Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 24 : BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG pptx

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 24 :
BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG
I.Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
- Hiểu được khái niệm chuyển động ném ngang và nêu
được một số đặc điểm chính của chuyển động ném ngang
- Hiểu và diễn đạt được các khái niệm phân tích chuyển
động,chuyển động thành phần, chuyển động tổng hợp
- Viết được các phương trình của hai chuyển động thành
phần của chuyển động ném ngang và nêu được tính chất của
mỗi chuyển động thành phần đó
- Viết được phương trình quỹ đạo của chuyển động ném
ngang, các công thức tính thời gian chuyển động và tầm ném
xa
2.Về kỹ năng:
- Bước đầu biết dùng phương pháp toạ độ để khảo sát
những chuyển động phức tạp, cụ thể trong bài là chuyển động
ném ngang
- Biết cách chọn hệ toạ độ thích hợp và biết phân tích
chuyển động ném ngangtrong hệ toạ độ đó thành các chuyển
động thành phần (bước đầu biết chiếu các vectơ lên các trục
toạ độ), biết tổng hợp hai chuyển động thành phần thành
chuyển động tổng hợp (chuyển động thực của vật)
- Biết áp dụng định luật II Newton để lập công thức cho các
chuyển động thành phần của chuyển động ném ngang
- Biết suy ra dạng quỹ đạo từ phương trình quỹ đạo của vật
- Vẽ được một cách định tính quỹ đạo của một vật ném
ngang
II. Chuẩn bị:
Giáo viên:
- ống bơm nước, dụng cụ TN kiểm chứng

Học sinh:
- Ôn lại các công thức, phương trình của CĐTBĐĐ, CĐ
rơi tự do, định luật II Newton
III. Phương pháp: nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận nhóm
IV. Tiến trình dạy học:
1) Ổn định: kiểm diện
2) Kiểm tra bài cũ:
3) Hoạt động dạy – học:
Hoạt động 1: Nhận thức vấn đề
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung






Dựa vào kinh nghiệm
bản thân, HS có thể trả
lời:
- Đường cong
- Đường thẳng
Đặt vấn đề: chúng ta
chắc hẳn đã đặt rất
nhiều câu hỏi liên quan
đến chuyển động ném
như: làm thế nào ném
bóng vào trúng rổ? Để
súng chếch một góc
bằng bao nhiêu để đạn
trúng đích?

Chuyển động ném
thường có dạng thế
nào?
Khi nghiên cứu dạng
CĐ này, người ta
thường dùng phương

pháp toạ độ.
Hoạt động 2: Tìm hiểu CĐ thành phần của CĐ ném ngang


Cá nhân tiếp thu, ghi
nhận ý nghĩa và các
bước tiến hành của
phương pháp toạ độ







Nên chọn hệ toạ độ
Đêcác vì khi phân tích
sẽ được CĐ theo
- Chọn hệ toạ độ thích
hợp, dùng phép chiếu
CĐ xuống các trục toạ
độ đã chọn
- Nghiên cứu các CĐ

thành phần
- Phối hợp các lời giải
riêng rẽ thành lời giải
đầy đủ cho CĐ thực
Đưa ra bài toán :khảo
sát CĐ của 1 vật ném
ngang từ O ở độ cao h
với VTBĐ là v
0
với sức
cản của không khí
không đáng kể
Nên chọn hệ toạ độ
thế nào? Vì sao?
I.Khảo sát chuyển
động ném ngang:
1.Chọn hệ toạ độ:
Chọn hệ toạ độ
Đềcác có:
- Gốc tại O
- Ox hướng theo
0
v


- Oy hướng theo
P


2.Phân tích chuyển

đôïng ném ngang:
CĐ của các hình
chiếu MX và My là
các CĐ thành phần
của M
phương ngang và
phương thẳng đứng



Thảo luận nhóm:
-Theo Ox: F
x
= ma
x
= 0
=> a
x
= 0
V
x
= v
0x
= v
0
;
x = v
0
t
-Theo Oy: rơi tự do

a
y
=g ; v
y
= v
0y
+ gt =
gt;
2
gt
2
1
y 
Gợi ý: chọn sao cho
khi chiếu, các CĐ thành
phần là một trong
những CĐ ta đã nghiên
cứu


Yêu cầu HS hoàn thành
C
1

3.Xác định các CĐ
thành phần:
 Theo Ox: Mx CĐ
thẳng đều
a
x

= 0
v
x
= vo
x = vot
 Theo Oy: My rơi
tự do
ay = g
vy = gt

2
gt
2
1
y 
Hoạt động 3: Xác định CĐ của vật ném ngang



Để xác định CĐ
thực của vật ta phải tổng
hợp 2 CĐ thành phần
II.Xác định CĐ của
vật:


Từ x = v
0
t suy ra t và
thế vào PT

2
gt
2
1
y 


Thay y = h vào
2
gt
2
1
y 
Không phụ thuộc

Ném càng mạnh thì
vật bay càng xa.
L = xmax = v
0
t =
v
0
g
h2

bằng cách nào? Tìm PT
quỹ đạo như thế nào?
Gợi ý: PT quỹ đạo
là PT nêu lên sự phụ
thuộc của y vào x

Hãy xác định thời
gian rơi của vật?
Gợi ý:khi vật chạm
đất thì vật đi hết độ cao
h
t có phụ thuộc vào v
0

không?
v
0
có vai trò gì đối
với CĐ của vật?
Hãy xác định tầm
ném xa

1.Dạng của quỹ
đạo:
2
2
0
x
v2
g
y 


2.Thời gian chuyển
động:

g
h2
t 


3.Tầm ném xa:
L = x
max
= v
0
t =
v
0
g
h2


Hoạt động 4: Nghiên cứu thí nghiệm kiểm chứng




Tại các thời điểm khác
nhau, hai bi luôn ở cùng
độ cao

Dùng bảng phụ hình
vẽ 15.3 và 15.4

Tại các thời điểm
khác nhau thì hai viên bi
ở những độ cao như thế
nào?
III. Thí nghiệm
kiểm chứng:
- sau khi búa đập
vào thanh thép, bi A
chuyển động ném
ngang, còn bi B rơi
tự do.
- Cả hai đều chạm
đất cùng một lúc
4. Củng cố:
- Đặc điểm của chuyển động ném ngang, đặc biệt là thời gian
rơi trong chuyển động ném ngang bằng thời gian rơi tự do ở
cùng độ cao, không phụ thuộc vào vận tốc ném ngang
5. Dặn dò:
- Ôn lại quy tắc hình bình hành, điều kiện cân bằng của một
chất điểm
- Xem bài mới:" Cân bằng của một vật chịu tác dụng hai
lực, ba lực không song song"
+ Cho biết trọng tâm của một số dạng hình học đối xứng ?
+ Quy tắc tổng hợp hai lực đồng quy