người dân RTVXP ở
Việt Nam còn thấp nên cần tăng cường hơn nữa các hoạt động truyền thơng về
RTVXP cho người dân, đặc biệt cho các bà mẹ, những người chăm sóc trẻ dưới 5
tuổi và học sinh tiểu học để ngăn ngừa dịch bệnh, góp phần nâng cao sức khỏe cộng
đồng.
Lồng ghép truyền thơng RTVXP là gắn truyền thơng RTVXP vào hoạt động
2. Khái niệm và u cầu cơ bản về lồng ghép truyền thơng RTVXP
8 9
PHẦN I
truyền thơng của chương trình, dự án liên quan một cách có hệ thống nhằm nhân
rộng hoạt động RTVXP, tăng số người được hưởng lợi và nâng cao hiệu quả thực
hiện mục tiêu chăm sóc sức khỏe cộng đồng và tiết kiệm chi phí.
RTVXP là một trong những nội dung cần thực hiện gắn liền với hoạt động cụ thể

của chương trình, hoặc hoạt động của Đề án, hay cuộc vận động. Tuy nhiên, mức độ
lồng ghép tuỳ thuộc vào mục tiêu của từng chương trình, hoạt động. Lồng ghép
truyền thơng RTVXP sẽ đặc biệt chú trọng đến việc thay đổi nhận thức của những
người được truyền thơng từ đó giúp họ hình thành được thói quen RTVXP, đặc biệt
vào các thời điểm cần thiết nhằm góp phần phòng ngừa bệnh tật và bảo vệ sức khỏe.
Việc lồng ghép truyền thơng RTVXP cần đảm bảo một số yếu tố cơ bản như sau:
- Tăng hiệu quả thực hiện mục tiêu tổng thể của chương trình, dự án và được sự
chấp thuận của cơ quan chủ quản.
- Cải thiện hành vi RTVXP góp phần thực hiện mục tiêu chăm sóc sức khỏe của
chương trình, dự án.
- Khơng gây q tải cho cán bộ truyền thơng.
- Lồng ghép cần tiến hành thường xun và có
hệ thống.
Lồng ghép truyền thơng RTVXP có khả năng
tiết kiệm nguồn lực xã hội và tăng hiệu quả thực
hiện vì các chương trình, dự án chăm sóc sức khỏe
và cải thiện vệ sinh mơi trường, vệ sinh cá nhân
được thực hiện ở nhiều khu vực và tiếp cận nhiều
nhóm đối tượng khác nhau. Ví dụ khi lồng ghép
truyền thơng RTVXP vào Chương trình phòng
chống suy dinh dưỡng trẻ em hoặc Đề án “Giáo dục
5 triệu bà mẹ ni dạy con tốt” sẽ tiếp cận được
hàng triệu bà mẹ, những người chăm sóc trẻ và trẻ
em ở khắp mọi miền trên cả nước. Khi lồng ghép truyền thơng RTVXP vào các
chương trình/dự án khác có thể giảm đáng kể các chi phí quản lý, tổ chức triển khai
hoạt động mà vẫn đạt hiệu quả , nhờ nhân rộng hoạt động và khả năng mở rộng đối
tượng hưởng lợi. Ví dụ, khi lồng ghép truyền thơng RTVXP vào chương trình
khuyến khích ni con bằng sữa mẹ thì phần lớn các bà mẹ ở hầu hết các thơn bản
trong cả nước sẽ được tiếp cận thêm hoạt động RTVXP mà khơng mất thêm chi phí
quản lý.

3. Sự cần thiết lồng ghép truyền thơng RTVXP
1. Vai trò của các cấp Hội phụ nữ trong hoạt động lồng ghép truyền thơng
RTVXP
a) Trung ương Hội LHPN Việt Nam
- Qn triệt chủ trương lồng ghép truyền thơng RTVXP vào các chương trình,
hoạt động thường xun của Hội đến Hội LHPN các tỉnh/thành phố.
- Xác định các chương trình phù hợp có thể lồng ghép RTVXP và xây dựng kế
hoạch thực hiện lồng ghép.
- Chỉ đạo đưa nội dung RTVXP trong thực hiện nhiệm vụ về xây dựng gia đình
hạnh phúc, phát triển bền vững.
- Chỉ đạo và hướng dẫn Hội LHPN các tỉnh/thành lồng ghép truyền thơng
RTVXP.
- Theo dõi và hỗ trợ Hội LHPN các tỉnh, thành thực hiện kế hoạch lồng ghép
truyền thơng RTVXP vào từng chương trình, dự án cụ thể do ban phụ trách theo
dõi, thực hiện.
- Phát động phụ nữ hưởng ứng RTVXP trên phạm vi cả nước vào các dịp hưởng
ứng Tuần lễ Quốc gia Nước sạch - vệ sinh mơi trường (29/4 - 6/5); Ngày Mơi
trường Thế giới (5/6); Tuần lễ Ni con bằng sữa mẹ (tháng 7); Tuần lễ Chiến
dịch làm cho Thế giới sạch hơn (Tháng 9),và ngày Thế giới RTVXP (15/10)
hàng năm.
- Cập nhật thơng tin mới có liên quan đến RTVXP, đưa nội nội dung truyền
thơng RTVXP vào các tài liệu truyền thơng, tài liệu tập huấn có liên quan của
Hội.
- Kiểm tra, giám sát việc triển khai lồng ghép hoạt động truyền thơng RTXP của
các tỉnh/thành trong các đợt kiểm tra, giám sát thực hiện các chương trình, đề án
và các cuộc vận động nói trên.
- Xây dựng biểu mẫu kiểm tra, giám sát và báo cáo kết quả thực hiện.
- Tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện lồng ghép hoạt động truyền thơng RTVXP
trong báo cáo thực hiện các chương trình, hoạt động có liên quan của các
tỉnh/thành phố theo định kỳ 6 tháng, 1 năm.

VAI TRÒ CỦA HỘI PHỤ NỮ CÁC CẤP VÀ CÁC CHƯƠNG TRÌNH
LỒNG GHÉP TRUYỀN THÔNG RTVXP
PHẦN II
Giờ thực hành RTVXP
của các cháu trường mầm non
10 11
PHẦN II
PHẦN II
- Căn cứ hướng dẫn của Hội LHPN tỉnh/thành, đưa nội dung lồng ghép truyền
thông RTVXP vào kế hoạch thực hiện nhiệm vụ công tác Hội hàng năm và xây
dựng nội dung, tiêu chí thực hiện phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ sở.
- Báo cáo cấp ủy đưa nội dung RTVXP vào kế hoạch thực hiện công tác hội
hàng năm và hướng dẫn cơ sở phối hợp với chính quyền và các ban ngành, đoàn
thể liên quan tổ chức thực hiện.
- Phân phối tài liệu truyền thông về RTVXP do tỉnh/thành cung cấp đến cơ sở
và hỗ trợ triển khai thực hiện đối với tất cả các cơ sở Hội trên địa bàn
quận/huyện.
- Phối hợp với Hội LHPN cấp tỉnh/thành tập huấn cho cán bộ Hội cơ sở, tuyên
truyền viên trên địa bàn về nội dung RTVXP trong các lớp tập huấn về nghiệp vụ
công tác Hội, về các chương trình, dự án có liên quan; Theo dõi, kiểm tra, giám
sát quá trình thực hiện hoạt động.
- Hàng quý tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện lồng ghép truyền thông RTVXP
tại các xã, phường, đề xuất các giải pháp cụ thể cho các hoạt động lồng ghép
truyền thông RTVXP có hiệu quả và gửi báo cáo kết quả thực hiện lên Hội
LHPN tỉnh/thành và cấp Ủy, chính quyền cùng cấp để báo cáo.
Trong những năm qua Hội LHPN Việt Nam đã tham gia vào nhiều dự án truyền
thông RTVXP và thực hiện lồng ghép truyền thông RTVXP vào nhiều chương trình
dự án cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Một
số chương trình cụ thể do Hội LHPN Việt Nam tham gia thực hiện như sau:
- Sáng kiến “Truyền thông thay

đổi hành vi RTVXP ” do Chương
trình Nước và Vệ sinh (WB/WSP) -
Ngân hàng thế giới tài trợ, được
thực hiện tại Việt Nam từ tháng 10
năm 2006. Mục tiêu của dự án này
nhằm giảm tỉ lệ mắc bệnh và tử vong
do các bệnh về tiêu chảy gây ra ở trẻ
dưới 5 tuổi thông qua một chương
trình truyền thông chiến lược thúc
đẩy RTVXP cho phụ nữ nghèo có
độ tuổi từ 18 đến 49 và trẻ em từ 6
đến 10 tuổi. Bộ Y Tế, Cục y tế dự
phòng là cơ quan chỉ đạo thực hiện
dự án và Hội LHPN Việt Nam là đơn
2. Kết quả truyền thông RTVXP của Hội LHPN Việt Nam
b) Hội LHPN cấp tỉnh/thành phố
c) Hội LHPN cấp quận/huyện
- Chỉ đạo, quán triệt chủ trương đến
Hội LHPN các huyện/quận và cơ sở
về lồng ghép hoạt động truyền
thông RTVXP vào các chương trình
hoạt động có liên quan.
- Đ ưa nội dung truyền thông
RTVXP vào kế hoạch thực hiện
nhiệm vụ công tác Hội hàng năm và
phổ biến tới tất cả Hội LHPN các
huyện/quận và cơ sở trong toàn
tỉnh/thành.
- Phân công nhiệm vụ cụ thể cho ban/đơn vị hướng dẫn, theo dõi việc triển khai
thực hiện lồng ghép nội dung hoạt động truyền thông RTVXP vào các chương

trình, hoạt động và các dự án có nội dung liên quan do địa phương quản lý, tổ
chức thực hiện.
- Xây dựng nội dung và tiêu chí thực hiện về RTVXP phù hợp và hướng dẫn Hội
LHPN cấp quận/huyện và cơ sở thực hiện.
- Thực hiện lồng ghép nội dung RTVXP vào các lớp tập huấn nghiệp vụ công
tác Hội hàng năm, lớp tập huấn của các chương trình, dự án liên quan cho cán bộ
Hội LHPN cấp quận, huyện và hỗ trợ kỹ thuật về việc lồng ghép truyền thông
RTVXP.
- Hưởng ứng các sự kiện có liên quan đến RTVXP do Trung ương Hội LHPN
VN phát động.
- Theo dõi, kiểm tra, giám sát và báo cáo kết quả thực hiện hoạt động lồng ghép
RTVXP lên đơn vị cấp trên.
- Phân phối tài liệu truyền thông RTVXP do TW Hội cung cấp và các nguồn
khác (từ Y tế, dự án liên quan) đến Hội LHPN quận, huyện.
- Hàng quý báo cáo kết quả thực hiện lồng ghép truyền thông theo mẫu gửi lên
cấp Trung ương.
- Quán triệt chủ trương lồng ghép hoạt động RTVXP của TW Hội và Hội LHPN
tỉnh/thành tới Hội LHPN cấp xã, phường.
Buổi trình diễn
sinh hoạt nhóm bà mẹ RTVXP
12 13
PHẦN II
PHẦN II
vị thực hiện chương trình truyền thông trực tiếp.
Dự án đã tiếp cận được hơn 2,1 triệu phụ nữ và trẻ em thông qua các hoạt động
truyền thông do cán bộ y tế thôn/bản và cán bộ Hội LHPN Việt Nam thực hiện ở 25
tỉnh, thành. Đã có hơn 10.000 cán bộ hội phụ nữ cấp trung ương, tỉnh, huyện được
đào tạo về kiến thức và kỹ năng RTVXP, có khả năng đào tạo lại cho cán bộ Hội cơ
sở. Dự án đã xây dựng được mạng lưới tuyên truyền viên với 14.642 người có kiến
thức và kỹ năng truyền thông RTVXP, có khả năng tổ chức tốt các hoạt động truyền

thông RTVXP ở cộng đồng, từ đó tạo điều kiện nhân rộng hoạt động truyền thông
thay đổi hành vi RTVXP ở Việt Nam.
- Dự án “Vì sức khoẻ cộng đồng - Hãy rửa tay với xà phòng cho đôi tay sạch
khuẩn” nằm trong kế hoạch hợp tác liên ngành “Nâng cao quyền năng cho phụ nữ
thông qua phát triển kinh doanh và giáo dục sức khỏe” giữa Quỹ Unilever Việt Nam
và Trung Tâm Hỗ Trợ Phòng Chống HIV/AIDS và Chăm Sóc Sức Khỏe Sinh Sản -
Hội LHPN VN. Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tầm
quan trọng của việc RTVXP trong việc phòng tránh các bệnh tiêu chảy, giun sán và
cúm A (H1N1). Dự án được thực hiện tại 18 tỉnh trên cả nước từ năm 2008 - 2011.
Chỉ sau hai năm thực hiện đã có 80.747 người trực tiếp tham gia chương trình truyền
thông RTVXP và 1.000.000 bà mẹ có con nhỏ được hưởng lợi từ Quỹ 1.000.000
bánh xà phòng Lifebuoy.
2. Các chương trình có thể lồng ghép truyền thông RTVXP
RTVXP là một trong những nội dung truyền thông chính của chương trình cải
thiện điều kiện vệ sinh môi trường và chăm sóc sức khỏe cộng đồng nên có thể
truyền thông lồng ghép vào các chương trình cụ thể sau:
Chương trình Mục tiêu quốc gia nước sạch – vệ sinh môi trường nông thôn do
nhà nước cấp kinh phí thực hiện trong phạm vi cả nước nhằm cải thiện điều kiện vệ
sinh môi trường, tiếp cận nước sạch và công trình vệ sinh cho người dân nông thôn.
Đây là một chương trình có điều kiện thuận lợi để lồng ghép truyền thông RTVXP vì
Hội LHPN Việt Nam tham gia thực hiện chương trình và được phân bổ kinh phí thực
hiện ngay từ khi bắt đầu vào năm 2001. Lồng ghép truyền thông RTVXP vào
chương trình này sẽ làm tăng hiệu quả tác động về vệ sinh môi trường, vệ sinh cá
nhân, hiệu quả sử dụng công trình vệ sinh, công trình cấp nước sạch, mở rộng đối
tượng được tiếp cận RTVXP ở mọi vùng nông thôn trong cả nước.
a) Chương trình Mục tiêu quốc gia Nước sạch - Vệ sinh môi trường nông thôn
(MTQG NS - VSMT)
b) Chương trình Chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, phòng chống suy dinh
dưỡng, làm mẹ an toàn và nuôi con bằng sữa mẹ
c) Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”

Chương trình chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được Hội LHPN Việt Nam phối
hợp với ngành Y tế triển khai thực hiện nhằm mục đích thay đổi hành vi, giúp đỡ, hỗ
trợ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ và trẻ em, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Do đó, nhiều hoạt động được hội phụ nữ các cấp triển khai thực hiện trên phạm vi cả
nước như truyền thông, giáo dục về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tập huấn cho cán bộ
phụ nữ về kiến thức và kỹ năng truyền thông về chăm sóc sức khỏe bà mẹ khi mang
thai, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, làm mẹ an toàn, nuôi con bằng sữa mẹ,
phòng tránh các bệnh thường gặp ở trẻ. Lồng ghép truyền thông RTVXP vào
Chương trình chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em sẽ tiếp cận được rất nhiều các bà mẹ
trên mọi miền đất nước, giúp các bà mẹ hình thành thói quen thường xuyên RTVXP,
góp phần phòng ngừa bệnh tật của bà mẹ trong thời kỳ mang thai, cho con bú và tăng
cường sự phát triển của trẻ.
Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” được Đoàn chủ tịch Trung
ương Hội LHPN Việt Nam phát động từ tháng 1/2010 và triển khai thực hiện trong
phạm vi cả nước. Tiêu chí để đạt gia đình “5 không, 3 sạch” là: 5 Không gồm (i)
Không đói nghèo; (ii) Không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội; (iii) Gia đình không
có bạo lực; (iv) Không sinh con thứ 3 trở lên; (v) Không có trẻ em suy dinh dưỡng và
bỏ học; 3 Sạch gồm (i) Sạch nhà; (ii) Sạch bếp; (iii) Sạch ngõ, trong đó có “ăn sạch,
Hội nghị sơ kết mô hình gia đình 5 không 3 sạch gắn với RTVXP tại cơ sở
14 15
PHẦN II
PHẦN II
uống sạch, ở sạch”. Đến nay, Hội LHPN 63 tỉnh/thành phố trong cả nước đã xây
dựng kế hoạch triển khai thực hiện Cuộc vận động đến 100% cơ sở Hội; chỉ đạo xây
dựng mô hình thí điểm để rút kinh nghiệm nhân ra diện rộng.
Truyền thông RTVXP khi được lồng ghép vào Cuộc vận động sẽ tiếp cận được
nhiều hộ gia đình và góp phần giúp các hộ gia đình đạt được các tiêu chí: “không có
con suy dinh dưỡng'' và “sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ”, trong đó có “ăn sạch, uống
sạch, ở sạch”.
Cuộc vận động “Phụ nữ cả nước thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe

gia đình và cộng đồng” được Đoàn chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam phát
động vào dịp kỷ niệm Ngày quốc tế Phụ nữ 8/3/2008 nhằm nâng cao ý thức của chị
em phụ nữ trong vệ sinh ăn uống, giữ gìn vệ sinh trong chế biến thực phẩm. Nhiều
hoạt động được triển khai rầm rộ trong cả nước như Hội thi với chủ đề “Triệu bữa ăn
vì sức khỏe và vệ sinh an toàn thực phẩm”, “Bữa ăn gia đình hợp lý, đảm bảo vệ
sinh”; CLB ẩm thực với chủ đề “Vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức khỏe gia đình và
cộng đồng”, mô hình “Bếp ăn an toàn”, “Chế biến thực phẩm sạch”, “Vệ sinh thức
ăn đường phố” và các hoạt động hưởng ứng “Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh
an toàn thực phẩm” hàng năm. Lồng ghép truyền thông RTVXP vào các hoạt động
này sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn ý thức, thực hành RTVXP khi chế biến, đảm bảo vệ
sinh an toàn thực phẩm góp phần tích cực thực hiện mục tiêu của Cuộc vận động.
Đề án “Giáo dục 5 triệu Bà mẹ nuôi, dạy con tốt” giai đoạn 2010 - 2015 được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thực hiện theo Quyết định số 704, ngày 19/5/2010
trên phạm vi cả nước. Một trong những mục tiêu của Đề án là giúp 5 triệu bà mẹ có
con dưới 16 tuổi có kiến thức cơ bản, biết áp dụng nuôi con khoẻ, giảm tỷ lệ suy dinh
dưỡng, bệnh tật, tử vong ở trẻ em, góp phần thực hiện đầy đủ hơn quyền trẻ em và
xây dựng gia đình “no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”.
Hội phụ nữ các cấp đặc biệt quan tâm đến việc trang bị kiến thức cho các bà mẹ
về phương pháp chăm sóc con theo khoa học, giúp trẻ em phát triển đầy đủ về cả thể
chất lẫn tinh thần, đặc biệt là tập huấn cho các bà mẹ có con dưới ba tuổi. Kiến thức
về dinh dưỡng trẻ em, dinh dưỡng bà mẹ khi mang thai và các biện pháp phòng
chống suy dinh dưỡng được cung cấp cho các bà mẹ thông qua các buổi tập huấn,
d) Cuộc vận động “Phụ nữ cả nước thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm vì sức
khỏe gia đình và cộng đồng”
e) Đề án “Giáo dục 5 triệu Bà mẹ nuôi, dạy con tốt”
sinh hoạt nhóm, sinh hoạt câu lạc bộ và các buổi tọa đàm, hội thi “Kiến thức và thực
hành nuôi con”. Lồng ghép truyền thông RTVXP vào những hoạt động này sẽ góp
phần giúp các bà mẹ bảo vệ sức khoẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Đây là chương trình do Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý và điều phối, Hội
LHPN là đối tác thực hiện trên phạm vi cả nước. Hội đã tổ chức nhiều hoạt động như

tổ chức mít tinh, lễ ra quân làm sạch môi trường hưởng ứng Ngày môi trường thế giới
(5/6) và Tuần lễ chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn hàng năm với nhiều hoạt động
thiết thực, bổ ích. Tập huấn kiến thức và kỹ năng huy động sự tham gia của cộng
đồng trong công tác bảo vệ môi trường cho cán bộ Hội cơ sở và tuyên truyền viên
cộng đồng; sinh hoạt tổ, nhóm PN, sinh hoạt câu lạc bộ, xây dựng mô hình “Phụ nữ
tham gia bảo vệ môi trường”. Trong quá trình tổ chức thực hiện, các cấp Hội phụ nữ
thường lồng ghép thực hiện Chương trình
sự nghiệp bảo vệ Môi trường với chương
trình Mục tiêu quốc gia nước sạch, vệ
sinh môi trường nông thôn, do đó việc
đưa nội dung hoạt động truyền thông
RTVXP vào thực hiện chương trình rất
phù hợp vì đó là biện pháp vệ sinh cá nhân
quan trọng góp phần ngăn ngừa dịch
bệnh, bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ môi
trường.
Ngoài những chương trình gợi ý lồng
ghép truyền thông RTVXP nêu trên, các
cấp Hội phụ nữ có thể lồng ghép RTVXP
vào các chương trình, dự án có nội dung
liên quan đang được thực hiện tại địa
phương và trong các hoạt động phòng
chống các dịch bệnh truyền nhiễm nguy
hiểm như dịch cúm gia cầm H5N1, cúm ở
người H1N1, dịch chân tay miệng, dịch
tiêu chảy cấp.
g) Chương trình bảo vệ Môi trường
h) Các chương trình, dự án và hoạt
động khác
Mẹ hướng dẫn bé RTVXP

Học sinh RTVXP tại trường học