Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 37 : ĐỘNG LƯỢNG - ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG (Tiết 1 docx

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 37 : ĐỘNG
LƯỢNG - ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG (Tiết 1)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Phát biểu được định nghĩa động lượng, nêu được bản chất
và đơn vị đo của động lượng. Nêu được hệ quả: lực với
cường độ đủ mạnh tác dụng lên một vật trong một khoảng thời
gian ngắn có thể làm cho động lượng của vật biến thiên.
- Suy ra được biểu thức của định lý biến thiên động lượng
)( tFp 


từ định luật II Niutơn )( amF



2. Về kỹ năng:
- Vận dụng cách viết thứ hai của định luật II Niutơn để giải
các bài tập liên quan.
II. Chuẩn bị:
Học sinh:
- Ôn lại các định luật Niu-tơn.
III. Phương pháp: Nêu vấn đề, thảo luận nhóm
IV. Tiến trình dạy học:
1) Ổn định: Kiểm tra sĩ số
2) Kiểm tra: không
3) Hoạt động dạy – học:

Hoạt động 1: Ôn lại các định luật Niu-tơn
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung

amF




12
FF





Nhận thức vấn đề
cần nghiên cứu.

Nhắc lại biểu thức định luật
II Niu-tơn ?
Phát biểu và viết biểu thức
định luật III Niu-tơn ?
Chúng ta đều biết trong
tương tác, chuyển động hệ
vật có sự biến đổi về gia
tốc, vận tốc, vị trí của các
vật. Tuy nhiên cũng có
những đại lượng được bảo
toàn.

Họat động 2: Tìm hiểu khái niệm xung lượng.
Thảo luận và tìm vài
ví dụ

Suy luận trả lời

Là đại lượng vectơ
có cùng phương,
-Nêu một số ví dụ về quan
hệ giữa tác dụng của lực
với độ lớn của lực và thời
gian tác dụng.
Như vậy dưới tác dụng của
lực
F

của chân trong khoảng
thời gian tác dụng t đã
làm trạng thái chuyển động
của vật.
-Khi một lực
F


tác dụng lên
vật trong khoảng thời gian
t thì tích
F

t được gọi là
xung lượng của lực
F

trong
khoảng thời gian t ấy.
-Xung lượng của vật là đại
lượng vô hướng hay đại
lượng vectơ ?
Nếu có thì cho biết
phương, chiều của đại





I. Động lượng:
1. Xung lượng của
lực:
Khi một lực
F


không đổi tác dụng
lên vật trong khoảng

thời gian
t

thì tích
tF

được gọi là xung
lượng của lực F trong
khoảng thời gian
t


Xung lượng của
lực là đại lượng véc
tơ, cùng phương
chiều với phương và
chiều của lực.

Đơn vị là N.s
lượng này ?
-So sánh véc tơ xụng lượng
của lực và véc tơ lực?
-Đơn vị của xung lượng là
gì ?
chiều với véc tơ lực
Lực
F

không đổi
trong khoảng thời

gian tác dụng t.
Đơn vị là: N.s
Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm Động lượng.




t
v
v
a
12







amF





m
F


t

v
v
12





12
vmvmtF




Xét một vật khối
lượng m chịu tác
dụng của lực
F


trong khoảng thời
gian t làm vật
thay đổi vận tốc từ
1
v

đến
2
v


.
? Viết biểu thức
tính gia tốc mà vật
thu được
? Viết biểu thức
định luật II Niu-
2) Động lượng:
Giả sử lực
F


không đổi tác dụng
lên vật khối lượng
m làm vật thay đổi
vận tốc từ
1
v

đến
2
v


trong khoảng thời
gian
t


Gia tốc của vật:
t

v
v
a
12







Mà amF



()

Hs nhận xét về hai
vế của đẳng thức


Xác định đơn vị
Động lượng
Đơn vị là: kg.m/s

CM động lượng là
đại lượng véc tơ
cùng hướng với
vectơ vận tốc do
khối lượng là đại

lượng dương.
Hoàn thành yêu cầu
C1 và C2.
tơn
? Dựa vào hai biểu
thức trên để biến
đổi sao cho xuất
hiện đại lượng
xung của lực
? Nêu nhận xét
các giá trị ở hai vế
của đẳng thức



Thông báo định
nghĩa động lượng.
? Dựa vào biểu
thức cho biết đơn
vị của động lượng
? Động lượng đặc
trưng cho sự

m
F


t
v
v

12





12
vmvmtF



 ()
Nhận xét: vế trái là
xung của lực
F

, vế
phải là biến thiên
của đại lượng
v
m
p



gọi là động
lượng.
Định nghĩa: Động
lượng của một vật
có khối lượng m

chuyển động với
vận tốc
v

là đại
lượng được xác
định bằng Công
thức:

v
m
p





p v

r r



12
pptF




Cá nhân HS phát

biểu
truyền chuyển
động củavật.
? Động lượng là
đại lượng vô
hướng hay đại
lượng vectơ
? Động lượng có
hướng như thế nào

? Hoàn thành yêu
cầu C1 và C2
?Dùng kí hiệu
động lượng viết lại
biểu thức () và
phát biểu thành lời
?Nhận xét, sửa lại
cho chính xác.
Biểu thức này
được xem như một
dạng khác của định
Đơn vị Kg.m/s
Từ
():
tFp 




.Định lí biến

thiên động lượng:
Độ biến thiên động
lượng của một vật
trong một khoảng
thời gian nào đó
bằng xung lượng
của tổng các lực tác
dụng lên vật trong
khoảng thời gian
đó.
luật II Niu-tơn.
4. Củng cố, vận dụng
Củng cố: Khái niệm xung của lực. Khái niệm động lượng và
cách diễn đạt thứ hai của định luật II Niu-tơn.
vận dụng
Câu 1: Đơn vị của động lượng là:
A.N/s B.N.s C.N.m D.N.m/s
Câu 2: Một quả bóng bay với động lượng
p

đập vuông góc vào
một bức tường thẳng sau
đó bay ngược trở lại với cùng vận tốc. Độ biến thiên
động lượng của quả bóng là:
A.
0

B.
p


C.
p
2

D.
p
2



Câu 3: Xe A có khối lượng 500 kg và vận tốc 60km/h; xe B có
khối lượng 1000 kg và vận
tốc 30 km/h. So sánh động lượng của chúng:
A. A>B B. A<B C.A = B D.Không xác định được.
5. Dặn dò:
- làm bài tập 5, 6, 8, 9 SBT
- Chuẩn bị: Mục II của bài
o Hệ như thế nào là hệ cô lập ?
o Điều kiện áp dụng định luật bảo toàn động lượng ?
o Thế nào là va chạm mềm ?
o Thế nào là chuyển động bằng phản lực ?