Giáo án vật lý lớp 10 chương trình cơ bản - Tiết 3 :
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU (Tiết 1)
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Nắm được khái niệm vận tốc tức thời: định nghĩa, công
thức, ý nghĩa các đại lượng.
- Nêu được định nghĩa CĐTBĐĐ, CĐTNDĐ, CĐTCDĐ.
- Nắm được các khái niệm gia tốc về mặt ý nghĩa của khái
niệm, công thức tính, đơn vị đo. Đặc điểm của gia tốc
trong CĐTNDĐ
- Viết được phương trình vận tốc, vẽ được đò thị vận tốc -
thời gian trong CĐTNDĐ
2.Kĩ năng:
- Vẽ được vectơ biểu diễn vận tốc tức thời.
- Bước đầu giải được bài toán đơn giản về CĐTNDĐ
- Biết cách viết biểu thức vận tốc từ đồ thị vận tốc - thời
gian và ngược lại.
II.Chuẩn bị:
1.Giáo viên:
- Các kiến thức về phương pháp dạy học một đại lượng
vật lý
2.Học sinh: Ôn kiến thức về chuyển động thẳng đều.
III.Tiến trình dạy học:
1.Ổn định:
2.Kiểm tra bài cũ:
3.Hoạt động dạy - học:
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vận tốc tức thời:
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung
Trả lời câu hỏi của
giáo viên
Tìm xem trong
khoảng thời gian rất
ngắn t kể từ lúc ở M,
xe dời được 1 đoạn
đường s ntn? giải
thích
Hoàn thành yêu cầu
C1
Xét 1 xe chuyển động
không đều trên một
đường thẳng, chiều
chuyển động là chiều
dương.
Muốn biết tại M chất
điểm chuyển động
nhanh hay chậm ta phải
làm thế nào ?
Tại sao cần xét quãng
đường đi trong khoảng
thời gian rất ngắn ?
Đó chính là vận tốc tức
thời của xe tại M, kí
hiệu là v
I. Vận tốc tức thời.
Chuyển động thẳng
biến đổi đều"
1) Độ lớn của vận
tốc tức thời:
t
s
v
2)Vectơ vận tốc tøc
thời:
Vectơ vận tốc tức thời
của một vật tại 1 điểm
có:
- Gốc tại vật chuyển
v= 36km/h = 10m/s
Hoàn thành yêu cầu C2
v
1
=
4
3
v
2
xe tải đi theo hướng
Tây - Đông
Độ lớn của vận tốc tức
thời cho ta biết điều gì
?
Trả lời C1?
Vận tốc tức thời có phụ
thuộc vào việc chọn
chiều dương của hệ toạ
độ không ?
Yêu cầu HS đọc mục
1.2 và trả lời câu hỏi:
tại sao nói vận tốc là
một đại lượng vectơ ?
Trả lời C2?
Ta đã được tìm hiểu về
chuyển động thẳng
động
- Hướng của chuyển
động
- Đồ dài: Tỉ lệ với độ
lớn vận tốc tức thời
theo một tỉ lệ xích nào
đó.
3)Chuyển động
thẳng biến đổi đều:
Là chuyÓn động
trên đường thẳng có
độ lớn của vận tốc tức
thời tăng đều hoặc
giảm đều theo thời
gian
Vận tốc tăng
CĐNDĐ
Vận tốc giảm
- Cá nhân suy nghĩ để
trả lời câu hỏi của GV
Nếu không trả lời được
thì có thể tham khảo
SGK
đều, nhưng thực tế các
chuyển động thường
không đều, điều này có
thể biết bằng cách đo
vận tốc tức thời ở các
thời điểm khác nhau
trên quỹ đạo ta thấy
chúng luôn biến đổi.
Loại chuyển động
đơn giản nhất là
CĐTBĐĐ.
Thế nào là CĐTBĐĐ
?
- Quỹ đạo ?
- Tốc của vật thay đổi
như thế nào ?
- Có thể phân thành các
dạng nào?
CĐCDĐ
Hoạt động 2: Nghiên cứu khái niệm gia tốc trong CĐTNDĐ.
Trả lời các câu hỏi
của GV
Thảo luận và
hoành thành câu hỏi
của giáo viên
Thành lập được
công thức tính gia
tốc
Thảo luận và trả lời
Trong chuyển động
thẳng đều muốn biết vật
chuyển động nhanh hay
chậm ta phải làm gì?.
Nhưng đối với các
CĐTBĐ vận tốc như thế
nào?
Gia t
ốc được tính bằng
công th
ức nào ?
Yêu cầu HS thảo luận
tìm đơn vị của gia tốc.
Gia tốc là đại lượng
véctơ hay là đại lượng vô
II.Chuyển động thẳng
nhanh dần đều:
1) Gia tốc trong
chuyển động thẳng
nhanh dần đều:
Định nghĩa: SGK
Công thức
t
v
a
v là độ biến thiên vận
tốc
t Khoảng thời gian
xảy ra biến thiên vận
tốc
Đơn vị: m/s
2
Chú ý: trong CĐTNDĐ
a = hsố
b)Vectơ gia tốc:
theo yêu cầu của GV
và tìm ra đơn vị gia
tốc
So sánh phương
chiều…
theo yêu cầu của giáo
viên.
hương ? Vì sao?.
So sánh phương và
chiều của
a
so với
0
v ,
v
,
v
t
v
tt
vv
a
0
0
0
v
0
v
v
a
0
v
0
v
0
v
v
a
0
v
Hoạt động 3: Nghiên cứu khái niệm vận tốc trong CĐTNDĐ
HS hoàn thành
yêu cầu của GV
Từ công thức:
t
v
tt
v
v
a
0
0
Nếu chọn t
0
= 0 thì t = t
và v = ?
2)Vận tốc của CĐTNDĐ
a)Công thức tính vận tốc:
v = v
0
+ at
b) Đồ thị vận tốc - thời
gian:
4. Củng cố, dặn dò:
- Nhắc lại kiến thức về chuyển động thẳng nhanh dần đều,
gia tốc và vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều.
5. Híng dÉn häc ë nhµ
- Bài tập về nhà: 10, 11, 12 SGK
- Xem trước phần bài còn l¹i
v
t
o
v
0