Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - Bài 42 KHÁI NIỆM VỀ TECPEN pdf

Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - Bài 42
KHÁI NIỆM VỀ TECPEN
I - Mục tiêu bài học
1.Về kiến thức
HS biết :
 khái niệm về tecpen, thành phần cấu tạo của tecpen
 Nguồn gốc và giá trị của một số tecpen đơn giản để khai thác
và sử dụng hợp lí.
2.Về kĩ năng
 HS phân biệt được tecpen với các hiđrocacbon đã học.
II - Chuẩn bị
 Tranh hình 7.5 SGK
III -Tổ chức hoạt động dạy học
Hoạt động của GV &
HS
Nội dung

Hoạt động 1
GV nêu một số thí dụ gần
gũi với đời sống về tecpen
I- THÀNH PHẦN, CẤU TẠO VÀ
DẪN XUẤT
1. Thành phần
Tecpen là tên gọi chung của H, C
trong tinh dầu thông, sả,
quế, chanh, cam…kèm
theo công thức phân tử.
HS nhận xét rút ra khái
niệm về tecpen.

Hoạt động 2
GV viết một số công thức
cấu tạo của tecpen. HS
nhận xét.





Hoạt động 3
GV giới thiệu cho HS.
không no có công thức chung là
(C
5
H
8
)
n
(n  2) thường gặp trong giới
thực vật.
Tecpen có nhiều trong tinh dầu thảo
mộc như tinh dầu thông, sả, quế, cam,
chanh…
VD: Trong tinh dầu thông: C
10
H
16
:

-tecpinen, -tecpinen, - pinen.
Trong tinh dầu cà chua: C
40
H
56
:
caroten, licopen.
2.Cấu tạo
Phân tử tecpen có cấu tạo mạch hở
hoặc mạch vòng và có chứa các liên
kết đôi C=C.

C
10
H
16
, limonen
C
10
H
16
, oximen
(trong TD chanh, bưởi) (trong
TD húng quế)

Hoạt động 4
1. Một vài dẫn xuất chứa oxi của
tecpen
a) Loại mạch hở
CH OH
2
CH OH
2

C
10
H
20
O, xitronelol
C
10
H
18

O, geraniol
( trong TD sả) (trong TD
hoa hồng)
Các hợp chất này đều có mùi thơm đặc
trưng, là những đơn hương quí dùng
trong công nghiệp hương liệu và thực
phẩm.
b) Loại mạch vòng
OH
O

C
10
H
20
O, mentol C
10
H
18
O,
menton
HS tìm hiểu SGK nhận
xét về nguồn tecpen trong
thiên nhiên




Hoạt động 5
Phương pháp cơ bản nhất

là chưng cất
Hoạt động 6
GV giowuis thiệu một số
ứng dụng của tecpen.

( trong TD bạc hà)
Dùng trong việc điều chế thuốc chữa
bệnh, đưa vào kẹo bánh, kem đánh
răng.
I- NGUỒN TECPEN THIÊN
NHIÊN
1. Nguồn tecpen thiên nhiên
- Tecpen và dẫn xuất chứa O của
tecpen thường gặp trong giới
thực vật. Chúng có thể tập trung
ở các bộ phận khác như lá, thân
hoa, quả hoặc rễ của các loài
thảo mộc.
- Tecpen và dẫn xuất còn có trong
cơ thể động vật: retinol ( vitamin
A, C
20
H
29
OH) có trong lòng đỏ
trứng, dầu gan cá….
2. Khai thác tecpen
- Chưng cất với hơi nước để lôi
cuốn lấy tinh dầu từ các bộ phận
của thực vật.

3. Ứng dụng của tecpen
- Dùng trong công nghiệp mĩ
phẩm: nước hoa, dầu gội, xà
phòng, kem đánh răng…
- Trong công nghiệp thức phẩm:
nước giải khát, bánh kẹo. -Sản
xuất dược phẩm.