Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 1 :
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
I.Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
- Nắm được khái niệm về: chất điểm, chuyển động cơ và
quỹ đạo của chuyển động cơ
- Nêu được ví dụ về: chất điểm, chuyển động, vật mốc,
mốc thời gian
- Phân biệt hệ toạ độ và hệ quy chiếu, thời điểm và thời
gian
2. Về kỹ năng:
- Xác định được vị trí của 1 điểm trên 1 quỹ đạo cong
hoặc thẳng
- Làm các bài toán về hệ quy chiếu, đổi mốc thời gian.
II. Chuẩn bị:
Giáo viên:
- Một số ví dụ thực tế về cách xác đinh vị trí của điểm nào
đó
- Một số bài toán về đổi mốc thời gian
III. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức
2. Bài mới:
Hoạt động 1: Nhắc lại khái niệm chuyển động, tìm hiểu khái
niệm chất điểm, quỹ đạo của chất điểm.
Hoạt động của học
sinh
Trợ giúp của giáo viên Nội dung
Nhắc lại khái
niệm chuyển động
cơ học đã học ở lớp
8.
Đó là sự thay đổi vị
trí theo thời gian
- Đọc sách đÓ phân
tích khái niệm chất
điểm
HS nêu ví dụ.
- Hoàn thành yêu
cầu C1
GV hỏi cách nhận biết
một vật chuyển động
- Khi nào một vật CĐ
được coi là chất điểm ?
- Nêu một vài ví dụ về
một vật CĐ được coi là
chất điểm và không được
coi là chất điểm.
- Hoàn thành yêu cầu
C1
Đường kính quỹ đạo của
TĐ quanh MT là bao
nhiêu?
Hãy đặt tên cho đại
lượng cần tìm?
Áp dụng tỉ lệ xích
I. Chuyển động cơ.
Chất điểm:
1.Chuyển động cơ:
Chuyển động của
một vật là sự thay đổi vị
trí của vật đó so với các
vật khác theo thời gian.
2.Chất điểm:
Chất điểm là vật có
kích thớc rất nhỏ so với
độ dài đường đi (hoặc so
với những khoảng cách
mà ta đề cập đến) .
Có thể coi TĐ là
chất điểm
Ghi nhận khái niệm
quỹ đạo.
Thảo luận, trả lời
Hãy so sánh kích thước
TĐ với độ dài đường đi ?
Ví dụ: quỹ đạo của giọt
nước mưa.
Quỹ đạo của 1 điểm đầu
mút kim đồng hồ có
dạng như thế nào?
3.Quỹ đạo:
Khi chuyển động, chất
điểm vạch ra một đường
trong không gian gọi là
quỹ đạo.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cách xác định vị trí của một vật
trong không gian
Quan sát hình
1.1 và chỉ ra vật
làm mốc
- HS đọc SGK
Yêu cầu HS chỉ
vật mốc trong hình
1.1
Hãy nêu tác
dụng của vật làm
mốc ?
II. Cách xác định vị
trí của vật trong
không gian:
1.Vật làm mốc và
thước đo:
trả lời câu hỏi
của GV
Ghi nhận cách
xác định vị trí
của vật và vận
dụng trả lời câu
C2
- Đọc sách tự
tìm hiểu về hệ
toạ độ
Trả lời câu C3
Làm thế nào xác
định vị trí của vật
nếu biết quỹ đạo ?
Hoàn thành yêu
cầu C2
Xác định vị trí
của một điểm
trong mặt phẳng ?
C3?
Muốn xác định vị trí
của một vật ta cần
chọn:
- Vật làm mốc
- Chiều dương
- Thước đo
2.Hệ toạ độ
I
M
H
O
y
x
Hoạt động 3: Tìm hiểu cách xác định thời gian trong
chuyển động
- HS tự tìm đọc SGK
để tìm hiểu cách xác
định thời gian trong
chuyển động.
Phân biệt thời điểm
và thời gian và hoàn
thành câu C4
Thảo luận
Lấy hiệu số thời
gian đến với thời
gian bắt đầu đi.
- Hãy nêu cách xác
định khoảng thời
gian đi từ nhà đến
trường?
- C4?
- Bảng giờ tàu cho
biết điều gì?
-Lấy ví dụ
-Xác định thời điểm
và thời gian tàu chạy
từ Hà Nội đến Sài
Gòn
III. Cách xác định thời
gian trong chuyển động:
1. Mốc thời gian và
đồng hồ
Để xác định thời gian
chuyển động ta cần chọn
một mốc thời gian và dùng
một đồng hồ để đo thời
gian
2. Thời điểm và thời
gian
a. Thời điểm : Lúc, khi
b. Thời gian : Từ khi đến
khi
- Ghi nhận hệ quy
chiếu
IV. Hệ quy chiếu:
Hệ quy chiếu gồm:
- Vật làm mốc
- Hệ toạ độ gắn trên vật
làm mốc
- Mốc thời gian và đồng
hồ
3. Củng cố, dặn dò:
- Chất điểm là gì? Quỹ đạo là gì?
- Cách xác định vị trí của vật trong không gian.
- Cách xác đinh thời gian trong chuyển động.
4. Híng dÉn häc ë nhµ
- Làm các bài tập trong sách giáo khoa và chuẩn bị bài
"Chuyển động thẳng đều".