Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 56: CÁC NGUYÊN LÍ CỦA NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC (Tiết 2) pdf

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 56: CÁC
NGUYÊN LÍ CỦA NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC (Tiết 2)
I. Mục tiêu.
1.Về kiến thức:
- Phát biểu được guyên lý II nhiệt động lực học (NĐLH)
- Biết được cách tính hiệu suất của động cơ nhiệt
2.Về kĩ năng:
- Vận dụng được nguyên lý II NĐLH giải thích được
nguyên tắc hoạt động của động cơ nhiệt.
- Giải được các bài tập trong bài học và bài tập tương tự;
nêu được ví dụ về quá trình không thuận nghịch.
3.Thái độ: Học tập nghiêm túc, chú ý làm bài tập
II. Chuẩn bị
- GV: Dụng cụ để làm Tn hình 33.3; hình vẽ mô hình động
cơ nhiệt nếu có; hình 33.4 phóng to
III.Phương pháp: Đặt vấn đề, nêu tình huống, thuyết trình,
trực quan…
IV. Tiến trình giảng dạy.
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Viết biểu thức của nguyên lí I NĐLH và phát biểu quy
ước về dấu của nhiệt lượng và công trong biểu thức này?
- Tại sao có thể nói nguyên lí I NĐLH là sự vận dụng ĐL
BT và chuyển hóa năng lượng.
3. Bài mới.
Trợ giúp của giáo
viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung
- Chúng ta có một con

lắc đơn. Khi cho nó
dao động  sau một
khoảng thời gian thì nó
dừng lại do sức cản
của không khí. Nêu bỏ
qua sức cản đó thì con
lắc sẽ tiếp tục dao
động mãi mãi. Quá
trình như thế gọi là quá
Hoạt động 1: Tìm
hiểu quá trình thuận
nghịch và quá trình
không thuận nghịch.





- Chú ý để rút ra kết






II. Nguyên lý II nhiệt
động lực học.
trình thuận nghịch.
- Vậy quá trình thuận
nghịch là quá trình như

thế nào?




- Đặt một ấm nước
nóng ra ngoài kk thì có
hiện tượng gì xảy ra?
- Liệu ấm nước có thể
tự lấy nhiệt lượng mà
nó đã truyền cho kk để
nóng lên như cũ được
không?
- Vậy điều này có trái
với ĐLBT và chuyển
hóa năng lượng và
luận quá trình thuận
nghịch.
- HS trả lời (là qt vật
tự trở về trạng thái
ban đầu mà không
cần đến sự can thiệp
của các vật khác)

- Ấm nước mất nhiệt
(tỏa nhiệt)


- Không được.

- Thảo luận để trả lời
câu hỏi của gv.

1. Quá trình thuận
nghịch và quá trình
không thuận nghịch.
a. Quá trình thuận
nghịch.
Là quá trình tự quay về
trạng thái ban đầu  quá
trình xảy ra theo 2 chiều
thuận và nghịch
b. Quá trình không
thuận nghịch.
Là quá trình không tự
quay về trạng thái ban
đầu  chỉ xảy ra theo
một chiều xác định.




nguyên lý I hay
không?
- Hướng dẫn hs thảo
luận  Có những điều
không vi phạm ĐLBT
& CHNL cũng như
nguyên lý I NĐLH,

nhưng vẫn không thể
xảy ra.
- Các em lấy thêm ví
dụ về quá trình thuận
nghịch.
- Tương tự như trên
chúng ta tìm hiểu quá
trình không thuận
nghịch (SGK).
- Các em hãy lấy ví dụ
về quá trình không
thuận nghịch





- Hs lấy ví dụ…

- Theo dõi quá trình
KTN


- Lấy ví dụ về quá
trình KTN.

- Gv kết luận về quá
trình KTN.

- Nguyên lý II NĐLH
cho chúng ta biết chiều
mà hiện tượng có thể
tự xảy ra.
- Gv trình bày 2 cách
phát biểu nguyên lý II
NĐLH
- Cách phát biểu của
Clau-đi-ut:
+ Chú ý chiều thuận
trong cách phát biểu

này là chiều nào?
- Cách phát biểu của
Cac-no:
+ Chiều thuận trong
cách phát biểu này là




Hoạt động 2: Phát
biểu nguyên lý II
NĐLH

- Trả lời các câu hỏi
của gv (có thể thảo
luận nhóm)
- Nếu có sự can thiệp
từ bên ngoài thì có thể
truyền nhiệt từ một
vật sang vật nóng
hơn.

- Trả lời các câu hỏi




2. Nguyên lý II nhiệt
động lực học.
a. Cách phát biểu của

Clau-đi-út
Nhiệt không thể tự
truyền từ một vật sang
vật nóng hơn.
b. Cách phát biểu của
Cac-nô
Động cơ nhiệt không
thể chuyển hoá tất cả
nhiệt lượng nhận được
thành công cơ học.

chiều nào? (Cơ năng
có thể chuyển hóa
hoàn toàn thành nội
năng).

- Các em hãy nhắc lại
3 bộ phận cơ bản của
ĐCN?
- Treo hình 33.4 SGK.
+ Các em hãy cho biết
tác dụng của từng bộ
phận?
+ Tại sao phải có
nguồn nóng và nguồn
lạnh?


- Gv trình bày hiệu
suất ĐCN.

của gv.
Hoạt động 3: Vận
dụng nguyên lý II
vào việc tìm hiểu
nguyên tắc cấu tạo
và hoạt động của
ĐCN.
- Trình bày cấu tạo
ĐCN

- Quan sát hình vẽ trả
lời câu hỏi của gv.
- Nhiệt chỉ có thể tự
truyền từ vật nóng
hơn sang vật lạnh hơn
nên phải có nguồn
lạnh.


Vận dụng.

SGK
4.Củng cố, vận dụng
- Nêu trọng tâm kiến thức của bài
- Các em trả lời các câu hỏi trong SGK, làm bài tập 8
trang 180.

5.Dặn dò:
Về nhà làm tiếp các BT trong SBT và chuẩn bị bài tiếp
theo.