Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - Bài 35 :ANKAN TÍNH CHẤT HOÁ HỌC ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG pptx

Giáo án hóa học lớp 11 nâng cao - Bài 35 :ANKAN
TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức :
* Hs biết :
- Sự hình thành liên kết và cấu trúc không gian
của ankan
- Gọi tên các ankan với mạch chính không quá
10 nguyên tử C
* Hs hiểu :Tính chất vật lý , tính chất hoá học ,
phương pháp điều chế và ứng dụng của ankan .
2. Kỹ năng :
Viết CTPT , công thức cấu tạo và phương trình
phản ứng của các ankan
3. Trọng tâm :
- Biết sự hình thành liên kết và cấu trúc không gian
của ankan .
- Biết gọi tên cac ankan với mạch chính không quá
10 cacbon .
- Hiểu tính chất vật lý tính chất hóa học của ankan .
- Biết phương pháp điều chế và ứng dụng của ankan
II. PHƯƠNG PHÁP :
Hoạt động nhóm – đàm thoại
III. CHUẨN BỊ :
- Bảng tên gọi 10 ankan không phân nhánh đầu
tiên trong dãy đồng đẵng các ankan .
- Mô hình phân tử propan ; n-butan và isobutan
- Bảng 6.2 SGK
- Etxăng , mỡ bôi trơn động cơ , nước cất , cốc

thuỷ tinh
- Bộ dụng cụ điều chế CH
4

- Hoá chất : CH
3
COONa rắn ; NaOH rắn , CaO
rắn
IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG :
1. Kiểm tra :
* Định nghĩa đồng đẳng , cho ví dụ ?
* Cho một số ví dụ về các hợp chất HC có
thể gặp trong cuộc sống ?



2. Bài mới :
Hoạt động 1:
* Nhắc lại đặc điểm cấu tạo các ankan , từ đặc
điểm cấu tạo hướng dẫn HS dự đoán khả năng tham
gia phản ứng của ankan
I / TÍNH CHẤT HOÁ HỌC :
Phân tử ankan chỉ có các liên kết C–C và C–H đó là
liên kết

bền vững  ankan tương đối trơ về mặt
hoá học
Ankan tương đối trơ về mặt hoá học : Ở nhiệt độ
thường chúng không phản ứng với axit , bazơ và chất
oxyhoá mạnh ( KMnO

4
)
Dưới tác dụng của ánh sáng xúc tác , nhiệt độ ankan
tham gia phản ứng thế , phản ứng tách và phản ứng
oxyhoá .
Hoạt động 2 :
- Viết phương trình phản ứng thế Cl vào CH
4
?
- HS viết phương trình phản ứng
Viết ptpư :
C
3
H
8
+ Cl
2
và C
3
H
8
+ Br
2

1. Phản ứng thế (đặc trưng)
Ví dụ :
CH
4
+ Cl
2

 
as
CH
3
Cl + HCl
CH
3
Cl + Cl
2

 
as
CH
2
Cl
2
+ HCl
CH
2
Cl
2
+ Cl
2

 
as
CHCl
3
+ HCl

CHCl
3
+ Cl
2
 
as
CHCl
4
+ HCl
- Các đồng đẳng : Từ C
3
H
8
trở đi thì Clo (nhất là
brôm) ưu tiên thế ở trong mạch.
Ví dụ :
CH
3
-CH
2
CH
2
Cl + HCl
C
3
H
8
+ Cl
2

CH
3
CHClCH
3
+ HCl
CH
3
-CH
2
CH
2
Br + HBr
C
3
H
8
+ Br
2

CH
3
CHBrCH
3
+ HBr
97%
Cơ chế phản ứng halogen hoá
Là cơ chế gốc dây chuyền
* Bước khơi mào
a
a

Cl
o o
Cl 
as
Cl
o
+ Cl
o

* Bước phát triển dây chuyền
CH
3
– H + Cl
o

o
CH
3
+ HCl
o
CH
3
+ Cl
o
–
o
Cl  CH
3
Cl + Cl
o

CH
3
o
–
o
H + Cl
o
 ….……
* Bước đứt dây chuyền :
Cl
o
+ Cl
o
 Cl
2


o
CH
3
+ Cl
o
 CH
3
Cl

o
CH
3

+
o
CH
3
 CH
3
CH
3

- HS rút ra nhận xét cơ chế phản ứng theo cơ gốc
gồm 3 bước
 HS rút ra nhận xét :
Phản ứng Clo hoá ít có tính chọn lọc còn Brôm hoá
thì có tính chọn lọc cao hơn : Brôm hầu như chỉ thế
cho H ở C bậc cao
*Gv thông báo : Flo phản ứng mãnh liệt nên phân
huỷ ankan thành C và HF . Iôt quá yếu nên không
phản ứng
- GV trình bày phần cơ chế phản ứng
Hoạt động 3 :
Giáo viên hướng dẫn HS viết các phương trình phản
ứng :
 C
2
H
6

o
t


 C
3
H
8

o
t


2/ Phản ứng tách :
( đehiđrôhoá )
CH
3
-CH
3

 
0
txt,
CH
2
=CH
2
+ H
2
HS nhận xét :
* Dưới tác dụng của nhiệt và xúc tác ( Cr
2
O

3
, Fe , Pt
… )
* Các ankan không những bị tách H tạo thành
Hydrocacbon không no mà còn bị gãy các liên kết C
– C tạo ra các phân tử nhỏ hơn
* HS viết phương trình
CH
3
CH = CHCH
3
+ H
2

3. Phản ứng crackinh :
( bẻ gãy lk C-C )

CH
4
+ CH
3
-CH=CH
2
C
4
H
10

C
2

H
6
+ CH
2
=CH
2

3. Phản ứng Oxi hóa :
a. Oxi hoá hoàn toàn :
C
n
H
2n+2
+(
3n+1
2
)O
2


0
t
nCO
2
+
(n+1)H
2
O
Ví dụ :
- HS viết phương trình phản ứng đốt cháy CH

4
và
phương trình phản ứng tổng quát đốt cháy ankan .
CH
4
+2O
2

0
t
CO
2
+ 2H
2
O
T
b. Không bị oxyhoá bởi dung dịch KMnO
4
nhưng ở
nhiệt độ, xúc tác thích hợp ankan có thể bị oxi hoá
không hoàn toàn tạo thành dẫn xuất chứa oxy
CH
4
+ O
2

xtt
0
HCHO + H
2

O
Hoạt động 4 :
GV yêu cầu Nhận xét tỷ lệ mol CO
2
và H
2
O sinh ra
sau phản ứng
HS nhận xét : số mol H
2
O luôn luôn lớn hơn CO
2

Hoạt động 5 :
II.Điều chế và Ứng dụng
1/. Điều chế :
a/ Trong công nghiệp : lấy từ khí thiên nhiên, khí
dầu mỏ.
GV giới thiệu phương pháp điều chế ankan trong
công nghiệp
-Làm thí nghiệm điều chế CH
4
từ Natri axetat với vôi
tôi xút
b/ Phòng thí nghiệm :
CH
3
COONa + NaOH

0

t
CH
4
+Na
2
CO
3
Al
4
C
3
+ 12H
2
O  3CH
4
 +4Al(OH)
3


2/ Ứng dụng :
- Nghiên cứu sgk để trả lời
- Từ C
1
đến C
20
được ứng dụng làm nhiên liệu
- Nhiều Ankan được dùng làm dung môi và dầu bôi
trơn máy
- Điều chế chất sinh hàn
- Nhờ tác dụng của nhiệt và các phản ứng oxy hoá

không hoàn toàn  HCHO, rượu metylic , axitaxetic
…v v…
Hoạt động 6:
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : Tìm những ứng dụng có
liên quan đến tính chất hoá học

3/ Củng cố :
* Đốt cháy 0,1 mol CxHy  0,1mol CO
2
và
0,2mol H
2
O . Xác định dãy đồng đẳng của A.
Viết chương trình chung.
* Làm bài tập 4,5/142 SGK
* Viết phản ứng Isobutan + Cl
2
theo tỉ lệ mol 1 : 1
4/ Bài tập về nhà :
Tất cả bài tập trong sgk