Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết19 : HẤP DẪN ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN pptx

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết19 : LỰC
HẤP DẪN ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Nêu được khái niệm về lực hấp dẫn và các đặc điểm của
lực hấp dẫn.
- Phát biểu được định luật vạn vật hấp dẫn.
- Viết được công thức của lực hấp dẫn và giới hạn áp dụng
công thức đó.
2. Về kỹ năng:
- Dùng kiến thức về lực hấp dẫn để giải thích một số hiện
tượng liên quan.
- Phân biệt lực hấp dẫn với các loại lực khác như: lực điện, lực
từ, lực ma sát, lực đàn hồi, lực đẩy Acsimet
- Vận dụng công thức của lực hấp dẫn để giải các bài tập
đơn giản
II.Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Mô hình chuyển động của Mặt Trăng, Trái Đất xung
quanh Mặt Trời.
2. Học sinh:
- Ôn lại kiến thức về sự rơi tự do và trọng lực.
III.Tiến trình dạy học:
1) Ổn định:
2) Kiểm tra: Phát biểu ba định luật Niu – tơn ?
3) Hoạt động dạy – học:
Hoạt động 1: Phân tích các hiện tượng vật lý, tìm ra điểm
chung, xây dựng khái niệm về lực hấp dẫn.
Hoạt động của HS

Trợ giúp của GV Nội dung

Từ trên xuống,
hướng về TĐ.

Do lực hút của TĐ

Theo định luật III
Khi rơi các vật luôn có
hướng ntn ?
Khi TĐ hút vật thì vật có hút
TĐ không ?
Lực mà TĐ và vật hút nhau
có cùng bản chất với các lực
ta đã học không ?
I. Lực hấp dẫn:
Mọi vật trong vũ
trụ đều hút nhau với
một lực, gọi là lực
hấp dẫn.

Khác với lực đàn hồi
Newton thì vật sẽ
hút lại TĐ
Suy nghĩ, trả lời


Để phân biệt với các loại lực
hút khác, Newton gọi lực này
là lực hấp dẫn.
Nhờ có lực hấp dẫn nó giữ
cho Trái Đất quay xung

quanh Mặt Trời, Mặt Trăng
quay xung quanh Trái Đất.
Cho HS xem mô hình.
và lực ma sát là lực
tiếp xúc, lực hấp dẫn
là lực tác dụng từ xa,
qua khoảng không
gian giữa các vật
Hoạt động 2:Phát biểu và viết biểu thức của định luật vạn
vật hấp dẫn
Khối lượng 2 vật
và khoảng cách
giữa chúng.



Suy nghĩ, thảo luận
để tìm ra đơn vị của
Yếu tố nào ảnh hưởng đến
độ lớn của lực hấp dẫn ?
Thông báo nội dung định
luật.

Đơn vị của G là gì ?

Biểu diễn lực hấp dẫn giữa
II.Định luật vạn vật
hấp dẫn:
1)Định luật:
Lực hấp dẫn giữa

hai chất điểm bất kỳ tỉ
lệ thuận với tích 2
khối lượng của chúng
và tỉ lệ nghịch với
bình phương khoảng
G
N.m
2
/kg
2







- Tiếp thu, ghi nhớ
các vật như thế nào ?
GV hướng dẫn HS cách vẽ.




Thông báo phạm vi áp dụng
của định luật.
cách giữa chúng.
2
21
hd

r
m
m
GF 

m1, m2 : khối lượng
2 chất điểm
r: khoảng cách giữa 2
chất điểm
G: hằng số hấp dẫn
G = 6,67.10
-11

N.m
2
/kg
2
.
Hoạt động 3: Xét trường hợp riêng của trọng lực:


Trọng lực là lực hút
của TĐ tác dụng
lên vật: P = mg


Nhắc lại khái niệm và
biểu thức của trọng lực ?
Theo Newton thì trọng
lực mà TĐ tác dụng lên

một vật là lực hấp dẫn
III.Trọng lực là
trường hợp riêng của
lực hấp dẫn:
Trọng lực của một
vật là lực hấp dẫn giữa
Trái Đất và vật đó.


2
hR
m
M
GP
)(
.



2
hR
M
Gg
)( 



2
R
M

Gg 

giữa TĐ và vật đó.
Nếu vật ở độ cao h so với
mặt đất thì công thức tính
lực hấp dẫn giữa TĐ và
vật được viết ntn ?

Suy ra gia tốc rơi tự do g
= ?



Nếu h << R thì g = ?
Công thức tính g cho thấy
gia tốc rơi tự do phụ thuộc
độ cao h so với giá trị R.
Có nhận xét gì về gia tốc
rơi tự do của các vật ở gần
mặt đất ?
Điểm đặt của trọng
lực gọi là trọng tâm của
vật.
Độ lớn trọng lực (trọng
lượng):
2
hR
m
M
GP

)(
.



m: khối lượng vật
h: độ cao của vật so
với mặt đất
M và R là khối
lượng và bán kính của
Trái Đất.
Mặt khác ta lại có: P =
mg
Suy ra:
2
hR
M
Gg
)( 


Nếu vật ở gần mặt đất
(h << R) thì:

2
R
M
Gg 

4. Củng cố - Vận dụng:

- Yêu cầu HS nhắc lại khái niệm về lực hấp dẫn, định luật
vạn vật hấp dẫn và viết biểu thức tính lực hấp dẫn, biểu
thức tính gia tốc rơi tự do tổng quát và cho các vật ở gần
mặt đất.
- Vận dụng giải bài tập 4 và 6 trang 70 SGK.
5. Híng dÉn häc ë nhµ
- Bài tập về nhà: 5,7 SGK và các bài tập ở SBT.
- Đọc mục "Em có biết ?"
- Ôn lại cách sử dụng lực kế để đo lực
- Ôn lại khái niệm: vật đàn hồi, biến dạng đàn hồi, tính chất
đàn hồi, lực đàn hồi của lò xo.