Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 27-28: CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG (Tiết 1) pps

Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 27-28:
CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG
CỦA HAI LỰC VÀ CỦA BA LỰC KHÔNG
SONG SONG (Tiết 1)
I.Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
- Nêu được định nghĩa của vật rắn và giá của lực.
- Phát biểu được qui tắc tổng hợp của hai lực có giá đồng
qui.
- Phát biểu được điều kiện cân bằng của một vật chịu tác
dụng của hai lực và của ba lực không song song.
- Nêu được cách xác định trọng tâm của một vật mỏng,
phẳng bằng phương pháp thực nghiệm.
2.Về kỹ năng:
- Vận dụng được các điều kiện cân bằng và qui tắc tổng hợp
hai lực có giá đồng qui để giải các bài tập trong SGK và các
bài tập tương tự.
II.Chuẩn bị:
Giáo viên:
- Các TN theo hình 17.1, 17.3, 17.4 SGK
- Các tấm mỏng, phẳng
Học sinh:
- Ôn lại: Qui tắc hình bình hành, điều kiện cân bằng cảu
một chất điểm.
III.Phương pháp: Nêu vấn đề, gợi mở, thảo luận nhóm
IV.Tiến trình dạy học:
1)Ổn định: kiểm diện
2)Kiểm tra: Phương trình quĩ đạo, thời gian, tầm xa của
chuyển động ném ngang
3)Hoạt động dạy – học:
Hoạt động 1: Định nghĩa vật rắn và giá của lực

Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung



Thông báo khái niệm
mới:
- Giá của lực : là đường
thẳng mang vectơ lực.

O
1
O
2
1
F
r

2
F
r




Tiếp thu, ghi nhớ
- Vật rắn: là vật có kích
thước đáng kể và hầu như
không bị biến dạng dưới
tác dụng của ngoại lực.
Với vật rắn: do có kích

thước lớn nên các lực tuy
đặt vào cùng một vật
nhưng có thể không cùng
điểm đặt.
Hoạt động 2: Tìm điều kiện cân bằng của một vật chịu tác
dụng của 2 lực:







Với vật rắn thì điều kiện
cân bằng có gì khác so với
chất điểm ? Trước tiên xét
trường hợp vật chịu tác
dụng của 2 lực.
Giới thiệu bộ TN như
hình 17.1 SGK.
- Dây có tác dụng
I.Cân bằng của một
vật chịu tác dụng
của hai lực:
1.Thí nghiệm
- Dụng cụ:
- Tiến hành: Bố trí
hình vẽ
Nhận xét: Khi vật
đứng yên thì phương

2 dây cùng nằm trên
một đường thẳng.
Hai lực tác dụng
vào vật có cùng độ
lớn (2 trọng lực bằng
nhau), có chiều
ngược nhau.

HS phát biểu
truyền lực và thể hiện giá
của lực.
Tiến hành TN.
Hoàn thành yêu càu C1
?

Nhận xét độ lớn, chiều của 2
lực ?

Phát biểu điều kiện cân
bằng của một vật chịu tác
dụng của 2 lực ?
Nhận xét, bổ sung phát
biểu của HS
- Kết quả:
Khi P
1
khác P
2
thì
hệ CĐ

Khi P
1
= P
2
, P <<
P
1
, P
2
thì hệ đứng
yên, các lực có cùng
giá
2: Điều kiện cân
bằng:
ĐKCB của một
vật chịu tác dụng của
hai lực là hai lực đó
phải cùng giá, cùng
độ lớn và ngược
chiều:

21
FF




Hoạt động 3: Tìm cách xác định trọng tâm của vật mỏng,
phẳng có bằng thực nghiệm:

HS thảo luận để
tìm phương án tiến
hành .







Nhận xét: Trọng
tâm nằm ở tâm đối
xứng của vật.
Trọng tâm là
điểm đặt của trọng
lực của vật. Dựa
vào điều kiện cân
bằng vừa xét hãy
tìm trọng tâm của
vật phẳng, mỏng ?
Để tìm điểm đặt
của
P

, trước tiên
tìm giá của
P


trên
vậtTìm thêm đường
thẳng khác trên vật
cũng chứa điểm đặt
của
P

.
Trọng tâm sẽ là
giao điểm của 2
đường thẳng.
Tìm trọng tâm của
các tấm bìa có dạng
hình học đối xứng,
3.Cách xác định
trọng tâm của một
vật phẳng mỏng
bằng phương pháp
thực nghiệm:
- Trường hợp vật
phẳng, mỏng có
dạng bất kỳ:
Trọng tâm của
vật là giao điểm của
2 đường thẳng vẽ
trên vật.


- Trường hợp vật

phẳng, mỏng có
dạng hình học đối
xứg thì trọng tâm
trùng với tâm đối
Trả lời câu hỏi C2 nhận xét vị trí này có
gì đặc biệt ?
Hoàn thành yêu
cầu C2 ?
xứng của vật