Bài giảng dược lý học part 5 doc

Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 41
IV.4 ĐƯỜNG QUA DA:
Dạng bào chế: Thuốc bọt, thuốc mỡ, thuốc xức,
thuốc dán.
Tác động: tổng quát hoặc tại chỗ.
Ưu điểm: hấp thu tối đa hoạt chất tại chỗ.
Nhược điểm: + Tính thấm,
+ Da cần lành mạnh.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 42
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 43
Thuốc bột
Hệ thống điều trò qua da
Lớp bảo vệ
Lớp chứa hoạt chất
Lớpbăng bít
Phóng thích hoạt chất
Thoa pommade
Hệ thống qua da
Thời gian
THUỐC DÙNG NGOÀI DA
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 44
IV.5 ĐƯỜNG HÔ HẤP:
Khí quản và phế quản có màng nhày bảo vệ nên
thuốc được hấp thu kém.
Phế nang có diện tích rất lớn, mao mạch phong
phú, màng phế nang có cấu tạo thích ứng cho sự trao
đổi khí, dễ thấm nên sự hấp thu qua màng rất dễ.
Dạng bào chế: các chất dễ bay hơi.
Tác động: + Tại chỗ (kháng sinh, sát khuẩn, dãn
phế quản)
+ Toàn thân (thuốc mê)

Ưu điểm: tác động nhanh, mạnh.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 45
THUỐC
DÙNG
QUA
ĐƯỜNG
HÔ
HẤP
Độ sâu
đạt được
Bởi các
tiểu phân
Miệng và hầu
Khí quản, phế quản
Tiếu phế quản
Thải trừ trước
khi vào hệ
tuần hoàn
Gần như
không hấp
thu ở ruột
Tác động toàn thân yếu
Nuốt thuốc
Vận chuyển qua tiêm mao
Biểu mô có tiêm mao
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 46
V. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN TÁC DỤNG CỦA THUỐC
TRÊN CƠ THỂ
CHƯƠNG 1

Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 47
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÁC DỤNG
CỦA THUỐC TRÊN CƠ THỂ
1
Loài
2
Giới
tính
3
Lứa
tuổi
4
Tầm
vóc
và
thể
trọng
5
Tình
trạng
dinh
dưỡng
6
Yếu tố
cá thể
(Mức độ
Chuyển
hoá
thuốc)
7

Trạng
thái
bệnh
lý
8
Đường
đưa
thuốc
vào
cơ thể
và
liều
lượng
thuốc
9
Sự
tương
tác
thuốc
10. Các yếu tố khác
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 48
V.1. LOÀI:
Loài vật khác nhau, sự mẫn cảm với thuốc
khác nhau:
Ví dụ:
+ Morphin giảm đau và gây ngủ ở chó, nhưng
chuột lang, thỏ, hầu như không có tác dụng.
Ngược lại, ở bò, ngựa, lợn, morphin có tác
dụng kích thích thần kinh, chỉ khi sử dụng với liều
cao, gần với liều gây độc mới có tác dụng gây choáng

váng nhẹ nhưng không gây ngủ.
+ Bò, ngựa và người nhạy cảm với atropin
nhưng chó và mèo ít bò ảnh hưởng.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 49
V.2. GIỚI TÍNH
Giới tính ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc:
Nhìn chung con cái đặc biệt nhạy cảm hơn
với nicotin, strychnin, các thuốc ngủ, nhưng lại
chịu đựng tốt hơn với cồn.
Nguyên nhân là do sự khác biệt về hormones
sinh dục cho nên hiệu ứng của thuốc ở người nam
khác với ở người nữ. Nói chung, phụ nữ nhạy cảm
với các hiệu ứng của thuốc hơn.
Võ Chí Thuần 49bh Hứa Thị Ngọc Dung - GV 50
V.3. LỨA TUỔI
Động vật non thường rất mẫn cảm với thuốc so
với động vật trưởng thành, do chức năng trao đổi chất
và bài tiết của chúng chưa hoàn chỉnh, ảnh hưởng tới
sự chuyển hoá thuốc. Lý do chính: hệ thống enzym
tham gia chuyển hoá thuốc ở động vật non chưa phát
triển hoàn chỉnh.
Ở động vật già, thường chức năng của gan, thận
đều giảm làm cho khả năng chuyển hoá và thải trừ
thuốc giảm do đó ảnh ưởng đến tác dụng của thuốc.
Vì những lý do trên, trong thực tế điều trị người
ta thường sử dụng liều lượng thuốc cho động vật non và
già thấp hơn liều thuốc của động vật trưởng thành.