Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 32-33 :
CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN
CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT
TRỤC CỐ ĐỊNH (Tiết 2)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Nêu được tác dụng của momen lực đối với một vật quay
quanh một trục cố định.
2. Về kỹ năng:
- Áp dụng được định luật II Niu-tơn cho chuyển động tịnh
tiến thẳng, giải được các bài tập SGK và các bài tập tương tự.
II. Chuẩn bị:
Giáo viên:
Học sinh:
- Ôn lại định luật II Niu-tơn, khái niệm tốc độ góc và
mômen lực.
III. Phương pháp: Nêu vấn đề, thảo luận nhóm
IV. Tiến trình dạy học:
1) Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2) Kiểm tra: - Thế nào là chuyển động tịnh tiến. Có mấy
loại chuyển động tịnh tiến, cho ví dụ ?
- Có thể áp dụng định định luật II Niu-tơn cho chuyển
động tịnh tiến được không ? Tại sao ?
3)Hoạt động dạy – học:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về momen lực đối với một vật CĐ
quay quanh một trục cố định.
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung
Ghi nhận
? Nhắc lại công thức xác
định tốc độ góc.
II. Chuyển động quay
của vật rắn quanh
một trục cố định.
1. Đặc điểm của CĐ
quay. Tốc độ góc.
- Mọi điểm trên vật có
cùng tốc độ góc
.
- Khi vật quay đều thì
không đổi, quay
Quan sát và nêu
nhận xét
Thảo luận và trả lời
C2
Viết biểu thức
momen rồi so sánh.
Thảo luận và đưa ra
giải thích
? Nhận xét CĐ của hai
trọng vật và ròng rọc.
? Nhắc lại quy tác
momen lực.
? Hoàn thành yêu cầu
C2.
? So sánh momen của
các lực p
1
và p
2.
nhanh dần thì
tăng
dần, quay chậm dần thì
giảm dần
2.Tác dụng của
momen lực đối với
một vật quay quanh
một trục cố định:
a. Thí nghiệm: SGK
Khi P
1
= P
2
Hệ đứng
yên
Khi P
1
> P
2
Hai vật
CĐND, ròng rọc quay
nhanh dần.
b. Giải thích
c. Kết luận
Momen lực tác dụng
vào một vật quay
quanh một trục cố
định làm thay đổi tốc
độ góc của vật.
Hoạt động 2: Tìm hiểu mức quán tính của chuyển động
quay.
Thảo luận và đưa ra
phương án thí
nghiệm
Làm TN đưa ra kết
quả .
HS đọc mục 3 SGK
? Nêu phương án TN để
kiểm tra
GV giới thiệu bộ TN
hình 21.4 SGK.
Mục đích: tìm hiểu sự
thay đổi chuyển động
quay của ròng rọc thông
qua chuyển động tịnh
tiến của 2 trọng vật.
Kết quả: Vật có khối
lượng càng lớn thì tốc độ
thay đổi tốc độ góc càng
3. Mức quán tính của
chuyển động quay:
a. Khái niệm mức
quán tính.
b. Đặc điểm mức quán
tính
Thí nghiẹm 1:
Thay đổi khối lượng
ròng rọc
Thí nghiệm 2:
Thay đổi sự phân bố
khối lượng của ròng rọc
Từ kết quả đưa ra
kết luận
Phụ thuộc vào
khối lượng và sự
phân bố khối lượng.
Khối lượng càng
lớn và càng xa trục
quay thì momen
quán tính càng lớn
Bánh đà của các
máy.
chậm.
Momen quán tính có
phụ thuộc vào sự phân
bố khối lượng của vật
đối với trục quay
Kết luận momen quán
tính phụ thuộc vào các
yếu tố nào ?
c. Kết quả: Mức quán
tính của một vật quay
quanh một trục phụ
thuộc vào khối lượng
của vật và sự phân bố
khối lượng đó đối với
trục quay. Khối lượng
càng lớn và càng xa
trục quay thì momen
quán tính càng lớn và
ngược lại.
Hoạt động 3: Củng cố, vận dụng, dặn dó:
Củng cố:TD của momen đối với một vật quay quanh một
trục. Mức quán tính của chuyển động quay.
Vận dụng: Làm bài tập 8, 9, 10 trang 115 SGK.
Dặn dò: Học bài, làm bài tập trong SBT.
Chuẩn bị bài “ngẫu lực”
Xem lại qui tắc hợp lực song song ngược chiều.
Ngẫu lực có tác dụng gì đối với vật rắn
Công thức tính momen của lực.